၊ စူး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
အသည္းအေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၅-၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက အဆီေတြရွိေနရင္ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါရွိတယ္ လို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အရက္အလြန္အမင္း ေသာက္တာေၾကာင့္ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အရက္မေသာက္ဘဲလည္း အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ အမ်ဳိးအစား ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ (ALD)နဲ႔ အရက္ေၾကာင့္ မဟုတ္တဲ့ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ (NALD)တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ
ဒီေရာဂါက အရက္အလြန္အမင္း ေသာက္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အရက္ကို အခ်ိန္တိုအတြင္း အမ်ားအျပား ေသာက္ရင္ေတာင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိပါတယ္။ အသည္းအဆီဖံုးတဲ့ မ်ဳိး႐ိုးရွိရင္ အရက္စြဲ ေနသူမဟုတ္ဘဲ နည္းနည္း ေသာက္ရင္ေတာင္ ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတယ္လို႔ ကြၽမ္းက်င္သူေတြက ဆိုပါတယ္။ အ၀လြန္ေရာဂါ၊ အသည္းေရာင္အသား၀ါစီပိုးရွိတာနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ သံဓာတ္လြန္ကဲတာ စတဲ့ အေျခအေနေတြရွိရင္လည္း အရက္ေသာက္တာနဲ႔တြဲၿပီး အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိပါတယ္။
အရက္ေၾကာင့္ မဟုတ္ေသာ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ
အရက္ေၾကာင့္ မဟုတ္တဲ့ အသည္းအဆီဖံုး ေရာဂါက အ၀လြန္ေရာဂါျဖစ္တာ၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္တာနဲ႔ ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာမ်ားတာတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သက္လတ္ပိုင္းအရြယ္ေတြမွာ ဒီေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့တာ၊ ႐ုတ္တရက္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ့က်သြားတာနဲ႔ ကိုယ္ခံအားက ျပန္တိုက္ဖ်က္တဲ့ Autoimmune Disease ေတြကလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အ ေၾကာင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ လကၡဏာေတြက ပ်ဳိ႕ခ်င္အန္ခ်င္ျဖစ္တာ၊ အားနည္းတာ၊ ေမာပန္းခ်ည့္နဲ႔တာ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်ဆင္းတာနဲ႔ အစာစားခ်င္စိတ္ျဖစ္ေပၚတာတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ အာ႐ံုစူးစိုက္ႏိုင္စြမ္း ခက္ခဲတာနဲ႔ မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္စြမ္း မရွိတာတို႔လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ပံုမွန္အတိုင္း ရွိေနေအာင္ ထိန္းရပါမယ္၊ ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရပါမယ္၊ ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာအဆင့္ကိုထိန္းရပါမယ္၊ အရက္ကို ေရွာင္ရပါမယ္။ ဒါ့အျပင္ မွန္ကန္သင့္ေတာ္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို စားေပးရပါမယ္။
အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါျဖစ္စဥ္ မတိုးေစရန္ ကာကြယ္ေပးမည့္ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား
– အခြံခြၽတ္ထားေသာ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္မ်ားကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ပါ
အခြံခြၽတ္ထားတဲ့ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ဆန္ျဖဴ၊ ေခါက္ဆြဲျဖဴ၊ ေပါင္မုန္႔ျဖဴေတြကို ေရွာင္ၿပီး အာလူး၊ ပဲသီး၊ ေျပာင္းနဲ႔ ဆန္လံုးညိဳစတာေတြကို စားၿပီး စြမ္းအင္ရယူသင့္ပါတယ္။
– သၾကားျဖဴကို ေရွာင္ပါ
အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါရွိရင္ သၾကားျဖဴပါတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ေရွာင္ရပါမယ္။ သၾကားျဖဴ မစားဘဲ ေနတာေၾကာင့္ အ၀လြန္ေရာဂါကိုပါ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးပါတယ္။
– အမွ်င္ဓာတ္ ပါ၀င္မႈမ်ားေသာ အစာကို မ်ားမ်ားစားပါ
သစ္သီး၀လံ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ ေကာက္ႏွံစာ နဲ႔ အခြံမာသီးေတြမွာ အမွ်င္ဓာတ္မ်ားမ်ား ပါ၀င္ပါတယ္။ အမွ်င္ဓာတ္က ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္နဲ႔ ကိုလက္စထေရာအဆင့္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
– က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္သည့္ အဆီစားပါ
က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ အဆီပါတဲ့ အစာေတြက ငါး၊ အခြံမာသီး၊ အေစ့အဆန္၊ ေထာပတ္သီး နဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ဆီတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
– မေကာင္းေသာ အဆီကို ေရွာင္ပါ
အခန္းအပူခ်ိန္မွာ ခဲတဲ့ မေကာင္းတဲ့ အဆီကို ေရွာင္ပါ။ မာဂ်ရင္းေထာပတ္၊ ဒိန္ခဲနဲ႔ အဆီမ်ားတဲ့ အသားေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္စားသင့္ပါတယ္။
(Def; HD)
