ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး) ပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴး ရန္ကုန္မ်က္စိေဆး႐ံုႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
Q. မ်က္စိထဲက ဘာေၾကာင့္ေသြးထြက္ရတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ေသြးထြက္တယ္ဆိုတာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ေျပာရရင္ ေသြးေၾကာတစ္ခုကေပါက္သြားလို႔ ေသြးထြက္တဲ့အေျခအေနပါ။ ေသြးထြက္တာက ဒဏ္ရာရလို႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ထိခိုက္ဒဏ္ရာေၾကာင့္ မ်က္ခြံမွာလည္း ေသြးခဲေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်က္ေျမႇးမွာလည္း ေသြးထြက္တာ (Sub-conjunctival Haemorrahage) အေျခအေနလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရင္ လူထုက သိပ္ေၾကာက္ပါတယ္။ ကာယကံရွင္ကေတာ့ သတိမထားမိပါဘူး၊ မ်က္စိက က်ိန္းလည္းမက်ိန္းဘူး၊ အျမင္လည္းမဆိုးဘူး၊ ဒါေပမဲ့ မ်က္စိကနီရဲေနေတာ့ ေဘးနားကလူေတြက သတိထားမိၿပီး ေဆး႐ံုကို ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ဆရာတို႔က လူနာကိုရွင္းျပရတယ္။ “ဘာမွေၾကာက္စရာမလိုဘူး၊ ေဆးမထည့္ဘဲေတာင္ သူ႔အလိုလို ျပန္ေကာင္းသြားႏိုင္တယ္”လို႔ ေျပာျပရပါတယ္။
ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းရင္းက လူနာက မ်က္စိထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရတာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္သလို ၾကက္ညႇာေခ်ာင္းဆိုးျဖစ္တာလိုမ်ဳိး ေခ်ာင္းတဟြပ္ဟြပ္နဲ႔ တအားဆိုးတာေၾကာင့္ ေသြးေၾကာေတြေပၚ ဖိအားသက္ေရာက္ၿပီး မ်က္ေျမႇးေသြးထြက္တာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါက ကေလးေတြမွာ ေတြ႕ရမ်ားတာပါ။ လူႀကီးေတြမွာ အေတြ႕မ်ားတာက ေခ်ာင္းတအားမဆိုးဘူး၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာလည္းမရဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ၀မ္းသြားတဲ့အခါ တအားညႇစ္သြားတာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လူနာကို ဓာတ္မီးတစ္ခ်က္ထိုးၿပီးၾကည့္ရင္း ဘာမွမျဖစ္ပါဘူးလို႔ေျပာရင္ သိပ္မေက်နပ္ခ်င္ဘူး။ အဲဒီအခါ လူနာကို အခ်ိန္ေပးၿပီး ဘာမွစိုးရိမ္စရာမလိုဘူးဆိုတာ ေသခ်ာရွင္းျပရတယ္။ တစ္ခါတေလက်ရင္ လူနာက ထိခိုက္ဒဏ္ရာလည္းမရဘူး၊ ေခ်ာင္းလည္းမဆိုးဘူး၊ ၀မ္းလည္းမခ်ဳပ္ဘူး ..ဒါေပမဲ့ မ်က္ေျမႇးက ေသြးထြက္ေနတယ္ .. အဲဒီလိုအေၾကာင္းရင္းမရွိဘဲလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ Haemophilia တို႔လို ေသြးထြက္ျခင္းဆုိင္ရာ ေ၀ဒနာ(Bleeding Tendency Disorder)ရွိတဲ့သူေတြမွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားတယ္။ ဒီလူနာေတြကေတာ့ သူ႔တို႔ဘာသာ ဒီလိုျဖစ္တတ္မွန္းသိေတာ့ သိပ္မစိုးရိမ္ၾကပါဘူး။
Q. မ်က္စိေသြးထြက္တာက မ်က္ၾကည္လႊာနဲ႔ေကာ ဆက္စပ္မႈရွိပါသလဲ ဆရာ။
A. မ်က္ၾကည္လႊာမွာေတာ့ ေသြးေၾကာမရွိေတာ့ သိပ္စိုးရိမ္စရာမရွိဘူး။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခါတေလ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရၿပီး ေသြးထြက္ရင္ Limbus ေသြးေၾကာေလးေတြကေပါက္ၿပီး မ်က္ၾကည္လႊာကို ေရာက္လာတတ္တယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ျဖစ္တတ္တာက မ်က္ၾကည္လႊာနဲ႔ Iris ၾကားက ေနရာလြတ္မွာ ေသြးခဲေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတတ္တယ္။ ဒါကို Hyphema လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီံ Hyphema ကလည္း Iris က လာတာမ်ားပါတယ္။ သူငယ္အိမ္က ေသြးေၾကာအမ်ားဆံုးရွိတဲ့ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္လို႔ပါ။ ဒီလိုျဖစ္တဲ့ အေျခအေနကိုလည္း ေစာင့္ၾကည့္ရပါတယ္။ တကယ္လို႔ သူ႔ဘာသာ ေပ်ာက္မသြားရင္ Anterior Chamber Washout (ACWO) Hyphema နည္းနဲ႔ ေဆးထုတ္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Iris ရဲ႕ ဘယ္ေသြးေၾကာေတြမွာ ေပါက္ေနလဲဆိုတာကိုရွာၿပီး ဘာေၾကာင့္ေပါက္လဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ရွာရပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ Iris ေပါက္တာက ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါေၾကာင့္ Iris မွာ ေသြးေၾကာအသစ္ေတြျဖစ္ၿပီး ေပါက္တတ္တယ္။ နံပါတ္ႏွစ္က အက်ိတ္ေၾကာင့္ ေသြးေၾကာအသစ္ေတြ ျဖစ္ေပၚၿပီး ေပါက္တာပါ။ အရင္ဆံုးျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ကုရပါတယ္။
မွန္ဘီလူး(Lens)နဲ႔ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ (Retina) ၾကားမွာရွိတဲ့ Space ကို Vitreous လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီ Vitreous Haemorrage ျဖစ္ၿပီဆိုရင္ လူနာက ႐ုတ္တရက္ ဘာမွမျမင္ေတာ့ဘူး။ မႈန္သြားတယ္။ အဲဒါက မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ေသြးေၾကာေတြေနလာတာပါ။ ဒီလိုျဖစ္တာက အဓိကအားျဖင့္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါေၾကာင့္ပါ။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ တျခားအေျခအေနေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကို ေျခာက္လေလာက္အထိ ေစာင့္ၾကည့္ပါတယ္။ မေပ်ာက္ဘူးဆိုရင္ Vitrectomy နည္းနဲ႔ ေသြးကိုစုပ္ထုတ္ရပါတယ္။ ၿပီးရင္ေတာ့ ေလဆာနည္းနဲ႔ ကုသရပါတယ္။
Q. မ်က္စိထဲက ေသြးထြက္တာဟာ စိုးရိမ္ရပါသလား ဆရာ။
A. မ်က္စိထဲက ေသြးထြက္လာၿပီဆိုရင္ ဒါကစိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေနေတြရွိသလို မစိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေနေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူနာေတြအေနနဲ႔ မ်က္စိထဲက ေသြးထြက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ မ်က္စိအထူးကု ဆရာ၀န္နဲ႔ အျမန္ဆံုးျပသသင့္ပါတယ္။ ဒါမွသာ မ်က္စိထဲက ေသြးထြက္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ဆန္းစစ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ မ်က္ေျမႇးကေန ေသြးထြက္တာေၾကာင့္ဆိုရင္ ဘာမွစိုးရိမ္စရာ မရွိဘူးလို႔ ေျပာတဲ့အခါ စိတ္ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေနလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီလိုမဟုတ္ရင္ေတာ့ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းကို ဆက္ရွာၿပီး လိုအပ္သလို ကုသမႈခံယူသင့္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနအတြက္ လူနာက ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ဘာမွလုပ္ဖို႔ သိပ္မရွိပါဘူး။ မ်က္စဥ္းေဆးလည္း မရွိပါဘူး။ ေသာက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေသြးတိတ္ေစတဲ့ အာနိသင္ရွိတဲ့ ဗီတာမင္ ေကနဲ႔စီကို ေသာက္လုိ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာတို႔အေတြ႕အႀကံဳအရေတာ့ ဒီ ေဆးေတြကလည္း မ်က္စိေသြးထြက္တဲ့ အေျခအေနအတြက္ သိပ္ၿပီးထိေရာက္မႈ မရွိပါဘူး။ မ်က္စိထဲက ေသြးထြက္လာၿပီဆိုရင္ ဒါကစိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေနေတြရွိသလို မစိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေနေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူနာေတြအေနနဲ႔ မ်က္စိထဲက ေသြးထြက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္နဲ႔ အျမန္ဆံုးျပသသင့္ပါတယ္။ ဒါမွသာ မ်က္စိထဲက ေသြးထြက္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ဆန္းစစ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
