၊ ဇြန္ခိုင္ဦး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
အသက္က ၆၃ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ေဒၚခင္ခင္ၾကဴသည္ ပန္းလႈိင္ေဆး႐ံုတြင္ ရင္သားဓာတ္မွန္႐ိုက္ စစ္ေဆးျခင္းအတြက္ ပ႐ိုမိုးရွင္းရွိသည္ ဆိုေသာ သတင္းၾကားသိရာ ေယာင္းမျဖစ္သူႏွင့္အတူ သြား ေရာက္ စစ္ေဆးခဲ့သည္။
“ ၂၀၁၅ခုနစ္တုန္းက ပန္းလႈိင္ေဆး႐ံုမွာ ရင္သားဓာတ္မွန္ (Mammogram) ႐ိုက္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပ႐ိုမိုးရွင္းရွိတယ္ဆိုတာနဲ႔ ေယာင္းမနဲ႔ ႏွစ္ေယာက္ သြားစစ္ၾကတယ္။ အဲဒီမွာ ေယာင္းမေရာ ကိုယ္ေရာ ႏွစ္ေယာက္စလံုးရဲ႕ အေျဖထဲမွာ ေတြ႕တယ္ဆိုတာနဲ႔ “ ႏွစ္ေယာက္စလံုးေတြ႕တယ္ဆိုေတာ့ ဟုတ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဆိုၿပီး ေအးေအးေဆးေဆး ေနလိုက္တယ္။ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ ကင္ဆာျဖစ္လို႔ ေဆး႐ံုတက္တာကို သြားေမးေတာ့ သူက “ ေရာဂါဆိုတာ ေစာေစာစီးစီးသိရင္ ေစာေစာကုဖို႔ ေကာင္းတယ္” လို႔ အႀကံေပးလိုက္တယ္။
အဲဒါနဲ႔ ဗဟိုစည္ေဆး႐ံုမွာ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ႀကီး ဦးထြန္းဦးနဲ႔ သြားျပၿပီး ဘယ္ဘက္ရင္သားကို အသားစယူစစ္ေဆးမႈ (Biopsy) ယူလိုက္တဲ့အခါ ကင္ဆာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရပါတယ္” ဟု ေဒၚခင္ခင္ၾကဴက သူ၏ ကင္ဆာခရီးလမ္းအစကို ျပန္ေျပာင္းေျပာျပခဲ့သည္။
ကင္ဆာေဆးသြင္းတဲ့အခ်ိန္မွာ ေသြးနီဥက်တာမ်ားတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ေသြးနီဥတက္ေအာင္ဆိုၿပီး ရဲယိုရြက္ကို စားခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္ေရးတဲ့ စာအုပ္ထဲမွာ ရဲယိုရြက္စားရင္ ေသြးနီဥတက္တယ္လို႔ သိရတာနဲ႔ စားျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ရဲယိုရြက္ကို ျပဳတ္ၿပီး တုိ႔စရာအေနနဲ႔လည္း စားတယ္၊ ငါးရံ႕နဲ႔ ရဲယိုရြက္ကို ခ်က္ၿပီးလည္း စားပါတယ္. . .
ရင္သားတြင္ အလံုးအက်ိတ္လံုး၀မရွိေသးဘဲ ရင္သားဓာတ္မွန္ထဲတြင္ စတင္ေတြ႕ရွိရသည့္ အတြက္ ကင္ဆာအဆင့္ (၁) မွာပင္ ေစာစီးစြာေတြ႕ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ၂၀၁၅ ၾသဂုတ္လတြင္ ဘယ္ဘက္ရင္သားတစ္ခုလံုးကိုခြဲထုတ္ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ေဒၚခင္ခင္ၾကဴက ဆိုသည္။
“ ကင္ဆာလို႔ သိေတာ့လည္း အန္တီ အထူးအေထြ ဘာမွ မခံစားရပါဘူး။ ကင္ဆာဆိုတာ ေစာေစာသိရင္ ဘာမွမျဖစ္ဘူးဆိုတာကိုလည္း သိေနတယ္၊ တူမတစ္ေယာက္ကလည္း ရင္သားကင္ဆာျဖစ္လုိ႔ ခြဲထားသလို သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ကလည္းလြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉ ႏွစ္ကတည္းက ရင္သားကင္ဆာ အဆင့္ (၂)ျဖစ္လို႔ခြဲထုတ္ထားခဲ့တာ။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ့္ေရွ႕မွာ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ၿပီး ကုသေအာင္ျမင္၊ အသက္ရွင္သူေတြရွိေနတဲ့အတြက္ စိတ္ကဘာမွ မျဖစ္ဘူး၊ စိုးလည္း မစိုးရိမ္ဘူး၊ ေၾကာက္လည္း မေၾကာက္ခဲ့ဘူး” ဟု ေဒၚခင္ခင္ၾကဴက ေျပာသည္။
ေဒၚခင္ခင္ၾကဴ၏ မိဘအပါအ၀င္ သက္ႀကီး ေဆြမ်ဳိးမ်ားတြင္ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ပြားသူ မရွိခဲ့ဘဲ ေဆြမ်ဳိးထဲ၌ တူမတစ္ဦးသာ ရင္သားကင္ဆာ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားျခင္းႏွင့္ အပ်ဳိႀကီးျဖစ္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ျခင္း ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ထင္ျမင္ေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။
“ ခြဲၿပီးေတာ့ ၂၀၁၅စက္တင္ဘာလက ေရႊေရာင္ ႏွင္းဆီကင္ဆာေဖာင္ေဒးရွင္းမွာ ကင္ဆာေဆးသြင္းကုသမႈကို ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေျခာက္ႀကိမ္စလံုး အခမဲ့ ေဆးသြင္းေပးခဲ့ပါတယ္။ ကင္ဆာေဆးသြင္းေတာ့ ဆံပင္ေတာ့ ကြၽတ္တယ္၊ က်န္တဲ့ အစားအေသာက္ပ်က္တာ၊ အန္တာ၊ မူးတာ ဘာဆို ဘာမွကို မျဖစ္ခဲ့ဘူး။ ေအးေအးေဆးေဆးကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ကင္ဆာေဆးသြင္းတဲ့အခ်ိန္မွာ ေသြးနီဥက်တာမ်ားတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ေသြးနီဥတက္ေအာင္ဆိုၿပီး ရဲယိုရြက္ကိုစားခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္ေရးတဲ့ စာအုပ္ထဲမွာ ရဲယိုရြက္စားရင္ ေသြးနီဥ တက္တယ္လို႔သိရတာနဲ႔ စားျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ရဲယိုရြက္ကို ျပဳတ္ၿပီးတုိ႔စရာအေနနဲ႔လည္း စားတယ္၊ ငါးရံ႕နဲ႔ ရဲယိုရြက္ကို ခ်က္ၿပီးလည္းစားပါတယ္” ဟု ေဒၚခင္ခင္ၾကဴက ကင္ဆာေဆးသြင္းမႈအေတြ႕အႀကံဳကို ေျပာျပခဲ့သည္။
ကင္ဆာေဆးသြင္းကုသမႈ ခံယူခ်ိန္တြင္ အစားအေသာက္မ်ားကို အထူးတလည္ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း မျပဳဘဲ အာဟာရမွ်တေသာ အစားအေသာက္မ်ားကို ျပည့္၀စြာ စားျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ထို႔ျပင္ အန္ခ်င္စိတ္မျဖစ္ေပၚေစရန္ ေဆး၀ါးကို ဆရာ၀န္ၫႊန္ၾကားခ်က္ အတိုင္းေသာက္ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ပင္ကင္ဆာေဆးသြင္းကုထံုးကို ေအးေဆးစြာ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ေဒၚခင္ခင္ၾကဴက ဆိုသည္။
မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရား ႀကီးရဲ႕တရားေတြကို အၿမဲနာတယ္။ ခႏၶာရွိရင္ေတာ့ေရာဂါ ရွိမွာပဲ . .ဆိုတာကို သေဘာ ေပါက္နားလည္ထားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့တရားနဲ႔ ေျဖတယ္။ လူတိုင္းဟာ အခ်ိန္နဲ႔အမွ်ေသလမ္းကိုပဲ သြားေနၾကတာပဲေလ . . ေစာေစာေသမလား၊ ေနာက္က်မွေသမလား . . ဒါပဲကြာတယ္။ ဒီတရားသေဘာ ေတြကို နားလည္ထားတဲ့အတြက္ ေဆာက္တည္ရာမရ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။
လူအမ်ားသည္ ကင္ဆာဆိုေသာ အသံၾကား သည္ႏွင့္ ေၾကာက္ရြံ႕စိတ္၊ ၀မ္းနည္းစိတ္၊ အားငယ္စိတ္တို႔ ႀကီးစိုးကာ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း၊ ငိုေၾကြးျခင္းတို႔ျဖင့္ ေဆာက္တည္ရာမရ ျဖစ္ေလ့ရွိၾကေသာ္လည္း ေဒၚခင္ခင္ၾကဴကမူ ကင္ဆာကို အၿပံဳးမပ်က္ ေအးေဆးတည္ၿငိမ္စြာ ကုသမႈ ခံယူႏိုင္ခဲ့သည္။ လူအမ်ားက “ ဟိုနည္းနဲ႔ ကုပါ့လား၊ ဒီနည္းနဲ႔ကုပါ့လား” စသည့္ အႀကံေပးတိုက္တြန္းခ်က္မွန္သမွ်ကိုလည္း ျငင္းဆန္ကာ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း ခြဲစိတ္ကုသၿပီး ကင္ဆာေဆးသြင္းကုထံုးကို ခံယူခဲ့သူ ျဖစ္သည္။
“ အန္တီက အရင္ကတည္းက တရားေတြကို အၿမဲနာပါတယ္။ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးရဲ႕ တရားေတြကို အၿမဲနာတယ္။ ခႏၶာရွိရင္ေတာ့ ေရာဂါရွိမွာပဲ . . ဆိုတာကို သေဘာေပါက္နားလည္ထားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တရားနဲ႔ေျဖတယ္။ လူတိုင္းဟာ အခ်ိန္နဲ႔အမွ် ေသလမ္းကိုပဲသြားေနၾကတာပဲေလ . . ေစာေစာေသမလား၊ ေနာက္က်မွ ေသမလား . .ဒါပဲ ကြာတယ္။ ဒီတရားသေဘာေတြကို နားလည္ထားတဲ့အတြက္ ေဆာက္တည္ရာမရမျဖစ္ေတာ့ဘူး။
ေနာက္တစ္ခ်က္က ကိုယ့္ေရွ႕မွာလည္း ျဖစ္ဖူးတဲ့ သူေတြ ကုသေအာင္ျမင္တာ ေတြ႕ေနတယ္ေလ။ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ဆို ၁၉၉၉ ခုနစ္ကတည္းက ရင္သားကင္ဆာ အဆင့္ (၂)ကို ခြဲတာ အခုထက္ထိ အသက္ရွင္က်န္းမာေနတုန္းပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ရင္သား ကင္ဆာက ေစာေစာသိရင္ ေၾကာက္ဖို႔ မလိုပါဘူး။ ေစာေစာသိေလကုသေအာင္ျမင္ေလပဲ . . ဒီစိတ္နဲ႔ပဲ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္”
ဘယ္ဘက္ရင္သားခြဲထုတ္ထားသည့္အတြက္ အျပင္သြားလာရာတြင္ ေရႊေရာင္ႏွင္းဆီကင္ဆာ ေဖာင္ေဒးရွင္းက ေပးထားသည့္ အထူးဘရာစီယာကို ၀တ္ၿပီး အေပၚမွ အ၀တ္အစား၀တ္သျဖင့္ သိသာမႈ မရွိေတာ့ေၾကာင္း ေဒၚခင္ခင္ၾကဴက ေျပာသည္။
၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ကင္ဆာေဆးသြင္းကုသမႈ ၿပီးဆံုးသြားခဲ့ရာ ေနာက္ဆက္တြဲက်န္းမာေရးစစ္ ေဆးမႈမ်ားအျဖစ္ ေရႊေရာင္ႏွင္းဆီကင္ဆာေဖာင္ေဒးရွင္းသို႔ ႏွစ္လတစ္ႀကိမ္ သြားျပၿပီး ခြဲစိတ္ဆရာ ၀န္ႀကီးႏွင့္ သံုးလတစ္ႀကိမ္ သြားျပေၾကာင္း သိရသည္။
“ ေလာေလာဆယ္မွာ အန္တီက ငါးႏွစ္ေဆးဆက္ေသာက္ေနရပါတယ္။ အဲဒီေဆးေသာက္ေတာ့လည္း ဘာေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးမွ မျဖစ္ပါဘူး။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာလည္း အန္တီက အာဟာရျပည့္၀တဲ့ အစားအေသာက္ေတြကိုပဲ စားေသာက္ေနပါတယ္” ဟု လက္ရွိက်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈပံုစံကို ေျပာ ျပခဲ့သည္။
ယခင္က ဓာတ္ပံု႐ိုက္ကူးသည့္ အလုပ္ကို လုပ္ကိုင္ခဲ့ေသာ အန္တီေဒၚခင္ခင္ၾကဴသည္ ယခုအခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ေရေက်ာ္လမ္းမရွိ ေနအိမ္မွာပင္ ေအးခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ရင္း တရားဘာ၀နာမ်ားကို ပြားမ်ားလ်က္ရွိပါသည္။ ကင္ဆာကုသေအာင္ျမင္ခဲ့သည္မွာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာခဲ့ၿပီး အသက္ ၆၅ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ သည့္ ေဒၚခင္ခင္ၾကဴက အျခားကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္ မ်ားသို႔-
“ ကင္ဆာျဖစ္ရင္ ဘာမွ မေၾကာက္ပါနဲ႔၊ ေရာဂါ ရွိရင္ ေဆးရွိပါတယ္၊ ေဆးရွိရင္ ေပ်ာက္ပါတယ္။ တရားဘာ၀နာပြားမ်ားရင္ စိတ္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းစြာ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ပါတယ္” ဟု သူ႔အေတြ႕အႀကံဳမွတစ္ဆင့္ အားေပးစကားမ်ား ေျပာၾကားလိုက္ပါသည္။
(မွတ္ခ်က္။ ။ ဓာတ္ပံုကို အန္တီေဒၚခင္ခင္ၾကဴ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အယ္ဒီတာ)
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
