ပါေမာကၡေဒါက္တာျမတ္စႏၵာေက်ာ္ (အေရျပားအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးေျမာက္ဥကၠလာေဆး႐ံုႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)
ေမး။ ။ၾကြက္ႏို႔အေၾကာင္း သိပါရေစ ဆရာမ။
ေျဖ။ ။ Human papilloma virusလို ့ေခၚတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးတစ္မ်ဳိးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အေရျပားပိုး၀င္ျခင္းကိုေခၚ တာပါ။ ဗိုင္းရပ္စ္မွ အေရျပားကီရာတင္ (Keratin) ေတြ ပြားလာေစၿပီး အဲဒီေနရာက ထူလာကာ ဖုတက္လာပါတယ္။ ကုတ္ဖ့ဲ၊ ျခစ္ညႇပ္ပါက ခဏသာ သက္သာၿပီး ျပန္ပြားလာတတ္ပါတယ္၊ ပိုထူလာ တတ္တယ္၊ ပိုႀကီးလာတတ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဘယ္သူေတြ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ။ ။ ေက်ာင္းေနတဲ့ ကေလးေတြမွာ ၾကြက္ႏို႔ အျဖစ္မ်ားတယ္။ အသက္အရြယ္မေရြး ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိ၊ ကင္ဆာေရာဂါရိွသူလို ကိုယ္ခံစြမ္းအားက်တဲ့ သူေတြမွာ ပိုအျဖစ္မ်ားတယ္။ ဒီလိုလူေတြမွာ သူဘာသာ ျပန္မေပ်ာက္တတ္ဘူး။ ပိုကုရခက္တယ္။ သားငါးကိုင္သူနဲ႔ သားငါးထိေတြ႕သူေတြ၊ နာတာရွည္ အေရျပားေရာဂါတစ္ခုခုရိွသူေတြ၊ အေရျပား ေပါက္ၿပဲ ေနသူေတြက ၾကြက္ႏို႔ကူးစက္လြယ္ၾကပါတယ္။
ၾကြက္ႏို႔ရိွသူရဲ႕ မ်က္ႏွာသုတ္ပ၀ါ၊ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဓါး၊ လက္သည္းညႇပ္ေတြကို သံုးမိရင္ ကူးစက္တတ္သည္။ ဖိနပ္မပါဘဲ လမ္းေလွ်ာက္ရင္လည္း ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံရင္ အေရျပားခ်င္းထိေတြ႕ၿပီး ကူးစက္တတ္ပါတယ္ …
ေမး။ ။ ၾကြက္ႏို႔က ဘယ္လိုကူးစက္တတ္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ။ ။ ကူးစက္ပံုမွာ ၾကြက္ႏို႔က ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ တုိက္႐ိုက္ထိေတြ႕ျခင္း၊ သြယ္၀ိုက္ထိေတြ႕ျခင္းနည္း ေတြနဲ႔ ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ အေရျပားခ်င္း ထိေတြမႈနဲ႔လည္း ကူးပါတယ္။ ကိုယ့္ခႏၶာတစ္ေနရာမွာရိွရင္ ေနာက္တစ္ေနရာကို ကုတ္တာ၊ ထိတာေတြ လုပ္ရင္ ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ ၾကြက္ႏို႔ရိွသူရဲ႕ မ်က္ႏွာသုတ္ပ၀ါ၊ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဓါး၊ လက္သည္းညႇပ္ေတြကို သံုးမိရင္ ကူးစက္တတ္သည္။ ဖိနပ္မပါဘဲ လမ္းေလွ်ာက္ရင္လည္း ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံရင္ အေရျပားခ်င္းထိေတြ႕ၿပီး ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ ကူးရန္ၾကာခ်ိန္မွာ ၾကြက္ႏို႔ စကူးၿပီး ၾကြက္ႏို႔ ထြက္လာဖို႔ ၁၂ လ ေလာက္ ၾကာတတ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ၾကြက္ႏို႔ကို ဘယ္လို ေတြ႕ႏိုင္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ။ ။ ၾကြက္ႏို႔ကို မ်က္ႏွာျပင္ ၾကမ္းၾကမ္းမာမာရိွတ့ဲ အဖုေလးေတြ တစ္ဖုခ်င္း ဒါမွမဟုတ္ အဖုေလးေတြ ဆက္ၿပီး မို႔တက္ေနတဲ့ အသားမာလံုးေလးအျဖစ္ ေတြ႕ရပါမယ္။ ၾကြက္ႏို႔ေပၚမွာ ေသြးထြက္ၿပီး ေတြ႕ရတဲ့ အမည္းစက္လိုမ်ဳိးေလးေတြ ရိွေနတတ္တယ္။ စေပါက္ခါစမွာ မနာေပမယ့္ ၾကာၿပီး ႀကီးလာရင္ တစ္ခါတေလ နာလာတတ္ပါတယ္။ ေျခဖ၀ါး ၾကြက္ႏို႔ဆိုရင္ ဖိနင္းရင္နာတတ္တယ္။
ေမး။ ။ ၾကြက္ႏို႔ပံုစံ ဘယ္ႏွမ်ဳိးေလာက္ ရွိပါသလဲဆရာမ။
ေျဖ။ ။ၾကြက္ႏို႔ပံုစံ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။
– အေတြ႕မ်ားတဲ့ၾကြက္ႏုို႔(common wart) -ေျခေခ်ာင္း၊ လက္ေခ်ာင္းေတြမွာ အေတြ႕မ်ားတယ္။
– လက္သည္း ၾကြက္ႏို ့- လက္သည္းေဘးမွာ ျဖစ္ရင္ လက္သည္းေအာက္ကို ၾကြက္ႏို႔ကပြားကာ ေရာက္သြားၿပီး လက္သည္း ပံုပ်က္တာ၊ လက္သည္း ထိခိုက္တာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လက္သည္းနားမွာ မိႈပြင့္လို အသားမာ ၾကြက္ႏို႔ တက္ေနတတ္တယ္။
– ေျခဖ၀ါးၾကြက္ႏို႔ (Planter warts) – ႀကီးလာရင္၊ မကုဘဲထားရင္ ေျခနင္းရင္ နာတတ္တယ္။ ၾကည့္လိုက္ရင္ သိပ္မႀကီးသလိုလိုနဲ႔ အထဲကို ၾကြက္ႏို႔အဖု ေရာက္သြားၿပီး ထင္တာထက္ ပိုဆိုးတတ္တယ္။ ေဘးကိုလည္း ျပန္႔တတ္ပါတယ္။
– ၾကြက္ႏို႔ျပား (Plane warts) – ၾကြက္ႏို႔မ်က္ႏွာျပင္က မေဖာင္းဘဲ ျပားေနတာကို ေတြ႕ရမယ္။ အဖုေသး ေလးေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႕ရတတ္တယ္။ တကယ္လို႔ ကုတ္လိုက္၊ ျခစ္လိုက္ရင္ ကုတ္ရာျခစ္ရာအတိုင္း အစင္းေလး ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။
– အမွ်င္ပံုၾကြက္ႏို႔(Filiform warts) -ၾကြက္ႏို႔ဟာ ရွည္ထြက္လာၿပီး၊ အဖုရွည္လိုျမင့္လာတယ္။ မ်က္ႏွာမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
– အခြၽဲေျမႇးၾကြက္ႏို႔ (Mucosal warts) – ပါးစပ္ထဲက ႏႈတ္ခမ္းမွာ ျဖစ္တတ္တယ္။ အေရျပားကင္ဆာနဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။
ေမး။ ။ ၾကြက္ႏို႔ေၾကာင့္ ဘယ္လိုဆိုးက်ဳိးေတြျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ။ ။ အေရျပား ၾကြက္ႏို႔ကေန ကင္ဆာ ျဖစ္တာက ေတြ႕ရခဲပါတယ္။ ၾကြက္ႏို႔မ်ားစြာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ဗီဇပါသူေတြဟာ ေမြးစကပင္ အေရျပားၾကြက္ႏိုု႕မ်ားစြာ ပါလာတတ္ပါတယ္။ အခဲြၽေျမႇးၾကြက္ႏို႔မွသာ ကင္ဆာ ေျပာင္းလဲတာကို ရွားပါးစြာေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ စအိုနဲ႔လိင္အဂၤါမွာ ေတြ႕ရတတ္တဲ့ ၾကြက္ႏို႔ဗိုင္းရပ္စ္က ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ၾကြက္ႏို႔ပိုးက ခႏၶာကိုယ္ျပင္ပမွာ ေနႏိုင္ပါသလား ဆရာမ။
ေျဖ။ ။ ျပင္ပ အပူခ်ိန္၊ စိုထိုင္းဆေတြနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။ အခုထိေလ့လာေနဆဲေတြ႕ရိွခ်က္မွာ ၾကြက္ႏို႔ဗိုင္း ရပ္စ္ဟာ အခန္းအပူခ်ိန္မွာ ၂၄ နာရီ ဒါမွမဟုတ္ ၇ ရက္ေလာက္ အရာ၀တၳဳေတြေပၚမွာ အသက္ရွင္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေမး။ ။ ၾကြက္ႏို႔ကို ဘယ္လို ကုသႏိုင္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ။ ။ ႏွစ္လေလာက္ အိမ္တြင္းနည္းေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဖယ္ထုတ္လို႔ မရပါက ၾကြက္ႏို႔ကို စနစ္တက် ကုသသင့္ပါၿပီ။ အေၾကာင္းမွာ ၾကာလာရင္ ၾကြက္ႏို႔ေတြကနာၿပီး ႐ုပ္ဆိုးကာ အမ်ားႀကီးပြားတတ္ပါတယ္။ လူရဲ႕ ကိုယ္ခံစြမ္းအားက်ရင္ သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္ခဲပါတယ္။
– လိမ္းေဆးနည္းျဖင့္ ကုသျခင္း
အေရျပားကို စားေစတဲ့ ေဆးမ်ဳိး (salicylic acid, Podophyllin) ေပးၿပီး ကုျခင္း။ ဒါေပမဲ့ ပိုဒိုဖိုင္လင္သည္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မွာ သံုးမရေပ။
– အေအးေပးတို႔ျခင္းျဖင့္ ကုသျခင္း (Cryotherapy)
သံုးေလးလခန္႔ ေသေသခ်ာခ်ာ မွန္မွန္ ကုသရပါမယ္။
– လွ်ပ္စစ္စက္ျဖင့္ ျခစ္ထုတ္ဖယ္ထုတ္ကုသျခင္း (Electrosurgery)
ထံုေဆးထိုးၿပီး ကုသရပါမယ္။ အမာရြတ္ က်န္တတ္ပါတယ္။ အနာက်က္ဖို႔ ႏွစ္ပတ္ခန္ ့ေစာင့္ရပါမယ္။ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ျပန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေလဆာနဲ႔လည္း ကုသႏိုင္ပါတယ္။
– ရက္တီးႏိြဳက္လိမ္းေဆးျဖင့္ ကုသျခင္း
မကုဘဲထားရင္ ေပ်ာက္တတ္တယ္ဆိုေပမယ့္လည္း အသစ္ပြားၿပီး ပိုမ်ားလာရင္ ကုသမွ ေပ်ာက္ေပလိမ့္မယ္။ ၾကြက္ႏို ့ျဖစ္ေစတဲ့ human papilloma virus အမ်ဳိးမ်ဳိး ရိွပါတယ္။
ဆိုထားပံုမွာ ၾကြက္ႏို႔ပိုး အမ်ဳိးမ်ဳိးမွာ သားအိမ္ကင္ဆာ ျဖစ္ေစတဲ့ ၾကြက္ႏို႔ပိုးေတြက HPV-16 နဲ႔ HPV-18 ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သားအိမ္ကင္ဆာကို ကာကြယ္ဖို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြ ကာကြယ္ေဆး ထိုးရပါမယ္။ သားဖြားမီးယပ္ အထူးကုဆရာ၀န္နဲ႔ သားအိမ္ေခါင္းကို စစ္ေဆးရမယ္။ အေရျပားမွာ ၾကြက္ႏို႔ျဖစ္ေစတဲ့ HPV က ကင္ဆာ ျဖစ္ခဲပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
