ပါေမာကၡဦးေအးမြန္ ခြဲစိတ္အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင္႕ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး. Amyand’s hernia ဆိုတာ ဘာကို ဆိုလိုပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. အူက်တဲ့အထဲမွာ အူအတက္ (Appendix) ပါသြားတာကို Amyand’s hernia လို႔ ေခၚပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေပါင္ၿခံအူက်တာ (Inguinal Hernia)ျဖစ္ရင္ အူသိမ္ေအာက္ပိုင္း (Ileum)ပါတတ္တယ္။ အူအတက္က အူမႀကီး (Cecum)မွာ ကပ္ေနတဲ့အတြက္ အူအတက္ပါတဲ့ အူက်တာမ်ဳိးက ေတြ႕ရခဲပါတယ္။ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ေတြရဲ႕ေဆးေလာက ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္မွာ တစ္ေယာက္-ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ပဲ ေတြ႕ရတဲ့ ရွားပါးျဖစ္စဥ္ပါ။
ေမး. ဆရာ မၾကာေသးခင္က မေကြးေဆး႐ံုႀကီးမွာ Amyand’s hernia ကို ခြဲျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီ့အေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းျပေပးပါလား ဆရာ။
ေျဖ. လူနာ အသက္က ၇၅ ႏွစ္ပါ၊ သူက အူက်တယ္ဆိုၿပီး ေဆး႐ံုေရာက္လာပါတယ္။ ေရာက္လာေတာ့ စမ္းသပ္ၿပီး ဆရာတို႔ ခြဲစိတ္ကုသလိုက္ေတာ့ အူက်တာကို ခြဲရင္း အထဲမွာ အူအတက္ကို သြားေတြ႕ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အူအတက္က ကပၸာယ္အိတ္အထဲအထိ၀င္ၿပီး က်ေနတာပါ။ အူအတက္က ေရာင္မေနပါဘူး။ အူအတက္သာ ေရာင္ေနခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဒီလူနာက ဗိုက္ေအာင့္တဲ့ ေ၀ဒနာနဲ႔ ေရာက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ အူက်တယ္လို႔ ထင္ခ်င္မွထင္မွာပါ၊ အူပိတ္ေနတယ္လို႔ ထင္တတ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အူအတက္ေနရာက အေပၚမွာရွိေနတာျဖစ္လို႔ ေနရာလြဲေနတဲ့အတြက္ အထင္မွားႏိုင္ပါတယ္။
အူအတက္က ေရာင္မေနတဲ့အတြက္ အူက်တဲ့ေ၀ဒနာနဲ႔ လာတဲ့အခါ အူအတက္ပါတဲ့ အူက်ျခင္းလို႔ မသိႏိုင္ပါဘူး။ ႐ိုး႐ိုး အူက်တာလို႔ပဲ ထင္ပါတယ္။ ဒီလူနာကေတာ့ အူက်တဲ့ေ၀ဒနာ ခံစားေနရတာ ငါးႏွစ္-ေျခာက္ႏွစ္ေက်ာ္ ရွိေနပါၿပီ။ အေလးအပင္ေတြ မရင္၊ လမ္းေလွ်ာက္တာမ်ားရင္ အူက်လာတယ္၊ ညအိပ္ရင္ ျပန္၀င္သြားတယ္ . .အဲဒီလို ႐ိုး႐ိုး အူက်တဲ့ေ၀ဒနာ လကၡဏာေတြပဲ ခံစားေနရတာပါ။
ေမး. ဆရာရဲ႕ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ဘ၀ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္အတြင္းမွာ အူအတက္ပါတဲ့ အူက်ျခင္းကို ဘယ္ႏွႀကိမ္ ေလာက္ ေတြ႕ဖူးပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဆရာ သံုးခါေတြ႕ဖူးပါတယ္။ ဆရာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္၊ ဘားအံနဲ႔ အခု ေနာက္ဆံုး မေကြးမွာ ႀကံဳဖူးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘားအံက လူနာတုန္းက ေရာင္ေနတဲ့ အူအတက္ပါတဲ့ အူက်တဲ့ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘားအံမွာ ႀကံဳခဲ့တဲ့ လူနာက အူအတက္ေရာင္ေနတဲ့အတြက္ ဗိုက္ေအာင့္တယ္၊ စမ္းၾကည့္တဲ့အခါ ၀မ္းဗိုက္ညာဘက္ပိုင္းက မာတယ္၊ ေတာင့္ေနတယ္၊ အန္လည္း အန္တယ္၊ အဖ်ားေသြးလည္း ရွိတယ္၊ ေပါင္ၿခံအူက်ေ၀ဒနာ (Inguinal Hernia)လည္း ရွိတယ္ . . အဲဒီအတြက္ အူအတက္ပါတဲ့ အူက်ျခင္း မ်ားလားဆိုၿပီး သံသယရွိခဲ့ပါတယ္။
ဆရာတို႔က ႐ိုး႐ိုးအူက်တဲ့ လူနာေတြကိုေတာ့ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ေလ့မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီလိုအူအတက္ပါတဲ့ အူက်လူနာေတြကို ဓာတ္မွန္႐ိုက္တဲ့အခါမွာေတာ့ အူက်တဲ့အထဲပါေနတဲ့ အူအတက္ကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
အူက်တဲ့အထဲပါေနတဲ့ အူအတက္က ေရာင္ေနရင္ ခ်က္ခ်င္း ခြဲစိတ္ကုသမႈေပးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေရာင္မေနရင္ေတာ့ သိပ္အႏၲရာယ္ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဆရာကေတာ့ အူအတက္ေရာင္မေနလည္း အူအတက္ကိုပါ ခြဲထုတ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ လူနာအေနနဲ႔ တစ္ရက္-ႏွစ္ရက္ေလာက္ေတာ့ အစာမစားဘဲ ေနရပါတယ္။
ေမး. အူအတက္ပါတဲ့ အူက်လူနာကို ဘယ္လုိခြဲစိတ္မႈ ေပးျဖစ္ခဲ့ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. အူအတက္ပါတဲ့ အူက်တဲ့ျဖစ္စဥ္က ေတြ႕ရခဲလြန္းလို႔ ေဆးေက်ာင္းမွာ စာသင္ရင္ေတာင္ ထည့္သင္ေလ့ မရွိေတာ့ပါဘူး။ အူက်တဲ့ လူနာကိုခြဲရင္ အူက်တဲ့အိတ္ကိုဖြင့္ၿပီး အထဲကက်ေနတဲ့ အူကိုထုတ္ရတယ္၊ ၿပီးရင္ ဆန္ခါထည့္ၿပီး ျပန္ပိတ္ရပါတယ္။ အဲဒီအခါ အူအတက္ပါတဲ့ အူက်ေ၀ဒနာဆိုရင္ အူအတက္က ေရာင္ေနသည္ျဖစ္ေစ၊ မေရာင္သည္ျဖစ္ေစ အူအတက္ကိုပါ တစ္ခါတည္း ဖယ္ထုတ္လိုက္ရပါတယ္။
ေမး. အူအတက္ပါတဲ့ အူက်ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ ျဖစ္လိုၾကတဲ့ ေဆးေက်ာင္းသားေတြ၊ ဆရာ၀န္အငယ္ေတြကို ေျပာျပလိုတဲ့ အခ်က္ေတြရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. အူအတက္ပါတဲ့ အူက်တာက ရွားပါးတဲ့ျဖစ္စဥ္ ဆိုေပမယ့္ ရွိတယ္ဆိုတာ သိေစခ်င္ပါတယ္။ ဆရာဆိုရင္ မေကြးေဆး႐ံုႀကီးမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ေျခာက္ႏွစ္ခြဲေက်ာ္ကာလအတြင္း ဒီတစ္ႀကိမ္ပဲေတြ႕ဖူးပါတယ္။
အူက်တဲ့လူနာကို ခြဲစိတ္တဲ့အခါ အူအတက္ပါေနရင္ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ျပႆနာရွိတာက အူအတက္ ေရာင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အူက်တဲ့ေနရာကလည္း နာတယ္၊ ဗိုက္ကလည္း နာတယ္ဆိုရင္ အူအတက္ပါတဲ့ အူက်ျခင္း Amyand’s Hernia ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ စဥ္းစားၾကဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီလို ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ သံသယ၀င္ရင္ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။ ဒီလို လူနာေတြဆိုရင္ အခ်ိန္အမ်ားႀကီးမဆြဲဘဲနဲ႔ ျမန္ျမန္ခြဲစိတ္ကုသလိုက္ဖို႔ အႀကံျပဳလိုပါတယ္။
