ပါေမာကၡဦးေန၀င္း(အ႐ိုးအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး ။ ေလျဖတ္ထားတဲ့သူေတြမွာ ျပန္လည္သန္စြမ္းလာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ေလျဖတ္လိုက္တဲ့အခါ ႐ုတ္တရက္ ကိုယ္တစ္ျခမ္း ေသသြားတာကို Hemepresis လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရင္ ၾကြက္သားေတြ အားမရွိေတာ့ဘူး၊ အစပိုင္းမွာ ကိုယ္တစ္ျခမ္းေသသြားေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ၽRecovery(ျပန္လည္ေကာင္းမြန္မႈ) နည္းနည္း ျပန္ရလာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပံုမွန္အတိုင္းေတာ့ မေကာင္းေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ထားတဲ့ သူေတြက ေထာ့နဲ႔ေထာ့နဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ရတာ၊ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ ေလးေခ်ာင္းေထာက္တုတ္နဲ႔ ေလွ်ာက္ရတာေတြကိုေတြ႕ရပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ လံုး၀ျပန္ေကာင္းေအာင္လည္း ကုလို႔မရဘူး။
ဦးေႏွာက္ရဲ႕ ဗဟိုအာ႐ံုေၾကာစနစ္ CNS (Central Nervous System) ကတစ္ခါထိခိုက္ၿပီးသြားရင္၊ ဆဲလ္ေတြက တစ္ခါေသသြားၿပီးရင္ ျပန္မေကာင္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ Regeneration မရွိေတာ့ပါဘူး။ တျခားတစ္သွ်ဴးေတြ၊ ဥပမာ- အ႐ိုးက က်ဳိးၿပီးသြားရင္ျပန္ဆက္ႏိုင္တယ္၊ ျပန္ေကာင္းႏိုင္တယ္။ အာ႐ံုေၾကာမႀကီးကထြက္တဲ့ အာ႐ံုေၾကာအေသးေလးေတြ (Peripheral Nerves)က ျပန္ေကာင္းႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ CNS နဲ႔ ေက်ာ႐ိုးမႀကီး (Spinal Cord)က တစ္ခါထိခုိက္ၿပီးရင္ ျပန္မေကာင္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ေသြးေၾကာထိခိုက္လို႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေသြးခဲပိတ္ဆို႔လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေသြးမေလွ်ာက္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဦးေႏွာက္ကို ထိခိုက္သြားရင္ ေသသြားတဲ့ ဆဲလ္ေတြက ျပန္မေကာင္းေတာ့ပါဘူး။ ဒါက ဘ၀တစ္သက္တာလံုး ျပန္မေကာင္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
ေမး ။ ျပန္လည္သန္စြမ္းေရးလုပ္လို႔ရတဲ့ အေျခအေနကိုလည္း ေျပာျပေပးပါဦး ဆရာ။
ေျဖ ။ ဒီေနရာမွာ ျပန္လည္သန္စြမ္းေရးဆိုတဲ့ Rehabilitation က အေရးပါလာပါတယ္။ ဘယ္လို အေရးပါလာသလဲဆိုေတာ့ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ေလျဖတ္တာမ်ဳိး (Partial Presis)ေၾကာင့္ၾကြက္သား ၁၀မ်ဳိးထဲက ငါးမ်ဳိးေလာက္ ေသသြားရင္ က်န္တဲ့ ေကာင္းတဲ့ၾကြက္သားငါးမ်ဳိးကို ပိုၿပီး အားရွိလာေအာင္ လုပ္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ေပးတဲ့အတြက္ၾကြက္သားငါးမ်ဳိးရဲ႕ ေထာက္ပံ့မႈေၾကာင့္ ပံုမွန္နီးပါးလႈပ္ရွားႏိုင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ေလျဖတ္ၿပီး ေအာက္ပိုင္းေသသြားတဲ့အခါ ျဖစ္ခါစမွာ ဘယ္သူမွျပန္ၿပီး လႈပ္ရွားလို႔မရပါဘူး။ ဘာမွလုပ္လို႔မရတဲ့ အခ်ိန္အေတာအတြင္းမွာ အဆစ္ေတြ ေတာင့္တင္းမႈ(Joint Stiffness) မျဖစ္သြားေအာင္၊ ၾကြက္သားေတြ သိမ္မသြားေအာင္ ၾကြက္သားေတြကို လွ်ပ္စစ္နည္းနဲ႔ လႈံ႔ေဆာ္မႈ(Electro- stimulation) လုပ္ေပးပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္အေနနဲ႔ ေျခေထာက္ေတြ ထံုေနရင္ ဖိအားေၾကာင့္ အနာ(Pressure Sore) မျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ ေလျဖတ္ထားတဲ့ သူေတြမွာ အသင့္အတင့္ ျပန္ေကာင္းလာေနၿပီဆိုရင္ လူေကာင္းလို လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္ေပမယ့္လည္း လမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္ေအာင္ သင္ေပးရပါတယ္။ သူတို႔ တတ္ႏိုင္တဲ့ အတိုင္းအတာအထိ လႈပ္ရွားသြားလာလို႔ရေအာင္ လုပ္ေပးတာကို ျပန္လည္သန္စြမ္းေရး ေဆာင္ရြက္ေပးတယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။
ေမး ။ ေလျဖတ္ၿပီးခ်ိန္မွာ လႈပ္ရွားသြားလာႏိုင္ဖို႔ ဘယ္လိုေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။
လူတစ္ေယာက္က တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ေလျဖတ္ၿပီး ေအာက္ပိုင္းမလႈပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ ခ်ဳိင္းေထာက္နဲ႔ေလွ်ာက္မွာလား၊ တုတ္ေကာက္နဲ႔ ေလွ်ာက္မွာလား၊ ေလးေခ်ာင္းေထာက္နဲ႔ ေလွ်ာက္မွာလားဆိုတာ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ျဖစ္ႏိုင္သမွ် လႈပ္ရွားသြားလာလို႔ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရပါတယ္။ ဆရာတို႔ရဲ႕ Moto အရ ” Life is Movement. Movement is life.” ဆိုတာပဲ ျဖစ္တယ္။
လူေတြရဲ႕ ဘ၀က လႈပ္ရွားသြားလာေနမွ ဘ၀ဆိုတာ ပီျပင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေလျဖတ္ထားတဲ့ လူနာေတြမွာ ေလးေခ်ာင္းေထာက္၊ ခ်ဳိင္းေထာက္ စတာေတြနဲ႔ မသြားႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာင္ ၀ွီးခ်ဲနဲ႔ သြားခိုင္းရပါမယ္။ ၀ွီးခ်ဲနဲ႔ ကမၻာလွည့္လို႔ေတာင္ ရပါတယ္။ ေအာက္ပိုင္းေသေပမယ့္ လက္ေကာင္းေနေသးတယ္ဆိုရင္ အမ်ားႀကီး စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြဆိုရင္ ေအာက္ပိုင္းမေသခင္က ခပ္ေပေပေနခဲ့ေပမယ့္ ေအာက္ပိုင္းေသၿပီးမွ လက္ေတြနဲ႔ ရသေလာက္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရင္း လူလို သူလိုျဖစ္ၿပီး ႀကီးပြားလာတဲ့သူေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ လက္ေကာင္းေနရင္ ၀ွီးခ်ဲကို ကိုယ့္ဘာသာ တြန္းသြားလို႔ရပါတယ္။ C6ဆိုတဲ့ လက္ေကာက္၀တ္အဆစ္ ေကာင္းေနေသးရင္ ၀ွီးခ်ဲနဲ႔ ကိုယ့္ဘာသာ သြားလို႔ရပါတယ္။
ေန႔စဥ္ သြားတိုက္တာ၊ မ်က္ႏွာသစ္တာ၊ ေခါင္းၿဖီးတာစတဲ့ နိစၥဓူ၀အလုပ္ေတြ အမ်ားႀကီးကိုလည္း ကိုယ့္ဘာသာ လုပ္လို႔ရေအာင္ နည္းပညာသစ္ေတြ ရွိပါတယ္။ ပခံုးေတာင္ မတြန္႔ႏိုင္တဲ့သူေတြမွာဆိုရင္ ေမာ္တာတပ္ထားတဲ့ ၀ွီးခ်ဲနဲ႔ သြားလို႔ရေအာင္ ပါးစပ္ထဲစက္ထည့္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္သြားႏိုင္ေအာင္ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ေဆာင္ရြက္ေပးထားပါတယ္။ အခုေခတ္မွာ ေလျဖတ္ထားသူေတြအတြက္ သြားလာလႈပ္ရွားႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာမွ အားငယ္စရာမလိုပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္မွာ ႐ုပ္ခႏၶာထက္ စိတ္နဲ႔ ဦးေႏွာက္ကပို အေရးႀကီးပါတယ္။ စိတ္နဲ႔ ဦးေႏွာက္သာ ေကာင္းေနရင္ အမ်ားႀကီး စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလို စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သူေတြလည္း အမ်ားႀကီးပဲ ရွိေနပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
