ပါေမာကၡေဒါက္တာခင္လွလွ (နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္း၊ ဦးေခါင္းႏွင့္
လည္ပင္းေရာဂါပညာဌာန၊ ေဆးတကၠသိုလ္-၁၊ ရန္ကုန္)
တီဘီဆိုရင္ ေခ်ာင္းဆိုးေသြးပါ အဆုတ္ေရာဂါရယ္လို႔ လူသိမ်ားၾကပါတယ္။ တီဘီေရာဂါကိုျဖစ္ေစတဲ့တရားခံကေတာ့ Mycobacterium tuberculosis ဆုိတဲ့ အေကာင္ေလးပဲ။ တစ္ခါတေလ တျခားအေကာင္ေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။ Mycobacterium avium, Mycobacterium fortuitum ဆုိတဲ့ atypical Mycobacteria ေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
တီဘီေရာဂါဟာ အဆုတ္မွာအျဖစ္မ်ားတာမို႔ အဆုတ္ေရာဂါလို႔ ေခၚေပမယ့္ တျခားေနရာေတြမွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေသးပါတယ္။အဆုတ္မွာျဖစ္ရင္ pulmonary tuberculosis လို႔ေခၚၿပီး တျခားေနရာေတြမွာျဖစ္တာကို extrapulmonary tuberculosis လို႔ေခၚတယ္။အဲဒီလိုအမ်ဳိးအစားထဲမွာ နားမွာျဖစ္တဲ့တီဘီလည္းပါတယ္။
နားမွာျဖစ္တဲ့ တီဘီလို႔ဆိုရာမွာ တိတိက်က် ေျပာရရင္အလယ္နားမွာ ျဖစ္တာမ်ားတာမို႔ tuberculous otitis media လို႔ ေခၚၾကတယ္။အလယ္နားသာမကသူနဲ႔ဆက္ေနတဲ့ နားေနာက္က အ႐ိုးပါျဖစ္တယ္။ အဲဒီေနရာကို တီဘီပိုးေတြဘယ္လိုေရာက္္လာသလဲဆိုတာလည္း စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတယ္။
ထံုးစံအတိုင္းေသြးတို႔၊ ျပန္ရည္တို႔က ျပန္႔ႏွ႔ံလာႏိုင္သလို တစ္ခါတေလက်ေတာ့ နားစည္ေပါက္ေနရင္ အဲဒီအေပါက္ကေနလည္း ၀င္လာနိုင္တယ္။ၿပီးေတာ့ အလယ္နားနဲ႔ အစာေရမ်ိဴအစပိုင္းကိုဆက္ထားတဲ့ Eustachiam tube ကေနလည္း တက္လာႏိုင္တာပဲ။ ဘယ္နည္းနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ တီဘီပိုးကေတာ့အလယ္နားထဲ ေရာက္ၿပီ ဆိုၾကပါစို႔။
စျဖစ္ျဖစ္ခ်င္းမွာေတာ့ နားစည္က ထူလာတယ္တဲ့။ နားစည္ရဲ႕ အျပင္ဘက္မွာ အျပင္နားရိွၿပီး၊ နားစည္ရဲ႕ အတြင္းဖက္မွာ အလယ္နားရိွတာမို႔ အလယ္နားမွာ တီဘီပိုးေတြ၀င္ၿပီး ေသာင္းက်န္းေနေတာ့အလယ္နားကို ျပင္ပေလာကႀကီးနဲ႔ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ထားတဲ့ နားစည္ကလည္း ထူအမ္းအမ္းေလးျဖစ္လာတာ။ နားကိုစမ္းသပ္ၾကည့္တဲ့အခါ မူလကလိုေျပာင္လက္မေနေတာ့ဘဲ အမွတ္အသားေတြ Landmarks ေတြလည္းမေတြ႕ရေတာ့ဘူး။
အလယ္နားမွာ အရည္ေတြလည္း ထြက္ေနတာမို႔ အသံလိႈင္းသယ္ေဆာင္တာ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္တယ္။ Conductive pathway လို႔ ေခၚတဲ့ သယ္ေဆာင္တဲ့လမ္းေၾကာင္းမွာ ေရာဂါျဖစ္လို႔ နားအၾကားအာ႐ံုေလ်ာ့တာမို႔ conductive deafness ေခၚပါတယ္။အလယ္နားမွာ အရည္ထြက္႐ံုသာမက တၿခားပ်က္စီးမႈေတြလည္း ရိွတယ္။ အလယ္နားမွာရိွတဲ့ အေျမႇးပါးေလးေတြလည္း နားစည္လိုပဲထူလာတယ္။ ပိုဆိုးတာက အလယ္နားထဲမွာရိွတဲ့အသံ သယ္ေဆာင္တဲ့ အရိုးကေလးသံုးခုပါ ပ်က္စီးသြားနိုင္လို႔။ ထူးျခားတာက ဒီေလာက္ျဖစ္ပ်က္ေနတာနာတာ၊ ကိုက္တာ၊ ဖိရင္နာတာေတြ မရိွဘူး။ လည္ပင္းမွာေတာ့ အက်ိတ္ ထြက္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒီအခ်ိန္မွာ နားစည္ကိုၾကည့္ရင္ ထူးျခားတာေတြ႕ရတယ္။ နာတာရွည္နားျပည္ယိုတာဆိုရင္ နားစည္ေပါက္တာ တစ္ေပါက္တည္းပဲ မ်ားတယ္။ အခုနားတီဘီက်ေတာ့အေပါက္ေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႕ရတယ္။အဲဒီအဆင့္ကို ၾကာၾကာမေတြ႕ရဘူး။မၾကာခင္အဲဒီအေပါက္ေတြေပါင္းသြားၿပီး အေပါက္အႀကီးႀကီးျဖစ္သြားေရာ။နားထဲကအရည္ေတြလည္း ထြက္တာေပါ့။တစ္ခါတေလ အလယ္နားအေျမႇးေတြကေန အသီးေလးေတြ ထြက္လာတတ္တယ္။
အ႐ိုးကိုလည္း ခ်မ္းသာမေပးဘဲ စားတတ္တာေၾကာင့္ အ႐ိုးအက်ဳိးအပဲ့ေလးေတြျဖစ္ၿပီး အတြင္းနားကိုပါပ်က္စီးေစနိုင္တယ္။ အဲဒါဆိုရင္ ပိုဆိုးၿပီေပါ့။အလယ္နားထဲက ျဖတ္သြားတဲ့ အမွတ္(၇)အာ႐ံုေၾကာမႀကီးလည္း ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ အဲဒီအာ႐ံုေၾကာမႀကီးဟာ မ်က္ႏွာက ၾကြက္သားေတြနဲ႔ ဆိုင္တာမို႔ မ်က္စိပိတ္မရတာတို႔၊ ႏႈတ္ခမ္းရြဲ႕သြားတာတို႔ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ နားတီဘီဟာ တျခားေရာဂါေတြနဲ့စာရင္ ေနာက္က်မွေရာဂါနာမည္တပ္လို႔ ရတတ္တယ္။ ဒီေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေနမလားလို႔ မစဥ္းစားမိရင္ လမ္းလြဲေနႏိုင္ပါတယ္။
– နားစည္မွာအေပါက္ အမ်ားႀကီး ေတြ႕မယ္၊
– လည္ပင္းမွာ အက်ိတ္ထြက္မယ္၊
– အလယ္နားေရာင္ၿပီး အသီးေလးေတြ ထြက္မယ္ဆိုရင္ နားတီဘီကို စဥ္းစားသင့္ပါတယ္၊
ကံဆိုးတဲ့သူေတြကေတာ့ အတြင္းနားကို ထိခိုက္ၿပီး နားအၾကားေလ်ာ့တာတို႔၊ ခ်ာခ်ာလည္မူးတာတို႔ ခံစားရပါတယ္။ နားတီဘီလို႕တိတိက်က်ေျပာႏိုင္ဖို႔က အသားစယူရမယ္။
နားတီဘီကိုကုတဲ့အခါ တျခားတီဘီလိုပဲ တီဘီေဆးတိုက္ရပါတယ္။ နားေနာက္က အ႐ိုး (Mastoidbone)ထဲက အ႐ိုးအက်ဳိးအပဲ့ေတြကိုေတာ့ ခြဲစိတ္ၿပီးထုတ္ပစ္ပါတယ္။
နားတီဘီဟာ ၿပီးခဲ့တဲ ့၁၅ ႏွစ္အတြင္းျပန္ၿပီး ဦးေမာ့လာတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုပါ။ တီဘီပိုးေတြကပဲ ပိုစြမ္းလာလို႔လား။ လူေတြရဲ႕ ကိုယ္ခံ အားကက်သြားလို႔လာေတာ့ မသိဘူး။ မ်ားလာတာေတာ့ အမွန္ပဲ။ တီဘီေဆးမတိုးေတာ့တာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သတိထားရမယ့္အေျခအေနတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။
