ပါေမာကၡဦးကိုကို (ဆီးခ်ဳိႏွင့္အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)
ေမး. Homocysteine ဆိုတာ ဘာကိုဆိုလိုပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. Homocysteine ဆိုတာ ကိုလက္စထေရာအသစ္တစ္မ်ဳိးျဖစ္ၿပီး အခုေနာက္ပိုင္းမွာ အေတာ္ေလး ေခတ္စားလာပါတယ္။ ဟိုမိုစစၥတင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခ်က္ႏွစ္ခုကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
– ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါဟာ ကမာၻေပၚမွာ နံပါတ္တစ္ေသဆံုးေစတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻတစ္၀န္းလံုးရဲ႕ ေသဆံုးမႈ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
– ႏွလံုးအေမာေဖာက္တာ (Heart Attack) အားလံုးရဲ႕ ၈၀ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ ပံုမွန္ကိုလက္စထေရာရွိသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
– အရြယ္ေရာက္သူေတြရဲ႕ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္တဲ့ ပထမဆံုး လကၡဏာက ႏွလံုးေရာဂါထၿပီး ႐ုတ္တရက္ေသဆံုးတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းက ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါနဲ႔ ဘယ္လိုဆက္စပ္မႈရွိပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြထဲမွာ ျပဳျပင္လို႔ရတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ ျပဳျပင္လို႔မရတဲ့အခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ ျပဳျပင္ႏိုင္တဲ့ အဓိကအခ်က္ေတြကေတာ့ ေသြးတိုးတာ၊ ေသြးတြင္းအဆီ ပံုမမွန္ျဖစ္တာ၊ ေဆးရြက္ႀကီး မွီ၀ဲတာ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈမရွိတာ၊ အ၀လြန္တာ၊ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိေရာဂါရွိတာ၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီၫြတ္တဲ့ အစားအေသာက္စားတာတို႔ ျဖစ္ၾကၿပီး မျပဳျပင္ႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ အသက္ႀကီးလာတာ၊ မ်ဳိး႐ိုးလိုက္တာ ဒါမွမဟုတ္ မိသားစုေရာဂါရာဇ၀င္ရွိတာ၊ လိင္အမ်ဳိးအစားနဲ႔ လူမ်ဳိးတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဓိက ဆိုးက်ဳိးေတြကေတာ့ ေသြးထဲမွာ ဟိုမိုစစၥတင္းအပိုရွိတာ၊ ေရာင္ရမ္းတာ၊ ပံုမမွန္ေသြးခဲတာ (ဥပမာ-ဖိုင္ဘရီႏိုဂ်င္)တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဟိုမိုစစၥတင္းဟာ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါအတြက္ ဆိုးက်ဳိးျဖစ္တယ္လို႔ ေလ့လာမႈမ်ားစြာအရ သက္ေသျပထားပါတယ္။
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းက ေသြးေၾကာအေပၚ ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈရွိႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဟိုမိုစစၥတင္းဓာတ္ဟာ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ ေလ့လာမႈေတြအရ သိရပါတယ္။ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ျမင့္တက္တာေၾကာင့္ ေအာက္ပါတို႔ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
(၁) ေသြးေၾကာအတြင္းေျမႇးေတြမွာ ဓာတ္တိုးထိခိုက္မႈျဖစ္ေစပါတယ္။
(၂) ေသြးေၾကာအတြင္းေျမႇး သက္ေသာင့္သက္သာရွိတာကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။
(၃) ေသြးခဲတာကို ေျပာင္းလဲေစပါတယ္။
ေသြးထဲမွာ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္တက္တာေၾကာင့္ ေသြးလႊတ္ေၾကာ အတြင္းသား မာေက်ာတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ေစၿပီး ႏွလံုးကိုေထာက္ပံ့တဲ့ ေသြးေၾကာ၊ ဦးေႏွာက္ကိုေထာက္ပံ့တဲ့ ေသြးေၾကာနဲ႔ တစ္ကိုယ္လံုးကို ေထာက္ပံ့တဲ့ေသြးေၾကာစတာေတြကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းနဲ႔ တျခားေရာဂါေ၀ဒနာေတြရဲ႕ဆက္စပ္မႈကို သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္တက္တာက အ႐ိုးပါးေရာဂါ၊ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ႏိုင္စြမ္းထိခိုက္မႈ၊ ေတြးေခၚ ဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းမႈ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ မေမြးရေသးတဲ့ ကေလးေတြမွာ မီးမဖြားခင္ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးေတြ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ နာတာရွည္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ တျခားအေျခအေနေတြနဲ႔ သိသိသာသာ ဆက္စပ္မႈရွိေနပါတယ္။ ဟိုမိုစစၥတင္းက ခႏၶာကိုယ္ထဲက မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ (LDL) ကို ဓာတ္တိုး LDL အျဖစ္ေျပာင္းလဲေပးပါတယ္။ ဟိုမိုစစၥတင္းဟာ ေသြးခဲျဖစ္ေပၚေအာင္ အားေပးၿပီး ေသြးခဲေစတဲ့အဆင့္ကို ေျပာင္းလဲေပးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏွလံုးေရာဂါ အေမာေဖာက္ႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ (Heart Attack)ကို သံုးဆျမင့္မားေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းက ေသြးတြင္းကိုလက္စထေရာမ်ားတာနဲ႔ ဘယ္လို ဆက္စပ္မႈရွိပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါ အႏၲရာယ္ကို အကဲျဖတ္ရာမွာ ကိုလက္စထေရာထက္ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္က အဆ ၄၀ ေက်ာ္ ပိုၿပီးခန္႔မွန္းႏိုင္တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။ ေလ့လာမႈေတြအရ ႏွလံုးေသြးေၾကာမာေက်ာက်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ ေရာဂါအႏၲရာယ္က ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္တက္မႈအလိုက္ တိုးျမင့္မႈရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းနဲ႔ ဆီးခ်ဳိေရာဂါဆက္စပ္မႈကို သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ဆီးခ်ဳိေရာဂါသည္အမ်ားစုမွာ အင္ဆူလင္ ပံုမမွန္ ျမင့္တက္တာက ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ေလ်ာ့က်ေရးနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးျဖစ္စဥ္ကို ရပ္တန္႔ပစ္လုိက္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ လူနာ သံုးပံုတစ္ပံုဟာ ေသြးတြင္း ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ျမင့္တက္ေနတတ္ပါတယ္။ ေသြးတြင္း ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္တက္ေနတဲ့ အမ်ဳိးအစား (၂) ဆီးခ်ဳိလူနာေတြဟာ ပံုမွန္ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ရွိသူေတြထက္ ငါးႏွစ္အတြင္း ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ၿပီး ေသဆံုးႏိုင္ေျခ ၂၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါး ပိုမ်ားေနပါတယ္။
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းက အ႐ိုးပါး၊ အ႐ိုးပြေရာဂါ ဆက္စပ္မႈကို သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္တက္တာက သက္ႀကီး အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ အ႐ိုးပါး၊ အ႐ိုးပြၿပီး က်ဳိးႏိုင္ေျခမ်ားေစတဲ့ အခ်က္ပါ။ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္မားတာေၾကာင့္ ေကာ္လာဂ်င္ကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစတဲ့နည္းနဲ႔ အ႐ိုးအား နည္းေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အ႐ိုးက်ဳိးႏိုင္ေျခ ျမင့္မားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းနဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ျပႆနာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္တက္ေနတဲ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ လမေစ့ ကေလးေမြးႏိုင္ေျခပိုမ်ားၿပီး မၾကာခဏကိုယ္၀န္ပ်က္က်တာနဲ႔ ေပါင္မျပည့္ကေလးေမြးတာတို႔ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္စစ္က ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ဟိုမိုစစၥတင္းပမာဏကို ေလ်ာ့က်ေစၿပီး ဗဟိုအာ႐ံုေၾကာစနစ္ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ပံုမမွန္ျဖစ္ႏႈန္းကို ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္တက္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ကိုယ္၀န္ဆိပ္တက္ႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ ပိုမ်ားပါတယ္။
ေနာ္ေ၀က အမ်ဳိးသမီး ၅၈၈၃ ဦးကို ေလ့လာမႈအရ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ၁၄၄၉၂ အတြင္း ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္တက္မႈနဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးေတြကို ေလ့လာခဲ့တဲ့အခါ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္တက္တာေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္ဆိပ္တက္ႏိုင္ေျခက ၃၂ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ လမေစ့ကေလး ေမြးဖြားႏိုင္ေျခက ၃၈ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ေပါင္မျပည့္ ကေလးေမြးဖြားႏိုင္ေျခက ၁၀၁ ရာခိုင္ႏႈန္းတို႔ ျဖစ္ၾကတယ္လို႔ ေလ့လာသိရွိရပါတယ္။
ေသြးထဲမွာ ဟိုမိုစစၥတင္းပမာဏ အမ်ားဆံုးရွိသူေတြဟာ ေသြးထဲမွာ ဟိုမိုစစၥတင္း အနည္းဆံုးရွိသူေတြနဲ႔ယွဥ္ရင္ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါနဲ႔ တျခားသူငယ္ျပန္ မွတ္ဥာဏ္ေလ်ာ့နည္းေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခ ႏွစ္ဆနီးပါး ျမင့္တက္မႈရွိေနပါတယ္ . . .
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းနဲ႔ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါက ဆက္စပ္မႈရွိပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. ေသြးထဲမွာ ဟိုမိုစစၥတင္းပမာဏ အမ်ားဆံုးရွိသူေတြဟာ ေသြးထဲမွာ ဟိုမိုစစၥတင္း အနည္းဆံုးရွိသူေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါနဲ႔ တျခားသူငယ္ျပန္ မွတ္ဥာဏ္ေလ်ာ့နည္းေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ႏွစ္ဆနီးပါး ျမင့္တက္မႈရွိေနပါတယ္။ ေသြးတစ္လီတာထဲမွာ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ၅ မိုက္ခ႐ိုမိုးလ္ ျမင့္တက္တာဟာ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါအႏၲရာယ္ကို ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးေစပါတယ္။ ဟိုမိုစစၥတင္းနဲ႔ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ ဆက္စပ္မႈက နားလည္ရခက္ခဲေနပါတယ္။ ဟိုမိုစစၥတင္းဟာ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္ေတြကို အဆိပ္သင့္ေစႏိုင္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းနဲ႔ ကင္ဆာေရာဂါက ဆက္စပ္မႈရွိပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. ဒီအင္န္ေအထိခိုက္မႈေၾကာင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ျမင့္မားတာက ဒီအင္န္ေအကို ပိုထိခိုက္လြယ္ေစတယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ဟာ ကင္ဆာကုထံုး ထိေရာက္မႈ ရွိ၊ မရွိ ဆိုတာေကာင္းေကာင္းေဖာ္ျပေပးႏိုင္တဲ့ အရာပါ။ အက်ိတ္ေတြႀကီးထြားလာတဲ့အခါ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္တက္လာၿပီး အက်ိတ္က်ဳံ႕သြားတဲ့အခါ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ေလ်ာ့က်သြားတတ္ပါတယ္။
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ေလ်ာ့က်တာေၾကာင့္ ဘယ္လိုေကာင္းက်ဳိးေတြကို ရရွိႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ကို ေလွ်ာ့ခ်တာက ဘ၀သက္တမ္းကိုဆြဲဆန္႔ႏိုင္မယ့္ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းတစ္ရပ္ပါ။ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ငါးမွတ္ေလ်ာ့က်တိုင္း ေအာက္ပါေကာင္းက်ဳိးေတြ ရရွိလာပါလိမ့္မယ္။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈအႏၲရာယ္ကို ၄၉ရာခိုင္ႏႈန္းေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ပါတယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈအႏၲရာယ္ကို ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ပါတယ္။ ကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈအႏၲရာယ္ကို ၂၆ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ပါတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ကင္ဆာတို႔ေၾကာင့္ ေသဆံုးတာထက္ တျခားအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈအႏၲရာယ္ကို ၁၀၄ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ပါတယ္။
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ကို ဘယ္လိုတိုင္းတာႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ပံုမွန္႐ိုးစင္းတဲ့ ေသြးစစ္ေဆးမႈေၾကာင့္ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ကို တိုင္းတာႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ေန႔တာရဲ႕ ဘယ္အခ်ိန္မွာမဆို တိုင္းတာႏိုင္ပါတယ္။ အထူးအေထြ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္စရာလည္း မလိုပါဘူး။ ေသြးရည္ၾကည္နမူနာကို ေသြးယူၿပီး အခ်ိန္တစ္နာရီအတြင္း ခြဲျခားသင့္ပါတယ္။
ေမး. ဟိုမိုစစၥတင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထပ္မံျဖည့္စြက္ေျပာၾကားလိုတဲ့ အခ်က္ေတြရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ဟိုမိုစစၥတင္းနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ေလ့လာမႈအသစ္ေတြကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
– နာတာရွည္ ႏံုးခ်ည့္ေညာင္းညာတဲ့ ေရာဂါစု ခံစားေနရသူေတြမွာ ဟိုမိုစစၥတင္း အဆင့္ျမင့္တက္တာကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
– ဟိုမိုစစၥတင္းဟာ အသက္ရွည္တာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ တယ္လိုမီးယားလႈိင္းအလ်ားကို တိုေတာင္းေစတဲ့အတြက္ အိုမင္းမႈျဖစ္စဥ္ကို တိုးေစႏိုင္ပါတယ္။
– ႐ူမတြိဳက္အဆစ္ေရာင္နာ လူနာေတြဟာ သာမန္လူေတြထက္ ဟိုမိုစစၥတင္းအဆင့္ ျမင့္တက္ႏိုင္ေျခ ၂၀-၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမ်ားပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
