ပါေမာကၡဦးခ်စ္စိုး (ပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴး၊ အ႐ိုး၊ အေၾကာ၊ အဆစ္ ေဆးပညာဌာန)ႏွင့္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး။ ။ Autoimmune Disease ဆိုတာ ဘာကို ဆိုလိုပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ Autoimmune Disease ဆိုတာ ျမန္မာလို ေျပာရရင္ ကိုယ္ခံအား စံလြဲေရာဂါပါ။ ကိုယ္ခံအားေတြက ခႏၶာကိုယ္မွာပိုး၀င္ရင္ ျပန္တိုက္ဖို႔ ထြက္ပါတယ္။ တကယ္တမ္းမွာေတာ့ ကိုယ္ခံဓာတ္ (Immune System) ဆိုတာက ခႏၶာကိုယ္ကို ကာကြယ္ဖို႔ သဘာ၀က ဖန္တီးေပးထားတာပါ။ အျပင္ကေန ေရာဂါပိုးေတြ၊ ဗိုင္းရပ္စ္၊ ဘက္တီးရီး ယားပိုးစတာေတြ အကုန္၀င္လို႔ရွိရင္ ကိုယ္ခံဓာတ္က ျပန္ၿပီးတိုက္ခိုက္ေပးပါတယ္။ လူကိုက်န္းမာ ေအာင္ ျပန္လုပ္ေပးပါတယ္။ ကိုယ္ခံဓာတ္ဆိုတာ အျပင္က ၀င္လာတဲ့ ပိုးေတြကိုေရြးၿပီး တိုက္ရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခါတေလက်ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာရွိတဲ့ ေသြးေတြ၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အ႐ိုးေတြကိုမွားၿပီး တိုက္ခုိက္ လိုက္ရင္ ခုခံမႈ စံလြဲသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီလိုျဖစ္ရတဲ့ ကုိယ္ခံအားစံလြဲေရာဂါေတြကို Autoimmune Disease လို႔ ေခၚပါတယ္။
ေမး။ ။ ကိုယ္ခံအားစံလြဲေရာဂါက ဘာလို႔ ျဖစ္ရပါ သလဲဆရာ။
ေျဖ။ ။ တစ္ခါတေလက်ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရွိတဲ့ ပစၥည္းေတြမွာ ေသြးနဲ႔ မထိေတြ႕ရတဲ့ ပစၥည္းေတြ ရွိတယ္။ ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက ေသြးနဲ႔ထိလာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေသြးက “ ဒါက ကိုယ့္ပစၥည္းပဲ” ဆိုၿပီး သိတယ္။ ငယ္ငယ္ကတည္းက မသိဘဲ ေနာက္မွ၀င္လာတယ္ဆိုရင္ “ ဒါ ျပင္ပပစၥည္း” ဆိုၿပီး သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဥပမာ မ်က္လံုးဆိုပါေတာ့၊ မ်က္လံုးထဲကို ေသြးက မေရာက္ဘူး၊ ႀကီးေတာ့မွ သႀကၤန္မွာ မ်က္လံုးကို ခဲမွန္လို႔ ထိသြားလို႔ပဲျဖစ္ ျဖစ္၊ ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ မ်က္လံုးက ေရာင္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ မ်က္လံုးထဲက အရာ၀တၳဳေတြက ေသြးထဲကို ေရာက္သြားပါတယ္။ ေရာက္သြားရင္ ေသြးက တစ္ခါမွ မေတြ႕ဖူးေတာ့ ျပင္ပက ပစၥည္းေတြ ေရာက္လာတယ္ဆိုၿပီး တိုက္ခုိက္ၾကတာေပါ့။ တိုက္ခုိက္တဲ့အခါမွာ မ်က္လံုးကို တိုက္တဲ့ ဓာတ္ေတြကို အ႐ိုးကေန ထုတ္လိုက္တယ္။ အဲဒီအခါ မ်က္လံုးကို သြားတိုက္ခိုက္တာေပါ့။
တစ္ခါတေလက်ေတာ့ မ်က္လံုးမွာရွိတဲ့ေသြး ျဖဴဥေတြက ပ်က္စီးသြားရင္ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အပ်က္အစီးေတြကို လိုက္သိမ္းတဲ့ အမႈိက္သိမ္း စနစ္ရွိတယ္။ အဲဒါကို Macrophage လို႔ ေခၚပါတယ္။ သက္ရွိအစိတ္အပိုင္းအားလံုးမွာ ဆဲလ္ဆိုတဲ့ ကလာပ္စည္းရွိတယ္။ ဒီကလာပ္စည္းေတြ ေသသြားရင္ သူ႔႐ုပ္ကလာပ္ကို Macrophage ဆိုတဲ့ အမႈိက္သိမ္းစနစ္က ထုပ္ပိုးၿပီး ျပန္ရည္ေၾကာထဲမွာ သိမ္းထားလိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အသည္းထဲမွာ ဖ်က္ဆီးလိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အပ်က္အစီးေတြ သိပ္မ်ားသြားရင္ ဒီအမႈိက္သိမ္းစနစ္ကမႏိုင္ေတာ့ဘူး။ မႏိုင္ေတာ့တဲ့အတြက္ ဒီကလာပ္စည္းအပိုင္းအစေတြက ေသြးထဲမွာ ေမ်ာပါသြားတယ္။ အဲဒီအခါ ေသြးျဖဴဥကေတြ႕ရင္ ဒါေတြက ထူးဆန္းတယ္ဆိုၿပီး ဖ်က္ဆီးပစ္ရမယ္ဆိုကာ ဖ်က္ဆီးတဲ့ ခုခံဓာတ္ေတြ ထုတ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီခုခံဓာတ္ေတြက အမႈိက္ အပိုင္းအစေတြကိုပါ တိုက္တာမဟုတ္ဘဲ ခႏၶာကိုယ္ထဲက ေသြးျဖဴဥေတြကိုပါ လိုက္တိုက္တဲ့ အတြက္ ကိုယ္ခံအားစံလြဲေရာဂါဆိုတာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာရွိတဲ့ ပ်က္စီးေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြထက္ ပိုပ်က္ စီးေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြရွိတဲ့အခါ ဒီအပ်က္အစီးေတြကို ထုပ္ပိုးသိမ္းဆည္းဖို႔ အခ်ိန္မရေတာ့ဘဲ ဒီအပ်က္အစီးေတြက ေသြးထဲမွာ ျပန္႔က်ဲသြားရင္ ကုိယ့္ပစၥည္းကို ကိုယ္ျပန္တိုက္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္က ေပၚလာပါတယ္။
ေမး။ ။ ပ်က္စီးမႈႏႈန္းေတြက ဘာေၾကာင့္ ျမင့္တက္လာရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ ပ်က္စီးမႈႏႈန္းေတြ ျမင့္လာရတဲ့ အေၾကာင္းတရား ေတြကေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ဓာတုပစၥည္းေတြ ၀င္လာလို႔ပါ။ အဓိက ျဖစ္ေစတာက ဆိုးေဆးေတြပါ။ အရင္တုန္းက ဒီေရာဂါေတြ သိပ္မရွိဘဲ အခုေနာက္ပိုင္းမွ ပိုမ်ားလာတာက အရင္က သဘာ၀ အစားအစာေတြပဲ စားၾကတာ။ အဲဒီေတာ့ ဓာတုပစၥည္းေတြ သိပ္မပါဘူး။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ျပဳျပင္ထားတဲ့အစား အေသာက္ေတြက မ်ားလာပါတယ္။ အခ်ဳိရည္ေတာင္မွ သံပရာရည္ေသာက္ရင္ ဘာမွမျဖစ္ေပမယ့္ ကိုကာကိုလာလို အခ်ဳိရည္ေသာက္ရင္ အထဲမွာအနီေရာင္ ဆိုးေဆးေတြပါတယ္။ ဒီဆိုးေဆးေတြက ေသြးထဲေရာက္တဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္ကလာပ္စည္းေတြကို ေသဆံုးႏႈန္းျမန္ေစတယ္၊ ပ်က္စီးေစတယ္၊ အဲဒီအခါ အပ်က္အစီးေတြကို သိမ္းတဲ့ အမႈိက္သိမ္းစနစ္က မႏိုင္ေတာ့ဘူး။ မႏိုင္တဲ့အခါ အပ်က္အစီးေတြ ျပန္႔က်ဲေနတဲ့အတြက္ အဲဒီအပ်က္အစီးေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ကိုယ္ခံအားစနစ္က အားထုတ္ရင္း ကိုယ္ခံအားစံလြဲေရာဂါေတြ ေပၚလာပါတယ္၊ SLE ေရာဂါ ေပၚလာတယ္၊ အသည္းေရာင္ ေရာဂါေပၚလာတယ္။
အရင္က ခႏၶာကိုယ္မွာျဖစ္တဲ့ အသည္း၊ အဆုတ္၊ ေက်ာက္ကပ္ စတဲ့ ေရာဂါေတြက အျပင္က ပေယာဂေၾကာင့္ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ဘီပိုး၊စီပိုးေၾကာင့္တင္မက ကိုယ္ခံအားစံလြဲလို႔ အသည္းေရာင္တယ္ဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။ အရင္က တီဘီေရာဂါေၾကာင့္ အဆုတ္ေရာင္ေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ကိုယ္ခံအားေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္လာတယ္။ အရင္က ဒူးနာရင္ ေဂါက္ေရာဂါ၊ အသက္ႀကီးတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပမယ့္ အခုက်ေတာ့ ဒူးနာတာက ကိုယ္ခံအားစံလြဲလို႔ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားမွာဆိုရင္ ကိုယ္ခံအားေရာဂါ ႒ာနဆိုၿပီး သီးသန္႔ဖြင့္လာရတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ မရွိေသးဘူး။ အ႐ိုး၊ အေၾကာ၊ အဆစ္ေရာဂါ ႒ာနကေတာ့ ဖြင့္တာ သံုးႏွစ္ရွိပါၿပီ။
ေမး။ ။ စစ္ေဆးတဲ့ အပိုင္းကိုလည္း သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ။ ။ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြမွာ လူနာရဲ႕ ေသြးကို ထည့္စစ္လိုက္တာနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္တိုက္တဲ့ ဓာတ္ေတြ ရွိသလားဆိုတာ ရွာေပးတဲ့ စနစ္ေတြရွိတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ တိုက္တဲ့ဓာတ္ေတြက အမ်ဳိးေပါင္း ၈၀ ေလာက္ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္စစ္ေဆးနည္းကို စစ္ရမလဲဆိုတာ ဆရာ၀န္ေတြက ခ်င့္ခ်ိန္ဖို႔လိုလာပါတယ္။ ဒူးနာရင္ ဘာကိုစစ္မွာလဲ၊ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ ဘာကိုစစ္မွာလဲ၊ ၀မ္းေလွ်ာရင္ ဘာကိုစစ္မွာလဲ . . ဒါေတြကို ခ်င့္ခ်ိန္တတ္ဖို႔က အ႐ိုး၊ အေၾကာ၊ အဆစ္ေဆးပညာဌာနက ဆရာ၀န္ေတြနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ မ်ဳိး႐ိုးေကာ လိုက္တတ္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ။ ။ ျပဳျပင္ထားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ စားလို႔ ျဖစ္ရတာက အဓိက အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့မွ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာရွိတဲ့ ကလာပ္စည္းေတြကို ပ်က္စီးေစတဲ့အေၾကာင္းေတြထဲမွာ လူသိမ်ားတာက ေဆးလိပ္နဲ႔အရက္ပါ။ တတိယ အေၾကာင္းတရားက မ်ဳိး႐ိုးပါ။ မ်ဳိး႐ိုးေကာင္းတဲ့ သူကေတာ့ ေဆးလိပ္၊ အရက္ေသာက္လည္း ဘာမွ မျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့ သူေတြရွိပါတယ္။ ဗီဇသိပ္ သန္စြမ္းတဲ့သူေတြက ဆိုးေဆးပါတဲ့ ၀က္သား တုတ္ထိုးစားလည္း ဘာမွမျဖစ္ဘူးဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ဗီဇအားေပ်ာ့တဲ့သူေတြမွာ အျပင္က ဆိုးေဆးပါတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ စားေသာက္မိတယ္၊ ေဆးလိပ္ေငြ႕႐ွဴမိတယ္ဆိုရင္ ပ်က္စီးႏႈန္း ပိုျမန္ၿပီး ေရာဂါပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ မ်ဳိး႐ိုးရဲ႕အပိုင္းကလည္း ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပါပါတယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္က ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆရာ့အေနနဲ႔ ထပ္မံေျပာလိုတာရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ။ ။ ဒါက မကူးစက္ႏိုင္တဲ့ နာတာရွည္ေရာဂါေတြ ထဲမွာပါတယ္။ ျဖစ္လာရင္ ေပ်ာက္ဖို႔ခက္တယ္၊ ကုလို႔ေတာ့ရပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိျဖစ္ရင္ ဆီးခ်ဳိေဆးေသာက္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ရသလိုမ်ဳိးပါပဲ။ တခ်ဳိ႕ ေရာဂါေတြက်ေတာ့ျဖစ္ၿပီး တစ္လေလာက္အတြင္း ေသသြားတာလည္း ရွိပါတယ္။ အေရးႀကီးတာက စားသံုးသူေတြကို ကာကြယ္ ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ဥပေဒေတြကို တင္းက်ပ္တယ္ ဆိုတာ အရက္ေသာက္သူေတြမွာ အရက္ေငြ႕တိုင္းတာၿပီး အေရးယူတာမ်ဳိးက စားသံုးသူကို ဒုကၡေပးသလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ အရက္ေတြကို ထုတ္လုပ္ သူေတြ၊ တရားမ၀င္ေရာင္းတဲ့သူေတြကို အေရးမယူဘဲနဲ႔ စားသံုးသူကို အေရးယူတာမ်ဳိးကလည္း မျဖစ္သင့္ဘူး။ ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ဆိုးေဆးေတြက ျမန္မာျပည္မွာ သိပ္မ်ားပါတယ္။ တရားမ၀င္ သံုးေနတာလည္း ရွိတယ္၊ တရား၀င္သံုးၿပီးေတာ့ လိုတာထက္ ပိုထည့္တာလည္း ရွိတယ္။ ဒါေတြကို တိတိက်က် အေရးယူဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးမွ အစားထိုးတာမ်ဳိးလုပ္မွာထက္စာရင္ ပ်က္စီးေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြက ဘယ္က စတာလဲဆိုတာ ရွာရမယ္။ အစားအေသာက္ အေနအထိုင္က စတာျဖစ္ေတာ့ ဒါေတြကို အဓိက တားဆီးေပးမယ္၊ အေရးယူမယ္ဆိုရင္ေတာ့ စား သံုးသူေတြအတြက္ အမ်ားႀကီးအက်ဳိးရွိလာမွာပါ။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
