ေဒါက္တာေဒၚ၀ါ၀ါမဥၨဴ(ဓာတ္ေရာင္ျခည္အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး ၊ Palliative Care Service၊ ရန္ကုန္ျပည္သူ႔ေဆး႐ံုႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး။ ။ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီးမွာ Palliative Care ကို ဘယ္လိုေပးေနတယ္ဆိုတာ သိပါရေစ ဆရာမ။
ေျဖ။ ။ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီးမွာကင္ဆာေရာဂါနဲ႔ ေဆးကုသမႈခံယူေနၾကတဲ့ လူနာအားလံုးကို ျပင္ပလူနာ အေနနဲ႔လည္း နာက်င္မႈသက္သာေစမယ့္ ဘက္စံု အေထာက္အကူျပဳ ၀န္ေဆာင္မႈ (Palliative Care Services) ေပးပါတယ္။ သက္ဆုိင္ရာ ကင္ဆာေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ေတြက ဓာတ္ေရာင္ျခည္ ကုသေဆာင္မွာေကာ ကင္ဆာေဆးသြင္းကုသေဆာင္မွာပါ ေဆး႐ံုတက္ေရာက္ကုသမႈ ခံယူေနတဲ့ ကင္ဆာလူနာေတြကိုလည္း လိုအပ္ရင္ Palliative Care ဘက္ကိုၫႊန္းပို႔ပါတယ္။ အဲဒီအခါ အဲဒီလူနာေတြကို နာက်င္မႈသက္သာေအာင္ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးပါတယ္။
ေမး။ ။ တစ္ေန႔တစ္ေန႔မွာ Palliative Care အတြက္ ျပင္ပလူနာကုသမႈ ခံယူေနသူ ဘယ္ႏွေယာက္ ရွိပါ သလဲ။
ေျဖ။ ။ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီးမွာ Palliative Care OPD ကို ၂၀၁၅ ၾသဂုတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ စဖြင့္ခဲ့ပါတယ္။ စဖြင့္တဲ့ အခ်ိန္တုန္းက လူနာေတြက သိပ္မသိေသးတာေရာ၊ ၫႊန္းပို႔မႈနည္းတာေရာေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာလအထိ ျပင္ပလူနာ ၁၂ ေယာက္ပဲ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူနာတစ္ဦးခ်င္းစီကို အေျချပဳၿပီး ဘက္ေပါင္းစံုက ကုသရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ရွိတဲ့ လူနာအားလံုးရဲ႕ ဘ၀အရည္အေသြးက ျမင့္တက္သြားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုနစ္မွာေတာ့ လက္ရွိကုသမႈေပးၿပီးတာ လူနာ ၂၀၀ေက်ာ္ရွိပါၿပီ။ ကင္ဆာလူနာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုေတာ့ Palliative Care ေပးႏိုင္ေနပါၿပီ။
ရန္ကုန္ျပည္သူ႔ေဆး႐ံုႀကီးမွာ ကင္ဆာေရာဂါ ကုသမႈခရီးစဥ္နဲ႔ ဘ၀ေနာက္ဆံးု ခရီးစဥ္ကာလေတြ မွာ ေ၀ဒနာခံစားေနရသူ လူနာေတြကို ဘက္စံု ေထာက္ကူျပဳစုကုသနည္း (Palliative Care) နဲ႔ ကုသဖို႔လိုအပ္ပါက ၫႊန္းပို႔ႏိုင္ၿပီး ျပင္ပလူနာ အေနနဲ႔ေရာ အတြင္းလူနာအျဖစ္ပါ ကုသမႈေပးပါတယ္။
ေမး။ ။ ကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္ေတြအတြက္ Palliative Care က ဘယ္ေလာက္အထိ အေရးပါမႈရွိပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ။ ။ Palliative Care က ကင္ဆာကုထံုးေလးခုရဲ႕ အဓိက မ႑ိဳင္ႀကီးေလးခုမွာ တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ ပါတယ္။ ကင္ဆာကုထံုးေတြက နံပါတ္(၁) ႀကိဳတင္ကာကြယ္ရမယ္။ (၂) ကင္ဆာကို ႀကိဳတင္စစ္ေဆး ရွာေဖြရမယ္၊ (၃) ကင္ဆာျဖစ္ခဲ့ရင္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ ေပးကုထံုး၊ ကင္ဆာေဆးသြင္းကုထံုး စတာေတြကို ျပဳလုပ္ရမယ္၊ ေနာက္ဆံုး နံပါတ္(၄)ကေတာ့ Palliative Care ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္တုန္းက ကင္ဆာ ေရာဂါရင့္လာမွ Palliative Care ဘက္ကို လႊဲတာမ်ဳိးရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈေတြအရ Palliative Care ကို ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္စဥ္မွာ ေစာႏိုင္သမွ် ေစာေစာေပးရင္၊ ကင္ဆာကုထံုးေတြနဲ႔အတူ တြဲေပးရင္ ကင္ဆာလူနာအတြက္ ဘ၀အရည္အေသြးတင္မက လူနာရွင္မိသားစုေတြရဲ႕ ဘ၀အရည္အေသြးေတြ ျမင့္တက္လာတယ္ဆိုတာေတြ႕ရွိခဲ့ရပါတယ္။
ေမး။ ။ လက္ရွိမွာ ဘက္စံုအေထာက္အကူျပဳ၀န္ေဆာင္မႈကို ကင္ဆာလူနာေတြအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္အထိ လက္လွမ္းမီေနၿပီလဲ ဆရာမ။
ေျဖ။ ။ Palliative Care ဘက္စံုအေထာက္အကူျပဳ၀န္ေဆာင္မႈကို ရန္ကုန္ ျပည္သူ႔ေဆး႐ံုႀကီး၊ ဓာတ္ ေရာင္ျခည္ဌာနမွာ အဓိက ေပးပါတယ္။ ဒီႏွစ္ထဲမွာပဲ မႏၲေလး ျပည္သူ႔ေဆး႐ံုႀကီးမွာလည္း Palliative Care ၀န္ေဆာင္မႈ စတင္ေပးဖို႔ အစီအစဥ္ရွိပါတယ္။ အလားတူ သင္ၾကားေရးေဆး႐ံုရွိတဲ့ ေနရာေတြမွာလည္း Palliative Care စဖို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။
Palliative Care (ျပင္ပလူနာကုဌာန)ကို ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး၊ နာက်င္မႈကုသဌာနမွာ ဖြင့္လွစ္ထားပါတယ္။ အပတ္စဥ္ အဂၤါနဲ႔ ၾကာသာပေတးေန႔ေတြမွာ ဖြင့္လွစ္ထားပါတယ္။ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး ကင္ဆာေဆာင္မွာ တက္ေရာက္ေနသူေတြကေတာ့ သက္ဆုိင္ရာ ဆရာ၀န္ရဲ႕ ၫႊန္းပို႔မႈပါရင္ Palliative Care ေပးေနပါတယ္။
ေမး။ ။ ကင္ဆာလူနာေတြကို Palliative Care ေပးတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထပ္မံျဖည့္စြက္ေျပာၾကားလိုတာ ရွိရင္ သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ ဒီတစ္ႏွစ္လံုးအတြက္ ကင္ဆာလူနာေတြကို Palliative Care ၀န္ေဆာင္မႈေပးတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး “ ဘ၀နိဂံုးေျဖာင့္ျဖဴးခ်မ္းသာ မနာက်င္ဖို႔ရာ ၀ိုင္း၀န္းအေျဖရွာ” ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ရွိပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္ေတြဟာ သူတို႔ဘ၀မွာ နာက်င္မႈအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ခံစားရပါတယ္။ ဒီနာက်င္မႈေတြ သက္သာေအာင္၊ ဘ၀ေနထိုင္မႈပိုင္းမွာ နာက်င္မႈေတြေလ်ာ့ပါးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကင္ဆာေရာဂါေ၀ဒနာရွင္ေတြဟာ ေဆးကုေနစဥ္မွာ Palliative Care ကိုပါ တြဲဖက္ရရွိတယ္ဆိုရင္ ခႏၶာကိုယ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ ခံစားမႈေတြ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာနာက်င္မႈ၊ စိတ္၀ိဥာဥ္ပိုင္းဆိုင္ရာ နာက်င္မႈေတြကို ဘယ္လို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မလဲဆိုတာကိုပါ သိရွိသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ လူနာေတြရဲ႕ ဘ၀ အရည္အေသြးေတြ ျမင့္တက္လာၿပီး လူနာကို ျပဳစုေစာင့္ ေရွာက္မႈေပးေနတဲ့ မိသားစုေတြလည္း စိတ္ခ်မ္းခ်မ္းသာသာနဲ႔ ျပဳစုႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
