ေဒါက္တာေက်ာ္စြာဦး (ေရာင္ျခည္သစ္ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆးခန္း တာ၀န္ခံ၊ အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာ၀န္)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး။ ။ ကေလးေတြမွာ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါက ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ နမိုးနီးယား အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါက အဓိကအားျဖင့္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္လည္းျဖစ္တတ္တယ္၊ ဘက္တီးရီးယားပိုးေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ မႈိပိုးေၾကာင့္လည္း ရွားရွားပါးပါး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးနဲ႔ ဘက္တီးရီးယားပိုးေၾကာင့္ ပိုအျဖစ္မ်ားပါတယ္။
ေမး။ ။ မိခင္ႏို႔ျပည့္ျပည့္၀၀တိုက္တဲ့ ကေလးေတြက နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ ျဖစ္ႏႈန္းနည္းတယ္လို႔ ၾကားဖူးလို႔ပါ။ ဟုတ္ပါသလားရွင့္။
ေျဖ။ ။ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေလ့လာမႈအမ်ဳိးမ်ဳိးအရ ႐ႈေထာင့္ေပါင္းစံုက ေျပာၾကပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ဒီ႐ႈေထာင့္လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္သံုးသပ္ထားတဲ့ ႐ႈေထာင့္တစ္ခု အရ အာဟာရကို ျပည့္ျပည့္၀၀၊ လံုလံုေလာက္ေလာက္ စားေသာက္တဲ့ ကေလးေတြဆိုရင္ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ရာေရာက္တယ္၊ အာဟာရျပည့္၀ရင္ ဒီေရာဂါျဖစ္ႏႈန္း နည္းတယ္လို႔ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕က သံုးသပ္ထားပါတယ္။ မိခင္ႏို႔ခ်ဳိကို အသက္ေျခာက္လအထိ ျပည့္ျပည့္၀၀တိုက္ေကြၽးဖို႔ ကမၻာ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႕နဲ႔ ယူနီဆက္ကလည္း အၿမဲမျပတ္ေျပာေနပါတယ္။
ေမး။ ။ ကေလးေတြ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ ျဖစ္တဲ့အခါ ဘယ္လို လကၡဏာေတြ ျပသတတ္ပါသလဲဆရာ။
ေျဖ။ ။ ကေလးေတြက အခုလို စြတ္စိုတဲ့ ရာသီဥတုမွာ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ ကေလးေတြ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါျဖစ္ရင္ အဓိကျပတတ္တဲ့ လကၡဏာေတြအေနနဲ႔ ဖ်ားတယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးတယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးတာမွာတခ်ဳိ႕က ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးတယ္၊ တခ်ဳိ႕က သလိပ္ပါတဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးတယ္။ ၿပီးရင္ ရင္ဘတ္ေအာင့္တယ္၊ အသက္႐ွဴျမန္လာတယ္။ အသက္႐ွဴျမန္လာတာကို ကေလးကေတာ့ ေျပာတတ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ မိဘေတြကေတာ့ ၾကည့္လိုက္ရင္ သိပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ ရင္ဘတ္နဲ႔ ဗိုက္ အသက္႐ွဴႏႈန္းကို ၾကည့္လိုက္ရင္ အရမ္းျမန္ၿပီး အသက္႐ွဴက်ပ္တဲ့ ပံုစံမ်ဳိး ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ဒီရက္ပိုင္းမွာလည္း ကေလးေတြက ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ ေ၀ဒနာေတြရၿပီး ဖ်ားနာတာနဲ႔ ေခ်ာင္းဆိုးတာေတြ အေတာ္ေလး အျဖစ္မ်ားၾကပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါမွန္း သိေအာင္ကေလးကို စမ္းသပ္ၾကည့္တဲ့အျပင္ ေရာဂါရာဇ၀င္ကိုလည္း ေမးျမန္းရပါတယ္။ ဖ်ားတာဘယ္ႏွရက္ရွိၿပီလဲ၊ ေခ်ာင္းဆိုးတာ ဘယ္ေလာက္ရွိၿပီလဲ ဆိုတာေမးရပါတယ္။ ပိုေသခ်ာေအာင္ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ရပါတယ္။ သလိပ္စစ္ရပါတယ္။
ေမး။ ။ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါက ကေလးဘယ္အသက္အရြယ္မွာ ပိုမိုအျဖစ္မ်ားပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ နမိုးနီးယားေရာဂါကေတာ့ ကေလးတင္မက လူႀကီးပါျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အသက္ ငါးႏွစ္ ေအာက္ကေလးေတြမွာ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ ေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းမ်ားၿပီး ေသဆံုးႏႈန္းလည္းမ်ားပါတယ္။ ကမၻာ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ ၫႊန္းကိန္းေတြအရ တစ္ကမၻာလံုးမွာ ငါးႏွစ္ေအာက္ကေလး ေသဆံုးႏႈန္းစုစုေပါင္းရဲ႕ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးတယ္လုိ႔ေတြ႕ရပါတယ္။ ၂၀၁၅ တစ္ႏွစ္တည္းမွာတင္ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါျဖစ္တဲ့ ကေလးကိုးသိန္းေက်ာ္ေလာက္အသက္ ဆံုး႐ႈံးတယ္လို႔လည္း ေတြ႕ရပါတယ္။
ေမး။ ။ကေလးေတြ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို ကာကြယ္သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ အထူးသျဖင့္ ကေလးေမြးကင္းစကေနစၿပီး အသက္ ငါးႏွစ္အရြယ္အထိ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေဆး ထိုးစီမံခ်က္အရ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အသက္အရြယ္ အလိုက္ ကာကြယ္ေဆးေတြကို လံုလံုေလာက္ေလာက္၊ မွန္မွန္ကန္ကန္၊ ျပည့္ျပည့္၀၀၊ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ထိုးထားႏိုင္တယ္ဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ဒါဆိုရင္ ေရာဂါပိုးေတြကို ကာကြယ္ထားႏိုင္ပါတယ္။ငယ္ရြယ္တဲ့ ကေလးေတြကို လက္သန္႔ေအာင္ ေဆးေပးဖို႔လိုသလို ကေလးေတြ သိတတ္စအရြယ္ ကတည္းက မိဘေတြကလက္သန္႔ရွင္းေအာင္ ဘယ္လိုေဆးေၾကာသန္႔စင္ရမယ္ဆိုတာ သင္ေပးရပါမယ္၊ လက္ကိုဆပ္ျပာနဲ႔ ေသခ်ာတိုက္ၿပီး ေဆးေၾကာတဲ့ အက်င့္ျဖစ္ေအာင္ သင္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။
ကာကြယ္တဲ့ ေနရာမွာ ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေနကလည္း အေရးပါပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ေလထုညစ္ညမ္းလာၿပီ၊ လူဦးေရထူထပ္လာၿပီ၊ တစ္ပါတည္း ပတ္၀န္းက်င္ ညစ္ညမ္းလာတယ္၊ အဲဒီအခ်က္ေတြကလည္း ကေလးကို ပိုး၀င္ေစလို႔ ကာကြယ္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြပါ။ ေနာက္တစ္ခုက ကေလးရွိတဲ့ အိမ္က လူႀကီးမိဘေတြ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့အခါ အ သက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ ေရာဂါေတြျဖစ္ႏုိင္ေျခ မ်ားတဲ့အတြက္ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။
ကာကြယ္ေဆးထိုးရမယ္၊ လက္သန္႔ရွင္းေရး၊ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရးအေလးထားရမယ္၊ ပတ္၀န္းက်င္သန္႔ရွင္းေရးကို လုပ္ေဆာင္ရမယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပင္းထန္အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးကို အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေဆးထိုးစီမံခ်က္အရ ထိုးေပးေနပါၿပီ။ အသက္ႏွစ္လသားကစၿပီး ျပည့္ျပည့္၀၀ ထိုးဖို႔ကိုလည္း ပညာေပးေနပါတယ္။ ဒီကာကြယ္ေဆးေတြကိုလည္း မပ်က္မကြက္ထုိးၾကဖို႔လည္း လိုပါတယ္။
ေမး။ ။ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါျဖစ္တဲ့ ကေလးနဲ႔အတူထားရင္ တျခားကေလးကို ကူးစက္ႏိုင္ပါသလားဆရာ။
ေျဖ။ ။ ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီနမိုးနီးယား အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါပိုးကလည္း ႏွာေခါင္းနဲ႔ ပါးစပ္တို႔မွာ ရွိတတ္တဲ့အတြက္ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းကတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ နမိုးနီးယား အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေတြနဲ႔တျခား ကေလးေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် ခြဲျခားထားဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုယ့္ကေလးက ေက်ာင္းတက္တဲ့အရြယ္ဆိုရင္လည္း ကိုယ့္ကေလးကို ေက်ာင္းမပို႔ဘဲ နားခိုင္းဖို႔ လိုပါတယ္။
ေမး။ ။ ကေလးေတြ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါစ ျဖစ္ခ်ိန္မွာ မိဘေတြက ဘယ္လိုျပဳစုေပးဖို႔လိုပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ ကေလးေတြ နမိုးနီးယား အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါေၾကာင့္ ဖ်ားနာခ်ိန္မွာ အဖ်ားက်ေဆး၊ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြကို ကေလးရဲ႕ အသက္အရြယ္အလိုက္ေဆးပမာကို တိုက္ေကြၽးရပါမယ္။ အဖ်ားႀကီး ရင္ေရပတ္တိုက္ေပးရပါမယ္။ အိမ္မွာ အနားယူခိုင္းရပါမယ္။ အာဟာရျပည့္ျပည့္၀၀ရေအာင္ ေကြၽးရပါမယ္။ ကေလးက တကယ္တမ္း အသက္႐ွဴျမန္ၿပီး အသက္႐ွဴက်ပ္လာၿပီဆိုရင္ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းနဲ႔ နီးစပ္ရာ က်န္းမာေရးဌာနကို မျဖစ္မေနသြားကို သြားျပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ကေလးေတြမွာျဖစ္တဲ့ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ ေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကို ဘာမ်ားပညာ ေပးလိုပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာတင္မက ကမၻာမွာပါ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ေရာဂါဘယေတြကလည္း ပိုမို ေပါမ်ားလာပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ကေလး၊ လူႀကီးအားလံုး က်န္းမာဖို႔ဆိုရင္ က်န္းမာေရးဗဟုသုတအသိတရား၊ သတိတရားရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ေဆးပညာရွင္ေတြ ၫႊန္ၾကားတဲ့အတိုင္း လိုက္နာဖို႔ လိုပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္ကိုယ္ကိုယ္ကလည္း တက္တက္ၾကြၾကြ ပူးေပါင္းပါ၀င္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အစိုးရတင္မက အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္း၊ ျပည္သူလူထု အားလံုး ပူးေပါင္းပါ၀င္မွ ေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။
