ျမန္မာလူငယ္လူလတ္ၾကား မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈ ေလ်ာ့က်ေစဖို႔

ေမး ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈႏႈန္းက အရင္နဲ႔စာရင္ ျမင့္တက္မႈရွိပါသလား ဆရာ။
ေျဖ ။ ေလ့လာတဲ့ စာတမ္းေတြအရေကာ၊ ထြက္ေပၚလာတဲ့ မွတ္တမ္းေတြအရပါ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူးယစ္ေဆး ၀ါးသံုးစြဲမႈျမင့္တက္လာတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အမ်ဳိး သားေကာ အမ်ဳိးသမီးေတြပါ သံုးစြဲမႈ ျမင့္တက္လာ ေနပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာမွ လူငယ္လူလတ္ပိုင္းမွာ သံုးစြဲမႈ ပိုျမင့္တက္ေနတယ္လို႔ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ၁၃ -၁၄ အရြယ္ေလာက္ကေန အသက္ ၄၀-၅၀ အရြယ္ေတြအထိ မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစြဲေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီလိုလူငယ္လူလတ္ပိုင္းအရြယ္ေတြၾကား မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲမႈျမင့္မားလာတာက အနာဂတ္ တိုင္းျပည္အတြက္ မေကာင္းႏိုင္ပါဘူး။

ေမး ။ ဒီလိုမ်ဳိး မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲမႈႏႈန္း ျမင့္လာရတာက ဘာေၾကာင့္လို႔ ထင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ကြၽန္ေတာ့္အထင္က မူးယစ္ေဆး၀ါးကို အလြယ္တကူ ရရွိေနတာလည္း ပါတယ္၊ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ ဆိုရင္ ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ရေနတာလည္း ပါတယ္။ လူငယ္ေတြဆိုေတာ့ သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြ ေၾကာင့္လည္း ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြက သံုးစြဲဖို႔ ဖန္တီးသလို ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေမး ။ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစတဲ့ ေဆး၀ါးေတြ သံုးစြဲတဲ့အခါ က်န္းမာေရးကို ဘယ္လိုထိခိုက္ ေစႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲတာေၾကာင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာက်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာေတာ့ မူးယစ္ေဆးကို စြဲလမ္းတဲ့ျပႆနာျဖစ္ၿပီး ေဆးကို မသံုးစြဲရရင္ မေန ႏိုင္တဲ့သေဘာျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီအခါ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ဘိန္းမသံုးရရင္ အဆစ္အမ်က္ကိုက္ခဲတယ္၊ ႏွာရည္ယိုတယ္၊ ၀မ္းေလွ်ာတယ္ . . ေဆးျပတ္တဲ့ဒဏ္ကိုအလူးအလဲခံရတယ္။ စိတ္ၾကြေဆးမသံုးရရင္ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အေမာမခံႏုိင္ဘူး စသျဖင့္ သံုးစြဲ တဲ့အမ်ဳိးအစားေပၚမူတည္ၿပီး က်န္းမာေရးထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

လူမႈေရးပိုင္းဆိုင္ရာမွာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ယံုၾကည္မႈအားနည္းလာပါတယ္။ သူမ်ားက တစ္ခုခုေျပာလိုက္ရင္ အလိုလိုေနရင္း သိမ္ငယ္တဲ့ စိတ္၀င္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းထဲ မ၀င္ရဲဘူး။ စီးပြားေရးမွာလည္း ထိခိုက္လာတယ္၊ တခ်ဳိ႕လည္း အလုပ္ေတြျပဳတ္တယ္၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ ထိခိုက္လာတယ္။ သူမ်ားက မခြဲျခားဘဲနဲ႔ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ခြဲျခားဆက္ဆံသလို ခံစားရၿပီးေတာ့ လူမႈစီးပြားေရး အားနည္းသြားတတ္ပါတယ္။

ေမး ။ မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစြဲမႈ ေလ်ာ့က်ေအာင္ ဘယ္လိုနည္းလမ္းေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ၀န္ႀကီးဌာနတစ္ခုတည္းမဟုတ္ဘဲ ႏွီးႏႊယ္ဆက္စပ္ေနတဲ့ ၀န္ႀကီးဌာန ေတြအကုန္လံုး ပူးေပါင္းပါ၀င္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္နားလည္သေလာက္ ေျပာရရင္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစား၀န္ႀကီးဌာန၊ လူမႈ၀န္ထမ္းႏွင့္ ကယ္ဆယ္ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဌာန၊ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာန စတဲ့ ႏွီးႏႊယ္၀န္ႀကီး ဌာနေတြပါ၀င္ဖို႔နဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအတြက္ ဘတ္ဂ်တ္ေတြကို ျမႇင့္တင္ေပးဖို႔ လိုတယ္ လို႔ယူဆပါတယ္။ ဒီျပႆနာက အမ်ဳိးသားေရး ျပႆနာျဖစ္တဲ့အတြက္ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွ အဆင္ေျပမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အခုလည္း မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မူ၀ါဒေတြ ေရးဆြဲဖို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ အခုကာလကေတာ့ အားလံုး ၀ိုင္း၀န္း ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ကာလျဖစ္ပါတယ္။

ေမး ။ မိဘေတြက ကိုယ့္သားသမီး မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးေနသလားဆိုတာ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြကို ၾကည့္ ၿပီး သိႏိုင္မလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲတဲ့ လူငယ္ေတြကို ေမးၾကည့္ေတာ့ အမ်ားစုက မသိၾကဘူး၊ သံုးစြဲသူကိုယ္တိုင္ ၀န္ခံမွပဲသိၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕က သံုးစြဲသူလူငယ္ေတြ ေနမေကာင္းတဲ့အခါက်မွ သတိထားမိၾကတယ္။ ဥပမာ ဘိန္းမည္း သံုးစြဲတဲ့ လူငယ္လူလတ္ေတြဆိုရင္ အဆစ္အမ်က္ကိုက္ၿပီး ဖ်ားတယ္၊ ႏွာေစးတယ္၊ ၀မ္း ေလွ်ာတယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးတယ္ . .ဒီလိုျဖစ္လာေတာ့ မိဘက ေဆးခန္းျပရင္း ရိပ္မိသြားပါတယ္။ တစ္ခါတ ေလေဆးျပတ္လို႔ ယင္းထတဲ့ဒဏ္ မခံစားႏိုင္မွသာ မိဘက သတိျပဳမိသြားတာမ်ားပါတယ္။ ကိုယ့္ကေလးက အရမ္းအိပ္ေနတယ္၊ အိမ္ထဲပဲ ေအာင္းေနတယ္ဆိုရင္ ဘိန္းမည္းသံုးေနသလား၊ ပံုမွန္မဟုတ္ဘဲ တက္ၾကြေနရင္ စိတ္ၾကြေဆးသံုးေနသလား စသျဖင့္ ကိုယ့္သားသမီးက အရင္နဲ႔မတူဘဲ အျပဳအမူ ေျပာင္းလဲမႈရွိသလားဆိုတာကို မိဘေတြအေနနဲ႔ သတိထား ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔လိုပါတယ္။

မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲသူေတြကို ေမးၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ အလယ္တန္းအဆင့္ေက်ာင္းသားေလာက္က စသံုးတာ မ်ားပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းက တိုက္တြန္းလို႔၊ သူငယ္ခ်င္းက ယူလာေပးလို႔ စသံုးရာက စြဲသြားတဲ့အတြက္ အလယ္တန္းအဆင့္ေလာက္ ေရာက္ၿပီဆိုရင္ မိဘေတြက ကိုယ့္ကေလးကို ဂ႐ုစိုက္ၿပီး သူတို႔အျပဳ အမူေျပာင္းလဲလာသလားဆိုတာကို ဆန္းစစ္ေနဖို႔ လိုပါတယ္။

ေမး ။ မိဘေတြက ကိုယ့္သားသမီးမူးယစ္ေဆး၀ါးမသံုးစြဲျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ မူႀကိဳအရြယ္ကတည္းက မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပညာေပးကားေတြ၊ ပညာေပးစာေစာင္ေတြ၊ ၀တၳဳေတြ စသျဖင့္ ျပသထားဖို႔ လိုပါတယ္။

မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲတဲ့ လူငယ္ေတြကိုယ္တိုင္ ဘယ္လို ေျပာသလဲဆိုရင္ “မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲလို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ခံစားရတဲ့ပံုေတြ၊ ဒါေၾကာင့္ ဘ၀ပ်က္သြား တာေတြကို နာၾကဥ္းေအာင္ျပႏိုင္ရင္ေတာ့ လူငယ္ေတြ မသံုးႏိုင္ဘူး၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မသိခဲ့တဲ့အတြက္ ေဆးထဲႏြံနစ္ေနတယ္၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း လြတ္ေျမာက္ခ်င္ပါတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။

ပညာေပးတဲ့အခါ လူငယ္ေတြ မူးယစ္ေဆး၀ါးကို အေၾကာက္တရားရသြားေအာင္ ပညာေပးရင္ ထိေရာက္တယ္လို႔ သူတို႔က အႀကံျပဳပါတယ္။

ေမး ။ လူငယ္လူရြယ္ေတြကို မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈ ေလ်ာ့က်ေစဖို႔ ဆရာပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား လုပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာကိုလည္း သိရပါတယ္။ အဲဒါေလးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာျပေပးပါလား ဆရာ။
ေျဖ ။ ၂၀၀၇-၂၀၀၈ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ မူးယစ္ေဆး၀ါး ဆန္႔က်င္ေရးအသင္းနဲ႔ ယူနီဆက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ လူငယ္ထုအတြင္း HIV ကာကြယ္တားဆီးေရးအတြက္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈေလွ်ာ့ခ်ေရး ဆိုတဲ့ စီမံခ်က္တစ္ခုရွိတယ္။ ၁၄ႏွစ္နဲ႔ ၂၄ ႏွစ္ၾကား ဘ၀တစ္သက္တာ ကြၽမ္းက်င္မႈ(Life Skill)သင္တန္း ၅ ရက္ေပးခဲ့တယ္။ လူငယ္ေတြကို ဘ၀မွာ ကိုယ့္ဘာသာ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္စြမ္းရွိေအာင္ေပးတဲ့ သင္တန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏွစ္-သံုးႏွစ္အတြင္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ အဲဒီစီမံခ်က္က ၿပီးသြားတယ္။ ၂၀၁၄ ႏွစ္စမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာေဒၚသန္းေငြက ဦးေဆာင္ၿပီး “မိဘမ်ား၏ ဆႏၵအဖြဲ႕”ဖြဲ႕ၿပီး ေတာင္ႀကီးက ရြာေတြမွာ ဒီတစ္သက္တာ ကြၽမ္းက်င္မႈ(Life Skill) သင္တန္းကို ၂ရက္ ဒါမွမဟုတ္ ၃ ရက္ေပးခဲ့တယ္။ အဲဒါလည္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုရန္ပံုေငြမရွိေတာ့ အဲဒီသင္တန္းေတြ ရပ္သြားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ဒီလိုသင္တန္းေတြ ဆက္ေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ဒီလို သင္ေပးမွသာ မသံုးတဲ့ လူငယ္ေတြ မစမိေအာင္၊ သံုးေနတဲ့ လူငယ္ေတြ ျပတ္သြားေအာင္၊ ျပတ္သြားတဲ့ လူငယ္ေတြ ျပန္မစမိေအာင္ ကူညီႏိုင္လိမ့္မယ္။ ဒီသင္တန္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုက မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲသူ လူငယ္ေတြကို ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ၿပီး အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအလုပ္ေတြ လုပ္ႏိုင္တဲ့အထိ ရည္ရြယ္ခဲ့တာပါ။ ဒါကို ပူးေပါင္းပါ၀င္ပံ့ပိုးမယ့္ အဖြဲ႕အစည္းေတြရွိရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ကူညီဖို႔ အသင့္ပါပဲ။

ေမး ။ ျမန္မာလူငယ္လူလတ္ပိုင္းေတြၾကား မူူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈ ေလ်ာ့က်ေစဖို႔ ဆရာထပ္မံ ေျပာၾကားလိုတာရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ ။ လူငယ္လူလတ္ပိုင္းေတြကို မူးယစ္ေဆး၀ါး မသံုးစြဲဖို႔ ပညာေပးခ်င္ပါတယ္။ သံုးေနတဲ့ လူငယ္ေတြကို ေဆးျဖတ္ၿပီး ပံုမွန္လူမႈဘ၀ထဲ က်င္လည္ေနထိုင္ႏိုင္ေအာင္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာေတြ ေပးခ်င္ ပါတယ္။ ဒါကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၊ ျပည္သူလူထု၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္း၊ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္ေတြ အားလံုး ပူးေပါင္းပါ၀င္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီအမ်ဳိးသားေရး ျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ထင္ပါတယ္။

(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)