ေဒါက္တာစိုးလြင္(သားဖြားမီးယပ္အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)
မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ အပ်ဳိေဖာ္၀င္ၿပီ ဆိုတာနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္လာတယ္။ ပထမဆံုး Hypothala-mus ဟိုက္ပိုသားလမတ္စ္လို႔ ေခၚတဲ့ ဦးေႏွာက္အ စိတ္အပိုင္းေလးက GnRH ေဟာ္မုန္းေတြ စထြက္ လာတယ္။ အဲဒီ Gonadotropin Releasing Hormone ေဟာ္မုန္းေတြက ပီက်ဴထရီဂလင္းမွာ ရွိတဲ့ ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ဳိးကို ထပ္ၿပီး ထုတ္ေပးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေဟာ္မုန္းကို FSH လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီ FSH ဟာ ေသြးေၾကာထဲကတစ္ဆင့္ သားဥအိမ္ထဲကို ေရာက္ၿပီး လစဥ္သားဥေလးတစ္လံုး ႀကီးထြားလာေစပါတယ္။ အဲဒီႀကီးထြားလာတဲ့ သားဥေလးဟာ အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ရဲ႕ အလွအပေတြကို ဖန္တီးေပးတဲ့ မေဟာ္မုန္းအီစထ႐ိုဂ်င္ ေတြကို ထပ္ထုတ္ေပးပါတယ္။
သားဥေလးက တျဖည္းျဖည္းႀကီးထြား ရင့္မွည့္လာတဲ့အခါမွာ ေနာက္ထပ္ ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ဳိး LH (Lutinizing Hormone) ထပ္ထြက္လာပါတယ္။ LH က အျမင့္ဆံုးကိုေရာက္တဲ့အခါမွာ ရင့္မွည့္ေနတဲ့ သားဥေလးက ေပါက္ထြက္သြားတယ္။ အဲဒီလို ေပါက္ထြက္သြားခ်ိန္မွာ သားဥအိမ္ေဘးမွာရွိတဲ့ လက္တံေလးေတြက ဖမ္းယူလုိက္တယ္။ ဒီသားဥေလးထြက္သြားခ်ိန္မွာ က်န္ခဲ့တဲ့ အ၀ါေရာင္ဥခြံေလးက ပ႐ိုဂ်က္စတီ႐ုန္း ေဟာ္မုန္းထပ္ထုတ္ေပးပါတယ္။ အဲဒီေဟာ္မုန္းက သားအိမ္အတြင္းနံရံကို တျဖည္းျဖည္းထူထဲလာေစပါတယ္။ တစ္လတစ္ခါ သားအိမ္အတြင္းလႊာေလးက ထူထူလာၿပီး ကေလး တစ္ေယာက္ျဖစ္လာရင္ ေနဖို႔အတြက္ ျပင္ဆင္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ သုက္ေကာင္နဲ႔ မေတြ႕ဘဲ သားဥေလးေသဆံုးသြားတဲ့အခါ ထူလာတဲ့ သားအိမ္အတြင္းလႊာေလးက ေၾကြက်သြားပါေတာ့တယ္။ ဒါကို ရာသီလာတယ္လို႔ ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျဖစ္ စဥ္ေလးကိုၾကည့္လိုက္ရင္
မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ အပ်ဳိေဖာ္၀င္တဲ့အခါမွာ အင္မတန္ထူးဆန္းတဲ့ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေဟာ္မုန္းေတြေၾကာင့္ လွပတဲ့မိန္းကေလး အသြင္ကို ေျပာင္းလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအရြယ္ကို အပ်ဳိေပါက္လို႔ ေခၚပါတယ္။
ရာသီဆိုတာ လစဥ္ လစဥ္ သဘာ၀က်က် မွန္မွန္လာေနဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဓမၼတာလာတယ္လို႔ တင္စားေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။ အပ်ဳိျဖစ္ရင္ လာတတ္တဲ့ ဓမၼတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရာသီလာတယ္ဆိုတာ ေသြးပုပ္ဆင္းတာ၊ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီအခ်ိန္က မသန္႔ရွင္းဘူး၊ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ မဂၤလာမရွိ တဲ့အခ်ိန္ပဲ . . ဒါေၾကာင့္ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေရမခ်ဳိးရဘူး၊ ေခါင္းမေလွ်ာ္ရဘူး၊ မဂၤလာရွိတဲ့ကိစၥေတြကို ဒီအခ်ိန္မွာမလုပ္သင့္ဘူး စသျဖင့္ မ်ဳိးစံုေတာ့ အယူအဆ ထင္ျမင္ခ်က္ေတြ ရွိခဲ့တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ တကယ္တမ္း ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားၾကည့္လိုက္ မယ္ဆိုရင္ ဓမၼတာရာသီလာတယ္ဆိုတာ ေသြးပုပ္ေတြလည္းမဟုတ္ပါဘူး၊ မသန္႔ရွင္းတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး၊ လစဥ္ လစဥ္ ရာသီလာတာက မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ဟာ သားေကာင္းမိခင္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အဓိပၸာယ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအခ်ိန္မွာ ရွက္ေၾကာက္္ရြံရွာၿပီး အကုန္လံုးကို ဟိုဟာမလုပ္ရဘူး၊ ဒီဟာ မလုပ္ရဘူး ဆိုတာေတြကလည္း မွားယြင္းတဲ့ အယူအဆေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအခ်ိန္မွာ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း၊ က်န္းက်န္းမာမာ၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနရပါမယ္။
လစဥ္ ဓမၼတာရာသီက မွန္မွန္လာေနရင္ ေကာင္းပါတယ္။ တစ္ခါတေလက်ေတာ့ ဓမၼတာက ပံုမွန္မလာတာမ်ဳိးျဖစ္တတ္သလို လာေတာ့လည္း မရပ္မနားျဖစ္တာမ်ဳိး ရွိတတ္ပါတယ္။
အသားအေရက မမွတ္မိႏိုင္ေလာက္ေအာင္ လွပလာတယ္၊ ကိုယ္လံုးေလးက ဂီတာရွိတ္ေလးလို ခါးေသးရင္ခ်ီျဖစ္လာတယ္၊ အသံေတြလည္း ခ်ဳိလာတယ္၊ ေခ်ာေမာၿပီး ခ်စ္စရာေကာင္းလာတယ္။ ဒါေတြက အမ်ဳိးသမီး ေဟာ္မုန္းေတြရဲ႕ အစြမ္းပဲ၊ ခႏၶာကိုယ္တင္မက စိတ္မွာပါအႀကီးအက်ယ္ ေျပာင္းလဲမႈေတြျဖစ္လာတယ္။ ဒီလို ေျပာင္းလဲမႈေတြက အံ့ၾသစရာ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ ၿမီးေကာင္ေပါက္ အရြယ္ျဖစ္ေတာ့ ေလတိုက္လို႔ သစ္ရြက္လႈပ္ရင္ ေတာင္ ရယ္ခ်င္စရာလိုလို၊ ငိုခ်င္စရာလိုလို ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လွပခ်င္လာသလို ဆန္႔က်င္ဘက္ အမ်ဳိးသားေတြကိုလည္း စိတ္၀င္စားတတ္လာပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ အပ်ဳိေပါက္ေလးေတြကို ထိန္းသိမ္းဖို႔အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။
