ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
(ကန္ေတာ့ပါ)
၁။ မဂၤလာပါဆရာ။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာက အိမ္ေထာင္မရွိတဲ့အပ်ဳိေတြေရာ ျဖစ္ႏိုင္ပါသလားဆရာ။ ေရာဂါလကၡဏာေရာ ဘယ္လိုျပပါသလဲရွင့္။ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေျဖၾကားေပးပါဆရာရွင့္။
၂။ အပ်ဳိအစစ္မွာ သာအိမ္၀ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္လားဆရာ။
၃။ ၾကားဖူးတာက အပ်ဳိေတြမွာ မျဖစ္ဘူး ဆိုတာမွန္ပါသလားဆရာ။
၄။ အိမ္ေထာင္လည္းမရိွဘူး၊ လိင္ဆက္ဆံေဖာ္လည္းမရိွဘူး၊ မာစတာေဘးရွင္းလည္း မရိွဘူးဆိုရင္ (၁) သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ဖုိ႔ မရိွသေလာက္ဟုတ္ပါသလားရွင္။ (၂) သားအိမ္ ကင္ဆာေရာ အႀကဳံး၀င္ပါသလား။
အပ်ဳိအစစ္မွာ သားအိမ္၀(ေခါင္း)ကင္ဆာ မျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ပါ။ ဆရာ၀န္ဆိုတာ ဘယ္အရာကိုမွ ၁၀၀ရာခိုင္ႏႈန္း အာမခံခ်က္မေပးပါ။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္တုန္းက ေလ့လာမႈတစ္ခုလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အသက္ ၂၀အရြယ္မွာ အိမ္ေထာင္ျပဳတဲ့မိန္း ကေလးေတြ သူတို႔ထက္ အသက္ႀကီးမွ အိမ္ေထာင္ျပဳသူေတြထက္ သားအိမ္၀ကင္ဆာျဖစ္ ႏိုင္ေျခ (၂)ဆရွိတာေတြ႕ရတယ္။ ၁၉၅၂မွာ ခရစ္ယာန္သီလရွင္ေပါင္း ၁၃၀၀၀ ေယာက္ကို ေလ့လာခဲ့တယ္။ သားအိမ္၀ကင္ဆာျဖစ္တာ တစ္ေယာက္မွ မေတြ႕ရပါ။
သားအိမ္၀ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ တျခားအခ်က္ ေတြလည္းရွိပါေသးတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္တာ၊ အစာအာဟာရညံ့တာ၊ ခုခံအားက်ဆင္းတာေတြ ျဖစ္တယ္။ သားအိမ္၀ကင္ဆာနဲ႔ဆက္စပ္ေနတာ HPV(human papillomavirus) ေခၚ လိင္လမ္းၾကြက္ႏို႔ဗိုင္းရပ္စ္ျဖစ္တယ္။ ပိုးစမ္းလို႔ေတြ႕ တိုင္းေတာ့ ကင္ဆာမျဖစ္ပါ။ အမ်ဳိးအစားခြဲတခ်ဳိ႕ ကေနသာ သားအိမ္၀ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
သားအိမ္၀ကင္ဆာအမ်ားစုက လိင္ကေန တစ္ဆင့္ကူးစက္ရာကေနျဖစ္တယ္။
သားအိမ္၀ကင္ဆာမွာ အမ်ဳိးအစားခြဲ ၂ မ်ဳိး ရွိေသးတယ္။ Squamous cell carcinomas နဲ႔ Adenocarcinomasျဖစ္တယ္။ Squamous cell carcinomas အမ်ဳိးအစားက ဗဂ်ဳိင္းနားထဲ မွာရွိတဲ့ Exocervix သားအိမ္၀အပိုင္းမွာျဖစ္တယ္။ သားအိမ္၀ကင္ဆာရဲ႕ ၈၀-၉၀ရာခုိင္ႏႈန္းက အဲတာျဖစ္တယ္။
လိင္ကေနတဆင့္ကူးစက္တဲ့ HPV ၾကြက္ ႏို႔ဗိုင္းရပ္စ္ကေန ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ယူဆရတယ္။
Adenocarcinomas အမ်ဳိးအစားက En-docervix ေခၚ သားအိမ္အတြင္းထဲမွာရွိတဲ့ေနရာမွာျဖစ္တယ္။
Neuroendocrine tumor အကာသမဆိုတဲ့ ရွားတဲ့ သားအိမ္၀ကင္ဆာတစ္မ်ဳိးလည္း ရွိေသးတယ္။ HIV နဲ႔မဆိုင္ေလာက္လို႔ ထင္ရတယ္။
သားအိမ္၀ကင္ဆာဟာ အပ်ဳိရြယ္(စစ္+ မစစ္)တစ္သန္းမွာ ၁-၂ ေယာက္သာျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြေၾကာင့္ မိန္းကေလးေတြ လိင္စိတ္မျဖစ္ေပၚမီ (၉-၁၀ ႏွစ္သမီး) ကတည္းက HPV Vaccine ကာကြယ္ေဆးထိုးေစတာျဖစ္တယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
