ေဒါက္တာညိမ္းေအး၀င့္ (ကေလးအထူးကု ဆရာ၀န္ကထိက၊ ကေလးက်န္းမာပညာဌာန၊ ေဆးတကၠသိုလ္(၁)၊ ရန္ကုန္ႏွင့္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး. ဆံုဆို႔နာေရာဂါက ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ဆံုဆို႔နာေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ C.diphtheriae ဆိုတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တာပါ။
ေမး. ဆံုဆို႔နာမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္လို႔ရပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ ကာကြယ္လုိ႔ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက ထိုးေပးေနတဲ့ အသက္ ႏွစ္လ၊ ေလးလနဲ႔ ေျခာက္လမွာထိုးရတဲ့ ေမးခိုင္၊ ၾကက္ညႇာ၊ ဆံုဆို႔ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးေတြပါ၀င္တဲ့ ငါးမ်ဳိးစပ္ကာကြယ္ေဆးမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ဳိ႕အေမေတြက်ေတာ့ ကေလးေတြကို အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ကာကြယ္ေဆး မထိုးေပးခ်င္ၾကဘူး။ ကေလးဖ်ားမွာစိုးတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆမွားေတြေၾကာင့္ မထိုးျဖစ္ၾကတာေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ကာကြယ္ေဆးမထိုးတဲ့ ကေလးေတြမွာဆိုရင္ ပိုၿပီးအျဖစ္မ်ားပါတယ္။
ေမး. ဆံုဆို႔နာေရာဂါက ဘယ္အရြယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ၁၀ႏွစ္ေအာက္အရြယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး ကာကြယ္ေဆးမထိုးထားရင္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကေလးေတြမွာျဖစ္ရင္ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးပိုခံရပါတယ္။
ဆံုဆို႔နာဆိုတာ ကာကြယ္ေဆးထိုးၿပီး အလြယ္တကူကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ေရာဂါပါ။ ဘာလို႔ဒီလိုျဖစ္ႏႈန္း ပိုမ်ားလာရသလဲဆိုၿပီး ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း ကာကြယ္ေဆးထိုးတဲ့ အေျခအေနကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ စိတ္ေက်နပ္ဖြယ္ရာေကာင္းတဲ့ ပမာဏကို မေရာက္ေနပါဘူး . . .
ေမး. ရန္ကုန္ကေလးေဆး႐ံုႀကီးကို တက္ေရာက္တဲ့ ကေလးေတြမွာ ဆံုဆို႔နာျဖစ္ႏႈန္းက ဘယ္ေလာက္ပိုမ်ားလာပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ဒီႏွစ္စာရင္းဇယားအရ ရန္ကုန္ကေလးေဆး႐ံုႀကီးမွာ ဆံုဆို႔နာျဖစ္တဲ့ ကေလးေတြကို ပိုၿပီးေတြ႕လာရပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ႏွစ္ကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ ႏွစ္ႏွစ္-သံုးႏွစ္အတြင္းမွာ ဆံုဆို႔နာျဖစ္ႏႈန္းက ပိုမ်ားလာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္၊ ေဆး႐ံုက အခ်က္အလက္ေတြအရ ၂၀၁၅မွာဆိုရင္ ႏွစ္ဆေလာက္၊ ၂၀၁၆ မွာဆိုရင္ သံုးဆေလာက္ ပိုမ်ားလာပါတယ္။
ဆံုဆို႔နာဆိုတာ ကာကြယ္ေဆးထိုးၿပီး အလြယ္တကူကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ေရာဂါပါ။ ဘာလို႔ ဒီလိုျဖစ္ႏႈန္း ပိုမ်ားလာရသလဲဆိုၿပီး ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း ကာကြယ္ေဆးထိုးတဲ့ အေျခအေနကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ စိတ္ေက်နပ္ဖြယ္ရာေကာင္းတဲ့ ပမာဏကို မေရာက္ေနပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ကေလးေတြက်ေတာ့ထိုးတယ္၊ ဒါေပမဲ့ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ သံုးခါမထိုးဘူး။ ကေလးအေမေတြက ကာကြယ္ေဆးထိုးၿပီးရင္ဖ်ားတယ္၊ တက္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆမွားေတြနဲ႔ မထိုးတာလည္းပါတယ္။ အမွန္တကယ္က ကာကြယ္ေဆးထိုးၿပီး ဖ်ားႏိုင္တာထက္ တကယ္ေရာဂါျဖစ္ရင္ ခံစားရတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေ၀ဒနာေတြ၊ အသက္ဆံုး႐ႈံးမႈေတြက ပိုၿပီးျပင္းထန္ပါတယ္။
ေမး. ဆံုဆို႔နာျဖစ္ရင္ ကေလးမွာ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ဆံုဆို႔နာျဖစ္ရင္ ကေလးကဖ်ားတယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးတယ္၊ လည္ပင္းနာတယ္၊ ၿပီးရင္ အသက္႐ွဴရင္ အသံျမည္လာတယ္၊ မွိန္းမယ္ . .အဲဒီလို လကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္ေတြက ကေလးကိုၾကည့္လိုက္ရင္ လည္ေခ်ာင္းမွာ အျဖဴဖတ္ေတြကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ေမး. ကုသမႈအေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကုႏိုင္ပါသလား ဆရာမ။
ေျဖ. ဒါကေတာ့ ကေလးဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ ေဆး႐ံုေရာက္လာသလဲဆိုတဲ့အခ်က္အေပၚ မူတည္ပါတယ္။ ေစာေစာစီးစီးသိၿပီး ေရာက္လာရင္ေတာ့ ကုသေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ေပမယ့္ ေနာက္က်မွေရာက္လာရင္ အသက္အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ ေစာေစာလာျပတဲ့ ကေလးေတြမွာေတာင္ ေဆး႐ံုတင္ထားရက္သားနဲ႔ လည္ပင္းတစ္ဆို႔ၿပီး အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းပိတ္တာ၊ ႏွလံုးေရာင္တာေတြေၾကာင့္လည္း အသက္ဆံုးပါးတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာေတာင္ ဆံုဆို႔နာျဖစ္ရင္ ကုသမႈေပးေပမယ့္လည္း အေယာက္ ၁၀၀မွာ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အသက္ဆံုး႐ႈံးမႈရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဒီ့ထက္မက ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ဆံုဆို႔နာျဖစ္ရင္ ႏွလံုးေရာင္တာနဲ႔ အသက္ဆံုး႐ႈံးႏိုင္ပါတယ္။ ဆံုဆို႔နာျဖစ္ရင္ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းထိပ္မွာပိတ္ၿပီး အသက္မ႐ွဴႏိုင္ျဖစ္တယ္၊ အဲဒါနဲ႔ အသက္ဆံုး႐ႈံးႏိုင္ပါတယ္။ အစာမ်ဳိတဲ့ ၾကြက္သား၊ အာ႐ံုေၾကာေတြ အားနည္းသြားႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေလးေတြ ဆံုဆို႔နာျဖစ္ၿပီးသြားရင္ ေဆး႐ံုမွာ ႏွစ္ပတ္-သံုးပတ္ေလာက္အထိ တက္ရတတ္ပါတယ္။ ျပန္ေကာင္းသြားရင္ေတာ့ ပံုမွန္အတိုင္း ျပန္ျဖစ္သြားပါတယ္။
ေမး. ဆံုဆို႔နာေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကို ပညာေပးလိုတာရွိရင္ သိပါရေစဆရာမ။
ေျဖ. ဆံုဆို႔နာေရာဂါဆိုတာက ေသဆံုးႏႈန္းမ်ားတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုပါ။ ျဖစ္ၿပီးမွေဆး႐ံုကို အေစာဆံုးေရာက္လာရင္ေတာင္ ေသဆံုးႏႈန္းက မ်ားေနတုန္းပဲ။ ဒါေၾကာင့္ မျဖစ္ေအာင္ႀကိဳတင္ကာကြယ္တာက အေကာင္းဆံုးပါ။ ဆံုဆို႔နာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အထိေရာက္ဆံုးကုသမႈကေတာ့ ကာကြယ္ေဆးထိုးတာပါပဲ။ ကာကြယ္ေဆးကို သံုးႀကိမ္ျပည့္ေအာင္ ထိုးႏွံဖို႔လိုပါတယ္။ တစ္ခါတည္းထိုး႐ံုနဲ႔ေတာ့ ကာကြယ္ေဆးရဲ႕အာနိသင္က ကေလးမွာ အျပည့္အ၀မရႏိုင္ေသးပါဘူး။ ကာကြယ္ေဆးကို ကေလးတိုင္း သံုးႀကိမ္ျပည့္ေအာင္ထိုးမွသာ ဒီေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းက်သြားမွာပါ။ အခုေနာက္ပိုင္း သံုးႀကိမ္ကာကြယ္ေဆးထိုး႐ံုနဲ႔ေတာင္ မလံုေလာက္ဘူးလို႔ ဆရာမတို႔ ယူဆေနပါတယ္။ အႀကိမ္ေရ ဒီ့ထက္ထပ္တိုးဖို႔ေတာင္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
