၊ ဇြန္ခိုင္ဦး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
ကြၽန္မတို႔တစ္ေတြ သတိမထားမိဘဲနဲ႔ေတာင္ကြၽန္မေတြရဲ႕ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ ေဟာ္မုန္းေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ မိခင္၀မ္းဗိုက္ထဲမွာ ရွိစဥ္ ေသြးေၾကာထဲမွာ လွည့္လည္ေနတဲ့ေကာ္တီေစာ ေဟာ္မုန္းေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။
အပ်ဳိေဖာ္၀င္ခ်ိန္၊ ကိုယ္၀န္ရွိခ်ိန္၊ ေသြးဆံုးခ်ိန္ စတဲ့အခ်ိန္ကာလေတြမွာလည္း ေဟာ္မုန္းအေျပာင္း အလဲေတြျဖစ္ၿပီး စိတ္ဓာတ္က်တာ၊ ေမာပန္းတာ၊စိတ္ကသိကေအာက္ျဖစ္တာ စတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြလည္း ျဖစ္တတ္ပါေသးတယ္။
အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္ ႀကံဳေတြ႕ရႏိုင္တဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြအေၾကာင္း သိၿပီး က်န္းမာကာ ဟန္ခ်က္ညီညီ ေနႏိုင္ဖို႔ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။
စိန္ေခၚမႈ (၁) ရာသီအႀကိဳေ၀ဒနာ
ရာသီမလာခင္ ၅-၁၁ ရက္အၾကား ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိတဲ့ ရာသီအႀကိဳေ၀ဒနာေတြဟာ အီစထ႐ိုဂ်င္နဲ႔ ပရိုဂ်က္စတီရုန္း ေဟာ္မုန္းအဆင့္ေလ်ာ့က်သြားတာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါ။
သတိျပဳရန္
– ရာသီအႀကိဳေ၀ဒနာဟာ ေဟာ္မုန္းအတက္အက် ျဖစ္ႏႈန္း ျမင့္မားတဲ့ အသက္ ၄၀အရြယ္နဲ႔ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတဲ့အခါမွာ အဆိုး၀ါးဆံုးခံစား ရတတ္ပါတယ္။
ဘယ္လို ခံစားရသလဲ
– မ်က္ႏွာအဖုအပိမ့္ ထြက္တာ၊ ရင္သားတင္းတာ၊ ေလပြတာ၊ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာတာ၊ ေခါင္းကုိက္တာ၊ ခါးနာတာနဲ႔ စိတ္တိုစိတ္ဆတ္ျဖစ္တာတို႔ ခံစားရတတ္ပါတယ္။
သက္သာေအာင္ ဘယ္လို လုပ္သင့္သလဲ
– ဘ၀ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံကို ေျပာင္းလဲလိုက္ရင္ အမ်ားႀကီး အဆင္ေျပသြားႏိုင္ပါတယ္။
– ဆားကို ေလွ်ာ့စားလိုက္ရင္ ေရဆြဲအား ေလ်ာ့နည္းၿပီး ေလပြတာကို သက္သာေစပါတယ္။
– အိပ္ေရး၀၀ အိပ္စက္တာနဲ႔ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာေတြေၾကာင့္ စိတ္ခံစားခ်က္ကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။
– ရာသီအႀကိဳကာလမွာ စိတ္တိုစိတ္ဆတ္တာနဲ႔ေဒါသႀကီးတာေတြ ခံစားေနရဖန္မ်ားရင္ ဆရာ၀န္နဲတိုင္ပင္ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။
စိန္ေခၚမႈ (၂) ကိုယ္၀န္ရွိျခင္း
သေႏၶတည္ၿပီးေနာက္ အခ်င္းကေန ထုတ္တဲ့့ hCG ( human Chorionic Gonadotropin ) ေဟာ္မုန္းဟာ အီစထ႐ိုဂ်င္နဲ႔ ပ႐ိုဂ်က္စတီ႐ုန္းေဟာ္မုန္းအဆင့္ကို တဟုန္ထိုးျမင့္တက္ေစပါတယ္။ကေလးေမြးၿပီးခ်ိန္မွာ ဒီေဟာ္မုန္းေတြ သိသိသာသာေလ်ာ့က်သြားၿပီး မိခင္ႏို႔ခ်ဳိတိုက္ေကြၽးရင္ အဲဒီပမာဏအတိုင္း ဆက္ရွိေနတတ္ပါတယ္။
ဘယ္လို ခံစားရသလဲ
– ကိုယ္၀န္ ပထမသံုးလတာမွာ ပ်ဳိ႕အန္မႈေ၀ဒနာခံစားရတာက hCG ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အီစထ႐ိုဂ်င္နဲ႔ ပ႐ိုဂ်က္စတင္ေဟာ္မုန္းအဆင့္ ျမင့္တက္တာေၾကာင့္ ရင္သားကိုပိုမိုႀကီးလာေစပါတယ္။ ေသြးေၾကာေတြကို က်ယ္ေစၿပီး အဆစ္နဲ႔ ၾကြက္သားေတြကို ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေစတာေၾကာင့္ ခါးနာေ၀ဒနာ ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ကေလးေမြးၿပီး ေဟာ္မုန္းအဆင့္ ေလ်ာ့က်သြားရင္ သီတင္းပတ္အနည္းငယ္အတြင္း ေနရ၊ ထိုင္ရ အဆင္ေျပသြားမွာပါ။
သက္သာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္သင့္သလဲ
– အစာကို နည္းနည္းနဲ႔ မၾကာခဏ စားေပးတဲ့နည္းနဲ႔ ပ်ိဳ႕ခ်င္အန္ခ်င္စိတ္သက္သာေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။
– အန္တာက အလြန္ဆိုး၀ါးေနတယ္ဆိုရင္ ဗီတာမင္ B6 ဒါမွမဟုတ္ ဆရာ၀န္ၫႊန္ၾကားတဲ့ ေဆးေသာက္ပါ။
– ကိုယ္၀န္ေဆာင္ကာလၿပီးဆံုးလို႔ ကေလးေမြးၿပီးစိတ္ဓာတ္က်ေ၀ဒနာခံစားရရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး စိတ္က်သက္သာေစတဲ့ ကုထံုး ခံယူပါ။
စိန္ေခၚမႈ (၃) ေသြးဆံုးအႀကိဳကာလ
ေသြးဆံုးခ်ိန္ မတိုင္ခင္ ၂-၁၀ ႏွစ္အတြင္းသားဥေတြကေန အီစထ႐ိုဂ်င္ေဟာ္မုန္း အထြက္ႏႈန္းစတင္ေလ်ာ့နည္းလာပါသညါ။ အီထရိုဂ်င္ေဟာ္မုန္း အက်ျမန္တာေၾကာင့္ ေသြးဆံုးအႀကိဳေ၀ဒနာေတြ စတင္ခံစားလာရပါတယ္။
ဘယ္လို ခံစားရသလဲ
– သိသာတဲ့ လကၡဏာေတြက ညဘက္ေခြၽးထြက္မ်ားၿပီး ပူေႏြးတာ၊ ေခါင္းကေနတစ္ကိုယ္လံုး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ပူေႏြးတာတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အီစထ႐ိုဂ်င္ အတက္အက်ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ဟိုက္ပိုသားလမတ္စ္ကို ထိခိုက္ေစလို႔ပါ။ အိပ္မေပ်ာ္တာ၊ ရာသီလာတာ ပံုမမွန္တာနဲ႔မိန္းမကိုယ္ေျခာက္ေသြ႕တာတို႔လည္း ျဖစ္တတ္ပါေသးတယ္။
သက္သာေအာင္ ဘယ္လို လုပ္သင့္သလဲ
– အသက္႐ွဴေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ၿပီး အိပ္စက္အနားယူပါ။ တစ္ေန႔ ၁၅မိနစ္ ေလာက္အသက္ရွဳေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာေၾကာင့္ ညဘက္ ပူေႏြးတဲ့ ေ၀ဒနာကို သက္သာေစပါတယ္။
– ေယာဂက်င့္တာ၊ တရားထိုင္တာတို႔လုပ္ရင္လည္းေသြးဆံုးအႀကိဳေ၀ဒနာလကၡဏာေတြကို သက္သာေစပါတယ္။
စိန္ေခၚမႈ (၄) ေသြးဆံုးျခင္း
အနည္းဆံုး ၁၂ လေလာက္ ရာသီ မလာေတာ့ဘူးဆိုရင္ သင့္သားဥအိမ္ကေန အီစထ႐ိုနဲ႔ ပ႐ိုဂ်က္စတီ႐ုန္း ထုတ္လုပ္မႈ ရပ္တန္႔သြားတာျဖစ္လို႔ ေသြးဆံုးၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ အေမရိကန္အမ်ဳိးသမီးေတြက အသက္ ၅၁ ႏွစ္ ဆိုရင္ ေသြးဆံုးခ်ိန္ ေရာက္ပါတယ္။သတင္းေကာင္းကေတာ့ အိမ္ေထာင္သည္ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ သေႏၶတားနည္း လိုက္နာဖို႔ မလိုေတာ့သလို ရာသီအႀကိဳေ၀ဒနာ ခံစားရမွာလည္းမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ မေကာင္းတဲ့အခ်က္ကေတာ့ႏွလံုးနဲ႔ အ႐ိုးေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ အီစထ႐ိုဂ်င္ေဟာ္မုန္း ဆံုး႐ႈံးသြားတာေၾကာင့္ အ႐ိုးပါးေရာဂါနဲ႔ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ႏႈန္း ျမင့္တက္လာပါတယ္။
ဘယ္လို ခံစားရသလဲ
– ေဟာ္မုန္းေလ်ာ့နည္းတာေၾကာင့္ ညဘက္မွာ ပူေႏြးမႈနဲ႔ ညဘက္ ေခြၽးထြက္မ်ားတာတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ လိင္ဆႏၵေလ်ာ့ပါးသြားတတ္ပါတယ္။
သက္သာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္သင့္သလဲ
– မိန္းမကိုယ္ေျခာက္ေသြ႕မႈ သက္သာေစဖို႔ အီစထ႐ိုဂ်င္ပါတဲ့ ေဆးေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ညဘက္ေခြၽးထြက္မ်ားတာနဲ႔ ပူေႏြးတာတို႔ေၾကာင့္ အိပ္မေပ်ာ္ျဖစ္ေနရင္ ေဟာ္မုန္းအစားထိုးကုသမႈ ခံယူႏိုင္ဖို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ေဆြးေႏြးပါ။ ေသြးဆံုးတာက အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ဘ၀အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအတြင္း ခံစားေနရတဲ့ လကၡဏာေတြက တျဖည္းျဖည္း သက္သာသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။
