ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁။ အခ်င္းကပ္တာ ဘာေၾကာင့္လဲ။
၂။ သမီးအသက္ ၃၂ႏွစ္ပါ။ Abortion ျဖစ္လို႔ D&C လုပ္ထားပါတယ္။ လုပ္ၿပီးကာစက ေသြးဆင္းတာမ်ားပါတယ္။ ၆ ပတ္နဲ႔ပါ။ ၂ ပါတ္ေလာက္ထိ ေသြးမတိတ္လို႔ Antibiotics one Course တိုက္ပါတယ္။ ေဆးေသာက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ေသြးဆင္းတာ ေလ်ာ့သြားပါတယ္။ ေသြးရဲရဲ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အညိဳေရာင္ေလးေတြဆင္းပါတယ္။ အမ်ားႀကီး မဟုတ္ပါ။ Transvaginal USG ႐ိုက္ေတာ့ Haematoma in anterior uterine and upper cervical wall ဆိုၿပီး ေရးထားပါတယ္။ RPOC မဟုတ္ပါတဲ့။
ဒုတိယေမးခြန္းေမးသူက ဆရာ၀န္ျဖစ္တယ္။ အဂၤလိပ္စာလံုးကို ဘာသာျပန္ပါမယ္။
Abortion = ကိုယ္၀န္ပ်က္ျခင္း၊
D&C = သားအိမ္ျခစ္ျခင္း၊
Antibiotics = ပဋိဇီ၀ေဆး၊
Transvaginal USG = ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန႐ိုက္တဲ့ အာလ္ထြာေဆာင္း၊
Haematoma in anterior uterine and upper cervical wall = ေမြးလမ္းေၾကာင္းေရွ႕ပိုင္းနဲ႔ သားအိမ္၀-အထက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ ေသြးခဲ၊
ကိုယ္၀န္ပ်က္ရင္ (၃) မ်ဳိးျဖစ္ႏိုင္တယ္။
၁။ အကုန္အစင္ထြက္ျခင္း၊ ဆရာ၀န္မလိုပါ။
၂။ တ၀က္တပ်က္က်ျခင္း၊ သားအိမ္ျခစ္ဖို႔လိုမယ္။
၃။ ပိုး၀င္ျခင္း၊ ေဆး + သားအိမ္ျခစ္တာလိုမယ္။
Retained products of conception (RPOC) ဆိုတာ သေႏၶတည္တာနဲ႔ဆိုင္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခုခု သားအိမ္ထဲမွာ က်န္ေနတာ။ အခ်င္းရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းနဲ႔ ေရႁမႊာအိတ္လႊာျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ အမ်ားဆံုးျဖစ္တာကေတာ့ Succinate lobe အခ်င္း ပိုျဖစ္တယ္။ တခါတေလမွာ ဒုတိယအခ်င္း၊ တတိယအခ်င္းလို႔လည္း ေခၚေသးတယ္။ ေသးေသးေလးျဖစ္တယ္။ ႀကီးတာကို Bilobate placenta လို႔ေခၚတယ္။ အရြယ္အစားညီသလိုေနတယ္။ ပံုမွန္အခ်င္းနဲ႔ ေသြးေၾကာဆက္ေနတယ္။ အခ်င္းေတြက ဆက္မေနရင္ Placenta spuria လို႔ သတ္မွတ္တယ္။
RPOC ကို ေန႔ေစ့လေစ့ ေမြးဖြားျဖစ္စဥ္မွာသာ မဟုတ္ဘဲ၊ လမေစ့ဘဲေမြးတာ၊ ကိုယ္၀န္အလိုလိုပ်က္ရာကေန၊ တမင္တကာ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်တာ၊ အားလံုးကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အထဲမွာ က်န္ေနႏိုင္တယ္ဆိုတာက အခ်င္းနဲ႔ပတ္သက္တာအျပင္ သေႏၶနဲ႔ပတ္သက္တာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘယ္ေလာက္အျဖစ္မ်ားသလဲ ေျပာၾကတာေတြ အေတာ္မတူပါ . . .
RPOC ကို ေန႔ေစ့လေစ့ ေမြးဖြားျဖစ္စဥ္မွာသာမဟုတ္ဘဲ၊ လမေစ့ဘဲေမြးတာ၊ ကိုယ္၀န္အလိုလို ပ်က္ရာကေန၊ တမင္တကာ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်တာ၊ အားလံုးကေနျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အထဲမွာ က်န္ေနႏိုင္တယ္ဆိုတာက အခ်င္းနဲ႔ပတ္သက္တာအျပင္ သေႏၶနဲ႔ပတ္သက္တာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘယ္ေလာက္အျဖစ္မ်ားသလဲ ေျပာၾကတာေတြ အေတာ္မတူပါ။ ၁% လို႔ ဖတ္ရတယ္။ ျဖစ္ရင္ေမြးၿပီး သူမ်ား ထက္ေသြးပိုဆင္းတာျဖစ္မွာ ေသခ်ာတယ္။ ေမြးလမ္းကေန ေသြးဆင္းတာအျပင္ ဆီးစပ္ကနာမယ္၊ ကိုယ္ပူမယ္။ ဒီလကၡဏာေတြက တျခားအေၾကာင္းေတြကေနလဲ ျဖစ္ေစတာမို႔ ခြဲျခားရမလြယ္တတ္ဘူး။ ဥပမာ ကိုယ္၀န္ပ်က္က်မွန္းမသိဘဲ ရာသီအမ်ားႀကီးဆင္းမယ္။ ကိုယ္၀န္အကုန္ပ်က္က်တာနဲ႔ တ၀က္တပ်က္ ပ်က္က်တာ ေရာႏိုင္တယ္။ မ်ဳိးပြားလမ္းမွာ တျခားအေၾကာင္းေၾကာင့္ ေရာင္ေနတာနဲ႔လဲ မွားႏိုင္တယ္။
RPOC ကို ထံုးစံအတိုင္းသားအိမ္ျခစ္တာလုပ္ရင္ ေသြးေတြတအားဆင္းႏိုင္တယ္။ တခါတေလ Aneurysm လို ေသြးေၾကာေဖာင္းတာရွိေနရင္ Artery embolization လုပ္ရတတ္တယ္။ Antibiotics ေဆးကို လိုလိုမယ္မယ္ႀကိဳေပး-မေပး အယူအဆ ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ Ultrasound လုပ္သင့္တယ္။ မွတ္ခ်က္က A variable amount of echogenic or heterogeneous material within the endometrial cavity လို႔ေရးႏိုင္တယ္။ ကိုယ္၀န္ပ်က္က်ၿပီးေနာက္ ဒါမွမဟုတ္ သားအိမ္လဲျခစ္ၿပီးေနာက္မွာ Endometrial thickness သားအိမ္-အတြင္းဆံုးလႊာရဲ႕ အထူက 5 mm ဆိုရင္ သံသယရွိသင့္တယ္။ MRI ႐ိုက္ရင္ သားအိမ္ထဲမွာ တခုခုရွိေနတာ၊ သားအိမ္-နံရံထူေနတာေတြျမင္ႏိုင္မယ္။ Endometritis သားအိမ္ေရာင္တာ၊ Gestational trophoblastic disease ကင္ဆာနဲ႔ ဆင္တဲ့ေရာဂါ၊ Uterine arteriovenous malformation သားအိမ္ေသြးေၾကာေရာဂါေတြနဲ႔ ခြဲျခားရမယ္။
Retained placenta အခ်င္းမက်ျခင္း
ပဌမေမးခြန္းက ကေလး ေန႔ေစလေစ့ ေမြးသူေတြမွာ အခ်င္းကပ္တာကိုေမးတာျဖစ္တယ္။ RPOC ထက္အျဖစ္မ်ားတယ္။ Retained placenta ေခၚတယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ မေျပာႏိုင္ဘူး။ ကိုယ္၀န္ကို ေဆးသံုးၿပီးဖ်က္ခ်တာ၊ လရင့္မွပ်က္က်တာ၊ အခ်င္းပံုမွန္မဟုတ္တာေတြကေန ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ သားဦးလဲျဖစ္၊ ကေလးေမြးမ်ားသူလဲျဖစ္၊ အသက္ႀကီးသူေတြလဲမလြတ္၊ ဆီးထဲမွာ အနယ္ပ႐ိုတင္းပါေနသူလဲစဥ္းစားရတယ္။ ကေလးပံုမွန္မဟုတ္ရင္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
အေရးေပၚကုသရတယ္။ အခ်င္းဆိုတာ ကေလးေမြးၿပီး အလိုလိုကြာက်လာရတယ္။ သားဦးျဖစ္ျဖစ္ ေမြးဖူးသူျဖစ္ျဖစ္ အမ်ားအားျဖင့္ ၅ မိနစ္သာ ၾကာတယ္။ IV drip ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ေဆးသြင္းတာ တပ္ထားရမယ္၊ Oxytocin drip မေပးသင့္ဘူး။ Oxytocin injection 20 IU ကို Saline 20 ml မွာေဖ်ာ္ၿပီး ခ်က္ႀကိဳးထဲထိုးေပးႏိုင္တယ္။ ခ်က္ႀကိဳးညႇပ္ဖိ႔ု အရင္းမွာ ကပ္ထားပါ။ နာရီ၀က္ေနလို႔မွ အခ်င္းမက်ေသးရင္ Manual removal အခ်င္းကို လက္နဲ႔ထုတ္ယူတာလုပ္ရမယ္။ ထံုေဆး၊ ေမ့ေဆးသင့္ေတာ္တာ သံုးႏိုင္တယ္။ သားအိမ္၀ျပန္မပိတ္ခင္ လက္ကို တံေတာင္ဆစ္ေလာက္အထိထည့္ၿပီး စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ခြာယူၿပီး ထုတ္ေပးရတယ္။ လူနာကို အားေပးထားရမယ္။ ေသြးလိုတာ ရွားတယ္။ အသက္အႏၲရာယ္ ထိခိုက္တာ မေတြ႕ဖူးခဲ့ပါ။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
