———၊ ေဒါက္တာတင့္ေဆြ ၊———
၁။ မဂၤလာပါဆရာ။ ကြၽန္ေတာ့္အသက္ ၂၄ ႏွစ္ပါ။ အရင္ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ကစၿပီး ေခါင္းအံုးႏွစ္လံုးဆင့္ အိပ္ပါတယ္ဆရာ။ ညဘက္ဆို ေက်ာက္ေရြးပါတယ္ဆရာ။ ေခါင္းငံု႔ရပါတယ္ဗ်။ ဖုန္းတေနကုန္ သံုးရပါတယ္ဆရာ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးလေလာက္ကစ ဇက္ေတြအရမ္းေညာင္းကိုက္ၿပီး ေခါင္းတစ္ျခမ္း ကိုက္လာပါတယ္။ မ်က္လံုးလည္း တအားကိုက္ပါတယ္ဆရာ။ ခုထိ မသက္သာေသးပါဘူးဗ်။ အရင္ျပေနၾက ဆရာ၀န္ကေတာ့ ေခါင္းကိုက္ေရာဂါလို႔ေျပာၿပီး အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးပဲ ၃ လေလာက္ ဆက္တိုက္ေပးပါတယ္။ ေဆးေသာက္ခ်ိန္သက္သာၿပီး ေဆးနားရင္ ျပန္ျပန္ျဖစ္ပါတယ္။
ယခု ဆရာ၀န္ေျပာင္းၿပီး ျပေတာ့မွ ဂုတ္က်ီးေပါင္း အာ႐ံုေၾကာလမ္းေၾကာင္း က်ဥ္းတာလို႔ ေျပာပါတယ္ဗ်။ ယခု သူ႔နားေဆးထိုး ေဆးေသာက္လုပ္ေနတာ ၁ လေလာက္ေတာ့ ရွိပါၿပီခင္ဗ်။ သက္သာလိုက္ ျပန္ျဖစ္လိုက္ပဲ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ေလးေတြကို သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ ဖုန္းသံုးရ၊ မရ သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ စီးပြားေရးအရေတာ့ သံုးေနရလို႔ပါဗ်။ ေရာဂါအရ မသံုးရဖူးဆိုရင္ေတာ့ မသံုးေတာ့ပါဘူးဗ်။ နာတာရွည္ေရာဂါလား။ အရွင္းေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါသလားဗ်။ ဆရာအားလပ္ခ်ိန္မ်ားရွိရင္ ေျဖးၾကားေပးပါဦးဗ်။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်။
၂။ ဆရာ႐ွင့္ ႐ိုေသစြာ စာေရးလိုက္ရပါသည္။ ကြၽန္မအသက္ ၃၅ႏွစ္၊ အိမ္ေထာင္႐ွိပါသည္။ ဗိုက္ခြဲၿပီး မီးဖြားထားသူပါ။ အခု ႏို႔စို႔သမီးငယ္ေလးက ၈ လပါ။ ကြၽန္မအခု ဂုတ္က်ီးေပါင္းေ၀ဒနာ ခံစားေနရပါတယ္႐ွင့္။ တပတ္တခါ အၿမဲပဲ ေခါင္းတျခမ္းထိုးကိုက္၊ ေျခလက္တုန္၊ ေခါင္းမူး၊ ေအာ့အန္၊ ၀မ္းသြားခ်င္သလိုျဖစ္တဲ့ လကၡဏာမ်ားျဖစ္ၿပီး လူက တုန္းကနဲ ပစ္လဲသလိုပါ႐ွင့္။ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ၾကည့္ေတာ့ ဆရာ၀န္က က်ီးေပါင္းလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး ေသာက္ေဆးစြဲေသာက္ဖို႔ ေပးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဆးၫႊန္းစာမွာ ႏို႔တိုက္မိခင္နဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မ်ား မေသာက္သံုးရလို႔ ပါပါတယ္႐ွင့္။ ကေလးငယ္ေလးထံကို ေဆးအာနိသင္မ်ားက မိခင္ႏို႔မွတဆင့္ ေရာက္ႏိုင္ပါသလား႐ွင့္။
ကြၽန္မမွာလည္း ေ၀ဒနာေပၚရင္ မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္တတ္တာမို႔ ေဆးေသာက္လိုေပမယ့္ ကေလးကိုလည္း စိုးရိမ္တာမို႔ ေ၀ခြဲရခက္ေနပါသည္႐ွင့္။ ကူညီေျဖၾကားေပးပါဦး႐ွင့္။ ကြၽန္မ၏ ဓာတ္မွန္အေျဖႏွင့္ ေသာက္ရန္ၫႊန္ၾကားထားေသာ ေဆးမ်ားကိုလည္း ျပသအပ္ပါသည္ရွင့္။ ေသာက္ေဆးမ်ားမွာ Nervex n ညတစ္ႀကိမ္ ၂ လံုး ၁ လေသာက္ရန္ Calcivita Forte မနက္ ၁ လံုး ၆ လေသာက္ရန္ Nuberol ည ၁ လံုး ၁ လေသာက္ရန္ Osteoflan မနက္ ၁ လံုး ၆ လေသာက္ရန္တို႔ ျဖစ္ပါသည္ရွင့္။
၃။ မဂၤလာပါဆရာ ကြ်န္မ၏ခင္ပြန္းမွာ ၄၈ ႏွစ္အရြယ္ ႏိုင္ငံျခားသေဘာၤသားတစ္ေယာက္ပါ။ ဆီးခ်ဳိနဲ႔ေသြးတိုး အနည္းငယ္ရွိပါတယ္။ လြန္ခဲ့ေသာ ၂ ရက္က အိပ္ရာအထ အံုးလြဲသလိုျဖစ္ေနၿပီး ယခုတိုင္ ေဆးလိမ္းေသာ္လည္း မသက္သာပါတဲ့။ neck collar လည္းတပ္ပါသည္တဲ့။ နားအေနာက္ လက္ ၃ လံုး ေနရာေလာက္မွ ထိုးပါသည္တဲ့။ မည္သို႔လုပ္ရမည္ကို ေက်းဇူးျပဳ၍ ၫႊန္ၾကားေပးပါရွင္။ ေက်းဇူးတင္ပါသည္ရွင့္။
က်ီးေပါင္းတက္တာ ခဏခဏေမးၾကတယ္။ လည္ပင္းလား၊ ခါးလား မေျပာသူကမ်ားတယ္။ ျဖစ္တာလည္း မရွား။
အရိုးက်ီးေပါင္းတက္ျခင္း Spondylosis ဆိုတာ အ႐ိုး-အဆစ္ေတြ အနိစၥျဖစ္စဥ္သေဘာ ေျပာင္းလဲ-ပ်က္ယြင္းလာတာမ်ဳိးပါ။ ျဖစ္တာကေတာ့ အဆစ္ေပမယ့္ သူ႔အနားက အာ႐ံုေၾကာေတြကို ဖိမိရင္ ပိုၿပီး ဒုကၡေပးတယ္။ အာ႐ံုေၾကာဆိုတာက နာတာကို သိတာနဲ႔ လႈပ္ရွားမႈေဆာင္ရြက္တာဆိုၿပီး အနည္းဆံုး ၂ မ်ဳိးရွိတာမို႔ ဒဏ္ခံရတဲ့ အာ႐ံုေၾကာအမ်ဳိးအစားလိုက္ၿပီး၊ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ျဖစ္လာေစတယ္။ နာတာ-က်င္တာ၊ ေကာင္းေကာင္းမလႈပ္ရွားႏိုင္တာ မ်ဳိးေတြပါ။ ညအိပ္တံုး ေခါင္းအံုးအေနအထား မမွန္လို႔၊ ျဖစ္တာကလည္း ဒါမ်ဳိးအေသးစားပဲ။ အံုးလြဲတယ္ ေခၚတာမ်ဳိးေပါ့။ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္း သိပ္တိတိက်က် မသိရင္ သီအိုရီေတြ မ်ားေနတတ္တာေတြထဲ ဒီေရာဂါလည္း ပါတယ္။
“ အရိုးက်ီးေပါင္းတက္ျခင္း Spondylosis ဆိုတာ အ႐ိုး-အဆစ္ေတြ အနိစၥျဖစ္စဥ္သေဘာ ေျပာင္းလဲ-ပ်က္ယြင္းလာတာမ်ဳိးပါ။ ျဖစ္တာကေတာ့ အဆစ္ေပမယ့္ သူ႔အနားက အာ႐ံုေၾကာေတြကို ဖိမိရင္ ပိုၿပီး ဒုကၡေပးတယ္” . . .
ေက်ာ႐ိုးလို႔သာ အလြယ္ေျပာတာ ေက်ာ႐ိုးက အ႐ိုးေတြအမ်ားႀကီး ထပ္ေနတာ၊ ၾကားေနရာေတြက အဆစ္ေတြျဖစ္တယ္။ လည္ပင္း၊ ရင္ေခါင္း၊ ခါး၊ တင္ပါး၊ အၿမီးပိုင္းေတြဆိုၿပီး ေနရာအလိုက္ ေခၚရတယ္။ စုစုေပါင္း (၇ + ၁၂ + ၅ + ၅ + ၄)=၃၃ ႐ိုးရွိတယ္။ ခႏၶာေဗဒ ေရးျပေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အ႐ိုးက်ီးေပါင္းတက္တာက ဒီေနရာေတြမွာ အျဖစ္မ်ားလို႔။ အ႐ိုးတခုနဲ႔ တခုၾကား ေနရာကေန အာ႐ံုေၾကာေတြက ဘယ္-ညာ ျဖာထြက္တယ္။ အ႐ိုး-အဆစ္မေကာင္းရင္ အဲဒီအာ႐ံုေၾကာေတြကို သြားဖိမိတာနဲ႔ လကၡဏာေတြ ရေစေတာ့တယ္။ လည္ပင္း နာ၊ ဂုတ္ပိုး နာ၊ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းကိုက္၊ လည္ပင္း တင္းေတာင့္၊ လက္တေလွ်ာက္ အပ္နဲ႔ထိုးခံရသလို ခံစား၊ ထံုက်င္၊ လက္ေကာင္းေကာင္း မလႈပ္ႏိုင္၊ လက္ဖ်ားေတြ ထံုက်င္၊ အေနအထိုင္-အလုပ္အကိုင္ခက္၊ အားယုတ္၊ အအိပ္ပ်က္။
ဒီလကၡဏာေတြက Spondylosis ေၾကာင့္ အျပင္ Herniated intervertebral disks အဆစ္ၾကား အရြတ္ကြၽံထြက္တာနဲ႔ Fibromyalgia and myofascial pain syndromes အရြတ္-ၾကြက္သားေရာဂါမ်ဳိးေတြေၾကာင့္ပါ ျဖစ္တတ္တယ္။ လူေတြအရြယ္ရလာရင္ သူ႔အလိုလို အဆစ္ၿမဲေစေအာင္ ႀကိဳးစားတဲ့အေနနဲ႔ အ႐ိုးမ်က္ႏွာျပင္ က်ယ္လာတယ္။ ဒီလိုလုပ္လို႔ ဒီအေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္လာေစတတ္ေသးတယ္။ အရြယ္ရရင္ ဘာမွမေကာင္းဘူး မဟုတ္လား။
လည္ပင္းပိုင္းျဖစ္ရင္ Cervical spondylosis ေခၚတယ္။ ခါးျဖစ္ရင္ Lower back spondylosis ေခၚတယ္။ လည္ပင္းမွာျဖစ္တာ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ ပိုမ်ားတယ္။ သမင္လည္ျပန္ သိပ္မၾကည့္ၾကနဲ႔။ လည္ပင္းမွာ ျဖစ္သူေတြဆိုရင္ တက္တဲ့က်ီးေပါင္းက အာ႐ံုေၾကာကို တိုက္ရိုက္ဖိတာေၾကာင့္ ေအာက္ပိုင္းတခုလံုး အားနည္းတာ၊ လမ္းသြားလာပံုမမွန္တာ၊ ကိုယ္ကို ဘယ္-ညာ ေကာင္းေကာင္းမထိန္းႏိုင္တာ၊ ဆီး-၀မ္းသြားရာ မမွန္တာေတြပါ ျဖစ္ေစတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေျခေတြ၊ လက္ေတြမွာ အာ႐ံုေၾကာနဲ႔ ေသြးေလွ်ာက္တာ ထိခိုက္လို႔ ေရွာ့ခ္လို႔ေခၚႏိုင္တဲ့ Paresthesia ျဖစ္ေစတတ္ေသးတယ္။ ေသခ်ာေအာင္ X-rays နဲ႔ MRI လုပ္ရတယ္။ အေနအထိုင္၊ အသြားအလာ၊ စတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာမို႔ လူေနမႈပံုစံ ေျပာင္းဖို႔လိုလာတယ္။ လုပ္ေနရတဲ့ အလုပ္ကေန ေျပာင္းသင့္ေျပာင္းရမယ္။ ေဘးကေန လုပ္ေပးႏိုင္တာေတြက ဖီဇီ႐ိုသာရာပီကုတာနဲ႔ အနာသက္သာေဆးေတြေပးတာ ျဖစ္တယ္။ လိုအပ္လာရင္ ခြဲစိတ္ရတယ္။ တျခားနည္းလမ္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ Osteo- pathic manipulative medicine (OMM), massage, trigger-point therapy, chiropractic, osteopathic care and acupuncture ဆိုတာေတြပါတယ္။
အာယုေဗဒနည္းမွာ Mahanarayan taila က အေကာင္းဆံုးလို႔ဆိုတယ္။ တေန႔ ၂-၃ ႀကိမ္ ႏွိပ္ေပးရတယ္။ ေဆာင္းတြင္းဆိုရင္ ေဆးအဆီကို နည္းနည္းအပူေပးၿပီးမွ သံုးရတယ္။ Guggulu ဆိုတဲ့ေဆးလည္း ေကာင္းတယ္ေျပာတယ္။ Simhanada gug-gulu ေဆးျပာကို တခါေသာက္ ၂-၄ ျပား၊ တေန႔ ၄ ႀကိမ္ေပးတယ္။ ေရေႏြး ဒါမွမဟုတ္ ႏြားႏို႔ပူပူနဲ႔ ေသာက္ခိုင္းတယ္။ ဒီေဆးက ၀မ္းႏုတ္တဲ့ သေဘာလည္းပါတယ္။ ၀မ္းမခ်ဳပ္ေစရဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ ၄ ျပားနဲ႔မရရင္ ၆ ျပားေပးတယ္။ Triphala powder ေဆးမႈန္႔ကိုလည္း သံုးတယ္။ ႏြားႏို႔ပူပူထဲ ေဆးလက္ဖက္ရည္ ၁ ဇြန္းနဲ႔ သၾကားထည့္ေသာက္ေစတယ္။ တစ္ပတ္ ၂ ခါကေန တေန႔တခါေပးတယ္။
နာတဲ့ေနရာကို အပူကပ္တာ အက်ဳိးရွိတယ္။ သတိထားဖို႔က ျဖစ္ေနတဲ့ေရာဂါေၾကာင့္ ထံုေနတဲ့ ေနရာေလးေတြ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ အဲဒီေနရာကို အပူကပ္ရင္ မလြန္ေစနဲ႔။ လူနာက ပူတာမသိဘူး။ တေန႔ကို နာရီ၀က္ လုပ္ရတယ္။ နာတဲ့ေနရာေတြကို ႏွိပ္တာမွာ အတင္းမလုပ္ရပါ။ ပိုဆိုးေစတတ္တယ္။ အသာအယာႏွိပ္ပါ။ လည္ပင္းျဖစ္တာကို အခံရခက္လို႔ဆိုၿပီး ေဆးကုတာကို အတင္းမလုပ္သင့္ဘူး။ ခါးတဲ့ အစားအစာေတြ တည့္တယ္။ ေအးတဲ့ရာသီဥတု၊ ေအးတဲ့ေရခ်ဳိးတာ၊ အျပင္းအထန္လႈပ္ရွားတာ မေကာင္းပါ။ လည္ပင္းေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ အလုပ္ကိုနားလုပ္ပါ။
အမ်ားဆံုးသံုးတဲ့ အနာသက္သာေဆး (၃) မ်ဳိးရွိတယ္။ တမ်ဳိးကေန ေနာက္တမ်ဳိးလည္း ေျပာင္းဖို႔လိုရင္ ေျပာင္းပါ။ Diclofenac, ibuprofen နဲ႔ naproxen ေဆးေတြ။ ေလနာရွိသူ၊ ပန္းနာရွိသူ၊ ေသြးတိုးရွိသူ၊ အသည္းမေကာင္းသူ၊ ႏွလံုးေရာဂါရွိသူေတြနဲ႔ မသင့္ပါ။ သူတို႔က Paracetamol ေသာက္ႏိုင္တယ္။ သိပ္ဆိုးတဲ့အခ်ိန္မွာ Codeine ပါတဲ့ အနာသက္သာေဆး ေသာက္ႏိုင္တယ္။ Muscle relaxants ၾကြက္သားေျပေလ်ာ့ေဆးလည္း တခ်ိဳ႕မွာလိုတယ္။ ရက္တိုသာလိုမယ္။ ၁၀ ရက္ထက္မၾကာသင့္ပါ။ Diazepam ကိုလည္း တခါတေလလိုမယ္။ နားႏိုင္၊ အိပ္ႏိုင္ေစမယ္။ Amitri-ptyline နာတာက တလအထိၾကာေနရင္ ေပးတယ္။ အမွန္က စိတ္မက်ေဆးျဖစ္တယ္။ Gabapentin (pregabalin) ေဆးကိုလည္း သံုးရတယ္။ အာ႐ံုေၾကာထိလို႔ နာတာကို သက္သာေစတယ္။ တခါတေလ အနာသက္သာေဆးထိုးပါ။
သင့္ေတာ္တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရတယ္။ ေအ႐ိုးဗစ္၊ ေရကူးတာ၊ လမ္းေလွ်ာက္တာ။ ညအိပ္ရင္ လည္ပင္းမွာ အေနေတာ္မာတင္းတင္း ေခါင္းအံုးသံုးပါ။ ထိုင္တာမွာ အေနအထား သင့္ေတာ္တာေရြးပါ။ neck brace or collar လည္ပင္းေကာ္လာကို အၾကာႀကီးေတာ့ မလိုပါ။ တပတ္ထက္မပိုသင့္ပါ။ လိုအပ္သူေတြက ခြဲစိတ္ကုသမႈ လုပ္ရမယ္။
