၊ စူး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
နံနက္ အိပ္ရာထခ်ိန္နဲ႔ ညအိပ္ရာ၀င္ခ်ိန္အၾကားမွာ ပံုမွန္အရြယ္အစားရွိတဲ့ အရြယ္ေရာက္သူ တစ္ဦးဟာ အရပ္တစ္ရာခိုင္ႏႈန္း (တစ္လက္မရဲ႕ သံုးပံုႏွစ္ပံုနီးပါး)ကြာျခားမႈရွိတယ္ဆိုတာ သင္သိပါရဲ႕လား။ ဒါက ညဘက္မွာ တစ္ေန႔လံုး ဖိစီးခဲ့တဲ့ လုပ္ငန္းခြင္စိတ္ဖိစီးမႈဒဏ္ေၾကာင့္ က်ဳံ႕သြားတဲ့ အရပ္ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ဆြစ္ေလ့လာမႈအသစ္အရ သိရပါတယ္။
သင္က မတ္မတ္ရပ္ေနခ်ိန္မွာ ကမၻာ့ေျမဆြဲအားနဲ႔ ေက်ာ႐ိုးမၾကား စီးဆင္းေနတဲ့ အရည္ညႇစ္အားတို႔ရဲ႕ သက္ေရာက္မႈအျပင္ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ပခံုးနဲ႔ေနာက္ေက်ာၾကြက္သားေတြမွာ တင္းအား ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ပံုမွန္ထက္ အရည္ေတြကို ပိုတြန္းထုတ္တာေၾကာင့္ အရပ္ပိုပုသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ရွင္းျပပါတယ္။
စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ အရပ္ပုသြားတဲ့အျပင္ နား၊ အေရျပား၊ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ၀မ္းဗိုက္ေတြအေပၚမွာလည္း သက္ေရာက္မႈေတြရွိေနပါတယ္။
နားအူျခင္း
ဆြီဒင္ေလ့လာမႈတစ္ခုအရ အမ်ဳိးသား ၃၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက အလုပ္ေျပာင္းလိုက္တဲ့အတြက္ စိတ္ဖိစီးမႈခံစားရခ်ိန္မွာ နားအူတာနဲ႔ နားအၾကား အာ႐ံုဆံုး႐ႈံးတာတို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ ပူပင္ေသာကမ်ားေစတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြက နားထဲက cochlear receptors ေတြအတြင္း အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြျဖစ္ေပၚလာတာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ရွင္းျပထားပါတယ္။
အေရျပား ယားယံျခင္း
သင့္အလုပ္ရွင္က သင့္ကို ေခြးတစ္ေကာင္လို အလုပ္ခိုင္းေစတယ္ဆိုရင္ ယားယံမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္းေတြကို ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယားယံတာ၊ အေရျပားနီျမန္းတာနဲ႔ တျခားအေရျပားျပႆနာေတြျဖစ္ေပၚရတာျဖစ္ပါတယ္လို႔ ဥေရာပ ေလ့လာမႈတစ္ခုအရ သိရပါတယ္။
ဦးေႏွာက္က်ဳံ႕ေစျခင္း
ေယးတကၠသိုလ္ေလ့လာမႈအရ စိတ္ဖိစီးမႈဟာ ဦးေႏွာက္ရဲ႕လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ေႏွးေကြးေစ၊ ပိတ္ပင္ေစတဲ့ ပ႐ိုတင္းဓာတ္ေတြကို ပမာဏတိုးေစတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္း Prefrontal Cortex ထုထည္ကို ဆံုး႐ႈံးမႈျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္က်ဳံ႕တာဟာ သူငယ္ျပန္အတိတ္ေမ့ေရာဂါ၊ အယ္လ္ဇုိင္းမားေရာဂါ စတာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိတယ္လို႔ေလ့လာသူေတြကဆိုပါတယ္။
ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း
ဦးေႏွာက္နဲ႔ အူဆက္စပ္မႈကို ေကာင္းေကာင္း မသိၾကေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈဆိုင္ရာ ေဟာ္မုန္းေတြက အူလမ္းေၾကာင္း ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ အတြက္လိုအပ္တဲ့ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္းေတြကို အလြန္အမင္း လႈံ႔ေဆာ္ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္တဲ့အခါ ပ်ဳိ႕ခ်င္၊အန္ခ်င္ျဖစ္တာနဲ႔ အစာအိမ္ေ၀ဒနာျဖစ္တာတို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္တာပါ။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
