၊ ဇြန္ခိုင္ဦး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
တုပ္ေကြးေရာဂါလကၡဏာေတြက ဖ်ားတာ၊ ေခ်ာင္းဆိုးတာ၊ ႏွာေစးတာ၊ ေခါင္းကိုက္တာ၊ ကိုယ္ လက္ကိုက္ခဲတာ၊ ႏံုးေခြတာ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တုပ္ေကြးေရာဂါပိုးက ေလထဲကတစ္ဆင့္ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းတြင္း ၀င္ေရာက္ၿပီး တစ္ဦးကေန တစ္ဦးကို ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုမၸဏီ၊ လူ ေနထူထပ္တဲ့ ႐ံုးအေဆာက္အဦေတြမွာ
(၁) တစ္ကိုယ္ရည္သန္႔ရွင္းေရးကို သတိျပဳေဆာင္ရြက္ရပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ လက္ကို ဆပ္ျပာနဲ႔ စင္ၾကယ္စြာ ေဆးေၾကာရပါမယ္။
(၂) ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့အခါ ပါးစပ္နဲ႔ ႏွာေခါင္းကိုအုပ္ၿပီး လက္ကိုင္ပ၀ါ၊ တစ္႐ွဴးနဲ႔ တစ္ခါသံုး ႏွာေခါင္းစည္း အသံုးျပဳရပါမယ္။
ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးရာမွာ အသံုးျပဳထားတဲ့ လက္ကိုင္ပ၀ါ၊ တစ္႐ွဴးနဲ႔ တစ္ခါသံုးႏွာေခါင္းစည္းေတြကို ပလတ္စတစ္အိတ္ထဲ အလံုပိတ္ၿပီး စနစ္တက် စြန္႔ပစ္ရပါမယ္။
(၃) လုပ္ငန္းခြန္ပတ္၀န္းက်င္ သန္႔ရွင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ ေလ၀င္ေလထြက္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။
(၄) လူထူထပ္တဲ့ ေနရာေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် မသြားသင့္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုး နာမက်န္းျဖစ္ေနသူေတြနဲ႔ ခပ္ေ၀းေ၀းမွာ ေရွာင္ေနသင့္ပါတယ္။
(၅) ဖ်ားရင္ အနားယူပါ၊ အထူးသျဖင့္ တုပ္ေကြးေရာဂါလကၡဏာလို႔ သံသယရွိရင္ တျခားသူေတြဆီ ကူးစက္ျပန္႔ပြားမႈ မရွိေအာင္ ႏွာေခါင္းစည္း တပ္ၿပီး ေဆးကုသမႈ ခံယူပါ။
(၆) အျပင္က ျပန္လာရင္ ေျခ၊ လက္ေဆးေၾကာ ဖို႔၊ အ၀တ္အစားလဲဖို႔နဲ႔ လက္မေဆးဘဲ မ်က္ႏွာ၊ ႏွာေခါင္းနဲ႔ မ်က္စိေတြကို ပြတ္သပ္ျခင္းမျပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
(၇) ကိုယ္ခံအားေကာင္းေအာင္ အစားအေသာက္ေတြကို အာဟာရျပည့္ျပည့္၀၀ရရွိေအာင္ စားေသာက္ပါ။
(၈) ႐ိုး႐ိုးႏွာေခါင္းစည္းသံုးရမလား၊ N95 ႏွာေခါင္းစည္းသံုးရမလား
jamanetwork.com မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့Surgical Mask vs N95 Respirator for Preventing Influenza Among Health Care Workers စာတမ္းအရ သူနာျပဳဆရာမ ၄၀၀ ေက်ာ္ကို တစ္၀က္စီခြဲၿပီး ႐ိုး႐ိုးႏွာေခါင္းစည္း သံုးတာနဲ႔ N95 လို႔ေခၚတဲ့ ႏွာေခါင္းစည္းအထူကို အသံုးျပဳခိုင္း ခဲ့တဲ့အခါ တုပ္ေကြးေရာဂါကာကြယ္ႏိုင္မႈကို ႏိႈင္း ယွဥ္ခဲ့တဲ့အခါ အေျဖအရ ႐ိုး႐ိုးႏွာေခါင္းစည္း အသံုးျပဳတာကလည္း ေရာဂါကာကြယ္ႏိုင္မႈမွာ အတူတူပဲ လို႔သိရပါတယ္။
တကယ္တမ္းေတာ့ တုပ္ေကြးပိုးက droplet လို႔ေခၚတဲ့ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုးရာက ထြက္လာတဲ့ အ မႈန္အမႊားေလးေတြက ကူးတာျဖစ္လို႔ ႐ိုး႐ိုးႏွာေခါင္း စည္းအသံုးျပဳၿပီး လက္ကိုစနစ္တက်ေဆးတဲ့သူေတြမွာ ေရာဂါကူးစက္ႏိုင္ေျခနည္းတာပါ။
အထူးသျဖင့္ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုးသူေတြက ကိုယ့္ဆီကေရာဂါပိုး သူမ်ားဆီမကူးဖုိ႔ နွာေခါင္းစည္း တပ္ထားဖို႔လိုပါတယ္၊၊
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)