ေဒါက္တာေက်ာ္စြာဦး (ေရာင္ျခည္သစ္ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆးခန္း-တာ၀န္ခံ)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး ။ အပ်ဳိေဖာ္၀င္ၿပီးစ မိန္းကေလးေတြမွာ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ လစဥ္ရာသီစက္၀န္း ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ ။ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ရာသီစက္၀န္းျဖစ္တဲ့အခါမွာ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ အပ်ဳိေဖာ္၀င္စမိန္းကေလးေတြမွာ စိတ္ဖိစီးမႈေတြမ်ားတယ္၊ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈေတြမ်ားတယ္။ အဲဒီအတြက္ သူတို႔က လစဥ္ရာသီစက္၀န္းအေပၚသြားၿပီး သက္ေရာက္မႈရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း မီးယပ္ထိန္သြားသလို ျဖစ္တယ္။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း ရက္တိုတိုပဲ လာတယ္၊ ဥပမာ သံုးရက္လာရမွာကို တစ္ရက္တည္းနဲ႔ ၿပီးသြားတာမ်ဳိး။ ဒီလိုေလးေတြ ရွိပါတယ္။
ေမး ။ ရာသီစက္၀န္းေၾကာင့္ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲနဲ႔ စိတ္ခံစားမႈ ဆက္စပ္ပံုေလး သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ ။ ရာသီလာခ်ိန္မွာ အီစထ႐ိုဂ်င္နဲ႔ ပ႐ိုဂ်က္စတီ႐ုန္း ေဟာ္မုန္းအဆင့္က ေသြးထဲမွာ အတက္အက် ျဖစ္သြားပါတယ္။ အဲဒီလို ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲျဖစ္တာက စိတ္ခံစားမႈေပၚမွာလည္းသြားၿပီး သက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကိုယ္ရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးစံ၊ ပတ္၀န္းက်င္ကေျပာတဲ့ စကားေတြကလည္း စိတ္ခံစားမႈအေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္။
ေမး ။ ဆယ္ေက်ာ္သက္မိန္းကေလးေတြက ရာသီမလာတာ ႏွစ္လ-ငါးလ စသျဖင့္ ၾကာတဲ့အခါ စိုးရိမ္စိတ္ေလးေတြ ရွိၾကတယ္။ တစ္ခုခုမ်ား ျဖစ္လုိ႔လားဆိုၿပီး စိတ္ပူပန္ၾကတယ္။ ဒီလို မိန္းကေလးေတြအေနနဲ႔ ပံုမွန္ရာသီလာေအာင္ ဘယ္လိုေနထိုင္စားေသာက္ျပဳမူသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ အဓိကကေတာ့ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ျဖစ္တာဆိုေတာ့ စိတ္ခံစားမႈကလည္း လိုက္ပါေျပာင္းလဲလာတယ္။ ဒါကို သက္သာခ်င္တယ္၊ ရာသီ ပံုမွန္လာခ်င္တယ္ဆိုရင္ စိတ္ဖိစီးမႈေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ လိုပါတယ္။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားအားကစားလုပ္ေပးတာ၊ စာဖတ္တာ၊ သီခ်င္းနားေထာင္တာ၊ အိမ္မွာေနရင္း ေယာဂကစားတာ . . စသျဖင့္ စိတ္အပန္းေျဖတဲ့ အရာေလးေတြကို လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
အစားအေသာက္ပိုင္းဆိုင္ရာအေနနဲ႔ကေတာ့ အာဟာရျပည့္၀တဲ့အစားအေသာက္ေတြကို စားေပးရပါမယ္။ ႏြားႏို႔၊ ၾကက္ဥ၊ အသီးအႏွံ စတာေတြကို စားေပးရပါမယ္။ တစ္ခုရွိတာက ရာသီစက္၀န္းလာခ်ိန္မွာ လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီေသာက္တာ၊ အစပ္စားတာ၊ အခ်ဳိအအီအဆိမ့္ေတြ စားတာတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ေစခ်င္ပါတယ္။ေနာက္တစ္ခုအေနနဲ႔ အိပ္ေရး၀၀ အိပ္စက္အနားယူဖို႔လိုပါတယ္။
ေမး ။ ေလ့က်င့္ခန္းကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္လိုက္ခ်ိန္မွာလည္း ရာသီမလာဘူးလို႔ သိရပါတယ္။ ဒါကေကာ ဆက္စပ္မႈရွိပါသလား ဆရာ။
ေျဖ ။ ေလ့က်င့္ခန္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္လိုက္ခ်ိန္မွာ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါ။ အားကစားတစ္ခုခုလုပ္တဲ့အခါ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး လုပ္တာမဟုတ္ဘဲ အျပင္းအထန္လုပ္တဲ့အခါ ကိုက္ခဲနာ က်င္သြားမယ္၊ အဲဒီအခါ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္လာတယ္။ ဒါနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီး ရာသီစက္၀န္းမမွန္တာျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး ။ မိန္းကေလးေတြ အရင္က ပံုမွန္ရာသီလာေနရာကေနမိဘနဲ႔ခြဲၿပီး အေ၀းမွာ ေက်ာင္းတက္ရတဲ့အခါ တစ္ႏွစ္ေလာက္ ရာသီမလာေတာ့တာမ်ဳိး ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဘာျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲဆရာ။
ေျဖ ။ ဒါကို ေဆးပညာအရ Amenorrhea လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒါက ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆို လနဲ႔ ခ်ီၿပီး ရာသီမလာတာ၊ တခ်ဳိ႕ဆို ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး ရာသီမလာတာရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရင္ သားဖြားမီးယပ္အထူးကု ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ျပသသင့္ပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ဆရာ၀န္က ေဆးေပးၿပီး ကုသမႈ ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈေလ်ာ့က်ေအာင္ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြး ပညာေပးတဲ့နည္းနဲ႔လည္း ကုသမႈေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။
စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္လည္း ရာသီမမွန္တာျဖစ္တတ္သလို ရာသီမမွန္လို႔လည္း စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတတ္တယ္။ ဒါက အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္ေနတဲ့အတြက္ အပ်ဳိေဖာ္၀င္စ ရာသီလာစ သမီးေတြအေနနဲ႔ က်န္းမာေရးဗဟုသုတေတြကို ရွာမွီးေလ့လာေစခ်င္ပါတယ္။ အေၾကာက္တရားေတြမျဖစ္ဘဲ ဗဟုသုတအေနနဲ႔ဖတ္ပါ၊ ေလ့လာပါ၊ လိုက္နာပါလို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္
။ ရာသီစက္၀န္းေပ်ာက္ေနရင္လည္း အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္မိခင္ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာၿပီး ေဆးကုသမႈခံယူဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ မ်ဳိးဆက္ပြား က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတေတြကိုလည္း ေလ့လာထားေစခ်င္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
