ေမး. ကြၽန္ေတာ္က သက္ႀကီးရြယ္အိုတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ အစာအိမ္ေရာဂါ ဘယ္ႏွမ်ဳိးရွိပါသလဲ၊ ဘာလကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါသလဲ၊ ဘယ္လို လကၡဏာေတြျပရင္ ေနထိုင္ေကာင္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္သင့္ပါသလဲ။
ဦးသန္႔ဇင္၊ ေက်ာက္တံတား။
ပါေမာကၡဦးကိုကို (ဆီးခ်ဳိႏွင့္အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)မွ ေျဖၾကားေပးပါသည္။
ေျဖ. အစာအိမ္မွာ သတိထားရမွာ သံုးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ပထမဆံုးတစ္ခုကေတာ့ အစာအိမ္အနာျဖစ္တာပါ။ အစာအိမ္နာတယ္ ဆုိတာမွာလည္း အစာအိမ္နာနဲ႔ အူသိမ္နာႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ အစာအိမ္နာက အစာစားလိုက္ရင္ ေအာင့္တတ္တာပါ။ အူသိမ္နာက ဗုိက္ဆာတဲ့အခါမွာ ေအာင့္တတ္တာပါ။ စားလိုက္လို႔ ေအာင့္တယ္ဆိုရင္ သိပ္မစားျဖစ္ေတာ့ဘူး၊ မ်ားေသာအားျဖင့္ အဲဒီလူေတြက ပိန္တတ္ပါတယ္။ ဆာရင္ေအာင့္တဲ့သူေတြက်ေတာ့ မၾကာမၾကာစားျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ၀တတ္ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ခုမွာ အစာအိမ္နာက ေၾကာက္ရပါတယ္။ သူက ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ကင္ဆာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အစာအိမ္နာတယ္ဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးနည္းက မိုက္ခ႐ိုစကုပ္ၾကည့္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုက္ေအာင့္တယ္ဆိုရင္ အစာအိမ္နာလား၊ အူသိမ္နာလားသိဖို႔ စကုပ္ၾကည့္ခိုင္းပါတယ္။ စကုပ္ၾကည့္လို႔ အစာအိမ္နာဆိုရင္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေနာက္တစ္ႏွစ္-ႏွစ္ႏွစ္ၾကာရင္ တစ္ခါျပန္ၾကည့္ခုိင္းရပါတယ္။ အူသိမ္နာဆုိရင္ေတာ့ အဲဒီလိုလုပ္ဖို႔မလုိပါဘူး။
ဒုတိယတစ္မ်ဳိးကေတာ့ အစာအိမ္ေရာင္တာပါ။ အစာအိမ္ေရာင္တာကေတာ့ တစ္ခါျဖစ္ၿပီး ထပ္ျဖစ္တတ္တာမ်ဳိးလည္း မရွိပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အစာအိမ္ညႇစ္အားနည္းလို႔၊ အစာမေၾကလို႔ ဗိုက္ေအာင့္တာလည္းရွိပါတယ္။ ထမင္းစားလိုက္ရင္ အစာအိမ္ထဲမွာ အစာက ၆ နာရီပဲေနပါတယ္။ ၆ နာရီအတြင္းမွာ အက္ဆစ္ထြက္လာမယ္။ အစာေခ်မယ္၊ ၿပီးရင္ ေအာက္ကိုတြန္းခ်လိုက္ၿပီး ၀မ္းအျဖစ္ညႇစ္ညႇစ္ၿပီး တြန္းပုိ႔လိုက္တယ္။ တခ်ဳိ႔လူေတြမွာ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ အစာအိမ္ညႇစ္အားက က်ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္သြားရင္ ထမင္းစားလိုက္ၿပီးတဲ့အခါမွာ အစာအိမ္ထဲ အစာက ၆ နာရီေနရမယ့္ အစားပုိၾကာၾကာရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အစာေတြက ပုိေနေနရတဲ့အတြက္ မနက္ ၆ နာရီမွာ စားတယ္၊ ေန႔လယ္ ၁၂ နာရီအထိ ဗိုက္ကမဆာေသးဘူး။ နည္းနည္းေလာက္ စားလိုက္ရင္လည္း ဗိုက္ကအင့္ၿပီး ျပန္အန္ခ်င္တာေတြျဖစ္လာပါတယ္။ စားလိုက္ရင္ အန္ခ်င္တာပဲျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ Dyspesia လို႔ေခၚတဲ့ အစာမေၾကေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုလူေတြကုိ ေဆးေတြေပးၿပီး ကုသရပါတယ္။
ေနာက္ထပ္တစ္ခုကေတာ့ အစာအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ အစာအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ၿပီဆိုရင္ အစာမေၾကတာ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ အစာအိမ္ေအာင့္ႏုိင္ပါတယ္။ အစာအိမ္ေနရာမွာ အလံုးႀကီးေပၚလာတတ္ပါတယ္။ ေသြးအားနည္းတတ္ပါတယ္။ ဘာမွန္းမသိဘဲ ေသြးအားနည္းေနတယ္ဆိုရင္ သတိထားသင့္ပါတယ္။ အသက္ ၄၀ ေလာက္ အမ်ဳိးသမီး၊ အမ်ဳိးသား ဘာမွန္းမသိဘဲ သံဓာတ္အားနည္းတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ အစာအိမ္ကင္ဆာကုိ သတိထားသင့္ပါတယ္။
အစာအိမ္မွာ ေရာဂါျဖစ္တာက အက္ဆစ္မ်ားလို႔ ျဖစ္တတ္တာနဲ႔၊ ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တာနဲ႔လို႔ အၾကမ္းဖ်င္းခြဲလို႔ရႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမူတည္ၿပီး ကုသမႈေတြကို ေပးပါတယ္။ အက္ဆစ္မ်ားရင္ အက္ဆစ္က အစာအိမ္နံရံကုိ တိုက္ခိုက္တတ္ပါတယ္။ အစာအိမ္နံရံကုိ အက္ဆစ္မတုိက္ခိုက္ႏုိင္ေအာင္ Mucosa က ကာေပးထားပါတယ္။ အက္ဆစ္မ်ားေပမယ့္ Mucosa ေကာင္းရင္ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။ အက္ဆစ္မ်ားၿပီး Mucosa မေကာင္းေတာ့ရင္ေတာ့ အစာအိမ္အနာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားလာပါတယ္။ Mucosa ကုိ ပ်က္စီးေစတာက အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ အကုိက္အခဲေပ်ာက္ေဆး အျပင္းစားေတြေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အကုိက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြကုိ မလိုလားအပ္ဘဲ မေသာက္သင့္ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက အပူအစပ္လြန္ကဲတဲ့ အစားအေသာက္ေတြနဲ႔၊ အစာမေၾကတဲ့ ေကာက္ညႇင္းလို အစားအေသာက္ေတြကုိ ေရွာင္ရပါမယ္။ အဲဒီအစားအေသာက္ေတြက အက္ဆစ္ေတြကို အမ်ားႀကီးထြက္လာေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ေပးပါတယ္။
ေနာက္ထပ္သတိထားရမယ့္ အခ်က္ကေတာ့ အစာကုိအခ်ိန္မွန္မွန္စားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေန႔လယ္၁၂နာရီမွာ အစာအိမ္က အက္ဆစ္ထြက္ေနက်မွာ ဘာအစာမွမစားထားရင္ အက္ဆစ္က Mucosa ကုိ တုိက္စားသြားတတ္ပါတယ္။ နည္းနည္းနဲ႔ အႀကိမ္မ်ားမ်ားစားေပးတာက အေကာင္းဆံုးပါ။ ဗိုက္ေတြေအာင့္ေနတဲ့အခါမွာ အစာေၾကလြယ္တဲ့ ဆန္ျပဳတ္၊ စြပ္ျပဳတ္၊ ျမဴစြမ္ေတြပဲ ေသာက္ေပးၿပီး ဗိုက္ေအာင့္ေပ်ာက္မွ ထမင္းျပန္စားေပးပါ။
အစာစားၿပီးရင္ GERD ဆိုတာရွိပါတယ္။ အဲဒါက အစာေတြက အစာလမ္းေၾကာင္းအတိုင္း အေပၚကုိျပန္တတ္တာမ်ဳိး ျဖစ္တာပါ။ အစာအိမ္ထဲကုိ အစာ၀င္တဲ့လမ္းေၾကာင္းမွာ အဆို႔ရွင္တခုရွိပါတယ္။ အဲဒါေလးက ပိတ္ထားေပးတဲ့အတြက္ အစာအိမ္ထဲက အက္ဆစ္ေတြက အေပၚကုိျပန္မတက္လာႏုိင္ပါဘူး။ အဲဒီအဆို႔ေလးေလ်ာ့သြားရင္ အက္ဆစ္ေတြအေပၚျပန္တက္ၿပီး Acid Burn ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အစာစားၿပီးတာနဲ႔ ရင္ထဲမွာပူေနတယ္။ အက္ဆစ္ကပူလြန္းရင္ ေနာက္ေက်ာေတြပါနာတယ္။ ရင္ေခါင္းတစ္ခုလံုးလည္း ပူေနတာေတြက အဲလိုျဖစ္တာပါ။ အဲလိုမ်ဳိးျဖစ္တာကေတာ့ ၀တဲ့သူေတြနဲ႔ အစာကို အခ်ိန္မွန္မစားတဲ့သူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားရင္လည္း အစာအိမ္ေရာဂါ ပိုျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
