ေမး. သမီးအမ်ဳိးသားက တ႐ုတ္ကထုတ္တဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးတစ္မ်ဳိးကို မူးယစ္ေဆးအျဖစ္ သံုးစြဲေနပါတယ္ဆရာ။ သူေဆးသံုးတာ တစ္ႏွစ္ခြဲေလာက္ရွိပါၿပီ။ သမီးသူ႔ကိုေဆးျဖတ္ေစခ်င္ပါတယ္။ သူကေတာ့ ေဆးျပတ္ခ်င္စိတ္မရွိပါ။ သူအရမ္းေမ့တတ္လာပါတယ္။ ဒီလိုမူးယစ္ေဆးသံုးရင္ ဘယ္လိုဆိုးက်ဳိးေတြ ျဖစ္လာနိုင္ပါသလဲဆရာ။ သူ႔ကိုေဆးျပတ္ေအာင္ သမီးေဘးကေနဘာေတြ အတတ္ႏိုင္ဆံုးလုပ္ေပးလို႔ ရပါသလဲ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြမွ ေျဖၾကားေပးပါသည္။
ေျဖ. တ႐ုတ္ကလာတဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးထဲမွာ ဘယ္ေဆးပါသလဲမသိေသးပါ။ အိႏၵိယကလာတဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးကေတာ့ လူငယ္-လူႀကီးေတြ စြဲေနၾကတဲ့ Phensedyl (ဖင္စီဒိုင္း)ျဖစ္တယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးေနသူကို ဆရာ၀န္က တေန႔မွာ 5-10 ml သာ ေသာက္ေစပါတယ္။
ေဆးစြဲျဖတ္ဖို႔ဆိုတာ ကာယကံရွင္က စိတ္ပါလာဖို႔က ပဌမျဖစ္တယ္။ စိတ္အထူးကုဆရာ၀န္က ကူေပးႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ့္မွာ ျပႆနာရွိေနတယ္လို႔သိလာရင္ ဦးဆံုးေျခလွမ္းျဖစ္တယ္။ မလြယ္ဘူးဆိုတာ လဲသိထားပါ။ ငါျဖတ္ႏိုင္ရမယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရင္မုခ် ျပတ္ပါတယ္။
ေဆးျဖတ္ျခင္းဟာ အေပ်ာ္တမ္းသမား အရည္အခ်င္းနဲ႔မရပါ။ ေဆးျဖတ္လကၡဏာေတြခံစားရမယ္။ မသက္မသာရွိေနမယ္။ ဒါေတြကို ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားႏိုင္ရင္ သူရဲေကာင္းျဖစ္တယ္။ ေဆးရည္ေသာက္ခ်ိန္မွာ ဒါကိုသာတန္းတေနမွာဘဲ။ တျခားအာ႐ံုနဲ႔ အလုပ္တခုခုကို အစားထိုးပါ။
ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးဆိုတာ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတယ္။ ေဆးကုဖို႔သံုးတာမွာ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးတာ၊ ခြ်ဲထြက္ေအာင္နဲ႔ ရင္ၾကပ္တာသက္သာဖို႔ ေရာဂါမတူလို႔ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးထဲမွာ ပါတဲ့ေဆးေတြကလဲမတူပါ။ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြကိုစြဲၾကတာ ကေန႔ေခတ္မွာ ေနရာတကာမယ္ရွိတယ္။ စိတ္ေပ်ာ့သူေတြစြဲၾကတဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြထဲမွာ Drixoral Cough Liquid Caps, Robitussin AC, Dectuss, Phenergan with Codeine, Phensedyl, and Pherazine with Codeine စတဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြ အပါအ၀င္ျဖစ္တယ္။ ေဆးျဖစ္လို႔ အႏၲရာယ္မရွိဘူးထင္ရေပမဲ့ရွိပါတယ္။ စြဲလာတယ္။ ျဖတ္ဘို႔ခက္တယ္။
Dextromethorphan (DXM) ပါတဲ့ေဆးေသာက္ရင္ အစမွာ သာယာမႈရတယ္။ ပိုၿပီးစြဲသြားေစတယ္။ THC ေဆးဟာ ေဆးေျခာက္နဲ႔တူတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရတိုမွာ ဘာမွမလုပ္ခ်င္မကိုင္ခ်င္ျဖစ္မယ္၊ ၾကြက္သားေတြ အားေျပာ့ေနမယ္၊ မဟုတ္ပဲနဲ႔ ေကာင္းတယ္ပဲထင္ေနမယ္။
ေဘးထြက္-ဆိုးက်ဳိးေတြကို ၀ယ္ယူတယ္ဆိုတာ ဒီစြဲလမ္းမႈကိုေျပာတာျဖစ္တယ္။ ၀မ္းနည္းၿပီး စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း၊ သူငယ္အိမ္က်ယ္ျခင္း၊ အတုနဲ႔အစစ္ကိုမခြဲတတ္ျခင္း၊ မတ္တပ္ရပ္ရင္မူးေ၀ျခင္း၊ ကိုယ္ပူလိုက္၊ ခ်မ္းလိုက္ျဖစ္ျခင္း၊ ေဆာက္တည္ရာမရ၊ ထိန္းသိမ္းမႏိုင္ျဖစ္ျခင္း၊ စိတ္ေ၀ဒနာျဖစ္ျခင္း၊ မွတ္ဥာဏ္ေမ့ျခင္း၊ ၾကြက္သားေတြထိန္းလုပ္ရမွာေတြ မလုပ္ႏိုင္ျခင္း၊ အေရျပားအနီျပင္ထြက္ျခင္းနဲ႔ လိင္စိတ္နည္းပါးလာျခင္းေတြျဖစ္မယ္။
ေဆးျဖတ္လကၡဏာေတြ = အိပ္မရတာ၊ (စိုးရိမ္ + စိတ္က် + မသက္မသာျဖစ္ျခင္း)၊ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းေတြျဖစ္မယ္။ စိတ္ဓာတ္က်တာက အဆိုးဆံုးျဖစ္တယ္။ ညပိုင္းဆို တုန္တုန္ရီရီျဖစ္မယ္။ စိတ္ေ၀ဒနာသည္လိုေနမယ္။
SSRI စိတ္မက်ေဆး၊ Yohimbe တိုင္းရင္းေဆး၊ MAO inhibitors စိတ္မက်ေဆးေတြနဲ႔ Anti- histamines (Claritan) အလာဂ်ီေဆးေတြနဲ႔ ေရာမိရင္ ေသေစႏိုင္တယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေနတံုး ေသာက္ရင္ အထဲကကေလးကို သက္ေရာက္မယ္။
ေဆးစြဲသူတိုင္း ျဖတ္ဖို႔ဆိုတာ ကာယကံရွင္က စိတ္ပါလာဖို႔ကပဌမျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္က်န္းမာေရးအတြက္ ဆရာ၀န္ဆီ အကူအညီေတာင္းရျခင္းဟာ လုပ္သင့္တဲ့ ေကာင္းတဲ့အလုပ္သာျဖစ္တယ္။ ေအာက္က်ေနာက္က်အလုပ္မ်ဳိး မဟုတ္ပါ။
ခ်စ္လို႔လက္ထပ္ေပါင္းသင္းထားတဲ့ ဇနီးမယားကေနေဆးျဖတ္ေစခ်င္ေနတယ္။ သမီးရည္းစားဘ၀မွာ ဒီေတာင္ကို ေမာင္ၿဖိဳပါ့မယ္ ျမင္းမိုရ္မို႔လားဆိုတာ မ်ဳိးေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။ ေဆးျဖတ္ရတဲ့ေတာင္ကို သာၿဖိဳျပလိုက္ပါလားဗ်ာ။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
