———၊ ေဒါက္တာမိုးေအာင္ေက်ာ္ႏိုင္ (အေထြေထြေရာဂါအထူးကု သမားေတာ္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း ၊———
Q. ဂိမ္းေတြ တရားလြန္ေဆာ့တာကို စိတ္ေရာဂါလို႔ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီးက သတ္မွတ္ထားတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ ဂိမ္းေတြကို တရားလြန္ေဆာ့တာက စိတ္ေရာဂါလား ဆရာ။
A. စိတ္ေရာဂါအေၾကာင္း မေျပာခင္မွာ စြဲလမ္းတဲ့အေၾကာင္း အရင္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ စြဲလမ္းမႈဆိုတာ နမူနာေပးရမယ္ဆိုရင္ အရက္စြဲလမ္းတာကို စိတ္ေရာဂါထဲ ထည့္ထားတာရွိပါတယ္။ အရက္က စြဲလမ္းေစတဲ့ သတၱိရွိတယ္၊ စြဲလမ္းေစတဲ့ သတၱိဆိုတာ အခ်ိန္ေရာက္လာရင္ ခႏၶာကိုယ္က ေတာင့္တတာကို စြဲလမ္းေစတဲ့ သတၱိရွိတယ္လို႔ ေျပာတာပါ။ အရက္ကို ညေနတိုင္း ပံုမွန္ေသာက္တဲ့သူကို အရက္စြဲေရာဂါလို႔ ေခၚမလားဆိုေတာ့ မေခၚေသးပါဘူး။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေခၚသလဲဆိုေတာ့ လူတစ္ေယာက္က အခ်ိန္နဲ႔အမွ် အရက္ေသာက္ဖို႔ကိုပဲ စဥ္းစားေနၿပီဆိုရင္ေတာ့ အရက္စြဲေရာဂါလို႔ ေခၚပါတယ္။ အရက္စြဲေရာဂါရွိသူက မနက္မိုးလင္း အိပ္ရာထတာနဲ႔ အရက္ကိုရွာၿပီး အရက္ကို စေသာက္တတ္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ ေန႔စဥ္ အလုပ္လုပ္ေပမယ့္ အားတာနဲ႔ အရက္ေသာက္ဖို႔ စဥ္းစားတတ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ အရက္ကို စြဲလမ္းတဲ့အဆင့္ ေရာက္သြားၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ အရက္စြဲေရာဂါလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ စြဲလမ္းတယ္ဆိုတဲ့အရာေတြမွာ စြဲလမ္းေစတဲ့ သတၱိေလးေတြပါတယ္၊ ခႏၶာကိုယ္က စြဲလမ္းတာရွိသလို စိတ္က စြဲလမ္းတာလည္း ရွိပါတယ္။ ပထမေတာ့ စိတ္ကစြဲလမ္းတယ္၊ ၿပီးေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ကေတာင့္တတယ္၊ အရက္တို႔၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးတို႔က စိတ္တင္မက ခႏၶာကိုယ္ကပါ ေတာင့္တတဲ့အတြက္ ဖ်က္ဖို႔ ဆရာ၀န္ေတြက ကုသမႈေပးရပါတယ္။ ဂိမ္းဆိုတာ ဖုန္းနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ေဆာ့လို႔ရတယ္။ ဂိမ္းစြဲလမ္းတာနဲ႔အတူ တျခားေရကူးတာကို စြဲလမ္းတာ၊ အားကစားတစ္ခုကို စြဲလမ္းတာေတြကေကာ စိတ္ေရာဂါလို႔ သတ္မွတ္မလားလို႔ စဥ္းစားစရာရွိလာတယ္။ ဒါေတြကို ဘယ္လိုေျပာသလဲဆိုေတာ့ အလုပ္အကိုင္ပ်က္ေလာက္ေအာင္ ဒီကိစၥတစ္ခုတည္းေပၚမွာပဲ စြဲၿမဲေနရင္ စြဲလမ္းတဲ့ေရာဂါလို႔ ေခၚပါတယ္။
ဥပမာေျပာရရင္ မနက္အိပ္ရာထတာနဲ႔ တစ္ကိုယ္ေရတကာယ သန္႔ရွင္းေရးေတြ မလုပ္ေတာ့ဘူး၊ စားေသာက္ဖို႔ကိစၥေတြ စိတ္မ၀င္စားေတာ့ဘဲ ဂိမ္းပဲေဆာ့ေနတယ္ဆိုရင္ စြဲလမ္းတဲ့ စိတ္ေရာဂါ ျဖစ္လာပါၿပီ။
“ အစကတည္းက ဂိမ္းေဆာ့တဲ့အက်င့္ မလုပ္ထားရင္ အေကာင္းဆံုးပါ။ ဒါေပမဲ့ အခုေခတ္ကာလက အေပါင္းအသင္းကလည္းမ်ားၿပီး နည္းပညာေခတ္ကလည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ လံုးလံုးႀကီး ပိတ္ပင္ဖို႔ဆိုတာ အခက္အခဲရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္ပိုင္းသတ္မွတ္ၿပီး မိဘနဲ႔သားသမီး သေဘာတူညီမႈ ယူၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဂိမ္းအလြန္အကြၽံသံုးစြဲတာေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္တတ္တဲ့” . . .
Q. ဂိမ္းေတြကို ညဘက္ေဆာ့ရင္ေကာ စြဲလမ္းတဲ့ေရာဂါလို႔ ေခၚဆိုႏုိင္ပါသလား ဆရာ။
A. အလုပ္ကျပန္လာၿပီး ညဘက္စားေသာက္ၿပီးခ်ိန္ ဂိမ္းကစားတာကိုေတာ့ ဂိမ္းစြဲေရာဂါလို႔ မေခၚပါဘူး။ မနက္မိုးလင္း အိပ္ရာထတာနဲ႔ မ်က္ႏွာမသစ္ဘဲ ဂိမ္းထိုင္ေဆာ့ေနတာမ်ဳိး၊ ကိုယ္ရဲ႕ ေန႔စဥ္ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အရာေတြက အေရးမႀကီးဘဲနဲ႔ ဂိမ္းက အရာရာထက္ပိုအေရးႀကီးတယ္ဆိုတာမ်ဳိး ျဖစ္လာေနၿပီဆိုရင္ စြဲလမ္းတဲ့အေျခအေန ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ဆိုရင္ သူရဲ႕ အဓိကတာ၀န္က စာက်က္၊ စာဖတ္ဖို႔၊ ေက်ာင္းမွန္မွန္တက္ဖို႔နဲ႔ စာေမးပြဲကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေျဖဆိုဖို႔ျဖစ္တယ္၊ ဒါေပမဲ့ အဲဒီအဓိကတာ၀န္ကို မလုပ္ေတာ့ဘဲနဲ႔ အဲဒီအခ်ိန္ေတြမွာ ဂိမ္းပဲေဆာ့ေနတယ္၊ ဂိမ္းေဆာ့ဖို႔ကလည္း အခ်ိန္တိုင္း သူ႔ေခါင္းထဲမွာရွိေနတယ္၊ မနက္ေက်ာင္းသြားဆိုလို႔သာ သြားေပမယ့္ အတန္းျမန္ျမန္ၿပီးဖို႔ပဲ စိတ္ထဲေရာက္ေနတယ္၊ အတန္းၿပီးတာနဲ႔ ဖုန္းေကာက္ကိုင္ၿပီး ဂိမ္းကစားမယ္၊ ညနက္သန္းေခါင္အထိ ဖုန္းနဲ႔ဂိမ္းကစားေနမယ္ဆိုရင္ ဒါက ဂိမ္းစြဲလမ္းတဲ့ေရာဂါ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဂိမ္းကို တစ္ခ်ိန္လံုး ကစားေနၿပီး ကိုယ္ရဲ႕ အဓိကလုပ္ရမယ့္ တိုးတက္ရာတိုးတက္ေၾကာင္း ၀တၱရားေတြ ပ်က္ကြက္ေအာင္ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ စိတ္ေရာဂါလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး ကုသဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
Q. အခုေခတ္ကေလးေတြက ဂိမ္းေဆာ့ေနခ်ိန္မွာ မိဘအုပ္ထိန္းသူေတြက ဖုန္း၊ iPad စတာေတြကို သူတို႔လက္ထဲက ယူလိုက္တဲ့အခါ စိတ္တိုတယ္၊ ရန္လိုတယ္။ ဒီလိုကေလးေတြကို ဂိမ္းအလြန္အကြၽံစြဲလမ္းတဲ့ အဆင့္မေရာက္ေအာင္ မိဘေတြက ဘယ္လိုထိန္းခ်ဳပ္သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ကေတာ့ အခုမွ စကစားမယ့္ ကေလးကို မိဘေတြအေနနဲ႔ အခ်ိန္သတ္မွတ္ၿပီး စည္းကမ္းခ်မွတ္ေပးထားသင့္ပါတယ္။ တစ္ေန႔ကို နာရီ၀က္ပဲ ဂိမ္းကစားရမယ္၊ ကိုယ္ရဲ ႔ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ မပ်က္ကြက္ရဘူး၊ စာက်က္ခ်ိန္ မပ်က္ကြက္ရဘူး စသျဖင့္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ၿပီး ဒီလိုစည္းကမ္းေတြကို မလုိက္နာဘူးဆိုရင္ လံုး၀မကစားရဘူးလို႔ ေျပာထားသင့္ပါတယ္။
ကေလးဂိမ္းကစားေနတုန္း ဂိမ္းမကစားရဘူးဆိုၿပီး ဖုန္းယူလိုက္တာမ်ဳိးလုပ္ရင္ ကေလးေတြ စိတ္တိုတာ၊ ရန္လိုတာေတြ ျဖစ္ရတာက ဂိမ္းထဲမွာ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ တိုက္ခိုက္ရတဲ့ ဂိမ္းေတြရွိတယ္၊ လိုက္ၿပီး သတ္ျဖတ္ရတဲ့ ဂိမ္းေတြလည္းရွိတယ္။ အဲဒီဂိမ္းေတြေၾကာင့္ ကေလးရဲ ႔စိတ္မွာ ရန္လိုတဲ့ အျပဳအမူေလးေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အင္တာနက္ဂိမ္းကစားရင္ အဖြဲ႕လိုက္ကစားတာေတြရွိေတာ့ ကိုယ္တစ္ေယာက္ထြက္သြားရင္ ကိုယ့္အဖြဲ႔႐ႈံးတာရွိတဲ့အခါ က်န္တဲ့အဖြဲ႔၀င္ေတြ ကိုယ့္ကိုမေက်နပ္၊ မၾကည္ျဖဴတာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကေလးေတြ အြန္လိုင္းဂိမ္းကစားတဲ့အခါ ေဘးက အေႏွာင့္အယွက္ အ၀င္မခံႏိုင္ၾကဘူး။ မိဘကလာေျပာရင္ စိတ္တိုတာ၊ ရန္လိုတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မိဘကလည္း ဂိမ္းရဲ ႔သေဘာသဘာ၀ကို နားလည္ၿပီး အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခု သတ္မွတ္ကာ ေဆာ့ကစားေစမွသာ ကေလးေတြ ဂိမ္းစြဲလမ္းတဲ့အဆင့္ကို မေရာက္မွာပါ။ ဒါကို နားမလည္ဘဲ လႊတ္ထားလိုက္ရင္ ကေလးရဲ ႔ဘ၀ တိုးတက္ေရးပါ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
ေဆးတကၠသိုလ္တက္ေနတဲ့ ေဆးေက်ာင္းသားေတြထဲမွာေတာင္ ဂိမ္းေဆာ့လြန္းလို႔ တစ္ႏွစ္က်တာ၊ ေက်ာင္းထြက္ရတာေတြ ရွိေနပါတယ္။ အိမ္က ၁၀ တန္းေက်ာင္းသားေတြလိုမ်ဳိး ဖိဖိစီးစီး အုပ္ထိန္းမႈ မလုပ္ေပးႏိုင္ေတာ့တဲ့အခါမွာ အဲဒီကေလးေတြက လြတ္ထြက္သြားတာေတြ ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းကို မွန္မွန္သြားခ်င္မွ သြားတယ္၊ ဂိမ္းဆိုင္ေရာက္ခ်င္ေရာက္ေနတယ္၊ စာေမးပြဲအမွတ္စာရင္းကို အိမ္မေျပာဘူး၊ ႏွစ္ကုန္စာေမးပြဲက်မွ မိဘက သိရတာမ်ဳိး ရွိတတ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ ညဥ့္နက္တဲ့အထိ ဂိမ္းေဆာ့ရင္း ေက်ာင္းေခၚခ်ိန္မျပည့္ရာက ေက်ာင္းတစ္ႏွစ္က်သြားတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီလိုကေလးေတြကို အခ်ိန္နဲ႔စနစ္တက် ဂိမ္းကစားတတ္ေအာင္ အုပ္ထိန္းေပးဖို႔လိုပါတယ္။ အစကတည္းက ဂိမ္းေဆာ့တဲ့အက်င့္မလုပ္ထားရင္ အေကာင္းဆံုးပါ။ ဒါေပမဲ့ အခုေခတ္ကာလက အေပါင္းအသင္းကလည္းမ်ားၿပီး နည္းပညာေခတ္ကလည္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ လံုးလံုးႀကီး ပိတ္ပင္ဖို႔ဆိုတာ အခက္အခဲရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္ပိုင္းသတ္မွတ္ၿပီး မိဘနဲ႔သားသမီး သေဘာတူညီမႈ ယူၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဂိမ္းအလြန္အကြၽံသံုးစြဲတာေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္တတ္တဲ့ ဘ၀တက္လမ္းဆုတ္ယုတ္မႈမျဖစ္ေအာင္ ဟန္႔တားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
