ဇြန္ခိုင္ဦး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
“သမီးေလးက ထြားလိုက္တာေနာ္ . . အခုမွ ရွစ္တန္းပဲ ရွိေသးတယ္၊ အရပ္ကလည္း အျမင့္ႀကီး၊ ၁၀ တန္းေအာင္တာနဲ႔ Miss ၿပိဳင္ပြဲေတြသာ ၀င္ၿပိဳင္ ခိုင္းလုိက္ေတာ့ . .”
အစကေတာ့ သမီး အဲေလးကို ေတြ႕သူတိုင္း က အဲဒီလို ေျပာလာၾကတိုင္း ေဒၚျဖဴေဖြး ေက်နပ္ေန ခဲ့သည္။ မိဘဆိုတာက ကိုယ့္သားသမီး ပညာေတာ္ တာတင္မက ႐ုပ္ရည္လွတာမွာပါ ဂုဏ္ယူခ်င္တဲ့ အမ်ဳိးေလ . . တျဖည္းျဖည္း အပ်ဳိေဖာ္၀င္လာခ်ိန္မွာ လူေကာင္ထြားကာ ဖြံ႕ဖြံ႕ထြားထြား ျဖစ္လာတဲ့ သမီးေလးကို ေဒၚျဖဴေဖြး ပီတိၿပံဳးႏွင့္ ၾကည့္ေနခဲ့မိသည္။ ဒီႏွစ္ အဲေလး ကိုးတန္းလည္းတက္ေရာ . . အဲေလး က အရပ္ရွည္ေပမယ့္ ၀သည့္ဘက္ ေရာက္လာသည္။ အရပ္ရွည္ရွည္ ၀၀ကစ္ကစ္ဆုိေတာ့ ျမန္မာ၀တ္စံု မ်ား ၀တ္ေပးလိုက္လွ်င္ အပ်ဳိႀကီးမမစတုိင္ ျဖစ္ေနေတာ့ ေဒၚျဖဴေဖြး နည္းနည္း ဘ၀င္မက် ျဖစ္လာခဲ့သည္။
“သမီး အစားကို နည္းနည္းေလွ်ာ့စားဦး” ေဒၚျဖဴေဖြး သတိေပးေတာ့ အဲေလးက –
“သမီး သိပ္လည္း မစားဘဲနဲ႔ ၀ေနတာေနာ္ ေမေမ . . သမီးကို ေက်ာင္းမွာ သူငယ္ခ်င္းေတြက လည္း စၾက၊ ေနာက္ၾကတယ္၊ ဖက္တီးမဆိုၿပီး . . သမီးလမ္းေလွ်ာက္တာလည္း မသြက္ဘူးတဲ့”
အဲေလးက ႏႈတ္ခမ္းေထာ္ၿပီး ခပ္ေပါ့ေပါ့ ေျပာ ေနေသာ္လည္း ေဒၚျဖဴေဖြး စိတ္ထဲ နင့္သြားသည္။ “ငါ့သမီး အေခ်ာေလးကိုမ်ား ဖက္တီးမတဲ့ . .” အဲေလးႏွင့္အတူ အျပင္သြားေတာ့လည္း အျခားမိတ္ေဆြေတြက ေဒၚျဖဴေဖြးကို သတိေပးၾကသည္။
“အစ္မ သမီး အခုကတည္းက ဒီေလာက္ ၀ ေနရင္ ႀကီးလာရင္ ၀တုတ္ႀကီး ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္။ အစ္မ ထိန္းေပးလိုက္ဦး . .”
ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ မိတ္ေဆြ တစ္ေယာက္၏ လမ္းၫႊန္ခ်က္ျဖင့္ အဲေလးကို ေခၚၿပီး အာဟာရဆိုင္ရာ အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ရ ေတာ့သည္။
_ _ _
နဒီ၀င့္က ေန႔တစ္ပိုင္းေက်ာင္းတက္သည့္ ရွစ္တန္းေက်ာင္းသူျဖစ္သည္။ တစ္ေန႔တစ္ေန႔သူလည္ ပတ္ပံုက မနက္အေစာႀကီး အိပ္ရာထၿပီး မနက္စာ စား၊ ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းသြား။ ေက်ာင္းမွာ မုန္႔စားခ်ိန္ ေပးေတာ့ ေမေမမုန္႔ဖိုး ၁၅၀၀ ေပးလိုက္သည့္ ေန႔ ဆိုလွ်င္ အခ်ဳိရည္ႏွင့္ ဘာဂါမုန္႔စားလိုက္သည္။ တကယ္လို႔ မုန္႔ဖိုးရတာနည္းရင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဗိုက္သိပ္မဆာ ရင္ျဖစ္ျဖစ္ မုန္႔မစားေတာ့ဘဲ အခ်ဳိရည္ကိုပဲ ေသာက္လိုက္ေတာ့သည္။ အခ်ဳိရည္ဘူး ေသာက္လိုက္ေတာ့ ခ်ဳိၿပီး လူကပါ ေအးသြားသည္။ ရာသီဥတုကလည္း ပူတာကိုး . .။
ၿပီးေတာ့ ေန႔လယ္ အိမ္ျပန္လာၿပီး အိမ္တြင္ ေန႔လယ္စာစားသည္။ အဲဒီေနာက္ က်ဴရွင္ဆက္ သြားရသည္။ က်ဴရွင္တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု အကူးတြင္ အ ခ်ိန္ သိပ္မရသည့္အတြက္ အခ်ဳိရည္ကိုပဲ အလြယ္တကူ ေသာက္လိုက္ေတာ့သည္။ က်ဴရွင္ၿပီးလို႔ အိမ္ ျပန္ေရာက္ေတာ့ ညစာစား၊ စားၿပီးသည့္အခ်ိန္က ည ၉ နာရီထိုးေနၿပီ။ ေနာက္တစ္ေန႔ မနက္ေက်ာင္း သြားဖို႔ မနက္ေစာေစာ ထရဦးမည္ ျဖစ္သည့္အတြက္ စာနည္းနည္းက်က္ၿပီး အိပ္ရေတာ့မည္။ မအိပ္လို႔ လည္းမရေတာ့ . . မ်က္ေတာင္ေတြကလည္း စင္း ေနၿပီ၊ လူကလည္း လႈပ္ေတာင္မလႈပ္ႏိုင္ေတာ့ . . အဲဒီလိုေနရင္းေနရင္း နဒီ၀င့္ကို တျဖည္းျဖည္း ပို၀ လာသည္ဟု လူေျပာမ်ားလာခဲ့သည္။
_ _ _
“အခု ဆရာမဆီမွာ လာျပေနၾကတဲ့ ကေလး ေတြထဲမွာ ရွစ္တန္း-ကိုးတန္း-၁၀ တန္းကေလး ေတြက အ၀လြန္ေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ကို ေမးၾကည့္ လိုက္ေတာ့ မုန္ဖိုး ရတဲ့အခါ ၁၀၀၀ ေအာက္ ဆိုရင္ အခ်ဳိရည္(Soft Drink)တစ္ဘူး ၀ယ္ေသာက္တယ္ လို႔ဆိုတယ္။ မုန္႔ဖိုး ၁၀၀၀ေက်ာ္ရရင္ ဘာဂါ တစ္ခုနဲ႔ အခ်ဳိရည္တစ္ဘူး ၀ယ္တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒီကေလးေတြ အခ်ိန္မရလို႔ ဘာမွ မစားျဖစ္ရင္ေတာင္ အခ်ဳိရည္ (Soft Drink) တစ္ခြက္ေတာ့ ေသာက္ တတ္ၾကပါတယ္။ အခ်ဳိရည္ထဲမွာ အေရာင္ေတြ၊ ဆိုး ေဆးေတြပါတယ္။ ကေလးေတြ ေသာက္ခ်င္စဖြယ္ ျဖစ္ေစဖို႔ အျမႇဳပ္ထေအာင္ ကာဗြန္ထည့္ထားတယ္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဒီအခ်ဳိရည္ဘူးေတြကို ႀကိဳက္တယ္ဆိုရင္ေတာင္ တစ္လကို ႏွစ္ဘူးထက္ ပိုမေသာက္သင့္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီကေလးေတြက တစ္ရက္ တစ္ဘူးေလာက္ ေသာက္ေနတဲ့အတြက္ အလြန္ကို လြဲမွားေနပါတယ္။ဆရာမတို႔ကေတာ့ အဲဒီလို အခ်ဳိရည္ေတြအစား ေရေသာက္ေစခ်င္ပါတယ္”ဟု အာဟာရအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ ေဒၚ၀င္း၀င္းျမင့္က ဆိုသည္။
“အခ်ဳိရည္ဘူးဆိုတာ Soft Drink အမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး တစ္ခါတစ္ရံမွသာ ေသာက္သင့္တဲ့ အရည္ (Occasional Drink)လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ပြဲလမ္းသဘင္သြားတဲ့ အခါမွသာ ေသာက္သင့္တဲ့ အရည္ပါ၊ တစ္လကို အလြန္ဆံုး ႏွစ္ခါထက္ပိုၿပီး မေသာက္သင့္ပါဘူး။
ဒီအခ်ဳိရည္ ေတြက မ်ားေသာအားျဖင့္ ဖရက္တို႔စ္ ပါ၀င္မႈမ်ားတဲ့ အတြက္ ဒီလိုအခ်ဳိရည္ေသာက္တာက သၾကား လက္ဖက္စားဇြန္း ၁၀ ဇြန္း ေရေဖ်ာ္ေသာက္တာနဲ႔ အတူတူပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဆီးခ်ဳိေတြလည္း အမ်ားႀကီး ျမင့္တက္သြားႏိုင္ပါတယ္၊ ေက်ာက္ကပ္ထဲမွာလည္း ေက်ာက္ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္၊ အ၀လြန္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္၊ ေနာက္ဆံုး ကင္ဆာေရာဂါေတြအထိ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္”ဟု ေဒါက္တာေဒၚ၀င္း၀င္းျမင့္ က သတိေပးထားသည္။
_ _ _
အဲေလးကို ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ခ်ိန္ၾကည့္လိုက္ သည့္အခါ အသက္ ၁၅ ႏွစ္၊ ကိုးတန္းဆိုေသာ အရြယ္ႏွင့္မလိုက္၊ ေပါင္ ၂၀၀ ေက်ာ္ေနၿပီ၊ အရပ္ကလည္း ျမင့္ေနေတာ့ ႀကီးထြားေဟာ္မုန္း (Growth Hormone) မ်ားလို႔ပဲလား၊ ေရာဂါရွိလို႔လားဆိုတာ သိေအာင္ ေသြးစစ္ၾကည့္လိုက္သည္။ အေျဖအရ HbA1c နည္းနည္းျမင့္ေနၿပီး ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ ကလည္း နည္းနည္းျမင့္ေနခဲ့သည္။
“သမီး တစ္ေန႔ တစ္ေန႔ ဘာကို အဓိက စား ျဖစ္လဲ”
“အဓိကက အခ်ဳိရည္ပဲေသာက္တာပါ. . တျခားမစားျဖစ္ဘူး၊ ပူလို႔ေအးသြားေအာင္ အခ်ဳိရည္ပဲ ေသာက္တယ္၊ တစ္ခါတေလမွ ေပါင္မုန္႔နဲ႔ အခ်ဳိရည္၊ အာလူးေခ်ာင္းေၾကာ္နဲ႔ အခ်ဳိရည္၊ ဘာဂါနဲ႔ အခ်ဳိရည္၊ ၾကက္ေၾကာ္နဲ႔ အခ်ဳိရည္ အဲဒီလို တစ္လွည့္စီ စားျဖစ္ တာ”ဟု အဲေလးက ေျပာျပခဲ့သည္။
_ _ _
“အခုေနာက္ပိုင္း ဆရာမဆီကို တအား၀လာ လုိ႔ ဆိုၿပီး ရွစ္တန္းနဲ႔ ၁၀ တန္းၾကား ကေလးေတြ လာျပၾကတာ သိသိသာသာ မ်ားလာပါတယ္။ ရွစ္ တန္းနဲ႔ ၁၀ တန္းၾကား ကေလးေတြ ဘာလို႔ တအားႀကီး ၀လာသလဲဆိုရင္ အခ်ဳိရည္ေတြရဲ႕ စနက္က ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါေနပါတယ္။ ဒီကေလးေတြမွာ ကစား ခုန္စားဖို႔ အခ်ိန္ကလည္း သိပ္မရွိဘူးေလ. .မ်ားေသာအားျဖင့္ ဒီကေလးေတြက ရွစ္တန္း- ကိုးတန္း-၁၀ တန္း ကေလးေတြဆိုေတာ့ ေက်ာင္းတက္ခ်ိန္၊ က်ဴရွင္တက္ခ်ိန္က မ်ားတယ္၊ ဒီေတာ့ အထိုင္ကလည္း မ်ားၿပီး ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ဖို႔ အခ်ိန္ကလည္းမရွိဘူး။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ (Weight Management)အတြက္ လာျပတဲ့ ကေလးေတြကို လမ္းေလွ်ာက္ဖို႔ ေျပာတိုင္း “ဘယ္အခ်ိန္ ေလွ်ာက္ရမလဲ ဆရာမ”လို႔ ျပန္ေမးတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ စာေမးပြဲၿပီးမွ ဆက္လုပ္ေပးရမလို ျဖစ္ေနပါတယ္။
လူတိုင္း လူတိုင္း အစားအေသာက္နဲ႔ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈက အၿမဲတမ္း မွ်တေနဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီလို မွ်တမႈမရွိဘဲ အခ်ဳိရည္ေတြခ်ည္း နင္းကန္ ေသာက္ေနမယ္ဆိုရင္၊ အစားေတြ အမ်ားႀကီး စား ေနမယ္ဆိုရင္ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ အလြန္အမင္း ၀လာပါလိမ့္မယ္။ ထြားတဲ့အရြယ္မွာ အာလူးေၾကာ္၊ ဘာဂါ၊ ပီဇာ၊ အခ်ဳိရည္ စတဲ့ အဆင္သင့္ အစာေတြကို စားေသာက္ႏႈန္းမ်ားတာေၾကာင့္ အ၀လြန္ေရာဂါ အျဖစ္ မ်ားလာတယ္၊ ဆီးခ်ဳိနဲ႔ ေသြးတိုး ေရာဂါ ျဖစ္ႏႈန္းကလည္း ျမင့္တက္လာပါတယ္။အဲဒီလို ၀လာရင္ ဘာျဖစ္လာမလဲ . . ဒီရွစ္တန္း-ကိုးတန္း- ၁၀ တန္းဆိုတဲ့အရြယ္က အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ အရြယ္ပါ။ အသက္ ၁၄ႏွစ္နဲ႔ ၁၈ ႏွစ္ၾကား အပ်ဳိေဖာ္၊ လူပ်ဳိေဖာ္၀င္စအရြယ္မွာ အ၀လြန္သြား လို႔ရွိရင္ အသက္ ၂၀ ေက်ာ္အရြယ္မွာ ကိုယ္အေလး ခ်ိန္ ေပါင္က အႀကီးစားေတြ ျဖစ္ေနၾကပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအခါ သူတို႔ကို ျပဳျပင္ဖို႔ နည္းနည္း ခက္ပါတယ္”ဟု ေဒါက္တာေဒၚ၀င္း၀င္းျမင့္က လူပ်ဳိေဖာ္၊ အပ်ဳိေဖာ္၀င္စအရြယ္ ကေလးမ်ားအတြက္ အ၀လြန္ျခင္း အႏၲရာယ္ကို ေျပာျပခဲ့သည္။
ယခုေနာက္ပိုင္း အသက္ ၅ ႏွစ္- ၆ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးမ်ား၌ပင္ အခ်ဳိရည္ အမ်ားႀကီး ေသာက္သံုးသည္ကို ေတြ႕လာရေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္ရာ ထိုကေလးမ်ား အရြယ္ေရာက္လာလွ်င္ အ၀လြန္ေရာဂါ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ႏႈန္း ျမင့္မားႏိုင္ေျခရွိေၾကာင္း သိရသည္။
“အပ်ဳိေဖာ္၊ လူပ်ဳိေဖာ္၀င္ခ်ိန္မွာ အ၀လြန္တာေၾကာင့္ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္အရြယ္ေရာက္တာနဲ႔ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါေတြ ၀င္လာပါေတာ့မယ္။ အရင္ကေတာ့ ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ ေသြးတိုးေရာဂါက အသက္ ၄၀ေက်ာ္ ၅၀ေက်ာ္အရြယ္ေတြမွာပဲ ျဖစ္တတ္တာပါ။ ဒီကေလးေတြက်ေတာ့ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္ အရြယ္မွာ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးတိုး ျဖစ္လာႏိုင္သလို အသက္ ၃၀ ေက်ာ္အရြယ္နဲ႔ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးတိုး ျဖစ္ေနသူေတြ ကိုလည္း ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဒါကို မိဘေတြအေနနဲ႔လည္း ဂ႐ုစိုက္ဖို႔လိုပါတယ္”ဟု ေဒါက္တာေဒၚ၀င္း၀င္းျမင့္က အဲေလးႏွင့္ နဒီ၀င့္တို႔၏ မိဘမ်ားအပါအ၀င္ သားရွင္၊ သမီးရွင္တို႔၏ မိဘမ်ားအားလံုးကို သတိေပး ေျပာၾကားလိုက္ပါသည္။
