ပါေမာကၡဦးကိုကို (ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး။ ။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြ စစ္ေဆးရေလ့ရွိတဲ့ Hba1c ဆိုတာ ဘာကိုေခၚတာပါလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ Hba1c ဆိုတာ ေဟမိုဂလိုဘင္ A1c ကို ဆိုလိုတာျဖစ္ၿပီး ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္အားလံုးကို ရက္ ၉၀ (သံုးလ)နဲ႔ စားၿပီး ပ်မ္းမွ်ယူတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သံုးလကာလအတြင္း ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ဘယ္ ေလာက္ရွိသလဲဆိုတာကို ပ်မ္းမွ် တြက္ခ်က္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ ထိန္းတာေကာင္း၊ မေကာင္း တိုင္းတာတဲ့ စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ Hba1c ကို ဘယ္ေလာက္ တစ္ႀကိမ္ စစ္ေဆးရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ သံုးလတစ္ခါ ပ်မ္းမွ် စစ္ေဆးရပါတယ္။ ဒီသံုးလအတြင္းမွာ ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ ျမင့္တက္ေနခဲ့ရင္ Hba1c ရာခိုင္ႏႈန္းလည္းမ်ားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ Hba1c က ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွင္ေတြအတြက္ အေရးႀကီးပါသလား ဆရာ။
ေျဖ။ ။ Hba1c က အေရးႀကီးပါတယ္။ ႏွစ္ေနရာမွာ သံုးပါတယ္။
(၁) သံုးလအတြင္း ဆီးခ်ဳိကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းအား ေကာင္း၊ မေကာင္း တိုင္းတာႏိုင္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေရာ ဂါရွိသူေတြမွာ Hba1c စစ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ၇ ေအာက္ ေရာက္တယ္ဆိုရင္ ေကာင္းပါတယ္။
(၂) အခုေနာက္ပိုင္းမွာ Hba1c ကို ေရာဂါရွာေဖြေရး အတြက္ပါ သံုးလာၾကပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ Hba1c က ၆ ဒသမ ၅ ေက်ာ္ရင္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိတယ္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြဟာ Hba1c ကို အၿမဲတမ္း စစ္ေနဖို႔ လိုပါသလား ဆရာ။
ေျဖ။ ။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြအေနနဲ႔ မိမိရဲ႕ ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္အတိုင္းအတာကို သိႏိုင္ဖို႔ Hba1c ကို ၃ လတစ္ႀကိမ္ စစ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ သံုးလအတြင္း ဆီးခ်ဳိထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေကာင္း၊ မေကာင္း သိႏိုင္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ ဆီးခ်ဳိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းအားကသိပ္ေကာင္းေနၿပီဆိုရင္ေတာ့ ေျခာက္လတစ္ခါစစ္ဖို႔ လို အပ္ပါတယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ စစ္ရပါမယ္။
တကယ္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္တာလား၊ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိခဏတက္ေနတာလားဆိုတာ ေဆး႐ံုမွာ ခြဲရခက္ပါတယ္။ နဂိုက ဆီးခ်ဳိလကၡဏာ တစ္ခုမွ မရွိခဲ့ဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ေသြးေဖာက္စစ္လိုက္ေတာ့လည္း ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္က ျမင့္တက္ေနတယ္၊ ဒီလို လူနာေတြမွာ Hba1c ကို ေဖာက္စစ္လိုက္ရပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးလက ဆီးခ်ဳိကို ျပတာဆိုေတာ့ Hba1c om positive ျဖစ္ေနရင္ နဂိုကတည္းက ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ရွိေနတာကိုမသိလို႔ျဖစ္ပါတယ္ . . .
ေမး။ ။ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေကာင္း၊မေကာင္းသိေအာင္ စစ္ေဆးႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္း ဘယ္ႏွမ်ဳိး ရွိပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေကာင္း၊ မေကာင္းသိႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။
(၁) SMBG (Self Monitoring BloodGlucose) လို႔ ေခၚတဲ့ ကိုယ့္အိမ္မွာကိုယ္ စက္ေလးနဲ႔ စစ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္မွာစစ္တဲ့အခါ Fasting က ၉၀ နဲ႔ ၁၃၀ ၾကားမွာရွိရပါမယ္။ အစာစားၿပီး ႏွစ္နာရီမွာ စစ္ရင္ ၁၄၀နဲ႔ ၁၈၀ ၾကားရွိရပါမယ္။ ဘယ္အခ်ိန္ စစ္စစ္ (Random) က ၂၀၀ ရွိရပါမယ္။ ဒါကေတာ့ ပံုေသ မရွိပါဘူး။ အမ်ဳိးအစား (၁) ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ဆို ရင္ တစ္ေန႔သံုးႀကိမ္ေလာက္ စစ္ရပါတယ္။ အမ်ဳိးအ စား (၂) ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ဆိုရင္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေကာင္းရင္ ေကာင္းသလို၊ မေကာင္းရင္ မေကာင္းသလို စစ္ရပါတယ္။ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေကာင္းေနရင္ သံုးရက္ေနမွ တစ္ခါစစ္လည္း ရေပမယ့္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ မေကာင္းရင္ေတာ့ ေန႔တိုင္း စစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီစစ္နည္း သံုးမ်ဳိးထဲမွာ Fasting ကို ဦးစားေပးၿပီး စစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိအတိုင္းအတာက တစ္ေန႔တည္းမွာပင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေျပာင္းလဲႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပ်မ္းမွ် အတိုင္းအတာကို အဓိက ယူပါတယ္။
(၂) Hba1c စစ္နည္းျဖစ္ပါတယ္။
အၾကမ္းအားျဖင့္ ဒီစစ္နည္းအားလံုးနဲ႔ စစ္လို႔ အတိုင္းအတာအတြင္း ရွိေနမွသာ ဆီးခ်ဳိ ထိန္းခ်ဳပ္ ႏိုင္စြမ္းအား ေကာင္းတယ္လို႔ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။
ေမး။ ။ Hba1c စစ္ေဆးတဲ့အခါ မွားႏိုင္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ။ ။ Hba1c က နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိေပမယ့္ အခုေတာ့ စံခ်ိန္စံၫႊန္းနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ စနစ္ကိုပဲ သံုးရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာစံခ်ိန္စံၫြန္းနဲ႔အညီ စစ္ေဆးတဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီ လိုစံခ်ိန္စံၫႊန္းနဲ႔ မညီတဲ့စနစ္ကို သံုးၿပီး စစ္ရင္ေတာ့ Hba1c က မွားႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ Hba1c စစ္တဲ့အခါ Fasting (ခဏတာ အစာျဖတ္ျခင္း) လုပ္ဖို႔ လိုပါသလား ဆရာ။
ေျဖ။ ။ မလိုပါဘူး။ ႐ိုး႐ိုး ေသြးေဖာက္စစ္ေဆးတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ Hba1c တျခားအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ေျပာင္း လဲသြားႏိုင္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ။ ။ Hba1c တျခားအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ ဆိုပါစို႔၊ ေသြးအားနည္းတဲ့ ေရာဂါေတြမွာဆိုရင္ Hba1c က မွားႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ Hba1c က ဘယ္ေနရာမွာ အသံုးၾကပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ အဓိကကေတာ့ ဆီးခ်ဳိေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ရာမွာ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေရာဂါရွာေဖြေရးမွာလည္း အသံုး၀င္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ဆရာတို႔ ေဆး႐ံုေတြမွာ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ေသြးတြင္းသၾကား ဓာတ္ျမင့္တက္တဲ့ အေျခအေန (Stress Hyperglycaemia)ျဖစ္ေနတဲ့ လူနာေတြကို ေတြ႕ရတတ္တယ္။ တကယ္ေတာ့ သူတို႔မွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါက မရွိဘူး။ စိတ္ဖိစီးမႈအေျခအေနတစ္ခုခုေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိက ခဏတက္ေနတာျဖစ္တယ္။ တကယ္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္တာလား၊ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိခဏတက္ ေနတာလားဆိုတာ ေဆး႐ံုမွာခြဲရခက္ပါတယ္။ နဂိုက ဆီးခ်ဳိလကၡဏာ တစ္ခုမွမရွိခဲ့ဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ေသြး ေဖာက္စစ္လိုက္ေတာ့လည္း ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္က ျမင့္တက္ေနတယ္၊ ဒီလို လူနာေတြမွာ Hba1c ကို ေဖာက္စစ္လိုက္ရပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးလက ဆီးခ်ဳိကို ျပတာဆိုေတာ့ Hba1c သာ Positive ျဖစ္ေနရင္ နဂိုကတည္းက ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ရွိေနတာကို မသိလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ Hba1c က Negative ျဖစ္ေနရင္ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိခဏတက္တဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ရွိသူေတြကို ထပ္မံပညာေပးလိုတာ ရွိရင္သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ။ ။အဓိက အေနနဲ႔ SMBG လည္း မွန္ရမယ္၊ Fasting လည္းမွန္ရမယ္၊ HbA1c လည္း မွန္ရမယ္၊ ဒီသံုးမ်ဳိးစလံုး မွန္ေနရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ HbA1c ကို စစ္ေဆးဖို႔ လိုတယ္ဆိုတာ ေျပာၾကားလိုပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
