ပါေမာကၡေဒါက္တာျမတ္စႏၵာေက်ာ္ (အေရျပားအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)
ေမး. ေရႀကီးခ်ိန္နဲ႔ ေရႀကီးၿပီးခ်ိန္မွာ ဘာေၾကာင့္ အေရျပားေရာဂါေတြ ျဖစ္ရပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ေတြက က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ လူမႈေရးစတာေတြမွာ ေနာက္ဆက္တဲြဆိုးက်ဳိးမ်ားစြာ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေရႀကီးခ်ိန္မွာ ဗြက္ေရ၊ အညစ္အေၾကးေတြထိေတြ႕ထားတဲ့ မသန္႔ရွင္းတဲ့ေရ ေတြထိေတြ႕တာ၊ ေရစိုထိုင္းေနတဲ့၊ ေရမွာပါတဲ့မသန္႔ ရွင္းတဲ့ပစၥည္း၊ အိမ္အသံုးအေဆာင္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႕တာ၊ ေရနဲ႔ထိေတြ႕ခ်ိန္ၾကာျမင့္တာ၊ ေရႀကီးခ်ိန္မွာ သစ္သားနဲ႔အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းေတြေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရကာ အေရျပားေရာဂါေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး. ေရႀကီးခ်ိန္မွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရၿပီး ဘယ္လိုအေရျပားေရာဂါေတြ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ အေရျပားေရာဂါေတြကေတာ့-
– ပြန္းပဲ့တာ၊ အသားၿပဲတာ၊ ဆူးစူးတာ၊ ေသြးေျခဥတာ စတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
– ေနာက္ဆက္တဲြ ဆိုးက်ဳိးအျဖစ္ အေရျပားမွာ ပိုး၀င္တာနဲ႔ အမာရြတ္ျဖစ္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
– ေသြးထြက္လာရင္ ေသြးတိတ္ေအာင္ ဆယ္မိနစ္ေလာက္ ဖိပိတ္ေပးရပါမယ္။ အနာကို ဆပ္ျပာ၊ ေရနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာေဆးေပးရပါမယ္။ လိုအပ္လာရင္ မသန္႔ရွင္းတဲ့ အေရျပားကို ခဲြစိတ္ထုတ္ရပါမယ္။ ပဋိဇီ၀ပိုးေသေဆးလိမ္းေပးရပါမယ္။ အနာသက္သာ ေဆးေသာက္ရပါမယ္။
– မသန္႔ရွင္းတဲ့ ေရနဲ႔ေျမႀကီးမွာ Leptospirosis ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးရိွၿပီး အဲဒီပိုးက တိရစာၦန္ကေန လူကို ကူးစက္ေစတတ္ပါတယ္။ အဲဒီပိုးကို ၾကြက္ရဲ႕ဆီးမွာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ အဲဒီဘက္တီးရီးယားပိုးက အေရျပားကဲြရွရာေတြက တစ္ဆင့္၀င္ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီပိုးေၾကာင့္ အဖ်ားႀကီးၿပီး ေခါင္းကိုက္ေစပါတယ္။ ၾကြက္သားနာတာ၊ ႏွလံုးထိခိုက္တာ၊ ဦးေႏွာက္အေျမႇးေရာင္တာ၊ မ်က္လံုးနီတာ၊ အေရျပားမွာ ေသြးေျခဥေလးေတြျဖစ္ၿပီး အနီျပင္ေတြေပၚတာ၊ မ်က္လံုး၀ါလာၿပီး အသည္းေရာင္တာတို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို သက္သာေစဖို႔ ပဋိဇီ၀ပိုးသတ္ေဆးနဲ႔ ကုသရပါမယ္။ ပိုးမ၀င္ေအာင္ ဖိနပ္စီးၿပီး ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေမး. ေရႀကီးတာေၾကာင့္ အေရျပားပိုး၀င္တဲ့အခါ ဘယ္လိုေရာဂါေတြျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ပိုး၀င္တဲ့ အေရျပားေရာဂါေတြကေတာ့-
– ဘက္တီးရီးယားပိုး၀င္တဲ့အနာစိမ္း၊ ေမြးကြၽတ္နာ၊ ျပည္တည္နာ၊ ေမြးညႇင္းေပါက္ ေရာင္တဲ့အနာ၊ အနာ့ပဆုပ္၊ အနာဆက္၊ ပိုး၀င္နာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
– အျဖစ္မ်ားတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြက Staph နဲ႔ Strep ပိုးတို ့ျဖစ္ပါတယ္။
– ေနာက္ဆက္တဲြဆိုးကိ်ဳးအျဖစ္ အေရျပားသာမက ၾကြက္သားနဲ႔အတြင္း အဂၤါေတြ အားလံုးျပန္႔တတ္ပါတယ္။ တစ္ကိုယ္လံုး ပိုးျပန္႔ၿပီး အသက္အႏၲရာယ္ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။
– ျပည္တည္နာေတြက သန္႔ရွင္းမႈမရိွရင္ ပိုမိုျဖစ္ပြားေလ့ရိွပါတယ္။ (ဆီးခ်ဳိေရာဂါရိွသူေတြနဲ႔ ကိုယ္ခံစြမ္းအားနည္းသူေတြက ပုိမိုသတိထားရပါမယ္။) ေမးခိုင္ပိုး၀င္တတ္ပါတယ္။
– ဒဏ္ရာရၿပီဆိုရင္ ေရနဲ႔ေသေသခ်ာခ်ာေဆးေၾကာရပါမယ္။ မသန္႔ရွင္းတဲ့ေရနဲ႔ မေဆးေၾကာသင့္ပါဘူး။ အရက္ျပန္၊ ဘီတာဒိုင္းေတြကို သံုးရပါမယ္။ သန္႔ရွင္းတဲ့ ဂြမ္း၊ ပတ္တီးေတြနဲ႔ ပဋိဇီ၀ပိုးသတ္ေဆး လိမ္းေဆးေတြထည့္ရပါမယ္။ ယင္ေကာင္ မဥေအာင္ အနာေတြကို လံုလံုၿခံဳၿခံဳဖံုးထားရပါမယ္။ ျပည္ဖုႀကီးရင္ခဲြစိတ္ရပါမယ္။ ဘက္တီးရီးယား ပိုးေသေဆး ေသာက္ရပါမယ္။ ေမးခိုင္ကာကြယ္ေဆး ထိုးသင့္ပါတယ္။ အနာက နီရဲေရာင္ရမ္းေနရင္၊ အဖ်ား၀င္ရင္ ၊ ေျခဆစ္၊ လက္ဆစ္ေရာင္လာရင္ ေဆးၿမီးတိုနဲ႔ မကုသဘဲ နီးစပ္ရာက်န္းမာေရးဌာနမွာ ကုသသင့္ပါတယ္။
ေမး. ဓာတ္မတည့္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ အေရျပားေရာဂါေတြကို သိပါရေစ ဆရာမ။
ေျဖ. ဓာတ္မတည့္တာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အေရျပား ေရာဂါေတြကေတာ့-
– ေရႀကီးၿပီးခ်ိန္ ေရစိုေနတဲ့ အိမ္အသံုးအေဆာင္ေတြ၊ အမိုးေတြ၊ သစ္တံုးေဆြးေတြမွာ မႈိ(Mold) ကပ္ၿငိေလ့ရိွပါတယ္။ Mold က ဓာတ္မတည့္ပစၶည္းကိုထုတ္ေပးၿပီး အေရျပားနဲ႔ ထိမိတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ဓာတ္မတည့္တဲ့ အလာဂ်စ္အေရျပားေရာဂါကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ယားယံေစသလိုအေရျပားနီလာ၊ ေရာင္ေစပါတယ္။ အေရျပားသာမက၊ မ်က္လံုး၊ ႏွာေခါင္းနဲ႔ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းမွာပါ ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္ေစပါတယ္။
– ေလထဲလြင့္လာတဲ့ မႈိကို႐ႈမိပါက ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ရင္က်ပ္ျဖစ္ၿပီး ႏွာေခ်တတ္ပါတယ္။ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္တတ္ပါတယ္။ အဆုတ္ေရာဂါရွင္၊ ပန္းနာေရာဂါရွင္ေတြနဲ႔ ဓာတ္မတည့္ျဖစ္တတ္သူေတြမွာ ပိုဆိုးတတ္ပါတယ္။
– ေရမသန္႔တာေၾကာင့္ မ်က္လံုးပိုး၀င္တဲ့အခါ မ်က္ခံြနားအေရျပားမွာ ေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္တတ္သလို အနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
– ေရႀကီးၿပီးခ်ိန္မွာ ႏွင္းခူ အေရျပား ေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မသန္႔ရွင္းတဲ့ေရ၊ မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါ၊ အ၀တ္အစားနဲ႔ အိမ္အသံုးအေဆာင္ေတြေၾကာင့္ ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္ကာ ကုတ္ရင္းအေရျပားနီရဲေရာင္ရမ္းကာ သားနံရည္၊ ျပည္၊ ေသြးတို႔ ထြက္လာတတ္ပါတယ္။ အေရျပား အေရာင္ေျပာင္းတတ္ပါတယ္။ နာတာရွည္ႏွင္းခူျဖစ္တတ္ၿပီး အေရျပားအေရာင္ ေျပာင္းတတ္ပါတယ္။
– ေရမွာပါလာတဲ့ ဓာတုပစၥည္းနဲ႔ အညစ္အေၾကးေတြေၾကာင့္ ဓာတ္မတည့္ႏွင္းခူယားနာေရာဂါလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
– ဒါ့အျပင္ ဓာတ္မတည့္မႈေၾကာင့္ အင္ျပင္၊ အေရျပားယားနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
– မိႈကပ္ေနတဲ့ အိမ္အသံုးအေဆာင္ေတြကို ေရစိုအ၀တ္နဲ႔သုတ္ကာ သန္႔ရွင္းေရး ျပဳလုပ္ရပါမယ္။ အရက္ျပန္ ဒါမွမဟုတ္ ရွလကာရည္ (Vinegar)ကိုလည္း သံုးႏိုင္ပါတယ္။ မေကာင္းေတာ့တဲ့ ေရစိုတိုင္း ပ်က္စီးသြားတဲ့ အိမ္အသံုးအေဆာင္ေတြကို လႊင့္ပစ္ရပါမယ္။
– အေရျပားယားပါက ေရေအးေအးထဲကို ေမြးပြတဘက္ကိုႏွစ္ၿပီး ေရဖတ္တင္ေပးရင္ အယားသက္သာေစပါတယ္။ သနပ္ခါးလက္ေသြးေရကဲ်လိမ္းေပးရင္လည္း အယားသက္သာေစပါတယ္။ ဘာမီတြန္လို အယားေပ်ာက္ေဆးေတြကို ေသာက္သင့္ပါတယ္။ ျပည္တည္ပိုး၀င္ရင္ ပဋိဇီ၀ပိုးသတ္ေဆး လိမ္းသင့္၊ ေသာက္သင့္ပါတယ္။
ေရႀကီးၿပီးခ်ိန္မွာ ေရခိုေအာင္းေနတာေၾကာင့္ ျခင္ေပါက္ပြားႏုိင္တာကို သတိထားရပါမယ္။ ျခင္ေၾကာင့္ျဖစ္တတ္တဲ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ၊ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ စတာေတြနဲ႔ ျခင္ကိုက္ရာက အေရျပားယားနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ျခင္သာမက ပိုးေကာင္၊ မႊားေကာင္၊ ေလွးေကာင္ေတြကိုက္တာကို ကုတ္ရင္း အနာရင္းကာ ျပည္တည္၊ ပိုး၀င္တတ္ပါတယ္။
ေမး. ေရႀကီးၿပီးခ်ိန္မွာ ပိုးေကာင္ေတြေၾကာင့္ ဘယ္လိုအေရျပားေရာဂါေတြျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ပိုးေကာင္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ အေရျပားေရာဂါေတြကေတာ့-
– ေရႀကီးၿပီးခ်ိန္တြင္ ေရခိုေအာင္းေနတာေၾကာင့္ ျခင္ေပါက္ပြားႏုိင္တာကို သတိထားရပါမယ္။ ျခင္ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ၊ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါစတာေတြနဲ႔ ျခင္ကိုက္ရာက အေရျပားယားနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ျခင္သာမက ပိုးေကာင္။ မႊားေကာင္၊ ေလွးေကာင္ေတြ ကိုက္တာကို ကုတ္ရင္း အနာရင္းကာ ျပည္တည္၊ ပိုး၀င္တတ္ပါတယ္။
– ေဘာင္းဘီရွည္၊ အက်ႌလက္ရွည္ ၀တ္ရပါမယ္။ အေရာင္ရင့္ရင့္၀တ္ရင္ ညဘက္မွာ ျခင္ပုိကိုက္တတ္တာေၾကာင့္ အေရာင္ႏု၀တ္သင့္ပါတယ္။ ျခင္သံဆန္ခါမ်ား ျပန္ျပင္ရပါမယ္။ ျခင္ကာကြယ္ေဆးေတြ လိမ္းရပါမယ္။ အျပင္ထြက္ရင္ လည္ရွည္ဘြတ္ဖိနပ္ စီးသင့္ပါတယ္။ ျခင္ေဆးျဖန္းထားရပါမယ္။ ျခင္ကိုက္တာကို ကာကြယ္ေဆးေတြကို လိမ္းရပါမယ္။ ျခင္မခိုေအာင္းဖို႔ ေရ၀င္ေနတဲ့ေျမာင္းေတြကို သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရပါမယ္။ ကားတာရာ၊ ပန္းကန္၊ ခြက္အစုတ္အေဟာင္းေတြကုိ အိမ္မွာမရွိေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ရပါမယ္။
See More
http://www.healthylifejournalmyanmar.com/my/2019/09/17/floodingassociatedwithskindiseases2/
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
