စူူး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
အေရျပားက လူ႔ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ အႀကီးဆံုးအဂၤါအစိတ္အပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေရျပားက လူ႔ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါး ရွိပါတယ္။ အေရျပားက ကိုယ္အပူခ်ိန္ကို ခ်ိန္ညႇိျခင္း၊ အပူအေအး ဆန္းစစ္ျခင္းနဲ႔ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ကို ျပင္ပကူးစက္ပိုးေတြနဲ႔ ေရာဂါေတြမက်ေရာက္ေအာင္ ကာကြယ္ျခင္း စတဲ့နည္းေတြနဲ႔ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရျပားက်န္းမာေရးက အေရးႀကီးတာပါ။ ခႏၶာကိုယ္မွာ အျဖစ္မ်ားဆံုး အေရျပားနီျမန္းမႈေတြအေၾကာင္းကို သတိျပဳႏိုင္ဖို႔ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
(၁) လိုင္းမ္ကူးစက္ေရာဂါ
Borrelia burgdorferi ဆိုတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္ရတဲ့ေရာဂါပါ။ လကၡဏာအေနနဲ႔ ပံုမွာျပထားတဲ့အတိုင္း အေရျပားနီးျမန္းတာအျပင္ ေခါင္းကိုက္တာ၊ ႏံုးတာနဲ႔ဖ်ားတာတို႔လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကုသမႈမခံယူဘဲေနရင္ ကူးစက္ပိုး၀င္တာက အာ႐ံုေၾကာစနစ္၊ ႏွလံုးနဲ႔ အဆစ္ေတြကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။
(၂) ဓာတ္မတည့္မႈေၾကာင့္ နီျမန္းျခင္း
ကိုယ္ခံအားစနစ္ရဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္က လူ႔ခႏၶာကိုယ္ကို ဗိုင္းရပ္စ္နဲ႔ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ ဒဏ္မက်ေရာက္ေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကိုယ္နဲ႔မတည့္တာနဲ႔ ထိေတြ႕မိတဲ့အခါ တံု႔ျပန္မႈအေနနဲ႔ အေရျပားနီျမန္းမႈ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အေရျပားနီးျမန္းတာ၊ ယားယံတာ၊ ေရာင္ရမ္းတာနဲ႔ ေျခာက္ေသြ႕တာတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
(၃) ေရယုန္တစ္မ်ဳိး
ခါးပတ္ေရယုန္လို႔ေခၚတဲ့ Shingles နဲ႔ ေရေက်ာက္ေတြက တူညီတဲ့ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါ။ ဒီေရယုန္ျဖစ္ရင္ နာက်င္တဲ့အနီဖုေလးေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အရည္ၾကည္ဖုေတြ စုေနတတ္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔မွာ နီျမန္းေနတတ္ပါတယ္။
(၄) အင္ျပင္ေပါက္ျခင္း
အင္ျပင္ေပါက္တာက ယားယံတဲ့ အနီျပင္ေတြ ေတြ႕ရတတ္ၿပီး ငယ္ငယ္ေလးကေန အျပင္လိုက္ႀကီးအထိ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတာ၊ ေဆး၀ါးတခ်ဳိ႕မွီ၀ဲရတာ၊ တခ်ဳိ႕အစားအေသာက္ေတြ စားမိတာနဲ႔ အင္းဆက္ပိုးမႊား အကိုက္ခံရတာေတြေၾကာင့္ တံု႔ျပန္မႈပိုဆိုးတတ္ပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အင္ျပင္က ဟစၥတမင္းကုသေဆးနဲ႔ ကုႏိုင္ပါတယ္။ နာတာရွည္အင္ျပင္ထေနရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ တုိင္ပင္ဖို႔လိုပါတယ္။
(၅) ႏွင္းခူ
ႏွင္းခူဆိုတာ ေရာင္ရမ္းမႈေၾကာင့္ အေရျပားယားယံနီျမန္းေစပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ နာတာရွည္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ ေသခ်ာမသိပါဘူး။
(၆) ေပြး
ေပြးကေတာ့ ကြင္းပံုစံ ဒါမွမဟုတ္ စက္၀ိုင္းပံုစံရွိတဲ့ အနီကြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္ပေနရာက အလံုးအဖုျဖစ္ၿပီး မညီမွ်တတ္ပါဘူး၊ နီျမန္းမႈက အလြန္ကူးစက္လြယ္ပါတယ္။ ေပြးက အေသးစား ဖန္းဂတ္စ္တစ္မ်ဳိးေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး အေရျပား၊ ဆံပင္နဲ႔ လက္သည္းေတြမွာ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဦးေရျပားမွာလည္း ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။
(၇) ေရေက်ာက္
ေရေက်ာက္က ယားယံတဲ့ နီျမန္းမႈအရည္ၾကည္ဖုေလးေတြျဖစ္ၿပီး ကူးစက္ပိုး၀င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ကိုယ္လံုးအႏွံ ေပါက္တတ္ၿပီး မေဖာက္ပစ္သင့္ပါဘူး၊ ကုတ္လည္းမကုတ္သင့္ပါဘူး။ တျခားလကၡဏာေတြအေနနဲ႔ ဖ်ားတာ၊ ႏံုးခ်ည့္ေညာင္းညာတာနဲ႔ ေခါင္းကိုက္တာတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါက အရင္တစ္ခါမွ မျဖစ္ဖူးသူေတြဆီ ကူးစက္လြယ္ပါတယ္။ ေရေက်ာက္က အေပ်ာ့စားေရာဂါတစ္မ်ဳိး ျဖစ္ေပမယ့္ ျပင္းထန္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေဆးထိုးၿပီး ကာကြယ္တာအေကာင္းဆံုးပါ။
(၈) ဂြၽတ္ေပြးနာ(ဆိုးရီးေယးစစ္)
ဆိုးရီးေယးစစ္ဂြၽတ္ေပြးနာက အေရျပားမ်က္ႏွာျပင္မွာ ဆဲလ္ေတြ ျမန္ျမန္ပြားတတ္တဲ့ အေရျပား အေျခအေနတစ္မ်ဳိးပါ။ အေရျပားဆဲလ္အပိုေတြက နီျမန္းယားယံတဲ့ အေၾကးခြံထတာကို ျဖစ္ေစၿပီး တစ္ခါတစ္ရံ နာက်င္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုရီးေယးစစ္ဂြၽတ္ေပြးနာကို မကုႏိုင္ေပမယ့္ ျဖစ္ရတဲ့လကၡဏာေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေပၚလိုက္၊ ေပ်ာက္လိုက္ သံသရာလည္တတ္တဲ့ နာတာရွည္အေရျပားေရာဂါလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
(၉) ထိမိ၊ ပြတ္မိရာကျဖစ္သည့္ အေရျပားနာ
ထိမိ၊ ပြတ္မိရာကေန ဓာတ္မတည့္မႈေၾကာင့္ နီျမန္းယားယံတဲ့ အေရျပားအနာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီအေရျပားနာကို အလြယ္တကူကုသႏိုင္ၿပီး ရက္သတၱပတ္ အနည္းငယ္အတြင္း လံုး၀ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္နဲ႔ျပၿပီး ကုသသင့္ပါတယ္။
သတိျပဳရန္
အေရျပားမွာ နီျမန္းတဲ့ အကြက္တစ္ခုခုျဖစ္လာရင္ ဘာျဖစ္တာလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တာလဲဆိုတာနဲ႔ ေစာေစာကုသမႈခံယူႏုိင္ဖို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသသင့္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
