ေဒါက္တာအုန္းေက်ာ္ (စိတ္က်န္းမာေရးဆရာ၀န္ႀကီး – အၿငိမ္းစား)
“ ေက်ာင္းေတြမွာ ဖိုမသဘာ၀ပညာသင္ၾကားေပးရင္ အက်ဳိးေက်းဇူးရွိတယ္ဆိုေတာ့ ခင္ဗ်ားက ဒီကိစၥမွာ ေထာက္ခံတဲ့ဘက္ကေပါ့”
“ ဟုတ္ပါတယ္ကိုတာ”
“ ဘယ္လို အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားလဲ”
“ ပထမအက်ဳိးေက်းဇူးကေတာ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ အသက္အရြယ္အလိုက္ သိခ်င္လာတဲ့ ဖိုမသဘာ၀ဗဟုသုတကို သင့္ေတာ္သလို မွန္မွန္ကန္ကန္ သင္ၾကားေပးႏိုင္တာေပါ့”
“ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြက ဖိုမသဘာ၀ကိစၥကို သိခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားေတြရွိလို႔လား၊ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ အယူအဆပဲမဟုတ္လား”
အသက္ ၅ ႏွစ္- ၈ ႏွစ္အတြင္း
“ ေလ့လာထားတာေတြ ရွိပါတယ္ ကိုတာ၊ အသက္ ၅ ႏွစ္ကေန ၈ ႏွစ္အတြင္းအရြယ္မွာ ကေလးေတြဟာ မိမိရဲ႕ ဖိုမအဂၤါ အစိတ္အပိုင္းေတြအေၾကာင္းကို သိခ်င္တယ္၊ ဖိုမအဂၤါကို ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္ၾကည့္ရင္ ထူးျခားတဲ့ ခံစားမႈတစ္မ်ဳိး ရရွိတာကို သတိထားမိၾကတယ္။ ေယာက်္ားေလးနဲ႔ မိန္းကေလး ဖိုမအဂၤါ ဘယ္လို ကြဲျပားျခားနားမႈရွိသလဲလို႔ စူးစမ္းလိုၾကတယ္။ ကစားတဲ့အခါ သူငယ္ခ်င္းအခ်င္းခ်င္းတစ္ဦးရဲ႕ ဖိုမအဂၤါကို တစ္ဦးက ၾကည့္ခ်င္တယ္။ ကေလးေတြ ဘယ္လို ေမြးဖြားသလဲဆိုတာကို စပ္စုခ်င္စိတ္ ရွိၾကတယ္။
သမီးရည္းစားလုပ္တမ္း၊ လင္မယားလုပ္တမ္း ကစားတတ္ၾကတယ္။ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ျပဳမူတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ႐ုပ္ရွင္၊ ဗီဒီယို၊ ႐ုပ္သံလႊင့္အစီအစဥ္ေတြထဲမွာ ဖိုမကိစၥေတြပါလာရင္ သတိမူလာတတ္တယ္။ အဲဒီလို သိခ်င္စိတ္၊ စပ္စုခ်င္တဲ့စိတ္ေတြဟာ သဘာ၀အေလ်ာက္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြဗ် . . ဒီေတာ့ ကေလးလူငယ္ေတြ သိခ်င္တာကို မိဘကျဖစ္ေစ၊ ေက်ာင္းဆရာ/ဆရာမက ျဖစ္ေစ သင့္ေတာ္သလိုပညာေပးရင္ မေကာင္းဘူးလား”
“ မိဘေတြက ႀကံဳႀကိဳက္သလုိေျပာျပၾကတာပဲ မဟုတ္လား”
“ မိဘတိုင္းက ဒီကိစၥေတြကို မေျပာလိုပါဘူး ကိုတာ၊ တခ်ဳိ႕မိဘေတြက “ ကေလးနဲ႔ မလိုက္ . . ဘာေတြ လာေမးေနတာလဲ၊ သြားစမ္း”လို႔ ေအာ္ ေငါက္တတ္တယ္ မဟုတ္လား”
“ ေနာက္ၿပီး အသက္အရြယ္အလိုက္ ေက်ာင္းသားလူငယ္အားလံုးကို တန္းတူညီမွ် သင္ၾကားေပးႏိုင္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္က စာသင္ေက်ာင္းဗ်၊ မိဘေတြထဲမွာ ပညာဗဟုသုတအဆင့္အမ်ဳိးမ်ဳိး ကြဲျပားေနေတာ့ သင္ၾကားေပးႏိုင္တာ မတူဘူးေပါ့”
အသက္ ၉ ႏွစ္- ၁၃ ႏွစ္အတြင္း
“ အသက္ ၉ ႏွစ္ကေန ၁၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြသိခ်င္တဲ့ ဖိုမသဘာ၀ အေၾကာင္းအရာေတြက တစ္မ်ဳိးျဖစ္လာတယ္”
“ ကြၽန္ေတာ့္သမီးက ၁၁ ႏွစ္ထဲ ေရာက္ေတာ့မယ္”
“ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအရြယ္ေရာက္ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ ဖိုမအဂၤါေတြမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ အပ်ဳိေဖာ္၊ လူပ်ဳိေဖာ္၀င္စ ေရွးဦးလကၡဏာတခ်ဳိ႕ ေပၚေပါက္လာတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီအရြယ္မွာ ဖိုမသဘာ၀ကိစၥေတြမွာ ပိုမိုစိတ္၀င္စားလာတယ္။ သူတို႔ေတြ႕ရွိခံစားလာရတဲ့ ခႏၶာကိုယ္အဂၤါ အေျပာင္းအလဲေတြအေၾကာင္းကို သိခ်င္စိတ္ပြားမ်ားလာတယ္။
၁၃ ႏွစ္ပတ္၀န္းက်င္မွာ စိတ္အေျပာင္းအလဲေတြကိုလည္း ေတြ႕ရွိရမယ္။ သူငယ္ခ်င္းလို ခ်စ္ခင္တဲ့ စိတ္ဓာတ္မ်ဳိးနဲ႔ မတူတဲ့ ကာမဂုဏ္ အေရာင္သမ္းတဲ့ ခ်စ္စိတ္ကို စတင္ခံစားတတ္လာတယ္။ ေယာက်္ားေလးနဲ႔ မိန္းကေလး ကြဲျပားျခားနားတာကို အျမင္တစ္မ်ဳိးနဲ႔ နားလည္လာတယ္။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ရည္းစားထားခ်င္စိတ္ စတင္ေပၚေပါက္လာတယ္။ အဲဒီလို အရြယ္ေရာက္လာရင္ ခင္ဗ်ားသမီးကို ဘာေတြ သင္ၾကားေပးမလဲ၊ မိဘနဲ႔ သားသမီးအၾကား ဒီကိစၥေတြကို ဘယ္လို ေဆြးေႏြးဆံုးမ,မလဲ”
“ အဲဒါေတာ့ ကြၽန္ေတာ္မေျဖႏိုင္ဘူး၊ သူ႔အေမကို အားကိုးရမွာပဲ ဆရာ”
“ မိသားစုတိုင္းမွာ ဖိုမသဘာ၀ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ဗဟုသုတအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ခံယူခ်က္အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ စည္းကမ္းေဘာင္အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိႏိုင္တယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆိုေဆြးေႏြးတဲ့ မိသားစုရွိႏိုင္သလို မေျပာရဘူးလို႔ ပိတ္ပင္တားျမစ္ထားတဲ့ မိသားစုလည္း ရွိႏိုင္တယ္။ ေက်ာင္းတြင္းဖိုမပညာေပး အစီအစဥ္က အိမ္မွာ မရရွိႏိုင္တဲ့ ဗဟုသုတေတြကို ျဖည့္စြက္ေပးႏိုင္ပါတယ္”
“ ဒီလို စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့လည္း အဆိုးမဆိုသာပါဘူး”
အသက္ ၁၄ ႏွစ္- ၁၈ ႏွစ္အတြင္း
“ ဒါ့ထက္ပိုၿပီး အေရးႀကီးတာ ရွိေသးတယ္။ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ကေန ၁၈ ႏွစ္အတြင္းမွာေတာ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြဟာ စိတ္ကူးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခ်င္လာတတ္တယ္။ သမီးရည္းစားထားခ်င္စိတ္ကတစ္ဆင့္ ခ်စ္သူရရွိလာတဲ့အထိ လက္ေတြ႕ျပဳမူလာတယ္။ ဒီအရြယ္မွာ လူငယ္သဘာ၀ စြန္႔စားလိုစိတ္ အားသန္လာတယ္။ မိဘရဲ႕ အုပ္ထိန္းမႈေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႔ ႐ုန္းကန္ခ်င္လာတယ္။
အေပါင္းအသင္းရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈကို ပိုမို ခံစားလာရတယ္။ လိင္ေဟာ္မုန္းဓာတ္ရဲ႕ လႈံ႔ေဆာ္မႈကလည္း ျပင္းျပလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လိင္ကိစၥမွာ စြန္႔စားၾကည့္မိတာေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မွန္ကန္လံုေလာက္တဲ့ ဖိုမသဘာ၀ဗဟုသုတရရွိေနဖို႔ လိုအပ္တယ္။ မဟုတ္ရင္ က်န္းမာေရး အႏၲရာယ္၊ လူမႈေရး အႏၲရာယ္ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရလိမ့္မယ္”
“ ဘယ္လို အႏၲရာယ္ေတြလဲဗ်”
“ လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ ရရွိလာမယ့္ အႏၲရာယ္နဲ႔ မရည္ရြယ္ဘဲ ကိုယ္၀န္ရွိလာမယ့္ အႏၲရာယ္ေတြပါပဲ။ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြထဲမွာ ဖိုမဆက္ဆံတဲ့ အက်င့္ေတြေပၚေပါက္လာေပမယ့္ “ ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းတဲ့ လိင္ဆက္ဆံျခင္း (Safe sex)ဆိုင္ရာ ဗဟုသုတနည္းပါးရင္ အႏၲရာယ္မရွိဘူးလား”
“ မွန္ပါတယ္”
“ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမွာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္နဲ႔ ၁၈ ႏွစ္ၾကားအရြယ္ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြထဲမွာ ၄၃ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ လိင္ဆက္ဆံဖူးတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔အထဲမွာ ၄၄ ရာခိုင္ႏႈန္းကသာ “ ေရာ္ဘာအစြပ္(Condom)”ကို လိင္ဆက္ဆံတိုင္း အသံုးျပဳတယ္။ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္းကေတာ့ ေရာ္ဘာအစြပ္ကို လံုး၀အသံုးမျပဳၾကေၾကာင္း သိရတယ္။ ေရာ္ဘာအစြပ္ကိုသံုးရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျပာေနတဲ့ အႏၲရာယ္ေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္မယ္မဟုတ္လား”
“ အဲဒီအႏၲရာယ္ေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ အေကာင္းဆံုးနည္းကေတာ့ အခ်ိန္မက်ခင္ ဖိုမဆက္ဆံတာကို ေရွာင္ၾကဥ္တာပဲ မဟုတ္လား”
“ မွန္ပါတယ္။ ေက်ာင္းတြင္း ဖိုမသဘာ၀ပညာ ေပးလုပ္ငန္းမွာ ဖိုမဆက္ဆံတာမေစာဖို႔၊ အခ်ိန္ေစာင့္ဖို႔၊ ေရွာင္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ ပညာေပးတာ၊ တိုက္တြန္းေျပာၾကားတာေတြ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ကိုတာ . . ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားတိုင္းဟာ “ ရဟႏၲာ” ေလးေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ အေတာင္မစံုေသးခင္ အပ်ံသင္ခ်င္တဲ့ လူငယ္ေတြရွိပါတယ္”
“ ဒီေတာ့ ဘာျဖစ္သလဲ”
“ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြထဲမွာ လိင္ကူးစက္ေရာဂါ (ကာလသားေရာဂါ)ရရွိေနတာ ေတြ႕ရွိရတုန္းပဲ။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမွာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္နဲ႔ ၁၉ ႏွစ္ ၾကားေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြထဲမွာ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါတစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ႏွစ္စဥ္ ကူးစက္ရရွိတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အထက္တန္း ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြထဲမွာ ၁၈ ရာခိုင္ႏႈန္း မွာ HIV ပိုးရွိေနတယ္”
“ HIV က ဘာလဲဗ်”
“ လိင္ဆက္ဆံလို႔ ကူးစက္တတ္တဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးတစ္မ်ဳိး (Human Papillomavirus) ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဗိုင္းရပ္စ္ပိုးက လိင္အဂၤါမွာ တြယ္ကပ္လာရင္ ေလာေလာဆယ္ေရာဂါလကၡဏာေတြ မေတြ႕ရွိရေပမယ့္ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ “သားအိမ္လည္တံကင္ ဆာ” ျဖစ္ပြားေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူ ၄ ရာ ခိုင္ႏႈန္းမွာေတာ့ ဆီးပူေညာင္းက်ေရာဂါရွိတယ္။
၂ရာ ခိုင္ႏႈန္းမွာေတာ့ လိင္အဂၤါေရယုန္ေရာဂါ (Genital Herpes)ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရတယ္။ အဲဒါအျပင္ ဂႏို ဆီးပူေညာင္းက်ေရာဂါ၊ ဆစ္ဖလစ္ေရာဂါနဲ႔ HIV/AIDS ကူးစက္မႈေတြကိုလည္း အနည္းငယ္ေတြ႕ရွိရတုန္းပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ လိင္ဆက္ဆံလို႔ ရရွိလာႏိုင္တဲ့ လိင္ကူးစက္ေရာဂါေတြ အေၾကာင္းကို ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ သိသင့္တယ္ မဟုတ္လား”
“ ကြၽန္ေတာ္ သေဘာတူရမွာပါ”
“ လက္ခံရမယ္ ကိုတာ၊ ေနာက္အႏၲရာယ္ တစ္ခုရွိေသးတယ္”
“ မရည္ရြယ္ဘဲ ကိုယ္၀န္ရရွိလာႏိုင္တာကို ေျပာတာလား”
“ ဟုတ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ကေန ၁၉ ႏွစ္အၾကား ေက်ာင္းသူေတြထဲမွာ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ မရည္ရြယ္ဘဲ ကိုယ္၀န္ရွိလာေၾကာင္း သိရတယ္။ အဲဒီအရြယ္မွာ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ် တဲ့ႏႈန္းက ၁၀၀ မွာ၂ ေယာက္ေလာက္ရွိတယ္။ မရည္ရြယ္ဘဲ ကိုယ္၀န္ရရွိလာရင္ ေတြ႕ႀကံဳရမယ့္ စိတ္ဖိစီးမႈဒဏ္ေတြ၊ မိသားစုအတြင္းမွာ ေပၚေပါက္လာမယ့္ လူမႈေရးျပႆနာေတြ၊ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်လို႔ျဖစ္ ေပၚလာႏိုင္တဲ့ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြကို ခင္ဗ်ား စဥ္းစားမိမွာပါ”
“ သမီးရွင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ စဥ္းစားၾကည့္လို႔ရပါတယ္။ စိုးရိမ္တာလည္း ရွိတာေပါ့”
“ လံုေလာက္တဲ့ အသိပညာဗဟုသုတ ရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခါ ကိုယ္၀န္တားဆီး ကာကြယ္နည္းေတြကို ဘာေၾကာင့္ အသံုးမျပဳသလဲလို႔ ေမးၾကည့္ေတာ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြက ဘယ္လို ေျဖဆိုသလဲ”
“ ေျပာျပပါ”
“ သေႏၶတားနည္းကို မသိလို႔ပါလို႔ ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက အေျဖေပးတယ္။ သူတို႔ေျပာတဲ့ တျခားအေၾကာင္းျပခ်က္ေတြကေတာ့ တစ္ခါတစ္ရံမွ ဖိုမဆက္ဆံတာေၾကာင့္ မလိုအပ္ဘူးထင္လို႔ သေႏၶတားေဆးတို႔၊ ေရာ္ဘာအစြပ္တို႔ကို ဘယ္လိုရွာၿပီး ၀ယ္ရမယ္ဆိုတာမသိလို႔၊ အဲဒါေတြ ၀ယ္ဖို႔ ပိုက္ဆံမတတ္ႏိုင္လို႔၊ တျခားသူေတြသိမွာရွက္လို႔၊ အရက္မူး ေဆးမူးျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ သတိမထားမိလို႔ . . . စသျဖင့္ေပါ့။ ဒီအခ်က္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြကို ဖိုမသဘာ၀ပညာ သင္ၾကားေပးသင့္တယ္ မဟုတ္လား”
“ လက္ခံပါတယ္”
“ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြကို အသက္ ၁၂ ႏွစ္၀န္းက်င္ကစၿပီး ဖုိမသဘာ၀ပညာ သင္ၾကားေပးသင့္တယ္လို႔ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕က လမ္းၫႊန္ထားတာရွိပါတယ္”
See More
ေက်ာင္းသားလူငယ္ႏွင့္ ဖိုမသဘာ၀ပညာေပး(၁)
ေက်ာင္းသားလူငယ္ႏွင့္ ဖိုမသဘာ၀ပညာေပး(၃)
ေက်ာင္းသားလူငယ္ႏွင့္ ဖိုမသဘာ၀ပညာေပး(၄)
Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။
