ပါေမာကၡေဒါက္တာျမတ္စႏၵာေက်ာ္ (အေရျပားအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)
ေမး. ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ (UV) ျမင့္တက္လာတဲ့အခါ အေရျပားမွာ ဘယ္လိုေတြျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္က အေရျပားေပၚက်ေရာက္တဲ့အခါ အေရျပားဟာ နဂိုထက္ပိုထူလာ၊ အေရာင္ေျပာင္းလာတတ္ပါတယ္။
– အေရျပားမွာရိွတဲ့ (အထူးသျဖင့္ လက္ဖ်ံအျပင္မွာ ေသြးေၾကာေတြ ပိုထင္ရွားလာတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေနပူထိထားခံရတဲ့ ေနရာေတြမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတာနဲ႔ ေသြးထြက္လြယ္တာ၊ ေသြးေျခဥတာ ျမင္ရတတ္ပါတယ္။
– အေရျပားမွာ အေရးေၾကာင္းေတြ ပိုမ်ားလာတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ UV ပိုခံရသူေတြဟာ ရိွရင္းအသက္ထက္ ပိုအိုပံုရတတ္ပါတယ္။ မဲွ႔ေျခာက္၊ ေနေလာင္ကြက္၊ တင္းတိတ္ေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အျဖဴေရာင္အေရျပားကြက္ေလးေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မဲွ႔အဖုေလးေတြ၊ အ၀ါေရာင္အဖုေလးေတြ၊ အိုပြင့္လိုအဖုေလးေတြ၊ ၀က္ၿခံဆန္တဲ့အဖုေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။
– ေနေလာင္ျခင္း (Sunburn) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အေရျပားရဲ႕ေရာင္ျခယ္မႈန္ေလးေတြျဖစ္တဲ့ Melanin က ေနေရာင္ဒဏ္ကို ကာကြယ္ေပးတတ္ပါတယ္၊ ေရာင္ျခယ္မႈန္ေလးေတြရဲ ့ ခံႏိုင္ရည္ထက္ပိုၿပီး ေနေရာင္နဲ႔ထိေတြ႕ခဲ့ရင္ ေနေလာင္ပါတယ္။ အေရျပားက ပိုျဖဴေလ၊ ေရာင္ျခယ္မႈန္ (Melanin) နည္းေလ၊ ပိုေနေလာင္ေလပါ။
– အေရျပားမွာ အနီျပင္ေလးေတြ (Heat rash) ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ အေရျပားက အနီေရာင္ျဖစ္ျခင္း၊ ရည္ၾကည္ဖုျဖစ္ျခင္း၊ ယားယံျခင္း၊ ေနပူလာၿပီး၊ အပူခ်ိန္ျပင္းခ်ိန္မွာ အေရျပားမွာရိွတဲ့ ေခြၽးလမ္းေၾကာင္းေလးေတြ ပိတ္လို႔ျဖစ္ပါတယ္၊ Heat rash ေၾကာင့္ အေရျပားဟာ မခံႏိုင္ျဖစ္လာမယ္၊ ယားလာမယ္၊ အနီျပင္ေလးျဖစ္လာမယ္။ ပူတဲ့၊ ၾကပ္တဲ့ အက်ႌအ၀တ္အစား၀တ္ထားရင္ ပိုဆိုးတတ္ပါတယ္။ ရက္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။ မေပ်ာက္ရင္ေတာ့ အေရျပားေရာင္ရမ္းလာၿပီမို႔ ေဆးကုသရပါေတာ့မယ္။
– မိတ္လည္း ေပါက္လာတတ္ပါတယ္။ ေရေအးဖတ္ေလးတင္ေပးရမယ္။ သနပ္ခါးေရက်ဲေလး လိမ္းေပးလို႔ရတယ္။ မိတ္ေပ်ာက္ေစတဲ့ ေပါင္ဒါထည့္ေပးလို႔ရပါတယ္။ အဆီ၊ ခရင္မ္ေတြလိမ္းတာ ေရွာင္သင့္ပါတယ္၊ အ၀တ္ထူထူ မ၀တ္သင့္ပါဘူး။ သံုးေလးရက္ထက္ ပိုျဖစ္ေနရင္ ေဆးကုသင့္ပါၿပီ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အေရျပားယားတာကိုကုတ္ရင္း ပိုး၀င္လာတတ္ပါတယ္။ ႏွင္းခူျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ျပည္တည္လာတတ္ပါတယ္၊ အနာရင္းလာတတ္ပါတယ္။ အေရျပားကုိကိုင္ၾကည့္ရင္ ပူလာတတ္ပါတယ္။ ယားတာကုတ္ရင္း အမာရြတ္ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ အဖ်ား၀င္လာတတ္ပါတယ္။ အေရာင္က်ေဆး၊ Calamine lotion ေပးပါလိမ့္မယ္။ ျပည္တည္လာရင္ ပိုးေသေဆးလိမ္းေဆး လိမ္းရပါမယ္။
ေမး. UV ျမင့္တက္လာတာရဲ႔ ေနာက္ဆက္တဲြ ဘာေရာဂါေတြျဖစ္တတ္ေသးလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. မ်က္လံုးထိခိုက္ျခင္း၊ တိမ္ျဖစ္တတ္ျခင္းနဲ႔ ကိုယ္ခံစြမ္းအားက်ဆင္းျခင္း ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ အေရျပားကင္ဆာျဖစ္ေစပါတယ္။ ေနေရာင္ျခည္က ထင္တာထက္ ပိုၿပီးအႏၲရာယ္မ်ားပါတယ္၊ ေနေရာင္ဒဏ္ထဲမွာေတာ့ အေရျပားကင္ဆာေရာဂါေရာဂါက အဆိုးဆံုးျဖစ္ပါတယ္၊ သတိထားရမယ့္သူေတြက အသားျဖဴတဲ့သူေတြ၊ မိသားစုမွာ မဲွ႔ကင္ဆာျဖစ္ဖူးတဲ့သူေတြ၊ ေနပူဒဏ္ခံရတ့ဲသူေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မဲွ႔တစ္ေပါက္ဟာ အရြယ္ႀကီးလာတာ၊ ပံုစံေျပာင္းသြားတာ၊ အေရာင္ေျပာင္းလာတာ၊ ေဘးအနား မညီညာတာ၊ ျမင့္တက္လာတာ၊ မ်က္ႏွာျပင္မွာ အေၾကးခံြေလးေတြျဖစ္လာတာ၊ အနာျဖစ္လာတာ၊ ပတ္၀န္းက်င္ အေရျပားက နီရဲ၊ ေရာင္လာတာ၊ ကိုင္ၾကည့္ရင္ မာလာတာ၊ ယားလာ၊ နာလာတာဆို စစ္ေဆးျပသသင့္ပါတယ္။ ႏွစ္ခ်ီၾကာရင္ သတိထားကင္ဆာျဖစ္တဲ့ အေရျပားလို ့မွတ္ထားရပါမယ္။ ေနပူေရွာင္တတ္ရင္ အေရျပားကင္ဆာေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေမး. ေနေရာင္ျခည္ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးမထိခိုက္ေအာင္ ဘယ္လိုလိုက္နာသင့္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ေန႔လယ္ေန (အထူးသျဖင့္ မနက္ဆယ္နာရီနဲ႔ ညေနသံုးနာရီၾကားေနေရာင္ကို ေရွာင္သင့္ပါတယ္)
– ေနေရာင္ကာခရင္မ္လိမ္းသင့္ပါတယ္၊ ေနေရာင္ကာခရင္မ္ကို ေနပူထဲမထြက္ခင္ မိနစ္၂၀ေလာက္မွ စလိမ္းသင့္ပါတယ္။ ႏွစ္နာရီျခား တစ္ႀကိမ္လိမ္းသင့္ပါတယ္။ ေခြၽးထြက္ရင္၊ ေရကူးၿပီးရင္ ျပန္လိမ္းသင့္ပါတယ္။
– တစ္ကိုယ္လံုးလံုေအာင္ အ၀တ္အစား၀တ္ဆင္သင့္ပါတယ္။ ေကာ္လာပါအက်ႌက ပိုသင့္ေတာ္ပါတယ္။ ရွပ္အက်ီလက္ရွည္၊ ေဘာင္းဘီရွည္ ၀တ္ဆင္သင့္ပါတယ္။
– ဦးထုပ္ အနားသတ္ႀကီးႀကီး၊ ေနကာမ်က္မွန္၊ ပ၀ါသံုးသင့္ပါတယ္။
– ႏႈတ္ခမ္း၊ ႏွာေခါင္း၊ လက္ဖမိုးတို႔ကိုလည္း အထူးသတိထားၿပီး ေနေရာင္ကာကြယ္သင့္ပါတယ္။
– ဓာတ္မတည့္မႈနည္းမယ့္ ေနေရာင္ကာခရင္မ္မ်ဳိး သံုးသင့္ပါတယ္။
ေမး. ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ ကားမွန္ေတြကို ေဖာက္ထြင္း၀င္ေရာက္ႏိုင္ပါသလား ဆရာမ။
ေျဖ. အီေကြတာနဲ႔နီးရင္ UV ဒဏ္ကို ပိုမ်ားမ်ားခံရမယ္ဆိုတာ သတိထားသင့္ပါတယ္။
– ကားထဲမွာေတာင္မွ ကားမွန္ကို ေနေရာင္ေဖာက္ႏိုင္စြမ္းလို႔ သတိထားရမယ္။
– ေရျပင္၊ သဲေသာင္၊ ကြန္ကရစ္၊ ႏွင္းေတြက ေရာင္ျပန္ၿပီး လူကို ေနဒဏ္ေၾကာင့္ထိခိုက္ေစတယ္။
– တခ်ဳိ႕ေဆးေတြကလည္း ေနေရာင္ဒဏ္ကို ပိုထိခိုက္ေစတယ္၊ (ဥပမာ – တက္ထရာဆိုင္ကလင္း)
– မ်က္ႏွာေပါင္းတင္၊ ေခ်းခြ်တ္တာ၊ အေရျပားကို ပြန္းေစမယ့္ဆပ္ျပာ (ဥပမာ – Scrub) သံုးတာ၊ အေရျပားက အဆီ၊ ေရဓာတ္နည္းေစမယ့္ အဆီထိန္း အေရျပားထိန္းပစၥည္းေတြနဲ႔ အရက္ျပန္ပါတဲ့ အလွျပင္ပစၥည္းေတြသံုးတာ သတိထားရမယ့္အခ်ိန္ပါ၊
– မိုးအံု႔ေနရင္၊ ႏွင္းက်ေနရင္လည္း ေနေရာင္ကာကြယ္သင့္ပါတယ္။ ေရာင္ျပန္ႏိုင္တဲ့ သဲေသာင္၊ ေရျပင္၊ ကြန္ကရစ္ေတြရိွရင္လည္း ေနေရာင္ကာကြယ္ရမယ္။
ေမး. ေနပူဒဏ္ခံရခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကို သတိျပဳေရွာင္ရွားသင့္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ဘယ္ေနေရာင္ကာခရင္မ္မွ ေနေရာင္ကို ၁၀၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမကာကြယ္ႏုိင္ဘူးဆိုတာ သတိထားရပါမယ္။ ေနပူထဲမွာ အလုပ္လုပ္ျခင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္းကို ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ ေခြၽးထြက္ၿပီးခ်ိန္နဲ႔ ေရကူးၿပီးခ်ိန္မွာ ေနေရာင္ကာခရင္မ္လိမ္းဖို႔ ေမ့ေလ်ာ့ေနတာမ်ဳိး ေရွာင္ရပါမယ္။ ေခြ်းစိုတဲ့အခါ မ်က္ႏွာကို ၾကမ္းၾကမ္းပြတ္သုတ္တာနဲ႔ အဆီမ်ားလြန္း၊ အေမြးရနံ႔မ်ားလြန္းတဲ့ အေရျပားထိန္းပစၥည္းေတြ သံုးစဲြတာကို ေရွာင္သင့္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
