ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
ေမး ။ ဆရာရွင့္ ကြၽန္မ အသက္ ၂၂ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၃ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ အမ်ဳိးသားက ၂၆ ႏွစ္ပါ။ အ ခုလက္ရွိ – -ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္ပါတယ္။ ကြၽန္မ ရာသီ မမွန္တာ အိမ္ေထာင္စက်ကတည္းကပါ။ အပ်ဳိတုန္းကေတာ့ အၿမဲ ရာသီမွန္မွန္လာပါတယ္။ အိမ္ေထာင္က်ၿပီးေတာ့ ၃လ သေႏၶတားေဆးထိုးၿပီးေနာက္ပိုင္း ရာသီမမွန္လို႔ OG နဲ႔ ျပၾကည့္ေတာ့ PCOS ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ PCOS နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆရာေရးထားတဲ့စာေတြ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြ်န္မမွာ PCOS ရဲ႕ လကၡဏာေတြျဖစ္တဲ့ အေမြးေပါက္မ်ားတာ၊ ၀က္ၿခံေတြအမ်ားႀကီးထြက္တာ အ၀လြန္တာေတြမရွိပါဘူး။ အာလ္ထြာေဆာင္းအေျဖမွာ ovaries မွာ ေရအိတ္ေသးေသးေလးေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္ေနတာနဲ႔ ရာသီလံုး၀ထိန္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သေႏၶတားေဆးမေသာက္ရင္ လံုး၀ရာသီမလာပါဘူး။ ကြၽန္မဆီမွာ အစ္မႏွစ္ေယာက္ရွိၿပီး တစ္ေယာက္က သားသမီးထြန္းကားပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေယာက္ကလည္း PCOS ျဖစ္ေနပါတယ္။ သူလည္း အိမ္ေထာင္ က်တာ ၅ ႏွစ္ရွိၿပီး ကေလးမရေသးပါဘူး။ ကြ်န္မ အခုလက္ရွိ တစ္ေန႔ကို diane35 နဲ႔ metformin 500mg ၁လံုးစီေသာက္ေနပါတယ္။ ဆရာေရးတဲ့စာထဲမွာ clomid ကိုသံုးရမယ္လို႔ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ကြၽန္မအစ္မ ရန္ကုန္မွာေဆးခန္းျပေတာ့ PCOS ရွိသူေတြကို သားဥေၾကြေဆးေသာက္ခိုင္းလို႔မရဘူးလို႔ သူျပတဲ့ OG ကေျပာပါတယ္။ အဲဒါဘာျဖစ္လို႔ပါလဲ။ ကြၽန္မ ရန္ကုန္မွာေနတုန္းကလည္း OG ၂ေယာက္၊ ၃ ေယာက္နဲ႔ျပဖူးပါတယ္။ သူတို႔လည္း ကြၽန္မကို သားဥေၾကြေဆးမေပးပါဘူး။ သေႏၶတားေဆး diane35 ေတြ metformin နဲ႔ carbagolin ေတြ တလွည့္စီေပးၿပီး ေဆးရပ္ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ရင္ ေကာင္းသြားလိမ့္မယ္။ ကေလးရလိမ့္မယ္လို႔ပဲ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မေကာင္းလာပါဘူး။ သေႏၶတားေဆး မေသာက္ရင္ လံုး၀ရာသီမလာပါဘူး။ ၃ လ- ၄လ ရပ္ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္လည္း မထူးပါဘူး။ ကြၽန္မအဓိကသိလိုတာက ကေလး လိုခ်င္ပါတယ္။ ဘာလုပ္သင့္ပါသလဲ။ သားဥေၾကြေဆးေသာက္လို႔ရပါသလား။ သေႏၶတားေဆးကို ရပ္လိုက္ရင္ ရာသီထိန္ေနတဲ့အတြက္ သားဥေၾကြေဆးကို ဘယ္အခ်ိန္ေတြမွာ ဘယ္လိုေသာက္သင့္ပါသလဲ။ ေက်းဇူးျပဳၿပီးေျဖၾကားေပးပါရွင္။
ေျဖ ။ Clomid (Clomiphene citrate or Sero-phene) ေဆးဟာ ကေလးမရေသးသူေတြအတြက္ ေပးတဲ့ မ်ဳိးဥထြက္ေဆး ျဖစ္တယ္။
မ်ဳိးဥမထြက္တာ ကို Anovulation ေခၚတယ္။ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေစတာက polycystic ovarian syndrome (PCOS) ေခၚ မ်ဳိးဥအိမ္ထဲမွာ အိတ္ (အလံုး) ေလးေတြ မ်ားေနလို႔ျဖစ္တယ္။ အဲလိုအမ်ဳိးသမီးေတြကို ဒီေဆးေပးနည္းနဲ႔ကုသရင္ ကိုယ္၀န္ရလမ္း ေကာင္းပါတယ္။
အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္ဆိုရင္ အခြင့္အလမ္းပိုေကာင္းတယ္။ လူတိုင္းေတာ့ မေကာင္းပါ။ ၄ ေယာက္ကိုေပးရင္ ၁ ေယာက္မွာ မ်ဳိးဥထြက္တာေတြ႕ရတယ္။ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္ကို Clomid ေဆး ၃-၄ လေပးရင္ လစဥ္ ကိုယ္၀န္ရလမ္း ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိတယ္။ သူတို႔မွာ သားအိမ္ျပြန္ ပိတ္မေနရဘူး။ ခင္ပြန္းရဲ႕သုက္ရည္ကလည္း အေရအတြက္ + အရည္အေသြးမီရမယ္။ ေဆးေပးလို႔ မ်ဳိးဥထြက္သူေတြထဲက ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကိုယ္၀န္ရတယ္။
PCOS ရွိတဲ့ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္အမ်ဳိးသမီးေတြကို IVF နည္းနဲ႔ ကေလးရေအာင္လုပ္တာမွာ တႀကိမ္လုပ္ရင္ ၇၀ရာခိုင္ႏႈန္း ေအာင္ျမင္တယ္။ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကေလးအေကာင္းေမြးတယ္။ ကိုယ္၀န္ ပ်က္တဲ့ႏႈန္းက ကြဲျပားတာေတြ႕ရတယ္။
ရာသီပထမေန႔ဆိုတာ ေသြးစဆင္းတဲ့ေန႔ကို ေခၚတယ္။ ရာသီမလာတဲ့အမ်ဳိးသမီးဆိုရင္ ရာသီလာေအာင္ေဆးေပးရတယ္။ Provera (medroxypro-gesterone acetate) 5 or 10mg ကိုေန႔စဥ္ ၅ရက္ ကေန ၁၀ ရက္အထိ ေပးတယ္။ ေဆးေနာက္ဆံုးရက္ ေနာက္ ၂ ရက္ကေန ၇ ရက္မွာရာသီဆင္းမယ္။ Clomid ေဆးကို ရာသီလအစပိုင္းရက္ကေနစေပးတယ္။ တတိယေန႔ကေန ၅ ရက္ဆက္တိုက္ေပးတယ္။ သတၱမေန႔အထိ ျဖစ္တယ္။
၅ရက္ေျမာက္ေန႔ကေနစေပးရင္ ၉ ရက္ေျမာက္ေန႔အထိျဖစ္မယ္။ Clomid 50mg ေန႔စဥ္ေပးတာနဲ႔ စတယ္။ ရာသီမလာသူေတြကို provera ေဆးနဲ႔ ရာသီလာေစၿပီးေနာက္ Clomid 100mg ကို အဲဒီရက္ေတြအတိုင္းေပးမယ္။ အဲဒါလည္းမရေသးရင္ Clomid 150mg ကိုပါေပးေသးတယ္။ မ်ဳိးဥက Clomid ေဆး ၅ ရက္ေပးၿပီးေနာက္ ၈ရက္နဲ႔ ၁၉ ရက္ေတြမွာထြက္တယ္။ ဆိုလိုတာက ရာသီလရဲ႕ ၁၅ ရက္ေျမာက္နဲ႔ ၂၀ ရက္ေျမာက္မွာ မ်ဳိးဥထြက္မယ္။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မတူတာလည္းရွိတယ္။ ဒုတိယနဲ႔ တတိယပတ္ေရာက္မွထြက္သူလည္းရွိတယ္။ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္သူေတြကို ေဆးေပးတာ မထူးလွပါ။
PCOS ေရာဂါရွိသူေတြအတြက္ Clomid ႏွင့္ Metformin ေဆး၂ မ်ဳိး တြဲေပးနည္း
Metformin (Glucophage) ေဆးကို ဆီးခ်ဳိအတြက္အမ်ားဆံုးသံုးတယ္။Metformin တမ်ဳိး တည္းေပးနည္းလည္း လုပ္တယ္။ မရရင္ ေဆး၂ မ်ဳိး တြဲနည္းနဲ႔ကုသမယ္။Metformin ေဆးေပးၿပီး တလေနမွသာ အစြမ္းသိရတယ္။ ရက္ ၃၀ ကေန ၉၀ အထိေပးရတတ္တယ္။ Metformin 500mg ကို တရက္ ၁ ႀကိမ္တပတ္၊ ေနာက္ ၂ ႀကိမ္တပတ္၊ ေနာက္ ၃ ႀကိမ္တပတ္ေပးတယ္။ ၃ ႀကိမ္ကိုမခံႏိုင္ရင္ ၂ ႀကိမ္ သာေပးမယ္။
Clomiphene 50mg ကို ေန႔စဥ္ ၅ ရက္ေပးမယ္။ တတိယရက္ကေန သတၲမရက္အထိ။ (သို႔) ပဥၥမရက္ကေန န၀မရက္အထိ။ ရာသီမလာသူဆိုရင္ Provera ေပးၿပီး ရာသီလာေစမယ္။ Clomiphene ကို 50mg နဲ႔မရရင္ 100mg ေပးမယ္။ 150mg အထိေပးႏိုင္တယ္။ ေအာင္ျမင္မႈႏႈန္းကြဲျပားတယ္။ အသက္ ၃၇ ႏွစ္ေအာက္ဆိုရင္ ၁၀-၁၅ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတာေတြ႕ရတယ္။ IUI နည္းဆိုရင္ ၁၅-၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိတယ္။
Glucophage / Metformin and Clomid ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး = ဗိုက္ေအာင့္မယ္။ ၀မ္းပ်က္မယ္။ ပ်ဳိ႕မယ္။
သားသမီးရတနာေတြ ထြန္းကားပါေစ။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
