ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
ဆရာရွင့္ . . သမီးအေဒၚက ႏွာေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ လည္ပင္းမွာလည္း အက်ိတ္ေတြ ထြက္လာတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အခု ဓာတ္ကင္ေနရတာလို႔ ေျပာပါတယ္။ သမီးသိခ်င္တာက ႏွာေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးေတြကို ဗဟုသုတအေနနဲ႔ ေရးေပးပါလားရွင့္။ သမီးသိခ်င္လို႔ပါ၊ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။
Nasal cancers ႏွာေခါင္းကင္ဆာဆိုတာ ရွားတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကင္ဆာမွန္သမွ် ဘာ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ တိတိက်က် ေျပာႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ဆရာ၀န္ေတြက မေတာ္ၾကေသးဘူး။ ကင္ဆာဆိုတာ Zodiac sign ဆယ့္ႏွစ္ရာသီခြင္ အပ္ေတြထဲက အရုပ္တခုကို စြဲေခၚထားတာပါ။ ဇြန္ ၂၂ ကေန ဇူလိုင္ ၂၂ ကရကဋ္ရာသီအတြင္း ေမြးဖြားသူေတြနဲ႔ဆိုင္တဲ့ Crab ပုဇြန္လံုးပံုျဖစ္တယ္။ သူ႔မွာ ေျခေထာက္ေတြအမ်ားႀကီး မဟုတ္လား။ တင္စားခ်င္တာက မူလကုိယ္ထည္ကေန ေျခေထာက္ေတြလို ဟိုဟိုဒီဒီေရာက္ေစတယ္လို႔ ေျပာခ်င္တာ။ စျဖစ္ရာကေန တျခားဆီေရာက္တတ္တာ “ကင္ဆာ” ။ ႏွာေခါင္းကင္ဆာကလည္း ေသြးနဲ႔ေသြးျပန္ရည္ လမ္းေၾကာင္းေတြကေန တျခားတျခား သြားေတာ့တာဘဲ။
Lymph system ေသြးျပန္ရည္စနစ္ကေနကူးေတာ့ Lymph nodes တက္ေစ့ေတြ ႀကီးလာေစတယ္။ ဆိုးတာက အဆုတ္၊ အသဲ၊ အ႐ိုးေတြဆီပါ
“ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္သင့္တယ္။ ဓာတ္ကင္လို႔ အနာျဖစ္ရင္ ကုရမယ္။ ပဋိဇီ၀ေဆး၊ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး၊ အနာအကိုက္ေပ်ာက္ေဆး၊ ဗီတာမင္၊ ပ်ဳိ႕-အန္ ေပ်ာက္ေဆးေတြလိုမယ္။ ဆံပင္ကြၽတ္တာက ေနာက္ေတာ့ ေကာင္းလာႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာမွန္သမွ် ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ဘယ္ေလာက္ အသက္ရွည္ႏိုင္သလဲဆိုတာကို ေျပာရင္” . . .
ေရာက္လို႔ပဲ။ ဆရာ၀န္ေတြဆီ ေရာက္လာရင္ ၈၀% ေလာက္က ျပန္႔ေနတဲ့အဆင့္ ေရာက္ေနတတ္တယ္။ အမ်ဳိးသားေတြက ၂ဆပိုျဖစ္တယ္။ အသက္ ၄၅ႏွစ္ ေက်ာ္ေတြ ပိုျဖစ္တယ္။
Risk Factors and Prevention ဘာလို႔ျဖစ္ႏိုင္သလဲ၊ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ။ သုေတသန လုပ္ထားတာေတြထဲက အခ်က္တိုင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အခြင့္အလမ္း မ်ားေစတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရးျပတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ အေတာ္ႀကီးနီးကပ္၊ ထိစပ္ေနသူေတြမွာ ကင္ဆာမျဖစ္တာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။
၁။ ေဆးလိပ္၊ စီးကရက္၊ ေဆးတံ၊ ေဆးငံု၊ ေဆး႐ွဴ၊
၂။ အရက္၊
၃။ Human papillomavirus (HPV) ဆိုတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္၊ ဒီအေကာင္က လိင္ဆက္ဆံရာကေနလည္း ကူးတဲ့ပိုး။
၄။ Specific inhalants အမံႈအမႊား၊ အေငြ႕အသက္ေတြ၊ သစ္သား၊ အ၀တ္အထည္၊ သားေရ၊ Flour dust ဂ်ံဳမႈန္႔၊ Nickel dust (နစ္ကယ္လ္)၊ Chromium dust (ခ႐ိုမီယမ္)၊ Mustard gas မုန္ညင္းေငြ႕၊ Asbestos မ်က္ႏွာက်က္လုပ္အမႈန္႔၊ Isopropyl alcohol fumes (အိုင္ဆိုပ႐ိုပိုင္းလ္)အရက္ျပန္၊ Radium fumes (ေရဒီယမ္)ေငြ႕၊ Glue fumes ေကာ္ေငြ႕၊ Formaldehyde fumes (ေဖာ္မယ္လ္ဒီဟိုက္)ေငြ႕ Solvent fumes used in furniture and shoe production ပရိေဘာဂႏွင့္ ဖိနပ္လုပ္ငန္းသံုး ေဖ်ာ္ေဆးေတြ၊
၅။ Air pollution ေလထုညစ္ညမ္းမႈ
စျဖစ္ေတာ့ အေအးမိ ႏွာေစးသလိုနဲ႔ စတယ္။ ၾကာေတာ့မွ ေရာဂါရွိမွန္း သိရလို႔ ေနာက္က်ေနတတ္တယ္။ ႏွာေခါင္းပိတ္တာ၊ မ်က္စိထဲမွာ အရာႏွစ္ခုျမင္တာ၊ မ်က္ရည္ဆက္တိုက္က်ေနတာ၊ သြားေတြေခ်ာင္လာတာ၊ ေခါင္းကိုက္တာေတြ ၀င္လာတယ္။ အနံ႔မရျဖစ္၊ ႏွာရည္ယို၊ ႏွာေခါင္းေသြးယို၊ ကုိယ္ပူတာေတြလည္း ရွိႏိုင္တယ္။
ပါးစပ္-ႏွာေခါင္းနဲ႔ မ်က္ႏွာမွာ အလံုးေပၚလာမယ္။ ပါးစပ္ဟရတာ ခက္တာမယ္။ လည္ပင္းအက်ိတ္ေတြ ေပၚလာမယ္။ ၾကာေလေလ အားယုတ္၊ အစားပ်က္၊ ပိန္လာမယ္။ ေသခ်ာေအာင္ Endoscopy လည္ေခ်ာင္းထဲ ကရိယာထဲ့ စစ္ေဆးနည္း၊ Biopsy အသားစျဖတ္ယူ စစ္ေဆးနည္း၊ X ray ဓာတ္မွန္၊ CT or CAT scan စီတီ-စကင္န္၊ MRI ေတြ လုပ္ရတယ္။
ေဆးကုတဲ့အခါ အဖြဲ႔လိုက္ကေန ကုေပးရတယ္။ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္၊ သမားေတာ္၊ ကင္ဆာအထူးကု၊ ေရာဂါေဗဒပညာရွင္၊ သူနာျပဳ၊ ဓါတ္ကင္ဌာန၊ စိတ္ေရာဂါအထူးကု၊ အာဟာရအထူးကု၊ လူမႈေရးပညာရွင္ စသူေတြ ပါႏိုင္တယ္။ အမ်ားဆံုးက ခြဲစိတ္တာရယ္၊ ဆက္ၿပီးဓာတ္ကင္တာ ၄-၅ ပတ္ၾကာ လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္က်ေနရင္ မခြဲခင္ကတည္းက ဓာတ္ကင္ေပးတယ္။ ဓာတ္ကင္ကုသတာက ပိုအဆင္ေျပတတ္တယ္။ ခြဲတာလို ႐ုပ္သိပ္မပ်က္ဘူး။
ခြဲစိတ္တာမွာလည္း ျဖစ္တဲ့ေနရာက ႐ႈပ္ေထြးတဲ့အတြက္ ႐ိုး႐ိုးခြဲတာအျပင္ Laser surgery ေလဆာနည္း၊ Cryosurgery ေအးခဲနည္းေတြပါ ရတတ္ေသးတယ္။ Reconstructive surgery ခြဲစိတ္ထားတဲ့ ႏွာေခါင္းကို အသစ္ျပင္နည္း၊ Prosthesis ႏွာေခါင္းအတု လုပ္တာေတြပါ လိုတတ္ေသးတယ္။ ဓာတ္ကင္တာမွာ ၂ နည္းလုပ္တယ္။ External-beam radiation therapy အျပင္ကေနကင္တာနဲ႔ Implants internal radiation therapy ရက္အၾကာႀကီး အေခ်ာင္းထည့္တာေတြ ျဖစ္တယ္။ အျပင္နည္းတခုျဖစ္တဲ့ Intensity modulated radiation therapy (IMRT) နည္းသစ္က ပိုထိေရာက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေနာက္က်သူေတြကို Chemotherapy ေဆးေပးကုတာလုပ္ပါတယ္။ တျခားနည္းေတြလည္း လုပ္ၾကေသးပါတယ္။ Massage, Meditation, Music therapy, Prayer, Yoga ႏွိပ္တာ၊ တရားထိုင္တာ၊ ဂီတနဲ႔ကုတာ၊ ဆုေတာင္းတာ၊ ေယာဂေလ့က်င့္ခန္းနည္း။ ဓာတ္ကင္ေတာ့ အားယုတ္တယ္။ အစာအာဟာရ ေကာင္းေကာင္းစားသင့္တယ္။ စိတ္ဓာတ္မက်ေအာင္ လုပ္ရမယ္။
ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္သင့္တယ္။ ဓာတ္ကင္လို႔ အနာျဖစ္ရင္ ကုရမယ္။ ပဋိဇီ၀ေဆး၊ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး၊ အနာအကိုက္ေပ်ာက္ေဆး၊ ဗီတာမင္၊ ပ်ဳိ႕-အန္ေပ်ာက္ေဆးေတြလိုမယ္။ ဆံပင္ကြၽတ္တာက ေနာက္ေတာ့ ေကာင္းလာႏိုင္တယ္။
ကင္ဆာမွန္သမွ် ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ဘယ္ေလာက္ အသက္ရွည္ႏိုင္သလဲဆိုတာကို ေျပာရင္ ၅ ႏွစ္ခံႏႈန္းနဲ႔ေျပာတယ္။ ဒီေရာဂါမွာ ၅၄% ရွိလို႔ အဆိုးႀကီး မဟုတ္ပါ။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
