ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)
ပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴး ရန္ကုန္ မ်က္စိေဆး႐ံုႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး. မ်က္စိကိုက္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကို သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. မ်က္စိကိုက္တာက အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ဒီျပႆနာဟာ ဆရာတို႔မ်က္စိအထူးကု ဆရာ၀န္ေတြ ေန႔တိုင္းႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ျပႆနာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္စိကိုက္တာက တကယ္ေရာဂါမရွိဘဲ Strain ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္ေရာဂါရွိၿပီးေတာ့ မ်က္စိကိုက္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေမး. ေရာဂါေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တဲ့ အေျခအေနမွာ ဘယ္လိုေရာဂါေတြေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တတ္ပါ သလဲဆရာ။
ေျဖ. ေရာဂါေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္ရတယ္ဆိုရင္ ရွိႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြက ေရတိမ္ေရာဂါ (Glaucoma)၊ မ်က္ၾကည္လႊာေရာဂါ (Corneal Disease)နဲ႔ Intraocular Disease ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး. ေရာဂါေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ မ်က္စိကိုက္ရတဲ့ အေျခအေနေတြကိုလည္း သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ေရာဂါမရွိဘဲ မ်က္စိကိုက္တတ္တဲ့ အေျခအေနေတြကေတာ့ –
(၁) မ်က္ႏွာျပင္ နာက်င္ကိုက္ခဲမႈ (Facial Pain)
မ်က္လံုးက မ်က္ႏွာရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္တဲ့အတြက္ မ်က္ႏွာနာက်င္မႈျဖစ္ရင္ Referred Pain အေနနဲ႔ မ်က္စိကိုက္ခဲမႈ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ထိပ္ကပ္နာ (Sinusitis)ျဖစ္ရင္ လူနာက မ်က္စိနာတယ္လို႔ ထင္ၾကပါတယ္။ Trigeminal Neuralgis ဆိုတဲ့ Trigeminal Nerve ေတြ နာက်င္ရင္လည္း မ်က္စိနာတယ္လို႔ ထင္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက သြားကိုက္ရင္လည္း မ်က္စိကိုက္တယ္လို႔ ထင္တတ္ပါတယ္။
(၂) ေခါင္းကိုက္ျခင္း (Headache)
ေခါင္းကိုက္ရင္လည္း မ်က္စိကိုက္တယ္လို႔ တခ်ဳိ႕လူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ ေခါင္းကိုက္တာကိုမသိဘဲ မ်က္စိကိုက္တယ္လို႔ ထင္ၾကတဲ့ လူနာေတြလည္းရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တဲ့ေရာဂါ (Migraine) ေၾကာင့္လည္း မ်က္စိနာတယ္လို႔ တခ်ဳိ႕က ထင္ၾကပါတယ္။
(၃) စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခအေန
ဘာေရာဂါမွမရွိဘဲ ဇက္ေၾကာတက္၊ ေခါင္းကိုက္တဲ့ Strain ေၾကာင့္လည္း မ်က္စိကိုက္တယ္လို႔ ထင္ၾကပါတယ္။
ေမး. မ်က္စိကိုက္ခဲမႈကို ဘယ္ႏွမ်ဳိးခြဲျခားလို႔ ရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. မ်က္စိနာက်င္ကိုက္ခဲမႈကို ႏွစ္ပိုင္းခြဲလိုက္ရင္ Organic Lesion နဲ႔ Functional Lesion ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ တကယ္ မ်က္စိေရာဂါရွိတာက Organic Lesion ျဖစ္သလို ထိပ္ကပ္နာ၊ သြားကိုက္တာ၊ နာ့ဗ္ေၾကာေရာင္တာေတြကလည္း Organic Lesion ျဖစ္ပါတယ္။ ဇက္ေၾကာတက္ၿပီး ေခါင္းကိုက္ရာက မ်က္စိကိုက္တာက စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအေျခအေနျဖစ္လို႔ Functional Lesion ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး. ေခါင္းကိုက္တာေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တဲ့အေၾကာင္းကို သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ေခါင္းကိုက္တာက ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ တင္းအား (Tension)ေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္တာကလည္း Functional Lesion အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ေရာဂါတစ္ခုခုေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္တယ္၊ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ေရာဂါ (Migrain) ေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တယ္ဆိုရင္ Organic Lesion ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး. မ်က္စိကိုက္လုိ႔ေရာက္လာရင္ မ်က္စိဆရာ၀န္ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လိုစစ္ေဆးရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဆရာတို႔တာ၀န္က လူနာတစ္ဦးမ်က္စိကိုက္ၿပီး ေရာက္လာၿပီဆိုရင္ Organic Lesion ေၾကာင့္လားဆိုတာနဲ႔ Functional Lesion ေၾကာင့္လားဆိုတာကို ခြဲျခားရပါတယ္။ Organic Lesion ေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တယ္ဆိုရင္ ျဖစ္တဲ့အေျခခံေရာဂါအေပၚ မူတည္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ အထူးကု ဆရာ၀န္ဆီကို လႊဲေပးရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္းအထူးကု ဆရာ၀န္ေတြ၊ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာအထူးကု ဆရာ၀န္ေတြဆီကို လႊဲေပးရတတ္ပါတယ္။
ေမး. မ်က္စိကိုက္တဲ့ လူနာေတြက တျခား ဆရာ၀န္ေတြဆီကို သြားျပတာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. တစ္ခါတေလက်ေတာ့ လူနာက ဘာအေၾကာင္းမွမရွိဘဲ ဇက္ေၾကာတက္၊ ေခါင္းကိုက္ရာက မ်က္စိကိုက္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါက Functional Lesion အပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ လူနာေတြကို ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးရပါတယ္။ မ်က္စိကိုက္တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းက တကယ္ေတာ့ က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ ဆရာတို႔ဆီကိုလည္း ဒီလို မ်က္စိကိုက္ၿပီး ေရာက္လာတဲ့ လူနာေတြမ်ားသလို ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာအထူးကု ဆရာ၀န္ေတြဆီကိုလည္း အမ်ားႀကီး လာျပၾကပါတယ္။
ေမး. ဘယ္လို အေျခအေနေတြေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တဲ့ လူနာေတြကို အေတြ႕ရမ်ားပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဆရာတို႔ ေတြ႕ရတဲ့ လူနာအမ်ားစုက ဇက္ေၾကာတက္၊ ေခါင္းကိုက္ရာက မ်က္စိကိုက္တဲ့သူေတြ မ်ားပါတယ္။ လူနာအမ်ားစု အဓိက Strain ရရတဲ့ အေၾကာင္းက ကြန္ပ်ဴတာသံုးတဲ့အခါ မ်က္စိကို အနားမေပးဘဲ တရစပ္အသံုးျပဳလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို မ်က္စိကိုက္ရတာက အင္မတန္လြယ္ကူတဲ့နည္းျဖစ္တဲ့ ကြန္ပ်ဴတာသံုးခ်ိန္ မိနစ္ ၂၀ ၾကာတိုင္း ေပ ၂၀ အကြာကို စကၠန္႔ ၂၀ ၾကာ ေငးၾကည့္ပါဆိုတဲ့ ၂၀-၂၀-၂၀ ဆိုတဲ့ စည္းမ်ဥ္းကို မလိုက္နာၾကလို႔ ျဖစ္ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာသံုးသူအမ်ားစုက အလုပ္ကို ေဇာနဲ႔လုပ္ၾကတဲ့အခါမွာ ဒီလိုျပတ္ေတာင္း ျပတ္ေတာင္းအနားယူရမွာကို မသိၾကတာေၾကာင့္ေရာ၊ အခ်ိန္မေပးႏိုင္တာေၾကာင့္ေရာ မနားျဖစ္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဒီလို မနားတဲ့အတြက္ မ်က္စိကိုက္ၿပီး ဆရာ၀န္ဆီလာျပၾကတဲ့အခါ ကြန္ပ်ဴတာသံုးလို႔ မ်က္မွန္တပ္ဖို႔ လိုေနတာေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တယ္ထင္ၿပီး မ်က္မွန္ေပးဖို႔ ဆရာတို႔ကို ေျပာၾကတယ္။
မ်က္စိကိုက္တဲ့ လူနာအမ်ားစုက မ်က္စိအနားေပးရင္ သက္သာတယ္ဆိုတာကို သေဘာမက်ဘဲ မ်က္မွန္တပ္လိုက္ရင္ ခံစားမႈကတစ္မ်ဳိးေျပာင္းၿပီး မ်က္စိကိုက္တာ သက္သာတယ္လို႔ထင္သြားၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာသမားေတြမွာ အလုပ္ကိုနင္းကန္လုပ္လို႔ မ်က္စိကိုက္တာပါ . . .
ေမး. မ်က္စိကိုက္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လြဲမွားေနတဲ့ အယူအဆေတြရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ေနာက္တစ္ခု လြဲမွားေနတဲ့ အယူအဆတစ္ခုက ကြန္ပ်ဴတာဆိုတာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ (Radiation) ထြက္တယ္၊ ဒီေတာ့ မ်က္စိမထိခိုက္ေအာင္ မ်က္မွန္တစ္လက္တပ္ထားရင္ ေကာင္းတယ္လို႔ ထင္ၾကတယ္။ ဒါက လြဲမွားေနတဲ့ အယူအဆပါ။ ေနာက္တစ္ခုက ေဆးမ်က္မွန္ဆိုၿပီး ေခတ္စားေနတာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါက ဆလင္ဒါပါ၀ါ ၂၅ ထည့္ထားတဲ့ မ်က္မွန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း မလိုပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ မ်က္စိကိုက္တဲ့ လူနာအမ်ားစုက မ်က္စိအနားေပးရင္ သက္သာတယ္ဆိုတာကို သေဘာမက်ဘဲ မ်က္မွန္တပ္လိုက္ရင္ ခံစားမႈက တစ္မ်ဳိးေျပာင္းၿပီး မ်က္စိကိုက္တာ သက္သာတယ္လို႔ ထင္သြားၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာသမားေတြမွာ အလုပ္ကိုနင္းကန္လုပ္လို႔ မ်က္စိကိုက္တာပါ။ မ်က္စိကို နားသင့္တဲ့အခ်ိန္မွာ နားေပးလိုက္ရင္ Strain ေၾကာင့္ မ်က္စိကိုက္တဲ့ျပႆနာ ျဖစ္စရာအေၾကာင္း မရွိေတာ့ပါဘူး။
ေမး. မ်က္စိကိုက္တာ သက္သာတယ္ဆိုတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆးေတြကေရာ ထိေရာက္မႈရွိပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. မ်က္စဥ္းေဆးအမ်ားစုက မ်က္စိကို စံုမွိတ္ၿပီး အနားေပးေအာင္လုပ္လိုက္တဲ့သေဘာပါပဲ။ မ်က္စိကိုက္ေစတဲ့ အရင္းအျမစ္ကိုေတာ့ မေပ်ာက္ေစႏိုင္ပါဘူး။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
