—၊ ေဒါက္တာမိုးေအာင္ေက်ာ္ႏိုင္ (အေထြေထြေရာဂါအထူးကု သမားေတာ္ႀကီး အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး၊ ေရႊေရာင္ႏွင္းဆီကင္ဆာေဖာင္ေဒးရွင္း)ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း ၊—
Q. မာလ္တီဗီတာမင္အားေဆးေတြကို ပံုမွန္ေသာက္သံုးဖို႔ လိုအပ္ပါသလား ဆရာ။
A. မာလ္တီဗီတာမင္ (Multivitamin) အားေဆးေတြကို ပံုမွန္ေသာက္ဖို႔ လိုလား၊ မလိုလားဆိုတာကို မေျဖခင္မွာ မာလ္တီဗီတာမင္အားေဆးေတြမွာ ပါ၀င္တဲ့ ဓာတ္ေတြအေၾကာင္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။ မာလ္တီဗီတာမင္အားေဆးေတြမွာ အဓိကအားျဖင့္ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓာတ္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ဆိုတာ ကာဗြန္ပါတဲ့ ၾသဂဲနစ္ျဒပ္ေပါင္းျဖစ္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ မတည္ေဆာက္ႏိုင္တဲ့ အရာေတြျဖစ္တယ္၊ ဒါေပမဲ့ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ေန႔စဥ္လႈပ္ရွားသြားလာမႈမွာ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္က ဗီတာမင္လိုအပ္တဲ့ ပမာဏက အနည္းငယ္ပဲရွိတယ္။ အဲဒီပမာဏကို ေန႔စဥ္စားေသာက္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြကေန ရရွိပါတယ္။
ဗီတာမင္ေတြကို ေရေပ်ာ္ဗီတာမင္နဲ႔ ဆီေပ်ာ္ဗီတာမင္ဆိုၿပီး ႏွစ္ပိုင္းခြဲျခားထားပါတယ္။ ဆီမွာေပ်ာ္တဲ့ ဗီတာမင္က ေအ၊ ဒီ၊ အီးနဲ႔ ေကဆိုၿပီး ေလးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ေရမွာေပ်ာ္၀င္တဲ့ အမ်ဳိးအစားေတြကေတာ့ ဗီတာမင္ ဘီ၊ စီေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆီမွာေပ်ာ္တဲ့ ဗီတာမင္ေတြက ခႏၶာကိုယ္မွာ ၾကာၾကာသိမ္းဆည္းထားလို႔ရသလို စားသံုးတဲ့ ပမာဏမ်ားသြားရင္ ခႏၶာကိုယ္ကို အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ စုစုေပါင္းအားျဖင့္ ဗီတာမင္ ၁၃ မ်ဳိးေလာက္ရွိပါတယ္။
Q. ဆီေပ်ာ္ဗီတာမင္ေတြက ခႏၶာကိုယ္မွာ ဘာေတြအသံုး၀င္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ဗီတာမင္ေအက မ်က္စိနဲ႔ မ်ဳိးပြားအဂၤါေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ဓာတ္တစ္မ်ဴိးျဖစ္တယ္။ ဗီတာမင္ ဒီက အ႐ိုးဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ပံုအတြက္ အေရးပါတယ္။ ဗီတာမင္အီးက ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ စြမ္းအင္ေလာင္ကြၽမ္းၿပီး ထြက္လာတဲ့ ဓာတ္ေတြကို ေခ်ဖ်က္တဲ့ေနရာမွာ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္အေနနဲ႔ အသံုးျပဳတယ္။ ဗီတာမင္ေကက ေသြးခဲတဲ့ေနရာမွာ အသံုး၀င္တယ္။ ဒီဓာတ္ေတြက ခႏၶာကိုယ္အတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေပမယ့္ ပိုသြားရင္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ ေရမွာေပ်ာ္၀င္တဲ့ ဗီတာမင္ဘီမွာေတာ့ မ်ဳိးကြဲရွစ္ခုေလာက္ရွိတယ္။ ဗီတာမင္ဘီရဲ့ အဓိကတာ၀န္က အာ႐ံုေၾကာေတြ သန္စြမ္းဖို႔၊ ေသြးနီဥတည္ေဆာက္ဖို႔ ျဖစ္သလို စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္ရာမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ဘီခ်ဳိ႕တဲ့ရင္ အာ႐ံုေၾကာအားနည္းတာ၊ ေသြးအားနည္းတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဗီတာမင္စီကေတာ့ အနာေတြ၊ ဒဏ္ရာေတြ က်က္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္အေနနဲ႔ အဆိပ္အေတာက္ေတြကို ဖယ္ရွားေပးပါတယ္။ ဗီတာမင္ဘီနဲ႔ စီက ေရထဲမွာ ေပ်ာ္၀င္တဲ့အတြက္ စားသံုးမႈမ်ားသြားတယ္ဆိုရင္ ခႏၶာကိုယ္ကို အႏၲရာယ္မေပးဘဲနဲ႔ ဆီးကေန အျပင္ကို စြန္႔ထုတ္ပါတယ္။
“ တခ်ဳိ႕လူေတြဆိုရင္ ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ကၫႊန္တဲ့ အားေဆးလည္းေသာက္တယ္၊ လက္ေဆာင္ရတဲ့ အားေဆးလည္းေသာက္တယ္ စသျဖင့္ ေသာက္တဲ့အခါ ဗီတာမင္ေတြ လိုတာထက္ပိုမ်ားသြားရာက ပ်ဳိ႕ျခင္း၊ အန္ျခင္း၊ ေခါင္းမူးျခင္း၊ ႏံုးျခင္း၊ ေနမေကာင္းျခင္း စတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လိုအပ္လို႔ အားေဆးေသာက္မယ္ဆိုရင္ တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ တစ္လံုးပဲေသာက္ဖို႔ အႀကံျပဳလိုပါတယ္။”
Q. မာလ္တီဗီတာမင္အားေဆးေတြမွာပါတဲ့ သတၱဳဓာတ္ေတြအေၾကာင္းကိုလည္း ေျပာျပေပးပါဦး ဆရာ။
A. သတၱဳဓာတ္ေတြကေတာ့ Inorganic Compound ျဖစ္တယ္။ ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွာ နဂိုကတည္းကရွိၿပီး ခႏၶာကိုယ္လႈပ္ရွားသြားလာရာမွာ ဗီတာမင္နည္းတူ ေဆာင္ရြက္တယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ရွိႏိုင္မႈအားနည္းရင္ အျပင္ကေန ျဖည့္သြင္းေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ အဓိကလိုအပ္တဲ့ သတၱဳဓာတ္ ၂၁ မ်ဳိးရွိတယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ သိရတယ္။ အဲဒီအထဲက အေရးႀကီးဆံုး ၅ မ်ဳိးကေတာ့ ကယ္လ္ဆီယမ္၊ ေဖာ့စ္ဖရပ္စ္၊ ဆိုဒီယမ္၊ မဂၢနီဆီယမ္နဲ႔ ပိုတက္ဆီယမ္တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေတြက ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ မရွိမျဖစ္ ဟန္ခ်က္ညီေနဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ေလ်ာ့နည္းရင္ ေလ်ာ့နည္းတဲ့ လကၡဏာေတြ ခံစားရတတ္သလို မ်ားရင္ ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ညီၫြတ္မွ်တေအာင္ ေက်ာက္ကပ္က စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ က်န္တဲ့ သတၱဳဓာတ္ ၁၆ မ်ဳိးထဲမွာ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈ ျဖစ္တတ္တာက သံဓာတ္၊ အိုင္အိုဒင္းဓာတ္တို႔ ျဖစ္တယ္။ တျခား ဇင့္(သြပ္)ဓာတ္၊ ဆာလဖာ၊ ခ႐ိုမီယမ္ စတာေတြကလည္း ခႏၶာကိုယ္မွာ အနည္းငယ္လိုအပ္ေနတဲ့ ဓာတ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
Q. ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓာတ္ေတြ အလံုအေလာက္ရရွိေအာင္ ဘယ္လိုအစားအေသာက္ေတြကို စားေသာက္ေပးသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ေန႔စဥ္စားသံုးတဲ့ အစားအေသာက္ထဲမွာ Balanced Diet (က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္မွ်တတဲ့ အစားအေသာက္)ဆိုတဲ့ ပ႐ိုတင္း၊ ကစီဓာတ္ပါတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ၊ အေစ့အဆန္၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ စတာေတြ စံုလင္မယ္ဆိုရင္ မာလ္တီဗီတာမင္ မွီ၀ဲဖို႔ မလိုပါဘူး။
Q. ဘယ္လိုလူေတြက မာလ္တီဗီတာမင္အားေဆးေတြကို မွီ၀ဲဖို႔ လိုအပ္ႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
A. အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ညီၫြတ္မွ်တတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို မစားျဖစ္တဲ့သူေတြ၊ အသား၊ ငါး၊ ဥအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အသီးအရြက္၊ ပဲ စတာေတြကို စားသံုးမႈနည္းသူေတြမွာ ဗီတာမင္ခ်ဳိ႕တဲ့ႏိုင္တာေၾကာင့္ အားေဆးမွီ၀ဲဖို႔ လိုအပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက လတ္တေလာပိုး၀င္ၿပီး ဖ်ားတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ နာတာရွည္ေရာဂါေ၀ဒနာေတြ ရတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားတဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ မ်ားျပားတဲ့အခါ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးေတြ ရွိလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ မာလ္တီဗီတာမင္အားေဆး လိုအပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိလူနာေတြမွာ ေသြးတြင္းအခ်ဳိဓာတ္ ထိန္းသိမ္းတဲ့ျဖစ္စဥ္မွာ တခ်ဳိ႕ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓာတ္ေတြကို ပိုမိုလိုအပ္တာေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီေခတ္ဒီအခါမွာ အသင့္စားအစားအေသာက္ေတြ အစားမ်ားၿပီး အသီးအရြက္အသီးအႏွံေတြကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ မစားျဖစ္တဲ့အခါ ဗီတာမင္နဲ႔သတၱဳဓာတ္ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဗီတာမင္နဲ႔သတၱဳဓာတ္ ခ်ဳိ႕တဲ့တဲ့အခါ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာမွာ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းႏိုင္ပါတယ္၊ ကိုယ္ခံစနစ္က်ဆင္းၿပီး ျပင္ပပိုးမ်ဳိးစံု ၀င္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုလူေတြနဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ေတြဆိုရင္ေတာ့ မာလ္တီဗီတာမင္အားေဆးေတြ လိုအပ္ပါတယ္။
Q. မာလ္တီဗီတာမင္အားေဆးေတြကို မလိုဘဲ မွီ၀ဲရင္ ဘာျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
A. အာဟာရကို စံုလင္မွ်တေအာင္ ပံုမွန္စားသံုးေနတဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ အားထပ္ရွိေအာင္ဆိုၿပီး မာလ္တီဗီတာမင္အားေဆးေတြ မွီ၀ဲလည္း အက်ဳိးမရွိပါဘူး။ ဗီတာမင္နဲ႔သတၱဳဓာတ္ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနတဲ့သူေတြမွာ အားေဆးမွီ၀ဲမွ အက်ဳိးရွိမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ ဗီတာမင္ ေအ၊ ဒီ၊ အီး၊ ေကလို ဆီေပ်ာ္ဗီတာမင္ေတြက ခႏၶာကိုယ္ထဲ လိုအပ္တာထက္မ်ားေနရင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြေတာင္ ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူေတြဆိုရင္ ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ကၫႊန္တဲ့ အားေဆးလည္းေသာက္တယ္၊ လက္ေဆာင္ရတဲ့ အားေဆးလည္း ေသာက္တယ္ စသျဖင့္ ေသာက္တဲ့အခါ ဗီတာမင္ေတြ လိုတာထက္ပိုမ်ားသြားရာက ပ်ဳိ႕ျခင္း၊ အန္ျခင္း၊ ေခါင္းမူးျခင္း၊ ႏံုးျခင္း၊ ေနမေကာင္းျခင္း စတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လိုအပ္လို႔ အားေဆးေသာက္မယ္ဆိုရင္ တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ တစ္လံုးပဲေသာက္ဖို႔ အႀကံျပဳလိုပါတယ္။ အသက္ႀကီးတဲ့သူေတြမွာေတာ့ ကယ္လ္ဆီယမ္နဲ႔ ဗီတာမင္ဒီက လိုအပ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ေရာဂါတစ္ခုခုရွိတဲ့ သူေတြဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး ကိုယ့္အတြက္သင့္ေတာ္တဲ့ အားေဆးကို မွီ၀ဲသင့္ပါတယ္။
Q. အားရွိေအာင္ ဘာအားေဆးေသာက္ရင္ ေကာင္းမလဲဆိုၿပီး ေမးတတ္ၾကသူေတြကို ဘာမ်ား ျဖည့္စြက္ေျပာလိုပါသလဲ ဆရာ။
A. လူနာ ၅ ေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ေလာက္က ဆရာတို႔နဲ႔ျပတိုင္း အားရွိေအာင္ ဘာအားေဆးေသာက္ရမလဲလို႔ ေမးတတ္ၾကပါတယ္။ အားေဆးေသာက္မွ အားပိုရွိလာမယ္လို႔ ထင္ေနၾကလို႔ပါ။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာလိုသာ အားေဆးပါ၊ အဂၤလိပ္လိုက်ေတာ့ ဗီတာမင္ျဖည့္စြက္ေဆးပါပဲ။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈ လိုအပ္ခ်က္ရွိတဲ့သူေတြမွာပဲ လိုအပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါေ၀ဒနာရွိသူ၊ နာမက်န္းျဖစ္သူေတြ၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေတြဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး သင့္ေတာ္တဲ့အားေဆးကို မွီ၀ဲသင့္ပါတယ္။
