၊ ဇြန္ခိုင္ဦး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႔ ကင္ဆာျဖစ္ႏႈန္း မ်ားျပားလာရျခင္းအေၾကာင္းရင္းတစ္ခုသည္ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္ဂ႐ုစိုက္မႈမရွိျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေၾကာင္း ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးပါေမာကၡဦးကိုကိုက ေျပာၾကားသည္။
“ကင္ဆာျဖစ္ႏႈန္းျမင့္မားလာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းတစ္ခုက အစားအေသာက္နဲ႔ဆုိင္ပါတယ္။ ကူးစက္မဟုတ္တဲ့ ေရာဂါေတြ (Non-Communicable Diseases) အျဖစ္မ်ားေစတဲ့ အစားအေသာက္ေတြဟာ ကင္ဆာျဖစ္ႏႈန္း မ်ားေစတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကူူးစက္မဟုတ္တဲ့ ေရာဂါေတြ (NCD) ေတြဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔မညီၫြတ္တဲ့ အစားအေသာက္၊ အဆီအအိမ့္စာေတြ မ်ားမ်ားစားရင္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုပဲ ဒီအစာေတြ အစားမ်ားစားတာေၾကာင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္”ဟု ရွင္းျပသည္။
ယခုအခါ ေစ်းကြက္ထဲရွိ င႐ုတ္သီးမႈန္႔အမ်ားစုထဲတြင္ ကင္ဆာျဖစ္ေစသည့္ Aflatoxin 1 ပါ၀င္မႈျမင့္မားေၾကာင္း၊ Aflatoxin 1 ပါ၀င္သည့္ အစာမ်ားမွာ အေရာင္၊ အနံ႔ႏွင့္ ရနံ႔ေျပာင္းလဲမႈမရွိေၾကာင္းႏွင့္ အပူေပးျခင္းေၾကာင့္ တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ျခင္းမရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“ကင္ဆာမွာ ထူးျခားတာက မႈိတက္ေနတဲ့ င႐ုတ္သီးထဲမွာပါတဲ့ Aflatoxin ေၾကာင့္ အသည္းကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကုန္းေဘာင္ႀကီးေၾကာ္ထဲမွာ င႐ုတ္သီးေတာင့္ေတြ ထည့္ထားတယ္။ မႈိတက္ေနမွန္းမသိဘဲ စားတာၾကာလာေတာ့ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အကင္ေတြတူးတဲ့အခါ ထြက္လာတဲ့ Nitrosamine ေတြေၾကာင့္လည္း ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ စည္သြပ္ဘူးေတြမ်ားမ်ားစားရင္လည္း ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အူမႀကီးကင္ဆာဆိုရင္ေတာ့ အနီေရာင္အသားေတြ အမ်ားႀကီးစားတာနဲ႔ ၀မ္းခ်ဳပ္တာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္”ဟု ပါေမာကၡဦးကိုကိုက ဆိုသည္။
ကင္ဆာမျဖစ္ေစရန္ ကာကြယ္ေရးတြင္ ေန႔စဥ္ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံသည္လည္း က်န္းမာေရးႏွင့္ညီၫြတ္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ညီၫြတ္သည့္ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံ (Healthy Lifestyle) ရွိျခင္းသည္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားကိုသာမက ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားကိုလည္း ကာကြယ္ႏိုင္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
