ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး. ေရတိမ္ခြဲၿပီးသားက ျပန္ျဖစ္ႏုိင္ပါသလားဆရာ။
ေျဖ. ေရတိမ္ခြဲၿပီးသားကျပန္ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အတြင္းတိမ္ကလြယ္တယ္။ ခြဲၿပီး မွန္ဘီလူးထည့္လုိက္ရင္ လူနာရဲ႕ေက်နပ္မႈရတယ္။ ေရတိမ္ကက်ေတာ့ ခြဲၿပီး ေရလမ္းေၾကာင္းေဖာက္ထုတ္လုိက္ေပမယ့္ တစ္ခါတေလ ေရလမ္းေၾကာင္းက ျပန္ပိတ္သြားႏုိင္တယ္။ အဲဒီအခါ ေရဖိအားက ျပန္မ်ားလာႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရတိမ္က ထပ္ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ထပ္ၿပီး ေရတိမ္ျဖစ္ရင္ေတာ့ ခြဲဖုိ႔ထက္ ေဆး၀ါးနဲ႔ ကုသႏုိင္မလားဆုိၿပီး ႀကိဳးစားၾကည့္တယ္။ မရဘူးဆုိမွ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ထပ္ခြဲရတယ္။ အဲဒီလုိျပန္ခြဲရင္ ေကာင္းႏုိင္ပါသလားဆုိတာကုိ ေျဖဖုိ႔က်ေတာ့ အခုခ်ိန္ထိ မ်က္စိ ေရတိမ္ခြဲစိတ္ကုသမႈအားလုံးက ရာႏႈန္းျပည့္ ေက်နပ္တဲ့ ခြဲစိတ္ကုသမႈမ်ဳိး မရၾကေသးဘူး။
ေရတိမ္ေရာဂါက ႐ႈပ္ေထြးတဲ့အတြက္ မ်က္စိပညာရပ္မွာ ေရတိမ္က သီးသန္႔ဘာသာရပ္အေနနဲ႔ေတာင္ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပန္ခြဲရင္ ေကာင္းႏုိင္မလား ဆုိတာက ၉၀ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္က ျပန္ခြဲရင္ ေကာင္းႏုိင္ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕လူနာေတြက်ေတာ့ သုံးေလးႀကိမ္ ခြဲ႐ုံနဲ႔ေတာင္ ေကာင္းခ်င္မွေကာင္းႏုိင္တာပါ။
ေရလမ္းေၾကာင္း ေဖာက္ထုတ္လုိက္ေပမယ့္ အနည္းနဲ႔အမ်ား ျပန္ပိတ္သြားတာရွိတယ္။ တစ္ခါတေလက်ေတာ့ တစ္ခါခြဲၿပီး ေရလမ္းေၾကာင္းေဖာက္ထုတ္လုိက္႐ုံနဲ႔ တစ္သက္လုံး ေကာင္းသြားတာရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြက်ေတာ့ သုံးေလးႀကိမ္ခြဲရတာမ်ဳိးရွိတယ္။ အဲဒီလုိ သုံးေလးႀကိမ္ခြဲၿပီးလည္း ေကာင္းခ်င္မွေကာင္းတာမ်ဳိးပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေရတိမ္ေရာဂါက ႐ႈပ္ေထြးတဲ့အတြက္ မ်က္စိပညာရပ္မွာ ေရတိမ္က သီးသန္႔ဘာသာရပ္အေနနဲ႔ေတာင္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပန္ခြဲရင္ ေကာင္းႏုိင္မလားဆုိတာက ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္က ျပန္ခြဲရင္ေကာင္းႏုိင္ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕လူနာေတြက်ေတာ့ သုံးေလးႀကိမ္ ခြဲ႐ုံနဲ႔ေတာင္ ေကာင္းခ်င္မွ ေကာင္းႏုိင္တာပါ။ လူငယ္ပုိင္းမွာက်ေတာ့ လူႀကီးပုိင္းမွာထက္ ခႏၶာကုိယ္တုံ႔ျပန္မႈပုိမ်ားတယ္။ အဲဒီအတြက္ ေရတိမ္ျပန္ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။
ေမး. မ်က္စိမွာဘာေၾကာင့္ ေရတိမ္ျဖစ္ရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. မ်က္စိမွာ ေရတိမ္ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကုိ ဒီေန႔အထိ တစ္ကမာၻလုံးမွာ တိက်တဲ့ အေျဖမရွိေသးပါ ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေရတိမ္ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အခ်က္ေတြေတာ့ ရွိတယ္။ မ်ဳိး႐ုိးဗီဇလုိက္တယ္။ မိဘ၊ အဘုိးအဘြားမွာ ေရတိမ္ျဖစ္ရင္ ကိုယ့္မွာ ေရတိမ္ ျဖစ္ဖုိ႔ အခြင့္အလမ္းမ်ားတယ္။ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ လူမည္းေတြက လူျဖဴေတြထက္ပုိၿပီး ေရတိမ္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဆရာတုိ႔ႏုိင္ငံမွာေတာ့ ေထာင့္က်ဥ္းေရတိမ္ေရာဂါက အျဖစ္မ်ားတယ္။ ေထာင့္က်ဥ္းေရတိမ္ေရာဂါျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကုိ တိတိက်က် မသိရေသးေပမယ့္ မ်က္မွန္အေပါင္း ပါ၀ါမ်ားမ်ား တပ္ရတဲ့သူေတြ၊ စုိးရိမ္ေသာကမ်ားတဲ့သူေတြနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
ေမး. မ်က္စိေရတိမ္ျဖစ္ရင္ ဘယ္လုိလကၡဏာေတြ ခံစားရတတ္ပါသလဲဆရာ။
ေျဖ. မ်က္စိေရတိမ္မွာ ေထာင့္က်ယ္ေရတိမ္ေရာဂါနဲ႔ ေထာင့္က်ဥ္းေရတိမ္ေရာဂါဆုိၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ ေထာင့္က်ဥ္းေရတိမ္ေရာဂါဆုိရင္ နီ၊ ကုိက္၊ မႈန္ ဆုိတဲ့ စကားလုံးသုံးလုံးနဲ႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္။ မ်က္စိက နီၿပီး မခံမရပ္ႏုိင္ေအာင္ ကုိက္လာတယ္၊ မႈန္သြားတယ္ဆုိရင္ ေရတိမ္ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းလုိ႔ရတယ္။ နီ၊ ကုိက္၊ မႈန္ ျဖစ္လာရင္ ေရတိမ္မ်ားျဖစ္မလားဆုိၿပီး အနီးဆုံး မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းျပသသင့္တယ္။ မ်က္စိေရတိမ္ရွိ၊ မရွိကုိ ဆရာတုိ႔က Tonometer လုိ႔ေခၚတဲ့ မ်က္လုံးရဲ႕ေရဖိအား (Intraocular Pressure) ကုိ တုိင္းတာတယ္။ ဒါဆုိရင္ သိႏုိင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေထာင့္က်ယ္ေရတိမ္ ေရာဂါက်ေတာ့ မ်က္လုံးက နီလည္းမနီဘူး၊ ကုိက္လည္းမကုိက္ဘူး။ မႈန္တယ္ဆုိတဲ့ ခံစားခ်က္ေတာ့ရတယ္။ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ လကၡဏာက ျမင္ကြင္းက က်ဥ္းက်ဥ္းသြားတယ္။ အျမင္ေတာ့ က်မသြားဘူး။ ျမင္ကြင္းက်ဥ္းၿပီး ညဘက္မွာ ခလုတ္တုိက္လဲတဲ့ လကၡဏာေတာ့ျပတယ္။ ျမင္ကြင္းက်ဥ္းေတာ့ အျမင္ကုိ အားမရဘဲ မ်က္စိမႈန္တယ္လုိ႔ ထင္တတ္ၾကတယ္။ မ်က္စိမႈန္တယ္ထင္ၿပီး မ်က္မွန္ကုိစမ္းေတာ့ ဆရာ၀န္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာင္းၿပီး သုံးေလးလအတြင္းမွာပဲ မ်က္မွန္ခဏခဏလဲရတယ္။ ဒါမ်ဳိးဆုိရင္ မ်က္စိဆရာ၀န္ကုိ အက်ဳိးအေၾကာင္းေျပာျပၿပီး ေရတိမ္ ရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးၾကည့္သင့္ပါတယ္။
ေမး. ေရတိမ္တက္ေနတာကုိ မခြဲရင္ ဘာအႏၲရာယ္ ရွိပါသလဲဆရာ။
ေျဖ. ေရတိမ္တက္ေနတာကုိ ေလာေလာဆယ္ မခြဲႏုိင္ေသးဘူးဆုိရင္ ေဆး၀ါးနဲ႔ ေရဖိအားကုိ Target Pressure (လိုခ်င္တဲ့ ေရဖိအား) ေရာက္ေအာင္ ခ်ရပါတယ္။ အဲဒီလုိခ်လုိ႔ မႏုိင္ဘူးဆုိရင္ ခြဲရတယ္။ အဲဒီေတာ့မွမခြဲရင္ မ်က္စိနာ့ဗ္ေၾကာက ထိခုိက္သြားၿပီး အျမင္အာ႐ုံခ်ဳိ႕ယြင္းသြားႏုိင္တယ္။ ဒီထက္ပုိဆုိးရင္ မ်က္စိကြယ္သြားႏုိင္ပါတယ္။
ေမး. ေရတိမ္တစ္ဖက္ျဖစ္ရင္ ေနာက္တစ္ဖက္ကုိေကာ ကူးႏုိင္ပါသလား။
ေျဖ. မ်က္စိတစ္ဖက္မွာ ေရတိမ္ျဖစ္ရင္ ေနာက္တစ္ဖက္မွာျဖစ္တာက ကူးတာကေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ မ်က္စိရဲ႕တည္ေဆာက္ပုံက တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ တူညီတဲ့အတြက္ မ်က္စိတစ္ဖက္မွာ ေရတိမ္ျဖစ္ရင္ ေနာက္တစ္ဖက္မွာ ေရတိမ္ျဖစ္ႏုိင္တာပါ။
ေမး. ေရတိမ္ျဖစ္ေနတဲ့ လူနာဟာ ဘာေတြကုိ ေဆာင္သင့္၊ ေရွာင္သင့္ပါသလဲဆရာ။
ေျဖ. ေရတိမ္က အစားအေသာက္နဲ႔ ဘာမွဆက္ႏႊယ္မႈမရွိပါဘူး။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ ေသြးတုိးေရာဂါရွိတဲ့သူေတြဟာ ေထာင့္က်ယ္ေရတိမ္ေရာဂါနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိတယ္ဆုိတဲ့ အေထာက္အထားေတာ့ရွိတယ္။ ေထာင့္က်ဥ္းေရတိမ္ေရာဂါကေတာ့ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ျခင္း၊ ပူပန္ေသာကမ်ားျခင္း စတာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိတဲ့အတြက္ စိတ္ဖိစီးမႈေရွာင္ၿပီး ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ ေသြးတုိး ေရာဂါေတြရွိရင္ ေသခ်ာကုသဖုိ႔ပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ေမး. ေရတိမ္က ဘယ္အသက္အရြယ္မွာ အျဖစ္မ်ားတာလဲ။ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ေရတိမ္ျဖစ္တာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲဆရာ။
ေျဖ. ေရတိမ္က ေမြးတာနဲ႔ Congenital Glaucoma (ေမြးရာပါေရတိမ္) ျဖစ္ႏုိင္သလို အသက္ ၆၀ ေက်ာ္မွ ျဖစ္တာလည္းရွိတယ္။ အသက္ ၄၀နဲ႔ ျဖစ္တာ လည္းရွိေပမယ့္ ရွားပါတယ္။ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ျဖစ္တာက ေမြးရာပါဗီဇေၾကာင့္ပါ။ ေမြးတုန္းကေန တျဖည္းျဖည္းၾကာလာမွ လကၡဏာေပၚလာၿပီး ျဖစ္တာပါ။ ေဆးပညာအရ Developmental Glaucoma လုိ႔ ေခၚပါတယ္။
ေမး. လူတစ္ေယာက္ဟာ ေရတိမ္ေရာ၊ အတြင္းတိမ္ေရာ မ်က္စိႏွစ္ဖက္စလုံး တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း ျဖစ္ေနရင္ ခြဲစိတ္ကုသလုိ႔ ရပါသလား။ ဘယ္လုိ ကုသရပါသလဲဆရာ။
ေျဖ. ေရတိမ္ေရာ၊ အတြင္းတိမ္ေရာ တစ္ၿပိဳင္တည္းျဖစ္ေနရင္ ေပါင္းၿပီး ခြဲစိတ္ကုသကာ ျပန္ျမင္ေအာင္ လုပ္လုိ႔ရပါတယ္။ တစ္ခုရွိတာက ေရတိမ္က သိပ္ဆုိးလြန္းလုိ႔ မ်က္စိနာ့ဗ္ေၾကာ ထိခုိက္ေနရင္ေတာ့ မ်က္စိနာ့ဗ္ေၾကာရဲ႕ လုပ္ငန္းရွိသေလာက္ပဲ ျပန္ျမင္ရေတာ့မွာပါ။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
