၊ စူး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
ကင္ဆာေရာဂါရွိတယ္လို႔ သိလိုက္ရတဲ့အခါမွာ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြက အမ်ားႀကီးပါ။
ကင္ဆာေရာဂါရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈ၊ ကုသမႈ၊ ခံစားရတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးစတာေတြေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈကို ခံစားရႏိုင္သလို ဘ၀ေနထိုင္မႈဆိုင္ရာ အရည္အေသြးေတြလည္း ေလ်ာ့က်ႏိုင္ပါတယ္။
ဒီလို ခက္ခဲေနတဲ့အေျခအေနမွာ ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႔ ကင္ဆာေရာဂါရွိသူေတြ ေရွာင္ရွားသင့္တဲ့ အျပဳအမူေတြကို ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။
(၁) တစ္ဦးတည္းဆိုေသာ ခံစားခ်က္ ထားရွိျခင္း
ကင္ဆာရွိတယ္လို႔ သိလိုက္ရတဲ့အခါ ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္း ေရာဂါျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ခံစား ခ်က္ကအရင္ဆံုး၀င္လာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအေတြး က စိတ္အားငယ္မႈကိုျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ သင့္အနားမွာ အားေပးေထာက္ကူေနတဲ့ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ မိသားစု၀င္ေတြရဲ႕ ခြန္အားကို ရယူလိုက္ပါ။ ကင္ဆာျဖစ္ၿပီး ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းသြားသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုပါ။ ဒါဆိုရင္ ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္း ကင္ ဆာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အားငယ္၀မ္းနည္းတဲ့ ခံစားခ်က္ ေလ်ာ့ပါးသြားပါလိမ့္မယ္။
(၂) မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ားထံမွ အႀကံေပးခ်က္ မွန္သမွ် လက္ခံျခင္း
မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းဆိုတာ သင့္က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အပံ့ေကာင္း တစ္ခုပါ။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဆီက က်န္းမာေရးအႀကံေပးခ်က္ေတြကို မလိုက္နာခင္ ႏွစ္ႀကိမ္ ျပန္စဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္။ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးအႀကံေပးခ်က္ေတြက သူတို႔ေဆြမ်ဳိးမိတ္ေဆြေတြရဲ႕ ကုသမႈဆိုင္ရာ ေဆးၿမီးတိုေတြေပၚမွာ အေျခခံတာမ်ားတတ္ပါတယ္။ စနစ္တက် သုေတသနလုပ္ၿပီး ေလ့လာထားတဲ့ ကုသနည္းေတြ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစားၿပီးမွ ဆံုးျဖတ္ပါ။
(၃) က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္စြာ စားေသာက္မႈကို ရပ္ပစ္ျခင္း
ကင္ဆာကုသမႈခံယူေနစဥ္ အာဟာရေကာင္းေကာင္းစားဖို႔ မျဖစ္မေနလိုအပ္ပါတယ္။ အာဟာရ ျပည့္၀တဲ့ အစားအေသာက္စားတာဟာ ကင္ဆာေၾကာင့္ ႏုန္းခ်ိေညာင္းညာပင္ပန္းမႈကို တြန္းလွန္ေပးကာ ခြဲစိတ္ကုသမႈ ခံယူၿပီးခ်ိန္မွာလည္း အနာက်က္ျမန္ေစပါတယ္။ ကုသမႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈကိုလည္း တြန္းလွန္ႏိုင္သလို ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကိုလည္း ထိန္းထားေပးႏိုင္ပါတယ္။ ကင္ဆာကုသမႈခံယူေနစဥ္အတြင္း အာဟာရေကာင္းေကာင္း မွီ၀ဲတာေၾကာင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပင္ပန္းဖိစီးမႈကိုလည္း ခံႏိုင္ရည္ရွိလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဆင္သင့္အစာေတြမစားဘဲ မွ်တတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကိုစားေပးပါ။ ဒါ့အျပင္ သစ္သီး၀လံ၊ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ေတြကိုလည္းမ်ားမ်ားစားေပးသင့္ပါတယ္။
(၄) ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာလဲဟု အႀကိမ္ႀကိမ္ေမးခြန္းထုတ္ျခင္း
ကင္ဆာျဖစ္ေၾကာင္း သိလိုက္ရတဲ့အခါ “ငါ့က် မွ ဘာေၾကာင့္ ဒီေရာဂါျဖစ္ရတာလဲ”ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ေတြနဲ႔ ကိုယ္ကိုယ္ကိုယ္ မႏွိပ္စက္ခ်င္ပါနဲ႔။ သင့္မွာ ကင္ဆာမ်ဳိး႐ိုးမရွိဘဲ၊ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ ျမင့္တက္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းမရွိဘဲ ဘာေၾကာင့္မ်ား ကင္ဆာျဖစ္ရတာလဲလို႔ ၀မ္းနည္းပက္လက္ျဖစ္ေနရင္ ပိုၿပီး စိတ္အားငယ္ရတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကင္ဆာကို ဘယ္လိုေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ကုသၿပီး ဘယ္ လိုေက်ာ္ျဖတ္ရမလဲဆိုတာကိုပဲ ေတြးပါ။
(၅) အျခားသူထံမွ အကူအညီကို ေရွာင္လႊဲျခင္း
ကင္ဆာကုသေနတဲ့အခါ တစ္ေန႔တာဘ၀မွာ တစ္ဦးတည္းရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔ေတာ့ ခက္ခဲသြားပါတယ္။ အလုပ္၊ မိသားစုနဲ႔ အိမ္မႈကိစၥေတြကို ပံုမွန္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ခက္ခဲလာတာေၾကာင့္ အကူအညီ ေတာင္းဖို႔လိုအပ္လာပါတယ္။ ကင္ဆာလူနာ အမ်ားစုက တျခားသူေတြကို ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး မျဖစ္ ေစလိုတာေၾကာင့္ တျခားသူေတြကို အကူအညီေတာင္းဖို႔ တြန္႔ဆုတ္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ တျခားသူေတြရဲ႕ ကူညီမႈေၾကာင့္ သင့္တစ္ေန႔တာဘ၀က ပိုမိုအဆင္ေျပလာပါလိမ့္မယ္။
(၆) ေဆးလိပ္ကို ဆက္ေသာက္ျခင္း
သင္က ေဆးလိပ္ေသာက္ေနတဲ့ ကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္ျဖစ္ရင္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ဖို႔ ေနာက္မက်ေသးပါဘူး။ ၂၀၁၂ ေလ့လာမႈတစ္ရပ္အရ ကင္ဆာရွိမွန္းသိတာေတာင္ ကင္ဆာလူနာအမ်ားစုက ေဆးလိပ္ဆက္ေသာက္ေနၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ကုသမႈအတြင္းေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့အတြက္ ကုသမႈရဲ႕ေဆးစြမ္းကို ေလ်ာ့က်ေစၿပီး ခြဲစိတ္ၿပီး အနာက်က္ႏႈန္းေႏွးေစကာ ဗိုက္ေအာင့္တာလို ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးေတြကို ပိုဆိုးေစႏိုင္ပါတယ္။
(၇) ကုသမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေမးခြန္းေမးရန္ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္း
ေမးခြန္းေတြေမးတာ၊ သင့္ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေျပာျပတာေတြက သင့္ေရာဂါနဲ႔ ကုသမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပိုမိုနားလည္မႈ ရွိေစတဲ့ နည္းပါ။ ကင္ဆာရွိတဲ့ တခ်ဳိ႕လူနာေတြဟာ ေမးခြန္းေမးရမွာကို ေၾကာက္ရြံ႕ေနတတ္ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သင့္မွာ ကင္ဆာေရာဂါရွိေနရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ မိတ္ေဆြလို ေဆြးေႏြးေျပာဆိုရပါမယ္။
(၈) အိမ္ေထာင္ဖက္ႏွင့္ ခ်စ္ခင္စြာေနထိုင္မႈမရွိျခင္း
အိမ္ေထာင္ဖက္ရဲ႕ယုယႏွစ္သိမ့္မႈနဲ႔ ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြေၾကာင့္ ကုသမႈမွာ တိုးတက္မႈမ်ားစြာရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို ေမတၱာတရားရရွိတာေၾကာင့္ လူနာအေနနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ေလးစားစိတ္ပိုရွိလာၿပီး ေရာဂါေ၀ဒနာကို ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားႏိုင္စိတ္ပိုမ်ားေစပါတယ္။
(၉) ဒုတိယအႀကံဥာဏ္ကို မရယူျခင္း
ဘယ္က်န္းမာေရးအေျခအေနပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒုတိယအႀကံဥာဏ္ကို ရယူသင့္ပါတယ္။ ဒီလိုရယူတာေၾကာင့္ ကုသမႈရလဒ္ကို သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္သြားေစႏိုင္လို႔ပါ။
(၁၀) ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိေတာ့ ဆိုသည့္ အေတြးေတြးျခင္း
ကင္ဆာေရာဂါကို ရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္မွာ တစ္ခါတစ္ရံ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို စြန္႔ပစ္လိုက္မိတာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အေကာင္းျမင္တဲ့ သေဘာထားရွိတာက အေရးႀကီးပါတယ္။ အေကာင္းျမင္စိတ္ေၾကာင့္ ကုသမႈရဲ႕ရလဒ္ကို ပိုေကာင္းမြန္လာေစၿပီး ကင္ဆာကို ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားေနခိုက္မွာ စိတ္ဖိစီးမႈကို ေကာင္းေကာင္းထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္သြားပါလိမ့္မယ္။
