၊ ဇြန္ခိုင္ဦး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္) ၊
ေအာက္ပါ လကၡဏာေတြ ျဖစ္ေပၚေနရင္ ေက်ာက္ကပ္က်န္းမာေရး ထိခိုက္ေနၿပီလားဆိုတာ သိႏိုင္ဖို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။
(၁) ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း
ေက်ာက္ကပ္က ေကာင္းေကာင္းအလုပ္မလုပ္တဲ့အခါ ဆီးကေန အဆိပ္အေတာက္ေတြ မထြက္ႏိုင္ဘဲ ေသြးထဲမွာရွိေနတတ္ပါတယ္။ အဆိပ္အေတာက္ပမာဏ ျမင့္လာတဲ့အခါ ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ အိပ္ေပ်ာ္ႏိုင္ဖို႔ ခက္ခဲလာပါတယ္။
သတိေပးလကၡဏာ နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါရွိသူေတြဟာ အိပ္စက္ခ်ိန္မွာ အသက္႐ွဴေခတၱရပ္တဲ့ ေ၀ဒနာခံစားရတတ္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ ေဟာက္သံက်ယ္က်ယ္ ထြက္လာတတ္ပါတယ္။ အဆက္မျပတ္ေဟာက္ေနၿပီဆိုရင္ ဆရာ၀န္ျပသင့္ေနပါၿပီ။
(၂) ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ႏံုးျခင္းႏွင့္ အားနည္းျခင္း
ေက်ာက္ကပ္က လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ေကာင္းေကာင္း မလုပ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့အခါ Erythropoietin ဓာတ္ထုတ္ႏိုင္စြမ္း ေလ်ာ့နည္းသြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ေအာက္ဆီဂ်င္သယ္ယူႏိုင္တဲ့ ေသြးနီးဥအဆင့္ေလ်ာ့က်ၿပီး ၾကြက္သားနဲ႔ ဦးေႏွာက္မွာ ေလးလံမႈျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။
သတိေပးလကၡဏာ နာတာရွည္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိသူေတြနဲ႔ ေသြးအားနည္း ေရာဂါရွိသူေတြမွာ ပင္ပန္းလြယ္တာ၊ စြမ္းအင္အဆင့္ေလ်ာ့နည္းတာနဲ႔ အေထြေထြအားနည္းတာတို႔ အျဖစ္မ်ားတတ္ပါတယ္။
(၃) အသားအေရ ေျခာက္ေသြ႕ယားယံျခင္း
ေသြးထဲက အရည္ပိုနဲ႔ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း ဖယ္ထုတ္တာ၊ ေသြးနီဥထုတ္လုပ္မႈမွာ ကူညီတာတာ၊ ကိုယ္ခႏၶာထဲက သတၱဳဓာတ္အလံုအေလာက္ရွိေအာင္ထိန္းတာ အစရွိတဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ေက်ာက္ကပ္က လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္က သတၱဳဓာတ္နဲ႔ အာဟာရဓာတ္ေတြကို ဟန္ခ်က္ညီမွ်ေအာင္ မထိန္းႏိုင္ရင္ အေရျပားယားယံတာနဲ႔ ေျခာက္ေသြ႕တာတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
သတိေပးလကၡဏာ အေရျပား ေျခာက္ေသြ႕ယားယံေနရင္ ေရဓာတ္ျပည့္၀ေအာင္ ျဖည့္တင္းထားဖို႔ ပိုလိုအပ္ပါတယ္။ ယားယံမႈအတြက္ ေဆးမေသာက္ခင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ပါ။
(၄) ခံတြင္းအနံ႔ဆိုးထြက္ျခင္း၊ သတၲဳအရသာ ျဖစ္ေပၚျခင္း
ေသြးထဲမွာ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြ စုပံုတဲ့အခါ အစားအေသာက္အရသာေျပာင္းလဲၿပီး ခံတြင္းထဲ မွာ သတၱဳအရသာျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ခံတြင္းအနံ႔ဆိုး ထြက္တာကလည္း ေသြးေၾကာထဲ အဆိပ္အေတာက္ေတြ စုပံုရတဲ့လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အစာစားခ်င္ စိတ္ေလ်ာ့ၿပီး ကိုယ္အေလး ခ်ိန္က်တာလည္း တြဲျဖစ္တတ္ပါတယ္။
သတိေပးလကၡဏာ ခံတြင္းထဲ သတၱဳအရသာ ေပၚရတာက ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္တာကေန ခံတြင္းက်န္းမာေရးမေကာင္းတာအထိ ျဖစ္တတ္တဲ့အတြက္ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းကို သိႏိုင္ဖို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပါ။
(၅) အသက္႐ွဴမ၀ျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါနဲ႔ အသက္႐ွဴမ၀တာၾကား ဆက္ႏႊယ္မႈရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္က အလုပ္ေကာင္းေကာင္း မလုပ္ႏိုင္တဲ့အခါ ကိုယ္ထဲက အရည္ပိုေတြက အဆုတ္ထဲကို ေရာက္ၿပီး အသက္႐ွဴမ၀တာ ျဖစ္တတ္သလို ေသြးအားနည္းတာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
သတိေပးလကၡဏာ ေက်ာက္ကပ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာမေကာင္းတာ၊ ပန္းနာရင္က်ပ္ေရာဂါ၊ အဆုတ္ကင္ဆာနဲ႔ ႏွလံုးေရာဂါ စတဲ့ အေျခအေနေတြမွာလည္း အသက္႐ွဴမ၀တဲ့လကၡဏာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ အသက္႐ွဴမ၀တဲ့ လကၡဏာက မေပ်ာက္ႏိုင္ဘဲ ၾကာရွည္ခံစားရရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းျပပါ။
(၆) ေျခက်င္း၀တ္၊ ေျခေထာက္ႏွင့္ လက္ေရာင္ရမ္းျခင္း
ေက်ာက္ကပ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာမေကာင္းတဲ့အခါ ကိုယ္ခႏၶာထဲက အရည္ပိုေတြကို မဖယ္ထုတ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီအခါ ဆိုဒီယမ္မ်ားလာၿပီး ေျခက်င္း၀တ္၊ ေျခေထာက္နဲ႔ လက္ေတြ ေဖာေရာင္လာတတ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ေအာက္ပိုင္း ေရာင္ရမ္းတာက ႏွလံုးေရာဂါ၊ အသည္းေရာဂါ၊ ေျခေထာက္ေသြးေၾကာဆိုင္ရာ ေ၀ဒနာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
သတိေပးလကၡဏာ ေဆးေသာက္တာ၊ ဆားေလွ်ာ့စားတာနဲ႔ ကိုယ္ခႏၶာထဲက အရည္ပိုေတြ ဖယ္ရွားတာတို႔ လုပ္ေဆာင္ရင္ ေရာင္ရမ္းမႈ ေလ်ာ့က်ႏိုင္ပါတယ္။
(၇) ခါးနာျခင္း
ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းရင္ ခါးနာတတ္ပါတယ္။ နာက်င္မႈက တင္ပဆံုတစ္၀ိုက္ ဒါမွမဟုတ္ ေပါင္ၿခံေရွ႕ဘက္မွာ ခံစားရတတ္ပါတယ္။
သတိေပးလကၡဏာ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းတာေၾကာင့္ ခါးနာတဲ့ ေ၀ဒနာရရင္ နာမက်န္းျဖစ္တာ၊ အန္တာ၊ ကိုယ္အပူခ်ိန္တက္တာနဲ႔ ဆီးမၾကာခဏသြားတာေတြနဲ႔ တြဲဲျဖစ္တတ္ပါတယ္။
(၈) မ်က္၀န္းတစ္၀ိုက္ ေဖာင္းျခင္း
ေက်ာက္ကပ္စစ္တဲ့ စနစ္ထိခိုက္ရင္ ဆီးထဲ ပ႐ိုတင္းဓာတ္ ပါ၀င္တဲ့အခါ မ်က္၀န္းတစ္၀ိုက္ ေဖာင္းအစ္တတ္ပါတယ္။ မ်က္၀န္းတစ္၀ိုက္ ေဖာင္းအစ္တာက ေက်ာက္ကပ္က ဆီးထဲကို ပ႐ိုတင္းဓာတ္မ်ားမ်ား ေရာက္ရွိလို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
သတိေပးလကၡဏာ မ်က္၀န္းတစ္၀ိုက္ေဖာင္းေနရင္ သင့္ခႏၶာကိုယ္က လံုလံုေလာက္ေလာက္ အနားယူဖို႔ လိုပါတယ္။
(၉) ေသြးတိုးျခင္း
ေသြးလွည့္ပတ္မႈစနစ္နဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေတြက အျပန္အလွန္ မွီတည္ေနပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေသးငယ္တဲ့ နဖရြန္ေလးေတြရွိၿပီး ေသြးထဲက စြန္႔ပစ္ပစၥည္းနဲ႔ အရည္ပိုေတြကို စစ္ထုတ္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာထိခိုက္တဲ့အခါ နဖရြန္က ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႔ အာဟာရကို အလံုအေလာက္ မရရွိေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီအခါ ေသြးတိုးတတ္ပါတယ္။
သတိေပးလကၡဏာ ေသြးတိုးရတဲ့အေၾကာင္းရင္းကို ဆန္းစစ္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ပါ။ ေဖာလစ္အက္စစ္ ပါ၀င္မႈမ်ားတဲ့ အစာကိုစားပါ။
(၁၀) ဆီးသြားရာတြင္ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ဟာ ဆီးစြန္႔ထုတ္ဖို႔နဲ႔ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း စြန္႔ထုတ္ဖို႔ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ ဆီးအေရာင္၊ အနံ႔နဲ႔ အသြင္အျပင္ေျပာင္းလဲတာကို လ်စ္လ်ဴမ႐ွဴသင့္ပါဘူး။ ေျပာင္းလဲမႈေတြမွာ-
ညဘက္မွာ ဆီးသြားခ်င္စိတ္ မ်ားလာပါတယ္။ တစ္ေန႔မွာ ၄-၁၀ ႀကိမ္ၾကား ဆီးသြားတတ္ပါတယ္။
ဆီးထဲ ေသြးပါတတ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္က်န္းမာတာဟာ ေသြးထဲက စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြကို စစ္ထုတ္ဖို႔ပါ။
ဆီးထဲ အျမႇဳပ္ထတာလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
