ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအး (ဆီးခ်ဳိႏွင္႕ အေထြေထြေရာဂါ အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)
– ယခင္တစ္ပတ္မွအဆက္
ဦးယုစြန္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကြၽန္မ ေတြးမိတာေလးေတြကို မိသားစုဘက္၊ ဦးယုစြန္ဘက္နဲ႔ ကြၽန္မဘက္ . . စတဲ့ ႐ႈေထာင့္သံုးေနရာကေန ေတြးၾကည့္မိတာေလးေတြကို တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
မိသားစုဘက္က အျမင္
ဦးယုစြန္ကေတာ့ အခုလိုပဲ Persistant Vegetative State (PVS) အၿမဲတမ္း အသိမရွိ တုန္႔ျပန္မႈမရွိတဲ့ ဘ၀နဲ႔ရွိေနေတာ့မယ့္သူပါပဲ။ သူဘယ္ေတာ့ မွ အသိတရား ျပန္၀င္လာမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူးဆိုတာ မိသားစုေတြ သိထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔သားသမီးေတြကလည္း အေဖႀကီး ဘယ္ဘ၀ေရာက္ေရာက္ ဆက္လက္အသက္ရွင္ေနတာ ျမင္ခ်င္မွာပါပဲ။ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေလးကို တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္ကူးယဥ္မိၾကေပမယ့္ ျပန္အသိရွိလာမွာမဟုတ္မွန္းလည္း သိေနၾကပါတယ္။ အေဖႀကီးတစ္ခုခု ေဖာက္ၿပီဆိုတိုင္းလည္း ဘာေဆးမဆို၊ ဘယ္ေလာက္ကုန္ကုန္ အေကာင္းဆံုး လုပ္ေပးဖို႔သာ ေျပာပါတယ္။ ဘယ္ေတာ့မွ DNR (Do not resuscitate)ေခၚတဲ့ ႏွလံုးရပ္ရင္ ျပန္ကယ္တဲ့ကုထံုး ကိုမလုပ္ေတာ့ဘူးလို႔ မျငင္းဆိုပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဦးယုစြန္တစ္ေယာက္ ဒီဘ၀နဲ႔အၾကာႀကီး ဆက္ေနရတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီၾကားထဲ
တစ္ေန႔မွာ ဦးယုစြန္မ်က္ႏွာတစ္ျခမ္းရြဲသြားၿပီး မလႈပ္ေတာ့လို႔ စီတီ( CT) ကြန္ပ်ဴတာဓာတ္မွန္႐ိုက္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာေပါက္ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီတစ္ခါေတာ့
ဦးယုစြန္သြားေတာ့မယ္ ထင္ပါရဲ႕။ သူ႔မိသားစုကို ေဆြးေႏြးၾကည့္ပါတယ္။
ဒီဘ၀ ဘယ္ေတာ့ၿပီးဆံုးမွာလဲ
ဒီေသြးခဲကို ဦးေႏွာက္ခြဲစိတ္အထူးကုဆရာ၀န္ နဲ႔ျပၿပီး စုပ္ထုတ္ရင္ ပိုေကာင္းလာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မိသားစုက မခြဲေတာ့ဘဲ ဒီအတိုင္းထားဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကပါတယ္။ ဒီဘ၀ထက္ပိုထူးၿပီး ေကာင္းလာမွာ မဟုတ္ေတာ့ ဆံုးျဖတ္တာမွန္တယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဦးသက္ျပင္းျဖစ္တဲ့ ဦးယုစြန္တစ္ေယာက္ ပိုဆိုးမသြားဘဲ တျဖည္းျဖည္း မူလအတိုင္း ျပန္လည္ ေရာက္ရွိၿပီး ရွင္သန္လ်က္ရွိလာျပန္ပါတယ္။ အသိမရွိတဲ့ ေက်ာက္႐ုပ္တစ္႐ုပ္လိုပါပဲ။ ဘယ္သူမွ မိဘကို ဒီဘ၀မွာ မခံစားေစလိုေပမယ့္ ဘယ္မိသားစုကမွလည္း ကိုယ့္မိဘကို မေသေစလိုပါဘူး . . ကိုယ့္မိဘ အသက္ရွင္ေနတာကိုပဲ ၾကည့္ခ်င္ၾကမွာပါ။
ဦးယုစြန္ဘက္က အျမင္
ဦးယုစြန္ကေရာ ဒီပတ္၀န္းက်င္က သူ႔ကို ဘာေတြေျပာေနလဲ၊ ဘာေတြလုပ္ေနတာလဲဆိုတာ သိေကာ သိေနသလား၊ ျပန္လည္မတုန္႔ျပန္ႏိုင္တာ တစ္ခုတည္းပဲလား၊ ဘာမွ ခံစားခ်က္မရွိေတာ့ဘူးလား။ ဒီအေျဖကိုသိဖို႔ သုေတသနေတြ လုပ္ၾကည့္ၾကဖူးပါတယ္။ နာက်င္ေစတဲ့ လႈံ႔ေဆာ္မႈတစ္ခု ေပးလိုက္ရင္ ဒီနာတယ္ဆိုတဲ့သတင္းကို နာ့ဗ္ေၾကာေတြကတစ္ဆင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ သိတဲ့ေနရာအထိ ေရာက္ရွိေပမယ့္ ခံစားခ်က္ရေစတဲ့ေနရာအထိ မေရာက္ရွိတဲ့အတြက္ နာတယ္၊ သိတယ္၊ ၾကားတယ္ . . စသျဖင့္ ဒီလိုလူ ေတြမွာဘာခံစားခ်က္မွမရွိဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ ဦးေႏွာက္တြင္းမွာ ဆက္သြယ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြ၊ ကြန္ရက္ ေတြ ခ်ဳိ႕ယြင္းေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ေခတ္မီစနစ္ျဖစ္တဲ့ fMRI နဲ႔ စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့အခါ PVS ျဖစ္သူေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္ဟာ လူေကာင္းမွာလို သိျခင္းနဲ႔ခံစားရျခင္း အထိရွိေနၿပီး ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ျပန္ လည္တုန္႔ျပန္ႏိုင္မႈတခ်ဳိ႕ရွိေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပင္ပေလာကကို ေဖာ္ျပႏုိင္တဲ့ တံု႔ျပန္မႈ မဟုတ္ပါဘူး။
Dr.Adrian Owen ရဲ႕ ေလ့လာခ်က္နဲ႔ ဒီလို Brain Scan နဲ႔ ဦးေႏွာက္အတြင္းထဲမွာ အလုပ္လုပ္ေနပံု၊ လႈပ္ရွားေနပံုကို သိရွိလာပါတယ္။ အခုလို အျပင္ပန္းအားျဖင့္ အသိမရွိဘူးလို႔ ထင္ရသူ ( PVS ) ေတြဟာ ဦးေႏွာက္အတြင္းထဲမွာ သိရွိနားလည္ခံစားမႈရွိေနေသးတဲ့အျပင္ သာမန္ေမးခြန္းေတြ ကိုလည္း “ Yes or No ဟုတ္တယ္၊ မဟုတ္ဘူး”လို႔ ေျဖၾကားႏိုင္တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရွိလာပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ နားလည္ရ ခက္ခဲလွတဲ့ PVS ေတြဟာ တကယ္ေတာ့ အတြင္းသိေနၿပီး ျပင္ပကို မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္တဲ့ ဦးေႏွာက္ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္မ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သိလာပါတယ္။ ဒီေတြ႕ရွိခ်က္ဟာ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ က်င့္သံုးတဲ့ “တရား႐ံုးမွ ေသခြင့္ ျပဳျခင္း”ကို ျပန္လည္သံုးသပ္စရာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီကိစၥမ်ဳိးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး PVS ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာလာလို႔ လင္ေယာက်္ားက အသက္ရွင္ျခင္းကို ၿပီးဆံုးေစဖို႔ ေလွ်ာက္ထားျခင္း ( End of the life )ကို မိဘျဖစ္သူေတြက သေဘာမတူတဲ့အတြက္ အျငင္းပြားၿပီး ဆံုးျဖတ္ရ ခက္ခဲတာမ်ဳိးရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး Florida (USA) Terri Schiavo ရဲ႕အျဖစ္က နာမည္ေက်ာ္ သတင္းတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။
