———၊ ဇြန္ခိုင္ဦး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္) ၊———-
ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္လုပ္ေနသူ ေဒၚနီလာသြင္သည္ ၂၀၁၅ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ ညေနခင္း တီဗီအစီအစဥ္တစ္ခုၾကည့္ရင္း ရင္သားကင္ဆာအေၾကာင္း က်န္းမာေရးဗဟုသုတကို သိရွိၿပီး “အမ်ဳိးသမီးတိုင္း ကိုယ့္ရင္သားကို စမ္းသပ္သင့္သည္”ဆိုေသာ အသိျဖင့္ စတင္စမ္းၾကည့္မိခဲ့သည္။
“အဲဒီေန႔ ရင္သားကို စမ္းလိုက္ေတာ့ ဘယ္ဘက္ရင္သားမွာ အလံုးအက်ိတ္လိုလို စမ္းမိတယ္။ စူထြက္ေနတဲ့အက်ိတ္မဟုတ္ဘူး၊ ပကတိအေရျပားမွာပဲ စမ္းၾကည့္မွ ခဲေနတာကို ေတြ႕ရတာ၊ နာလည္းမနာဘူး။ အမ်ဳိးသားကိုေျပာျပေတာ့ သူက “မိန္းကေလးဆိုတာ ရင္သားက အေရးႀကီးတယ္၊ ေဆး႐ံုသြားၿပီး စစ္ေဆးၾကည့္ရေအာင္၊ မစစ္လို႔ေတာ့မရဘူး”ဆိုၿပီး ေျပာတယ္။ ထိုင္းမွာအလုပ္လုပ္ရင္း အသက္အာမခံေၾကး၊ က်န္းမာေရးအာမခံေၾကးေတြ ထည့္ထားေတာ့ ပိုက္ဆံလည္းမကုန္ဘူးေလ။ အဲဒါနဲ႔ သြားစစ္လိုက္တယ္။ ဆရာ၀န္က စမ္းသပ္စစ္ေဆးၿပီး တစ္ပတ္အၾကာမွာ ကင္ဆာလကၡဏာျဖစ္ေနၿပီ၊ အလံုးတစ္ခုတည္း ခြဲထုတ္လို႔မရဘူး၊ ရင္သားကို ျဖတ္ပစ္ရမယ္လို႔ေျပာတယ္”
ရင္သားကင္ဆာဟု သိသိခ်င္း ေဒၚနီလာသြင္တစ္ေယာက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ကာ ၀မ္းနည္းစြာငိုေၾကြးခဲ့သည္။
“ဒါေပမဲ့ ဆရာ၀န္ေတြက အရမ္းကိုေကာင္းတယ္။ ေသခ်ာႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးေပးၿပီး တရားခ်တယ္။ ခြဲထုတ္လုိက္ပါ၊ ျဖတ္ထုတ္လိုက္ရင္ ကင္ဆာကို အဆင့္မျမင့္ေအာင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တာနဲ႔ အတူတူပဲလို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ခြဲထုတ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္”ဟု ေဒၚနီလာသြင္က ရင္သားကင္ဆာ ကုသမႈခရီးစဥ္အစကို ျပန္လည္ေျပာျပခဲ့သည္။
“ဆရာ၀န္က အမ်ဳိးသားကိုေျပာတယ္။ ကင္ဆာျဖစ္တဲ့သူကို စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ထားေပးပါ၊ အားေပးစကား အၿမဲေျပာေပးပါလို႔မွာတယ္။ အမ်ဳိးသားကလည္း အၿမဲတမ္း စိတ္ခ်မ္းသာတဲ့စကားကို ေျပာေပးတယ္၊ ျပဳစုေပးတယ္၊ လိုအပ္တာမွန္သမွ် ျဖည့္ဆည္းေပးတယ္” . . .
၂၀၁၅ မတ္လ ၆ ရက္ေန႔တြင္ ဘယ္ဘက္ရင္သားကို ျဖတ္ထုတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ရင္သားကင္ဆာအဆင့္ (၁) ဟု သိရသျဖင့္ ကင္ဆာေဆး ၆ ႀကိမ္ သြင္းခဲ့ရေၾကာင္း သိရသည္။ “အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ထိုင္းမွာ လင္မယားႏွစ္ေယာက္လံုး အလုပ္လုပ္ေနတာ ၁၉ ႏွစ္-ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ရွိၿပီေလ။ လခရတိုင္း က်န္းမာေရးအာမခံေၾကးသြင္းထားေတာ့ ေဆးကုတဲ့အခါ ဘာမွကုန္က်စရိတ္မရွိဘူး။ ဘူထလန္ေဆး႐ံုမွာျပတယ္။ အဲဒီေဆး႐ံုက ဆရာ၀န္ေတြက ကြၽမ္းက်င္တဲ့အျပင္ ၀န္ေဆာင္မႈလည္းေကာင္းတယ္။ စားေရး၊ ေနေရး၊ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ စကားအေျပာအဆို အကုန္လံုးေကာင္းေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါသမားအတြက္ ေတာ္ေတာ္စိတ္ခ်မ္းသာရတယ္။ ကင္ဆာသမားကို သူတို႔အၿမဲတမ္း အားေပးစကားေျပာေပးတယ္၊ စိတ္ထားေကာင္းတယ္။ ကင္ဆာျဖစ္ခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံရပ္ျခားေရာက္ေနေပမယ့္ စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ထားေပးတယ္။ မနက္မိုးလင္းရင္ ဆန္ျပဳတ္၊ သစ္သီး စသျဖင့္ တစ္ေနကုန္ ပံုမွန္ေကြၽးေပးတယ္။ ေဆး႐ံုအခန္းက သန္႔ျပန္႔ၿပီး ေန႔တိုင္း အိပ္ရာခင္း၊ ေခါင္းအံုးစြပ္ေတြ လာလဲေပးတယ္။ ကင္ဆာစသြင္းတဲ့အခ်ိန္မွာ အစာသိပ္မ၀င္ေတာ့ ဆန္ျပဳတ္အရည္ကို ေသာက္ခဲ့တယ္။ နဂါးေမာက္သီး၊ မင္းဂြတ္သီးေတြကို အဓိကစားခဲ့တယ္။ အမွ်င္ဓာတ္ပါတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကို ဦးစားေပးစားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့့ ထိုင္းဆရာ၀န္ႀကီးက “အစားအေသာက္မေရွာင္နဲ႔၊ အစံုစားလို႔ရတယ္”လို႔ ဆိုေပမယ့္ ဆရာ၀န္အငယ္ေတြကေတာ့ “သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္းစား၊ ခ်ဥ္ဖတ္၊ ငပိတို႔လိုအစာေတြ မစားနဲ႔။ အျပင္စာကို တတ္ႏိုင္သမွ်မစားရင္ အေကာင္းဆံုးပဲ။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ စားမယ္ဆိုရင္ ေရသံုးေလးထပ္ေဆးၿပီးမွစား”လို႔ မွာပါတယ္”
ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ရျခင္းမွာ ကေလးေမြးေသာ္လည္း မိခင္ႏို႔ခ်ဳိမတိုက္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း၊ ကင္ဆာမ်ဳိး႐ိုးရွိျခင္းႏွင့္ ညဘက္အိပ္ေရးပ်က္သည္အထိ အလုပ္လုပ္ခဲ့ရျခင္းတို႔ေၾကာင့္ဟု ေဒၚနီလာသြင္က ထင္ျမင္ယူဆထားသည္။
“ကေလးႏွစ္ေယာက္ရွိတယ္။ ကေလးေမြးေပမယ့္ ကေလးေတြကို ႏို႔မတိုက္ျဖစ္ခဲ့ဘူး။ အလုပ္တစ္ဖက္နဲ႔ဆိုေတာ့ မတိုက္ႏိုင္တာ။ အဲဒါလည္းပါမယ္ ထင္တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အစ္မ၀မ္းကြဲတစ္ေယာက္က ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ၿပီး ဆံုးသြားဖူးပါတယ္။ ေျပာရရင္ မ်ဳိး႐ိုးလည္းရွိတာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ အလုပ္လုပ္ရတာ ညဆိုင္းေတြမ်ားေတာ့ အိပ္ေရးပ်က္တယ္ေလ။ ၇ ႏွစ္ေလာက္က ည ၈ နာရီကေန မနက္ ၈ နာရီအထိ အလုပ္လုပ္ခဲ့ရတာ။ ဒီေတာ့ ေဟာ္မုန္းဓာတ္ေတြ မမွန္ေတာ့ဘူးေလ။ အိပ္ေရးပ်က္တာကလည္း ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ ဆက္စပ္တယ္လို႔ထင္တယ္”
ရင္သားကင္ဆာကုၿပီးေနာက္တြင္ ငါးႏွစ္ေဆးကို ပံုမွန္ေသာက္ေနေသာ ေဒၚနီလာသြင္က ဘ၀ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံကို က်န္းမာေရးႏွင့္ညီၫြတ္ေစရန္ တတ္ႏိုင္သမွ် ႀကိဳးစားလိုက္နာေၾကာင္း သိရသည္။ “၀က္သားဆိုရင္ မစားတာမ်ားတယ္။ အလြန္ဆံုးမွ တစ္လတစ္ခါပဲ။ ငါးကို ဦးစားေပးစားျဖစ္ပါတယ္။ မုန္လာဥနီေဖ်ာ္ေသာက္တယ္၊ ျမင္းခြာရြက္ႀကိတ္ေသာက္တယ္၊ ရဲယိုသီးစားတယ္၊ ရဲယိုရြက္စားျဖစ္တယ္။
ထိုင္းမွာေနတုန္းက အသက္႐ွဴက်ပ္ၿပီး က်န္းမာေရးသိပ္မေကာင္းခ်င္ဘူး။ ညသန္းေခါင္ေက်ာ္ဆို အေမာေဖာက္၊ အသက္႐ွဴက်ပ္ၿပီး ေဆး႐ံုေျပးရတာ တစ္ႏွစ္ဆို ႏွစ္ခါ-သံုးခါေလာက္ရွိတယ္။ ထိုင္းကေနျပန္လာၿပီး ေမာ္လၿမိဳင္မွာေနတာ ေလးႏွစ္ရွိပါၿပီ။ ဒီအေတာအတြင္း က်န္းမာေရးကပိုေကာင္းလာတယ္။ ေလေကာင္းေလသန္႔ရလို႔လား မသိဘူး။ အမ်ဳိးသားကေတာ့ ထိုင္းမွာပဲ ဆက္အလုပ္လုပ္တယ္။ ေသာက္ေနတဲ့ေဆးကိုလည္း သူပဲပို႔ေပးေနပါတယ္။ ေဆး႐ံုကျပန္ျပဖို႔ ရက္ခ်ိန္းေပးထားေတာ့ ရက္ခ်ိန္းေရာက္ရင္ သြားျပျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးျပခဲ့တဲ့အထိ က်န္းမာေရးက ေကာင္းေနပါတယ္။
“ထိုင္းမွာ လင္မယားႏွစ္ေယာက္လံုး အလုပ္လုပ္ေနတာ ၁၉ ႏွစ္-ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ရွိၿပီေလ။ လခရတိုင္း က်န္းမာေရးအာမခံေၾကးသြင္းထားေတာ့ ေဆးကုတဲ့အခါ ဘာမွကုန္က်စရိတ္ မရွိဘူး။ ဘူထလန္ေဆး႐ံုမွာျပတယ္။ အဲဒီေဆး႐ံုက ဆရာ၀န္ေတြက ကြၽမ္းက်င္တဲ့အျပင္ ၀န္ေဆာင္မႈလည္းေကာင္းတယ္။ စားေရး၊ ေနေရး၊ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ စကားအေျပာအဆို အကုန္လံုးေကာင္းေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါသမားအတြက္ ေတာ္ေတာ္စိတ္ခ်မ္းသာရတယ္” . . .
ထိုင္းကဆရာ၀န္ေတြကေတာ့ ကင္ဆာျဖစ္ထားသူေတြအေနနဲ႔ တတ္ႏိုင္သမွ် စိတ္ပင္ပန္းလူပင္ပန္းတဲ့ အလုပ္ဆို ဘာအလုပ္မွ မလုပ္တာေကာင္းတယ္၊ ရင္သားျဖတ္ၿပီးတာနဲ႔ တစ္ကီလိုေလာက္ရွိတဲ့ အေလးအပင္ေတာင္ မေပးမပါနဲ႔လို႔ မွာတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေလ့က်င့္ခန္းကိုလည္း ပံုမွန္လုပ္ခိုင္းပါတယ္” ရင္သားမခြဲစိတ္မီ တစ္လအလိုကတည္းက သင္ေပးသည့္ ေလ့က်င့္ခန္းသံုးမ်ဳိးကို ေန႔စဥ္မွန္မွန္ ျပဳလုပ္ခိုင္းရာ နည္းလမ္း(၁) အေနျဖင့္ အိပ္ရာထက္တြင္ လွဲေလ်ာင္းၿပီး လက္ေမာင္းကို ဦးေခါင္းအထက္သို႔ ဆန္႔ထုတ္ျခင္း(အႀကိမ္ ၂၀)၊ နည္းလမ္း (၂) လက္ေမာင္းကို ခႏၶာကိုယ္ေဘးခ်ၿပီး ဦးေခါင္းေပၚသို႔ လက္ယွက္ကာ နားရြက္ကိုထိေပးျခင္း(အႀကိမ္ ၂၀)၊ နည္းလမ္း(၃) လက္ကို ေလးေထာင့္က်က်ထားၿပီး ၾကမ္းျပင္ႏွင့္ ခြာလိုက္၊ ခ်လိုက္လုပ္ျခင္း(အႀကိမ္ ၂၀)တို႔ကို တစ္ေန႔သံုးႀကိမ္ ျပဳလုပ္ခဲ့သျဖင့္ လက္လႈပ္ရွားမႈမွာ ပံုမွန္အတိုင္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဒၚနီလာသြင္က ဆိုသည္။
“ကင္ဆာစျဖစ္ေတာ့ ဆရာ၀န္က အမ်ဳိးသားကိုေျပာတယ္။ ကင္ဆာျဖစ္တဲ့သူကို စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ထားေပးပါ၊ အားေပးစကား အၿမဲေျပာေပးပါလို႔မွာတယ္။ အမ်ဳိးသားကလည္း အၿမဲတမ္း စိတ္ခ်မ္းသာတဲ့ စကားကိုေျပာေပးတယ္၊ ျပဳစုေပးတယ္၊ လိုအပ္တာမွန္သမွ် ျဖည့္ဆည္းေပးတယ္။ ေျပာရရင္ ခင္ပြန္းေကာင္းတစ္ေယာက္ပါပဲ။ အခုဆိုလည္း ထိုင္းမွာဆက္အလုပ္လုပ္ၿပီး အစ္မဆီ လိုအပ္တဲ့ေဆးေတြ ပို႔ေပးပါတယ္။ အဲဒီအတြက္လည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္”ဟု ေဒၚနီလာသြင္က ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ဦးျမင့္ထြန္း၏ ကင္ဆာခရီးလမ္းအား ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ပံုကိုလည္း ေျပာျပခဲ့သည္။ ယခုအခါ အသက္ ၄၈ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္သည့္ ေဒၚနီလာသြင္သည္ သားသမီးႏွစ္ဦးႏွင့္အတူ ေမာ္လၿမိဳင္တြင္ ေပ်ာ္ရႊင္ေအးခ်မ္းစြာ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။
“ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ဘာမွစိတ္မပူပါနဲ႔။ အနာရွိရင္ ေဆးရွိတယ္ဆိုသလို ေရာဂါရွိရင္ ေဆးကုလို႔ရပါတယ္။ ကင္ဆာကုသေက်ာ္လႊားႏိုင္တယ္ဆိုတာ ကိုယ္ရဲ႕စိတ္ေနစိတ္ထားနဲ႔လည္း အမ်ားႀကီးဆုိင္ပါတယ္။ စိတ္ဓာတ္ကို မက်ေစဘဲနဲ႔ စိတ္ကိုအၿမဲေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္၊ တက္ၾကြေအာင္ အၿမဲတမ္းေနေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ဘုရား၊ တရားကိုလည္း ဦးစားေပး လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္တတ္ႏိုင္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေကာင္းတာေလးေတြကိုလုပ္ၿပီး ဗဟုသုတရရွိေစမယ့္ က်န္းမာေရးစာေပေတြကို ဖတ္႐ႈေလ့လာသင့္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းေတြဆီ သြားတာ၊ ရယ္ေမာတာေတြ လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အၿမဲေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ေနရင္ ေရာဂါကို ေအးေအးေဆးေဆး ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေစပါတယ္။ စိတ္ဓာတ္က်ေနရင္ေတာ့ ေရာဂါက ပိုဆိုးသြားႏိုင္ပါတယ္။ အစ္မကေတာ့ စိတ္ဓာတ္ျမႇင့္ၿပီး အၿမဲေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်န္းမာေရးက ေကာင္းေနတာပါ”ဟု ေဒၚနီလာသြင္က သူ႔အေတြ႕အႀကံဳကို အေျခခံ၍ အျခားကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္မ်ားကို အားေပးစကားမ်ား ေျပာၾကားလိုက္ပါသည္။
(မွတ္ခ်က္။ ။ ဓာတ္ပံုမ်ားကို ေဒၚနီလာသြင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အယ္ဒီတာ)
