—၊ ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး) ပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴး ရန္ကုန္မ်က္စိေဆး႐ံုႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း ၊—
Q. မ်က္စဥ္းေဆးနဲ႔ မ်က္စိကုသေဆးေတြ ေပးရာမွာ တျခားေဆးကုသမႈ ခံယူေနရရင္ ဘာကိုသတိထား သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
A. မ်က္စဥ္းေဆးနဲ႔ မ်က္စိကုသေဆးေတြ ေပးရာမွာ တျခားေဆးကုသမႈ ခံယူေနရရင္ သတိထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အေျခခံသေဘာတရားအရ ေျပာရမယ္ဆိုပါစို႔၊ ဥပမာ- ေဆးတစ္မ်ဳိးေပးေတာ့မယ္ဆိုရင္ တျခားေဆးေတြနဲ႔ ေဆးခ်င္းတုန္႔ျပန္မႈ (Drug Interaction) ရွိတာေၾကာင့္ သူေသာက္ေနတဲ့ေဆးက အခုေပးမယ့္ေဆးနဲ႔ ဓာတ္ျပဳၿပီး ဒီေဆးႏွစ္မ်ဳိးက ပိုအားေကာင္းတာ (Synergistic Action) ျဖစ္ႏိုင္သလား၊ ေဆးတစ္မ်ဳိးနဲ႔တစ္မ်ဳိး ဆန္႔က်င္တာ (Antagonist Action) ျဖစ္ႏိုင္သလားဆိုတာ ခ်ိန္ဆရပါတယ္။
“ တျခားေရာဂါရွိသူေတြကို မ်က္စိကုမယ္ဆိုရင္ တျခားေရာဂါ ရွိ၊ မရွိကို သိဖို႔က အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ လူနာကလည္း ဆရာ၀န္ကို အမွန္အတိုင္း ေျပာသင့္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြက ေျပာဖို႔မလိုအပ္ဘူးလို႔ ယူဆၿပီး မေျပာတာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ မ်က္စိက ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ သီးသန္႔စီလို႔ထင္ၿပီး ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိတာ၊ ေသြးတိုးေရာဂါရွိတာကို ေျပာစရာမလိုဘူးလို႔ ထင္ေနၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့” . . .
ဥပမာ- လူနာက ေရတိမ္ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ ေရတိမ္မွာေပးတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆး (Beta-Blocker Eye Drop) ေပးပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ေပးတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆးက ခႏၶာကိုယ္ထဲကို မေရာက္ပါဘူး။ အလားတူပဲ ခႏၶာကိုယ္မွာေသာက္တဲ့ ေဆးအမ်ားစုကလည္း မ်က္စိထဲကို မေရာက္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Blood Ocular Barrier ရွိတဲ့အတြက္ ေရာက္ေလ့မရွိတာပါ။ ဒါေပမဲ့ မ်က္စဥ္းေဆးေပးတဲ့အခါ ႏွာေခါင္းကေန Nasal Mucosa ထဲကိုေရာက္ၿပီး ေသြးေၾကာထဲကို ေရာက္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ Beta-Blocker မ်က္စဥ္းေဆးေပးလိုက္လို႔ ႏွလံုးမွာ သက္ေရာက္မႈေတြ ရွိတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီလို ႏွလံုးမွာ သက္ေရာက္တဲ့ သာဓကေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Beta-Blocker မ်က္စဥ္းေဆးမေပးခင္မွာ “အဘြားမွာ ရင္က်ပ္ပန္းနာရွိသလား၊ ႏွလံုးေရာဂါရွိသလား” စသျဖင့္ ေမးရပါတယ္။ ရွိတယ္ဆိုရင္ သူတို႔ကိုကုသေနတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ အထူးကုေတြဆီကို စာေရးၿပီး “ဆရာ့လူနာကို Beta-Blocker မ်က္စဥ္းေဆးေပးခ်င္ပါတယ္.. လက္ခံႏိုင္တဲ့ အေနအထား ရွိ၊ မရွိ” ေမးျမန္းရပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ECG အေျဖကိုၾကည့္ၿပီး ဆရာတို႔ဘာသာ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ သူငယ္အိမ္ေရာင္တာ (Uveitis) ျဖစ္တဲ့ လူနာကို Prednisolone ေပးခ်င္တဲ့အခါ အစာအိမ္ေရာဂါရွိရင္ ေပးလို႔မရပါဘူး။ အဲဒီအခါ တျခားေဆးကို အစားထိုးေပးရပါတယ္။ မ်က္စိအထူးကု ဆရာ၀န္က ဆရာ၀န္ပဲျဖစ္လို႔ လူနာရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္မွာရွိတဲ့ ေရာဂါေတြ၊ ေဆး၀ါးေတြနဲ႔ မသင့္ေတာ္တဲ့ ေဆးေတြကို ေပးလို႔မရပါဘူး။
Q. တျခားေရာဂါရွိသူေတြကို မ်က္စိကုမယ္ဆိုရင္ ဘာကိုသတိထားသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
A. တျခားေရာဂါရွိသူေတြကို မ်က္စိကုမယ္ဆိုရင္ တျခားေရာဂါရွိ၊ မရွိကို သိဖို႔က အေရးႀကီးဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ လူနာကလည္း ဆရာ၀န္ကို အမွန္အတိုင္း ေျပာသင့္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြက ေျပာဖို႔ မလိုအပ္ဘူးလို႔ ယူဆၿပီး မေျပာတာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ မ်က္စိက ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ သီးသန္႔စီလို႔ထင္ၿပီး ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိတာ၊ ေသြးတိုးေရာဂါရွိတာကို ေျပာစရာမလိုဘူးလို႔ ထင္ေနၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဥပမာ- ေလးဖက္နာေရာဂါျဖစ္ရင္ မ်က္စိခြဲစိတ္ၿပီးတဲ့အခါ အနာက်က္တာေႏွးတယ္၊ သူငယ္အိမ္ေရာင္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားတယ္..
ေနာက္တစ္ခ်က္က လူနာအမ်ားစုအေနနဲ႔ မ်က္စိခြဲစိတ္မႈက ေမ့ေဆးမသံုးဘဲ ထံုေဆးနဲ႔ လြယ္လြယ္ေလး ထုတ္လိုက္တယ္လို႔ ထင္ေနပါတယ္။ ဒါလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ေဆးကုသမႈမွာ လူနာေတြရဲ႕ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈက အေရးပါတဲ့အတြက္ ဒါေတြကို သိနားလည္ေစခ်င္ပါတယ္။
