၊ ဇြန္ခိုင္ဦး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
ႏွလံုးလွ ဆရာ၀န္ ေဒါက္တာခြန္၀င္းလတ္ အေၾကာင္းကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္လူမႈကြန္ရက္တြင္ မ်ားမၾကာမီက စတင္ ၾကားသိခဲ့ရသည္။
“လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္ . . . သူ႔ကို စေတြ႕တုန္းက သူက ခြဲခန္းထဲကေန ေဘာင္းဘီေရွာ့ပင္ႀကီးနဲ႔ ထြက္လာတာ၊ ဟာ..ဘယ္လိုဆရာ၀န္တုန္းဟ၊ ခြဲခန္း၀င္တာ ေဘာင္းဘီတိုႀကီးနဲ႔ပါလားေပါ့။ ေနာက္မွသိရတာ ..သူ၀တ္လာတဲ့ပုဆိုးကို ခြဲတဲ့လူနာကို ေပးခဲ့တာတဲ့။ အက္စီးဒင့္ျဖစ္တဲ့ လူနာပုဆိုးမွာ ေသြးေတြ ေပေနၿပီး လဲဖို႔ရာ ပုဆိုးအပိုမပါလို႔တဲ့”ဆိုၿပီး ေဒါက္တာခြန္၀င္းလတ္၏ လူနာမ်ားအေပၚထားသည့္ သေဘာထားကို စာေရးသူ ကိုစိုးထိုက္က စတင္ ေရးသား ေဖာ္ျပထားသည္။
ေဒါက္တာခြန္၀င္းလတ္ ေျပာဖူးသည့္-
“အစိုးရ၀န္ထမ္းဆိုတာ တကယ့္ပရဟိတသမားေတြဗ်။ စိတ္ထားတတ္ရင္ ကုသိုလ္သိပ္ရတာ၊ ပရဟိတစိတ္႐ွိမွ အစိုးရ၀န္ထမ္း လုပ္တာေကာင္းတယ္ဗ်”ဆိုသည့္ စကားႏွင့္အတူ သူ႔အေျပာႏွင့္ ေလွ်ာ္ညီစြာပင္ လူနာမ်ားအေပၚ ေစတနာထားၿပီး ေငြေၾကးမရွိလွ်င္ အခမဲ့ခြဲစိတ္ကုသေပးသူ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနတတ္ၿပီး လူနာႏွင့္ လူနာ႐ွင္မ်ားကို ခပ္ၿပံဳးၿပံဳးဆက္ဆံတတ္သျဖင့္ သူနာျပဳဆရာမမ်ားကလည္း လူနာမ်ားအေပၚ မခ်ိဳမသာမဆက္ဆံရဲေတာ့ေၾကာင္း၊ ဖဒိုေဆး႐ံုတြင္ သူတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ သံုးႏွစ္တာကာလအတြင္း ေဆး႐ံုတြင္း အေဆာက္အဦသစ္မ်ား၊ အိမ္သာမ်ား တိုးတက္လာခဲ့ရာ လူနာမ်ား၏ ေဆး႐ံုေၾကာက္စိတ္ကို တြန္းလွန္ပစ္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း ဆက္လက္ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။
မတၱရာၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေလးႏွစ္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး ထိုေဒသမွ ေျပာင္းေရႊ႕လာရစဥ္ကလည္း မတၱရာၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားမ်ား ၀မ္းနည္းစြာ ငိုေၾကြးခဲ့ရေၾကာင္း သိရသည္။ ယခုတစ္ဖန္ ဖဒိုၿမိဳ႕မွ ရွမ္း ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းဘက္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ အမိန္႔စာက်လာခဲ့ရာ ဖဒိုၿမိဳ႕သူ ၿမိဳ႕သားမ်ားက ငိုေၾကြး႐ံုတင္မက ငို႐ံုႏွင့္မၿပီးသည္ကို သေဘာေပါက္နားလည္စြာ ေတာင္ေပၚေတာင္ေအာက္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္အတူ ဖဒို ၁၆ အုပ္စု ျပည္သူအားလံုးက ၀ိုင္း၀န္းလက္မွတ္ထိုးကာ ၀န္ႀကီးဆီ စာပို႔ၾကေၾကာင္း သိရသည္။
ထိုအေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဒါက္တာခြန္၀င္းလတ္၏ ခံစားခ်က္ကို ေမးျမန္းၾကည့္ခဲ့ရာ-
“သူတို႔အေနနဲ႔ ျပန္လည္ ေတာင္းဆိုေနတဲ့အတြက္ ေပ်ာ္ပါတယ္။ ကိုယ္ရဲ႕ ေစတနာနဲ႔ ေဆးကုသ မႈေပးခဲ့တဲ့အေပၚ သူတို႔ရင္ထဲမွာ သက္ေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတာကို သိလိုက္ရတဲ့အတြက္ ၀မ္းသာမိပါတယ္။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္က လိုလိုလားလားနဲ႔ ျပန္ေတာင္းဆိုၾကတယ္ဆိုေတာ့ ဆရာ့အေနနဲ႔ ေက်နပ္ပါတယ္။
ဆရာကေတာ့ အစိုးရ၀န္ထမ္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ေျပာင္းေရႊ႕ရမယ္လို႔ တာ၀န္ခ်လာရင္ ေျပာင္းရမွာပဲေလ၊ ေျပာင္းခ်င္စိတ္ရွိတယ္၊ မရွိဘူးဆိုတာထက္ ေျပာင္းရမယ္လို႔ ေျပာလာရင္ လက္ခံရမွာပါပဲ။ အခုလို ကိုယ္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ နယ္ေလးက ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြက ကိုယ့္ကို ခ်စ္ခင္ေလးစားၿပီး ျပန္လည္ေတာင္းဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ပို၀မ္းသာရတာေပါ့ . .
ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဒီေဆး႐ံုေလးရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြက အခုမွ စျမင္ရတာေလ၊ ေဒသတစ္ခု ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ဆိုတာ ၅ ႏွစ္ေလာက္မွ ေသခ်ာပီျပင္မွာေလ၊ ဒီေတာ့ သူတို႔ ဆႏၵရွိလုိ႔ ဒီမွာ ျပန္လည္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ေပးရင္လည္း ဆရာက ဆက္လက္ၿပီး ေက်ေက်နပ္နပ္နဲ႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သြား မွာပါ”ဟု ေျပာျပခဲ့သည္။
ေတာင္ႀကီးဇာတိ၊ ပအို႔လူမ်ဳိးျဖစ္သူ ေဒါက္တာခြန္၀င္းလတ္သည္ မိသားစုတြင္ သားသံုးဦးအနက္ အႀကီးဆံုး သားျဖစ္သည္။ အသက္ ၃၈ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္သည့္ ေဒါက္တာခြန္၀င္းလတ္သည္ ၁၆ ကုတင္ဆံ့ ဖဒိုေဆး႐ံုတြင္ တိုက္နယ္တာ၀န္ခံ ဆရာ၀န္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္မွာ သံုးႏွစ္တိုင္ခဲ့ၿပီ။
“ဖဒိုကို စေရာက္တုန္းက ေဆး႐ံုရဲ႕႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြက မျပည့္စံုေသးဘူး၊ ေဆး၀ါးေတြနဲ႔ ေဆးပစၥည္းကိရိယာေတြကလည္း မျပည့္စံုေသးပါဘူး။ ဆရာ၀န္ကလည္း ဆရာေရာက္မွ တစ္ ေယာက္တည္းရွိတာဆိုေတာ့ လူနာေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈရဖို႔က ေတာ္ေတာ္ခက္ခဲခဲ့ပါတယ္။ ေဒသခံလူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ေဆး႐ံုလာျပရမွာေၾကာက္တဲ့ စိတ္ေတြ၊ ဆရာ၀န္နဲ႔ေတြ႕ရမွာ ၀န္ေလးတဲ့စိတ္ေတြကို အဓိက ရင္ဆိုင္ရပါတယ္”ဟု ေဒါက္တာခြန္၀င္းလတ္က ဖဒိုၿမိဳ႕တြင္ စတင္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္က သူ႔ အေတြ႕အႀကံဳကို ျပန္ေျပာင္းေျပာျပခဲ့သည္။
ဆရာ၀န္ရယ္လို႔ သူတစ္ဦးသာရွိၿပီး သူနာျပဳမ်ားႏွင့္ အျခား က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းအနည္းငယ္ရွိေၾကာင္း၊ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး၊ ေက်ာက္တံခါးၿမိဳ႕နယ္၊ ဖဒိုၿမိဳ႕အတြက္ ၁၆ ကုတင္ဆံ့ေဆး႐ံု တစ္ခုတည္းႏွင့္ပင္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးေနရေၾကာင္း သိရသည္။
“အရင္တုန္းကေတာ့ ေခ်ာင္က်ၿပီး လမ္းပမ္း ဆက္သြယ္ေရး မေကာင္းပါဘူး၊ ေလးငါးႏွစ္အတြင္း မွာ ဒီေဒသက ဖြံ႕ၿဖိဳးလာတာပါ၊ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔လည္း ဒီေဆး႐ံုကို စေရာက္လာခါစမွာ အမ်ားႀကီး ႀကိဳးပမ္းခဲ့ရပါတယ္။ အရင္က လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲေတာ့ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြလည္း အေရာက္အေပါက္ နည္းခဲ့တယ္ေလ။ အခုေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ အစိုးရကလည္း ေဆး၀ါးေတြ၊ ေဆးပစၥည္းေတြ ေထာက္ပံ့လာတဲ့အတြက္ လံုေလာက္မႈ ရွိပါတယ္။ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းအင္အားကေတာ့ လံုေလာက္မႈ မရွိဘူးဆိုေပမယ့္ ေနရာတိုင္း၊ ေနရာတိုင္းကေတာ့ ဒီလိုပဲ လုပ္ေဆာင္ေနရတာပဲေလ”
ဖဒိုၿမိဳ႕တြင္ ကရင္လူမ်ဳိးအမ်ားစုရွိၾကၿပီး အိႏၵိယ ႏြယ္ဖြား ဟိႏၵဴလူမ်ဳိးမ်ားလည္းရွိၾကရာ ထိုၿမိဳ႕ေလး သို႔ စေရာက္ခါက ေဒါက္တာခြန္၀င္းလတ္အတြက္ ဘာသာစကားအခက္အခဲ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။
“စေရာက္ခါစမွာ သူတို႔လူမ်ဳိးလည္း မဟုတ္၊ သူတို႔ဘာသာစကားလည္း မတတ္ေတာ့ ယံုၾကည္မႈ ရဖို႔ ေတာ္ေတာ္ ခက္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ကိုယ္ရဲ႕ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္နဲ႔ပဲ သူတို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္မႈကို ရရွိခဲ့တာပါ”
“ဆရာကေတာ့ ဆရာ၀န္ေတြ လိုက္နာရမယ့္ Hippocratic Oath ကိုေလးေလးစားစား လုိက္နာပါတယ္။ လူနာေတြအားလံုးကို ကိုယ့္ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြလို သေဘာထားၿပီး ေဆးကုသမႈေပးပါတယ္၊ အားလံုးကို တန္းတူညီမွ် ဆက္ဆံၿပီး ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးပါတယ္”ဟု ေဒါက္တာခြန္၀င္းလတ္ က ဆိုသည္။
ဖဒိုၿမိဳ႕သည္ ယခင္က ငွက္ဖ်ားေရာဂါ အျဖစ္မ်ားေသာ ေဒသျဖစ္ခဲ့ၿပီး ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ျဖစ္ႏႈန္း နည္းသြားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
“အခုေနာက္ပိုင္း အျဖစ္မ်ားတာကေတာ့ ကေလးေတြဆိုရင္ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ေရာဂါေတြ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဒုတိယအျဖစ္မ်ားတာကေတာ့ ယာဥ္တိုက္မႈေတြပါပဲ။ ဒီေဒသမွာ ဆိုင္ကယ္ေတြ အစီးမ်ားတဲ့အတြက္ ဆိုင္ကယ္ဦးထုပ္ မေဆာင္းဘဲ စီးၾကေတာ့ ယာဥ္မေတာ္တဆ ထိခိုက္မႈေတြ အျဖစ္မ်ားပါတယ္”ဟု ဖဒိုၿမိဳ႕၏ က်န္းမာေရး အေျခအေနကို ေျပာျပခဲ့သည္။
ေဒါက္တာခြန္၀င္းလတ္အား ဖဒိုနယ္သူနယ္သားမ်ားက သူတို႔ၿမိဳ႕မွ မေျပာင္းေရႊ႕ေစခ်င္သျဖင့္ ၀ိုင္း၀န္းလက္မွတ္ထိုးကာ ေတာင္းဆိုေၾကာင္း ၾကားသိရသည့္အတြက္ ကေလးအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး ပါေမာကၡေဒါက္တာရဲျမင့္ေက်ာ္၊ တြဲဖက္ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ဦးစိုးလြင္တို႔က ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္ေၾကာင္း လူမႈကြန္ရက္တြင္ ေရးသားေဖာ္ျပမႈအေပၚ-
“ကိုယ့္ဆရာေတြရဲ႕ ဒီလိုအားေပးဂုဏ္ျပဳမႈကို သိရေတာ့ ၀မ္းသာပါတယ္။ အားလည္း တက္ရပါတယ္။ ဆရာရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ဒီလို အသိအမွတ္ ျပဳေပးတဲ့အတြက္ ေရွ႕ဆက္အလုပ္လုပ္ဖို႔ရာ ခြန္အားရွိသြားပါတယ္. .
တကယ္ေတာ့လည္း ကြၽန္ေတာ္က ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ရဲ႕ လုပ္႐ိုးလုပ္စဥ္အတိုင္း လုပ္တာပါပဲ။ ဆရာ၀န္တိုင္း ဆရာ၀န္တိုင္းက ေစတနာနဲ႔ပဲ ေဆးကုသမႈေပးတာပါပဲ။ ေစတနာမပါဘဲနဲ႔ဆရာ၀န္ေတာ့ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေစတနာရွိလို႔ အစိုးရ၀န္ထမ္းလုပ္ၿပီး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္ ထားရွိခဲ့တဲ့ ေစတနာေလးက တန္ျပန္သက္ေရာက္မႈ ရခဲ့တဲ့အတြက္ ၀မ္းသာမိပါတယ္။ ေရွ႕ဆက္ဖို႔လည္း ခြန္အားေတြ ရရွိခဲ့ပါတယ္” ဟု ေဒါက္တာခြန္၀င္းလတ္က ႐ိုးသားစြာေျပာျပခဲ့ပါသည္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
