ေဒါက္တာအုန္းေက်ာ္ (စိတ္က်န္းမာေရးဆရာ၀န္ႀကီး – အၿငိမ္းစား)
ဘာသာေရး ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္က်န္းမာေရးေဆးပညာရဲ႕အျမင္ကို ေဆြးေႏြးတင္ျပလိုပါတယ္။ ဘာသာေရး ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူေတြကို ေလ့လာတဲ့အခါမွာ ဘာသာတရားအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာသာေရးယံုၾကည္ကိုးကြယ္တာက စိတ္က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္ဘာသာတရား ကိုးကြယ္မႈမဆို စိတ္က်န္းမာေရးအတြက္ အက်ဳိးရွိႏိုင္ပါတယ္။
ဘာသာေရး ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈက စိတ္က်န္းမာေရးကို ဘယ္လိုအက်ဳိးျပဳႏိုင္သလဲ
(၁) အခက္အခဲကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္သည့္ စိတ္ဓာတ္ရရွိျခင္း
မိမိသက္၀င္ယံုၾကည္တဲ့ ဘာသာေရးက ဆံုးမသြန္သင္ၫႊန္ၾကားခ်က္ေတြကို စိတ္စြမ္းအင္တစ္ခုအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ဘ၀ျပႆနာေတြကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းတဲ့အခါ ဘာသာေရးအဆံုးအမက လမ္းၫႊန္ျပသႏိုင္ပါတယ္။ ဘ၀အခက္အခဲ ျပႆနာေတြေၾကာင့္ ခံစားလာရတဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရည္ရွိေအာင္ ပံ့ပိုးေပးပါတယ္။ ဥပမာ-ဘုရားသခင္ကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူက ဒီလိုျဖစ္ရတာ၊ ဘုရားသခင္ရဲ႕ အလုိေတာ္အတိုင္း ျဖစ္ရတာပဲေလဆိုတဲ့သေဘာနဲ႔ ဒုကၡကိုလက္ခံႏိုင္တယ္၊ အတိတ္က ျပဳခဲ့တဲ့ကံရဲ႕ အက်ဳိးတရားကို လက္ခံရင္ ကံမေကာင္းလို႔ ျဖစ္ရတာပဲဆိုၿပီး ေျဖသိမ့္ႏိုင္မယ္။
(၂) ပူေဆြးေသာကေ၀ဒနာ သက္သာေစျခင္း
ဘာသာေရးအဘိဓမၼာေတြမွာ ဆင္ျခင္ေတြးေတာမႈကို ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္တဲ့ သြန္သင္ၫႊန္ျပခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ မိမိခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္သူ ေသဆံုးရင္ ပူေဆြးတမ္းတတဲ့ စိတ္ေ၀ဒနာကို ခံစားၾကရပါတယ္။ ဘာသာေရး အဆံုးအမကို ႏွလံုးသြင္းဆင္ျခင္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ပူေဆြးေသာကေ၀ဒနာ သက္သာေပ်ာက္ကင္းသြားတဲ့ ဥပမာတစ္ခုရွိပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ သိၿပီးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
“အလွပိုင္ရွင္ သူေဌးသမီးဘ၀က မိဖုရားျဖစ္သြားတဲ့ ဥဗၺရီအေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာသလမင္းႀကီးနဲ႔ မိဖုရား ဥဗၺရီတို႔မွာ ဇိ၀ႏၲိလို႔ အမည္ရတဲ့ သမီးေတာ္တစ္ပါး ထြန္းကားတယ္။ မၾကာမီ သမီးေလး ဇိ၀ႏၲီေသဆံုးသြားတယ္။ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ေသဆံုးသြားတဲ့ သမီးေလးေၾကာင့္ မိဖုရားဥဗၺရီဟာ ယူက်ဳံးမရျဖစ္ၿပီး ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ပူေဆြးတမ္းတေနပါတယ္။ သခ်ဳႋင္းဂူေဘးမွာ အဆက္မျပတ္ ငိုေၾကြးေနပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားက ႐ုပ္ပြားေတာ္ျပၿပီး လူတိုင္းႀကံဳေတြ႕ရမယ့္ ေသျခင္းတရားကို အျမင္သစ္နဲ႔ ဆင္ျခင္ေတြးေတာႏိုင္ေအာင္ တရားခ်ပါတယ္။ မိဖုရားဥဗၺရီဟာ အမွန္တရားကို ႏွလံုးသြင္း ဆင္ျခင္ႏိုင္တဲ့အတြက္ အကြၽတ္တရား ရရွိသြားတယ္”လို႔ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ (အရွင္ဆႏၵာဓိက ေရးသားတဲ့ “အၾကင္နာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္” (၂၀၀၈ ခုနစ္) စာအုပ္မွ . . .)
စိတ္က်န္းမာေရး ေဆးပညာသေဘာနဲ႔ လြယ္လြယ္ေျပာရရင္ “ဆင္ျခင္ေတြးေတာပံုကို ေျပာင္းလဲေပးတဲ့ ကုထံုး” (Cognitive Therapy)လို႔ နားလည္ႏိုင္ပါတယ္။
ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာတိုင္းမွာ စိတ္သေဘာထားေကာင္းမြန္ျမင့္ျမတ္ဖို႔ သြန္သင္ဆံုးမခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ ေမတၱာတရားပြားမ်ားဖို႔၊ က႐ုဏာစိတ္ထားဖို႔၊ ခြင့္လႊတ္တတ္ဖို႔၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေမြးျမဴဖို႔၊ ဒုကၡေရာက္သူကို ကူညီလိုစိတ္ရွိဖို႔ . . စသျဖင့္ သြန္သင္ၫႊန္ၾကားပါတယ္။ ဘာသာေရးကို ‘အမွန္တကယ္’ယံုၾကည္ကိုင္း႐ႈိင္းလာရင္ အဲဒီလိုျဖဴစင္တဲ့ စိတ္ဓာတ္မ်ဳိး ပြားမ်ားလာႏိုင္ပါတယ္ . . .
(၃) စိတ္သေဘာထား အေကာင္းဘက္ကို ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္ျခင္း
ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာတိုင္းမွာ စိတ္သေဘာထား ေကာင္းမြန္ျမင့္ျမတ္ဖို႔ သြန္သင္ဆံုးမခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ ေမတၱာတရားပြားမ်ားဖို႔၊ က႐ုဏာစိတ္ထားဖို႔၊ ခြင့္လႊတ္တတ္ဖို႔၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေမြးျမဴဖို႔၊ ဒုကၡေရာက္သူကို ကူညီလိုစိတ္ရွိဖို႔ . . စသျဖင့္ သြန္သင္ၫႊန္ၾကားပါတယ္။ ဘာသာေရးကို “အမွန္တကယ္” ယံုၾကည္ကိုင္း႐ႈိင္းလာရင္ အဲဒီလို ျဖဴစင္တဲ့စိတ္ဓာတ္မ်ဳိး ပြားမ်ားလာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ပါတယ္။
(၄) ဘာသာေရးက်င့္စဥ္မ်ား
ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာတိုင္းလုိလိုမွာ မိမိသက္၀င္ယံုၾကည္မႈနဲ႔အညီ ပုတီးစိပ္တာကို အားေပးပါတယ္။ ပုတီးစိပ္တာက တစ္စံုတစ္ခုကို အၿမဲရြတ္ဆိုၿပီး အာ႐ံုစူးစိုက္ျခင္းျပဳတဲ့ က်င့္စဥ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကမၼ႒ာန္းထိုင္တာနဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။ ဘာသာေရးက်င့္စဥ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ကမၼ႒ာန္းထိုင္တာရဲ႕ စိတ္က်န္းမာေရး အက်ဳိးေက်းဇူးကို သိရွိလက္ခံၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ (Healthy Life က်န္းမာလွပလူမႈဘ၀ဂ်ာနယ္ အ မွတ္ (၃၃)၊ အမွတ္(၃၄)။
ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာတိုင္းလိုလိုမွာ အစာမစားဘဲ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ျခင္းခံယူတဲ့ က်င့္စဥ္ေတြရွိပါတယ္။ ဥပမာ-ရွစ္ပါးသီလခံယူတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၄ နာရီအစာမစားဘဲ အဆာခံရင္ ေသြးထဲမွာ HGH (Human Growth Hormone) အေျမာက္အမ်ားတိုးပြားလာပါတယ္။ HGH ဓာတ္က ခႏၶာကိုယ္က်န္းမာေရးနဲ႔ ဦးေႏွာက္သန္စြမ္းမႈကို အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။
(၅) ကေလးလူငယ္ႏွင့္ အိုမင္းသူမ်ားအတြက္ အက်ဳိးေက်းဇူး
ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာေရး သြန္သင္ဆံုးမမႈေၾကာင့္ ကေလးလူငယ္ေတြရဲ႕ စာရိတၱဗလကို ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစပါတယ္။ အသက္အရြယ္အိုမင္းလာတဲ့အခါ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ “အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း” သေဘာတရားေတြကို ဘာသာေရးယံုၾကည္ကိုင္း႐ႈိင္းမႈရွိရင္ ပိုမိုခံႏိုင္ရည္ရွိလာပါတယ္။
(၆) တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ကူညီပံ့ပိုးမႈရယူႏိုင္ျခင္း
ဘာသာေရး ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈရွိသူတိုင္း ဘုရားေက်ာင္းကန္ေတြမွာေတြ႕ဆံုၿပီး မိတ္သစ္ေဆြသစ္ မ်ားျပားလာႏိုင္ပါတယ္။ လူမႈကြန္ရက္က်ယ္ျပန္႔လာပါတယ္။ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းေတြဟာ စိတ္က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အခမ္းအနားပြဲေတာ္ေတြမွာ ပါ၀င္လႈပ္ရွားျခင္းအားျဖင့္ စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္ၾကည္ႏူးမႈကို ရရွိႏိုင္ပါတယ္။
(၇) ဘာသာေရးအေဆာက္အအံု၏ လႊမ္းမိုးမႈ
ဘုရားေက်ာင္းကန္နဲ႔ ဘာသာေရးအေဆာက္အအံုေတြရဲ႕ အရိပ္အာ၀ါသေအာက္မွာ ခိုလႈံရတဲ့အခါ စိတ္ၾကည္ႏူးႏွစ္သိမ့္မႈကို ခံစားရပါတယ္။ စိတ္အားတက္သလို ခံစားရပါတယ္။ စိတ္ထဲမွာလံုၿခံဳသလို ခံစားရပါတယ္။ သစ္ပင္ပန္းမန္ေတြ အုပ္ဆိုင္းေနတဲ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းပရ၀ုဏ္ထဲ ေရာက္ရွိသြားရင္ ခံစားရတဲ့ စိတ္ေအးခ်မ္းသာယာမႈကို ႀကံဳဖူးပါလိမ့္မယ္။ ေရႊတိဂံုဘုရားရင္ျပင္ေပၚမွာ လွည့္ပတ္ၾကည္ညိဳေနတဲ့အခါ ခံစားလာရတဲ့ ၾကည္ႏူးႏွစ္သိမ့္အားတက္မႈမ်ဳိးကို ခံစားရရွိဖူးမယ္ထင္ပါတယ္။
အထက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္အလက္ေတြဟာ ဘာသာေရးယံုၾကည္ကိုင္း႐ႈိင္းသူေတြ ရရွိခံစားႏိုင္တဲ့ စိတ္က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
See More
ဘာသာေရး ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ျခင္းႏွင့္ စိတ္က်န္းမာေရး (၂)
