—၊ ပါေမာကၡေဒါက္တာျမတ္စႏၵာေက်ာ္ (အေရျပားအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း) ၊—
Q. ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အေၾကာင္း ရွင္းျပေပးပါ ဆရာ။
A. ေနေရာင္ျခည္လုိ႔သာ ၿခံဳငံုၿပီး ေခၚေနၾကေပမယ့္ အဲဒီေရာင္ျခည္ထဲမွာ လူေတြရဲ႕ မ်က္စိနဲ႔ျမင္ရတဲ့ ေရာင္ျခည္ေတြနဲ႔အတူ မျမင္ႏုိင္တဲ့ ေရာင္စဥ္ေရာင္တန္းေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါ၀င္ပါတယ္။ အဲဒီ မျမင္ႏုိင္တဲ့ အရာေတြထဲမွာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဆုိတာလည္း ပါတာေပါ့။
Q. ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ဘယ္ႏွမ်ဳိးရွိပါသလဲ ဆရာ။
A. ေရာင္ျခည္ကုိ လိႈင္းရဲ႕အက်ယ္ေပၚမူတည္ၿပီး သံုးမ်ဳိးသံုးစား ခြဲျခားထားပါတယ္။ အဲဒီအက်ယ္ကုိလည္း နာႏုိမီတာဆုိတဲ့ ယူနစ္နဲ႔ တုိင္းတာပါတယ္။ ေျပာရရင္ တစ္နာႏုိမီတာဆုိတာ တစ္မီတာရဲ႕တစ္ဘီလ်ံပံု တစ္ပံုသာ ရွိပါတယ္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ သံုးမ်ဳိးထဲမွာ ေအအမ်ဳိးအစားဟာ လိႈင္းအရွည္ဆံုးပါ။ ၃၁၅ ကေန ၄၀၀ နာႏုိမီတာရွိၿပီး စီအမ်ဳိဳးအစားကေတာ့ အတုိဆံုးပါ။ လိႈင္းအရွည္ ၂၇၀ ကေန ၂၉၀ နာႏုိမီတာအတြင္းမွာ ရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အာကာသထဲက အုိဇုန္းလႊာႀကီးက စုပ္ယူကာကြယ္လုိက္လုိ႔ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္စီဟာ ေျမျပင္ကုိ လံုး၀မေရာက္သေလာက္ပါပဲ။ ဒီေရာင္ျခည္က အေတာ္အႏၲရာယ္ ေပးႏုိင္တာမုိ႔ အုိဇုန္းလႊာကုိ ေက်းဇူးတင္ရမွာပါ။ ေနာက္ၿပီး ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဘီရဲ႕ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ကုိလည္း စုပ္ယူေပးပါတယ္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဘီဟာလည္း အသားအေရကုိ အေတာ္ပ်က္စီးေစတာေၾကာင့္ နည္းနည္းေလးပဲ ေျမျပင္ေရာက္လာတာမုိ႔ ေတာ္ပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ လိႈင္းရွည္တဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေအကုိေတာ့ အုိဇုန္းလႊာက မတားဆီးႏုိင္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ၿခံဳေျပာရရင္ လူသားေတြရဲ႕ ထိေတြ႕မႈအမ်ားဆံုးက ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေအ ျဖစ္ၿပီး ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဘီနဲ႔ ထိေတြ႕မႈက နည္းတယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။
Q. ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္က အေရျပားကုိ ဘယ္လိုဆုိးက်ဳိးေတြ ေပးႏုိင္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ေအနဲ႔ဘီဟာ အေရျပားကုိ ထိခုိက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ေစတာမွန္ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ ေအေၾကာင့္ျဖစ္ရသလုိ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ ဘီေၾကာင့္ပဲျဖစ္တာပါ။ ဒုကၡေပးပံုေပးနည္း မတူညီပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ႐ႈပ္ေထြးသြားမွာမုိ႔ ၿခံဳငံုၿပီးေတာ့ပဲ ေျပာပါရေစ။ နီရဲၿပီး ေနေလာင္တာ၊ အဖုအပိမ့္အင္ပ်ဥ္ေတြထြက္ၿပီး ယားတာ၊ အသားအေရ ညိဳမည္းတာ၊ ရင့္ေရာ္ၿပီး အုိစာတဲ့အသြင္ေပါက္ေစတာ၊ အေရျပားရဲ႕ ကုိယ္ခံအားက်ေစတာ၊ အေရျပားကင္ဆာျဖစ္ေစတာ စသျဖင့္ စံုလုိ႔ပါ။ တခ်ဳိ႕အေရျပားေရာဂါ (ဥပမာ-ေအတုိးပစ္ႏွင္းခူ၊ ဆုိရီေယးစစ္၊ ၀က္ၿခံ၊ အေရျပားေလးဖက္နာ)ဟာလည္း ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေၾကာင့္ ပုိဆုိးေစပါတယ္။
“ အရိပ္ရသစ္ပင္ေတြက ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကုိ ကာကြယ္ေပးသလုိ အသီးအႏွံေတြကလည္း အဲဒီေရာင္ျခည္ကုိ ခုခံကာကြယ္ေပးဖုိ႔ တစ္နည္းတစ္ဖံု အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ သစ္သီးသစ္ဥေတြမွာ ပါ၀င္တဲ့ အာဟာရေတြဟာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကုိ အနည္းအက်ဥ္း ကာကြယ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။”
ေနာက္ၿပီး တခ်ဳိ႕စားေဆးေသာက္ေဆး(ဥပမာ အဆီက်ေဆးတခ်ဳိ႕၊ ၀က္ၿခံေပ်ာက္ေဆးတခ်ဳိ႕၊ အနာႀကီးေရာဂါေပ်ာက္ေဆးတခ်ဳိ႕)ေတြဟာလည္း သံုးစြဲသူကုိ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္နဲ႔ ထိေတြ႕မႈမ်ားတဲ့အခါ ယားတာ၊ အသားေရာင္ရင့္တာ၊ ရဲတာ စသျဖင့္ ဒုကၡေပးတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ခႏၶာကုိယ္အတြက္ လုိအပ္တဲ့ ဗီတာမင္စီကုိေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္နဲ႔ အေရျပားထိေတြ႕ပါမွ အေရျပားထဲက ထုတ္ေပးတာပါ။ လူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ေန႔တာ လုိအပ္တဲ့ ဗီတာမင္ဒီကုိ ရရွိဖုိ႔ ေနေရာင္ျခည္နဲ႔ အနည္းဆံုးနာရီ၀က္ေလာက္ ထိေတြ႕ဖုိ႔ေတာ့ လုိပါတယ္။
Q. ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကို အေရျပားေပၚ မက်ေရာက္ေအာင္ ဘယ္လုိတားဆီးႏုိင္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေတြကုိ လူေတြထိေတြ႕မႈနည္းေအာင္ သဘာ၀ကဖန္တီးေပးတဲ့ အခုအခံေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာ မုိးတိမ္ေတြေပါ့။ တိမ္ေတြသိပ္ထူေနရင္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ ၃၁ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ ေျမျပင္ကို က်ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။ တိမ္ပါးရင္ေတာ့ ၈၉ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္အထိ ေအာက္ကုိဆင္းလာၿပီး တိမ္လံုး၀ကင္းစင္ေနတဲ့ ေန႔ဆုိရင္ေတာ့ ရာႏႈန္းျပည့္ကုိ ေျမျပင္ေပၚ ေရာက္လာႏုိင္ပါတယ္။ မီးခုိးေတြ၊ ဖုန္ေတြ၊ ျပာမႈန္႔ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတဲ့ ေလထုညစ္ညမ္းမႈဟာ တစ္ဖက္တစ္လမ္းကၾကည့္ရင္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေတြကုိ ကာကြယ္ေပးထားႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အဆုိးထဲက အေကာင္းလုိ႔ေတာင္ ေျပာရမွာပါ။ ေနာက္ထပ္ သဘာ၀အတားအဆီး တစ္ခုကေတာ့ သစ္ရိပ္၀ါးရိပ္ပါ။ သစ္ပင္တစ္ပင္ရဲ႕အရိပ္အာ၀ါသေပးႏုိင္မႈ အတုိင္းအတာေပၚ မူတည္ၿပီး ေနေရာင္ခံႏုိင္စြမ္းအား (Sun Protection Factor) အဆင့္ ၄ ကေန အဆင့္ ၅၀ အထက္ေတာင္ ရွိႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာေပးရရင္ အရိပ္ေကာင္းတဲ့ ေညာင္ပင္ႀကီးေတြ၊ မန္က်ည္းပင္ႀကီးေတြ၊ ဗာဒံပင္ေတြေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ သစ္ေတာသစ္ပင္ေတြဟာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကာကြယ္ေရးမွာ အေတာ္အေရးပါပါတယ္။ တိတိက်က်ေျပာရရင္ အရိပ္ေကာင္းေကာင္းမွာေနရင္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ရဲ႕ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ ထီးမုိး၊ ထီးေဆာင္းတာေတာင္ ေနေရာင္ျခည္ကုိ အနည္းငယ္ပဲ အကာအကြယ္ေပးႏုိင္တာပါ။ သဘာ၀အရိပ္ကုိ ဘယ္လုိမွမမီပါဘူး။
Q. သဘာ၀အတားအဆီးေတြအျပင္ ခႏၶာကိုယ္ကေရာ တားဆီးႏုိင္ပါသလား ဆရာ။
A. သဘာ၀အတားအဆီးေတြကုိ ျဖတ္ေက်ာ္၀င္ ေရာက္လာတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကုိ အေရျပားကလည္း ခံစစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ခုခံေပးပါတယ္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဘီဟာ အေရျပားရဲ႕ အေပၚလႊာမွာပဲ အဆံုးသတ္သြားပါတယ္။ ေအာက္အထိ ထဲထဲ၀င္၀င္ မသြားႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ေအကေတာ့ အေရျပားရဲ႕ အလယ္လႊာထဲအထိ ေဖာက္၀င္ႏုိင္ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္မွာ အေရျပားထူတဲ့ ေနရာက ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကုိ ပုိၿပီး တားဆီးေပးႏုိင္ၿပီး ပါးတဲ့ေနရာကေတာ့ အလြယ္တကူ ၀င္ေရာက္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ- လက္ဖ်ံက မ်က္ႏွာနဲ႔လည္ပင္းထက္ ပုိၿပီး အေရထူတာမုိ႔ ေရာင္ျခည္ဒဏ္ကုိ ပုိၿပီး ခံႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အေရျပားထဲမွာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္စြမ္းအင္ကုိ စုပ္ယူဖ်က္ဆီးေပးႏုိင္တဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြ အေျမာက္အျမားရွိပါတယ္။ မယ္လနင္ (Melanin)၊ Tryptophan Tyrosine၊ Dineucleotide စတဲ့ ပ႐ုိတင္းဓာတ္ေတြပါ။
ဒီပစၥည္းေတြထဲမွာ အေရးႀကီးဆံုးအဓိက ဇာတ္ေကာင္ကေတာ့ မယ္လနင္ဓာတ္ပါပဲ။ မယ္လနင္ဆုိတာ ညိဳညစ္ညစ္အေရာင္ရွိတဲ့ အေရျပားဆုိးေဆးပါ။ သူက အေရျပားကလာပ္စည္း တစ္ခုခ်င္းစီကုိ ထီးလုိမုိးေပးၿပီး ေရာင္ျခည္ကုိ ကာကြယ္ေပးထားတာပါ။ မယ္လနင္မ်ားမ်ားရွိေလ၊ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကုိ ပုိၿပီးကာကြယ္ေပးေလေလပါ။ ရွင္းေအာင္ေျပာရရင္ အသားမည္း၊ အသားညိဳတဲ့သူေတြက ေနေရာင္ျခည္ကုိ ပုိၿပီးခံႏုိင္ေပမယ့္ အသားျဖဴသူေတြကေတာ့ မခံႏုိင္ရွာပါဘူး။ ေနနည္းနည္းထိတာနဲ႔ အသားေလာင္ပါေလေရာ။ ဒီေတာ့ အသားျဖဴတုိင္းလည္း မေကာင္းဘူးဆိုတာ သတိခ်ပ္ရမွာပါ။
Q. ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကို ကာကြယ္ေပးႏုိင္တဲ့ အသီးအႏွံေတြေကာ ရွိပါသလား ဆရာ။
A. အရိပ္ရသစ္ပင္ေတြက ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကုိ ကာကြယ္ေပးသလုိ အသီးအႏွံေတြကလည္း အဲဒီေရာင္ျခည္ကုိ ခုခံကာကြယ္ေပးဖုိ႔ တစ္နည္းတစ္ဖံု အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ သစ္သီးသစ္ဥေတြမွာ ပါ၀င္တဲ့ အာဟာရေတြဟာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကုိ အနည္းအက်ဥ္း ကာကြယ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ ခရမ္းခ်ဥ္သီးမွာပါ၀င္တဲ့ လုိင္ကုိပင္း(Lycopene)ဟာ ေနေရာင္ျခည္ကုိ ကာကြယ္ႏုိင္စြမ္းအား SPF (Sun Protection Factor) အဆင့္သံုးေတာင္ ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီလုိပါပဲ။ မုန္လာဥအနီ၊ င႐ုတ္ပြသီး၊ သေဘၤာသီးတုိ႔မွာ အဓိကပါတဲ့ ဘီတာကယ္႐ုိတင္း (Beta Carotene) ဓာတ္ဟာလည္း ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကုိ ခုခံစုပ္ယူေပးႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အသီးအႏွံေတြမွာပါတဲ့ လူတင္ (Lutein)၊ ဇီယာဇံသင္ (Zeaxanthin)၊ ေပၚလီဖီေနာ (Polyphenol) စတဲ့ အာဟာရေတြဟာလည္း ေနေရာင္ျခည္ကုိ ခုခံေပးႏုိင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနပူနဲ႔ မကင္းသူေတြဟာ အသီးအႏွံေတြ မ်ားမ်ားစားသင့္သလုိ အဲဒီအာဟာရေတြ ပါ၀င္တဲ့ အားေဆးေတြကုိလည္း မွီ၀ဲသင့္ပါတယ္။ ေပၚလီဖီေနာဓာတ္ဟာ ပ်ားရည္၊ ၀ုိင္နီ၊ ေခ်ာကလက္၊ လက္ဖက္စိမ္း(Green Tea)စတဲ့ စားေသာက္ဖြယ္ရာေတြမွာလည္း မ်ားမ်ားစားစား ပါ၀င္ပါတယ္။ ေျပာရရင္ ေရေႏြးၾကမ္းေသာက္တာဟာ ေနေရာင္ျခည္ကို တစ္ဖက္တလမ္းက ကာကြယ္ေပးတယ္လုိ႔ေတာင္ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
