ပါေမာကၡေဒါက္တာျမတ္စႏၵာေက်ာ္ (အေရျပားအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)
ေမး. ဘယ္လိုမွဲ႔ေတြကို ဖယ္ရွားသင့္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. မွဲ႔ရဲ႕ ေနရာ၊ အေရာင္၊ အရြယ္ ေျပာင္းလဲပံုေတြက အေရးႀကီးလွပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က မ်က္လံုးေအာက္က မွဲ႔ကုိ ကံမေကာင္းဘူးလို႔ ယူဆတယ္။ ကံေကာင္းတယ္ဆိုတဲ့ မွဲ႔ကုိလည္း ေနရာသတ္မွတ္ၿပီး ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ ဆရာမတုိ႔ကေတာ့ မွဲ႔ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိတဲ့ မွဲ႔၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ မၾကာခဏရတတ္တဲ့ မွဲ႔၊ ႀကီးလြန္းတဲ့မွဲ႔၊ ေနပူထိခံေနရတဲ့ မွဲ႔ေတြကုိ ကံေကာင္းတယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ ဖယ္သင့္တယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ မွဲ႔ျပာက အထဲနက္ၿပီး စိုးရိမ္ရပါတယ္။ အသက္ငါးဆယ္ေက်ာ္အရြယ္မွာ မွဲ႔ဆုိ ပိုၿပီးသတိထားရပါမယ္။ အလွဖ်က္ရင္ ဖယ္သင့္ပါတယ္။ အ႐ုပ္ဆုိးေနတဲ့ မွဲ႔ဆုိရင္လည္း ဖယ္သင့္ပါတယ္။ ေျခေထာက္မွာရွိတဲ့ မွဲ႔ေတြကိုလည္း ဖယ္သင့္ပါတယ္။ အသားျဖဴသူေတြနဲ႔ ေနေလာင္ဒဏ္မခံႏုိင္သူေတြက မွဲ႔ဖယ္သင့္ပါတယ္။
ေမး. ဘယ္လုိေနရာေတြမွာရွိတဲ့ မွဲ႔ေတြဆိုရင္ ဖယ္သင့္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. ေနရာအရ မ်က္ႏွာ၊ နား၊ ႏွာေခါင္း စတဲ့ ေနရာမွာ မွဲ႔ရွိရင္ ေနပူထိမယ္၊ ေျပာင္းလဲမယ္၊ ျမင္သာတဲ့ေနရာမွာ သိပ္ႀကီးရင္ ၾကြက္ႏုိ႔နဲ႔တူလို႔ စိတ္ညစ္ရမယ္။ အ၀တ္အစားပြတ္ၿပီး ပြန္းတဲ့ေနရာ၊ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဓား မၾကာခဏထိခိုက္လို႔ ဒဏ္ရာရတဲ့ေနရာေတြမွာရွိတဲ့ မွဲ႔ေတြဆုိရင္ ဖယ္ဖို႔လိုပါတယ္။
ေမး. မွဲ႔ဖယ္ရွားတဲ့နည္းေတြကို သိပါရေစ ဆရာမ။
ေျဖ. မွဲ႔ဖယ္နည္းေတြကေတာ့ –
– အိမ္မွာလွ်ပ္စစ္စက္နဲ႔ အပူေပးဖယ္တဲ့နည္း (Electrocautery) – မွဲ႔က်န္တတ္တယ္။ အသားစပုိ႔ၿပီး စစ္လုိ႔မရႏုိင္ဘူး။ အမာရြတ္လည္းက်န္တတ္တယ္။
– အေအးေပးကုသနည္း (Freezing it with liquid nitrogen) – မွဲ႔က်န္တတ္တယ္။ အမာရြတ္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
– ေလဆာႏွင့္ကုသနည္း – မွဲ႔မကုန္ဘဲ က်န္တတ္ပါတယ္။ အသားစ မစစ္ႏုိင္ဘူး။ အမာရြတ္ က်န္တတ္ပါတယ္။
– အေရျပား အေပၚယံလႊာကုိ ဓားႏွင့္ဖယ္ျခင္း (Shave Biopsy) – မွဲ႔ကို အသားစပုိ႔စစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ႏုိင္လို႔ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရပါတယ္။ အမာရြတ္ကေတာ့ က်န္သင့္သေလာက္ က်န္တတ္ပါတယ္။ မွဲ႔ေတြကို အကုန္ခြဲစိတ္ျဖတ္ေတာက္ၿပီး ျပန္ခ်ဳပ္လို႔ ရပါတယ္။
ေရွာင္သင့္တာေတြကေတာ့ မွဲ႔ဖယ္လိမ္းေဆးေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေစ်းသက္သာေပမယ့္ အမာရြတ္ျဖစ္ၿပီး မွဲ႔လည္းမကုန္ႏုိင္ရင္ ျပန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မွဲ႔က သံသယရွိတဲ့ စိုးရိတ္စရာျဖစ္ေနရင္ ခြဲစိတ္ကုသၿပီးဖယ္ဖို႔ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္။ မွဲ႔ကုိ ဖယ္ၿပီးရင္ ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခ ရွိ၊ မရွိ အသားစယူ စစ္ေဆးၾကည့္သင့္ပါတယ္။
မွဲ႔တစ္ေပါက္က အေရာင္ေျပာင္းလဲရင္၊ ပံုစံေျပာင္းလဲရင္၊ အထူအပါးေျပာင္းလဲရင္၊ မွဲ႔တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ မ်က္ႏွာျပင္မညီညာရင္၊ မွဲ႔ေဘးက အကြင္းက မညီေတာ့ရင္၊ ဖုတက္လာရင္၊ ထိလိုက္လို႔ ေသြးထြက္ရင္၊ အခ်င္း ၆ မီလီမီတာထက္ ပုိႀကီးရင္၊ အရင္နဲ႔ မတူဘဲ တစ္ခုခုေျပာင္းလဲရင္၊ ႀကီးလာရင္ အထူးသတိထားၾကပါ။ မွဲ႔ကင္ဆာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္ . . .
ေမး. မွဲ႔ရွိသူေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လိုေျပာင္းလဲမႈေတြရွိလာရင္ သတိထားသင့္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. မွဲ႔ကုိ ဓာတ္ပံုရိုက္ထားၿပီး ဓာတ္ပံုေနာက္မွာ ရက္စြဲနဲ႔ မွတ္ထားသင့္ပါတယ္။ မွဲ႔ကုိစစ္ေဆးႏုိင္တဲ့ Dermoscopy ဆိုတာရွိပါတယ္။ မွဲ႔ကင္ဆာျဖစ္ရင္ သိသာတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။ မွဲ႔တစ္ေပါက္က အေရာင္ေျပာင္းလဲရင္၊ ပံုစံေျပာင္းလဲရင္၊ အထူအပါး ေျပာင္းလဲရင္၊ မွဲ႔တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ မ်က္ႏွာျပင္မညီညာရင္၊ မွဲ႔ေဘးက အကြင္းက မညီေတာ့ရင္၊ ဖုတက္လာရင္၊ ထိလိုက္လို႔ ေသြးထြက္ရင္၊ အခ်င္း ၆ မီလီမီတာထက္ ပုိႀကီးရင္၊ အရင္နဲ႔ မတူဘဲ တစ္ခုခုေျပာင္းလဲရင္၊ ႀကီးလာရင္ အထူးသတိထားၾကပါ။ မွဲ႔ကင္ဆာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ခံစားခ်က္ေနနဲ႔ မွဲ႔ကယားလာတာ၊ နာလာတာ၊ ခိုးလိုးခုလု ျဖစ္လာတာေတြ ျဖစ္ရင္လည္း သတိထားရပါမယ္။ မွဲ႔ေရာင္ရမ္းလာတာကုိလည္း သတိထားရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ တတ္ကြၽမ္းနားလည္တဲ့ ေဆး႐ံုႀကီးက အေရျပားအထူးကုဌာနမွာ ျပသၿပီး စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။
ေမး. မွဲ႔မွာ အနာျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုကုသမႈ ခံယူသင့္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. မွဲ႔မွာ အနာျဖစ္ရင္ အထူးသတိထားရပါမယ္။ အနာက်က္ေဆး လိမ္းေဆး၊ စားေဆးေတြနဲ႔ ကုသရမယ္။ အနာမက်က္ရင္ သတိထားရပါမယ္။ စစ္ေဆးရပါမယ္။ ေနပူဒဏ္ေၾကာင့္ မွဲ႔ျဖစ္တတ္သူေတြက ေနေလာင္တာနဲ႔ မွဲ႔ပုိမ်ားလာတတ္ပါတယ္။ အသက္ႀကီးရင္လည္း မွဲ႔ပုိမ်ားလာတတ္ပါတယ္။ အေမႊးေပါက္ေနတဲ့ မွဲ႔ျဖစ္တတ္သူေတြက ပုိစိုးရိမ္ရတယ္ဆိုတဲ့ သက္ေသမရွိေသးပါဘူး။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခနည္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကင္ဆာလံုး၀မျဖစ္ဘူးလို႔ေတာ့ သတ္မွတ္လို႔မရပါဘူး။ အေမႊးႏုတ္လိုက္ရင္ ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခ မ်ားတယ္ဆုိတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
ေမး. မွဲ႔ရွိသူေတြက ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကို အဓိက သတိထားဖို႔ လိုအပ္ပါသလဲ ဆရာမ။
ေျဖ. မွဲ႕ရွိသူေတြက ေနေရာင္ထိတာ၊ မွဲ႔ကုိကုတ္တာ၊ မိမိဘာသာ ေကာ္ထုတ္တာ၊ ကင္ဆာ ဟုတ္၊ မဟုတ္ မစစ္ေဆးဘဲ မွဲ႔ဖ်က္လိမ္းေဆးေတြကို ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ ကိုယ္သံုးတာတို႔ကုိ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ မွဲ႔ကုိ မစစ္ေဆးတာ၊ မွဲ႔ေျပာင္းလဲမႈကုိ ဂ႐ုမစိုက္တာေတြကလည္း အႏၲရာယ္မ်ားပါတယ္။ အသားညဳိသူ၊ မည္းသူေတြလည္း မွဲ႔ကင္ဆာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မဲွ႔တစ္ခုတည္းဆုိလည္း သတိထားသင့္ပါတယ္။ မွဲ႔ကင္ဆာက အေရျပားတစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘဲ လိင္အဂၤါ၊ ပါးစပ္၊ လက္သည္း၊ ေျခသည္းနဲ႔ မ်က္လံုးမွာလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အေမႊးပါမွဲ႔လည္း ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္တာပါပဲ။ နည္းနည္းေျပာင္းလဲတာေတာင္ မွဲ႔ကုိသတိထားေနရပါမယ္။ မွဲ႔ကို ခြဲစိတ္တဲ့အခါ မွဲ႔အကုန္ကုန္မွ၊ အသားစလည္းစစ္ေဆးႏုိင္မွ စိတ္ခ်ရပါမယ္။ ေလဆာေရာင္ျခည္က မွဲ႔ေတြကုိ မွဲ႔ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခပုိမ်ားေစတတ္တယ္ ဆုိတာကိုလည္း သိထားသင့္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
