———၊ စူး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္) ၊———
လူ႔ဦးေႏွာက္က ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ စက္တစ္ခုလိုပါပဲ။ ဦးေႏွာက္က ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္သလဲဆိုတာကို သိပၸံပညာရွင္ေတြ အေျဖရွာရင္း အံ့အားသင့္စရာ ေကာင္းတယ္ဆိုတာကို တျဖည္းျဖည္း ေတြ႕လာရပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ မွတ္ဉာဏ္ထက္သန္ေစဖို႔ရာအတြက္ လူေတြလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြရွိပါတယ္။
(၁) မွတ္ဉာဏ္ထံုထိုင္းေစေသာ အျပဳအမူမ်ားကို ေရွာင္ရွားျခင္း
တခ်ဳိ႕အျပဳအမူေတြက ဦးေႏွာက္ဆဲလ္ေတြကို ထိခိုက္ေစႏိုင္႐ံုသာမက မွတ္ဉာဏ္ကို ထံုထိုင္းေစပါတယ္။ အဲဒီအျပဳအမူေတြကို ဂိမ္းကို အလြန္အကြၽံ ကစားတာ၊ တီဗီကို အခ်ိန္ၾကာၾကာၾကည့္တာတို႔လို အျပဳအမူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအျပဳအမူေတြက အသင့္အတင့္ လုပ္ေဆာင္ရင္ ဦးေႏွာက္ကို က်န္းမာေစေပမယ့္ အၾကာႀကီးထိုင္ၿပီး အခ်ိန္မ်ားမ်ား ေပးလိုက္ရင္ေတာ့ အာ႐ံုစူးစိုက္ႏိုင္စြမ္းကို ေလ်ာ့နည္းေစၿပီး ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ႏိုင္စြမ္းကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။
(၂) ဦးေႏွာက္အတြက္ ေကာင္းေသာအစာကို ထည့္စားျခင္း
ဦးေႏွာက္ရဲ ႔ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ ေကာင္းမြန္ေစဖို႔အတြက္ တခ်ဳိ႕အစာေတြက အသံုး၀င္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ အဆီေတြျဖစ္တဲ့ အိုမီဂါ ၃ ဖက္တီးအက္စစ္ကို ဆယ္လ္မြန္ငါးနဲ႔ တူနာငါးတို႔လို အဆီမ်ားတဲ့ ငါးေတြထဲမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီအစာေတြကို စားတာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္မွာ အာဟာရဓာတ္ ရရွိၿပီး ဦးေႏွာက္ဆဲလ္အသစ္ျဖစ္ေပၚေစဖို႔ လိုအပ္တဲ့အရာေတြကို တည္ေဆာက္ေပးပါတယ္။ဦးေႏွာက္က အလုပ္ေကာင္းေကာင္း လုပ္ႏိုင္ဖို႔ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္လည္း မ်ားမ်ားလိုအပ္ပါတယ္။ မုန္လာဥနီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ စပ်စ္သီး၊ ဘလူးဘယ္ရီသီး၊ သံလြင္ဆီတို႔ကို မ်ားမ်ားစားတာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ကို က်န္းမာေစပါတယ္။
(၃) ကိန္းဂဏန္း၊ ေတးဂီတတို႔ျဖင့္ ဦးေႏွာက္ကို ေလ့က်င့္ျခင္း
ဦးေႏွာက္ကို ေလ့က်င့္ႏိုင္တဲ့ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတဲ့အတြက္ ေတးသီခ်င္းေတြနဲ႔ မွတ္ဉာဏ္ေကာင္းေအာင္ ေလ့က်င့္ႏိုင္ပါတယ္။ ကဏန္းတြက္စက္မသံုးဘဲ သခ်ၤာပုစၦာေတြကို တြက္ခ်က္တာေၾကာင့္လည္း မွတ္ဉာဏ္ေကာင္းေစပါတယ္။
(၄) အယ္လ္ကိုေဟာပမာဏကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း
ကြန္ပ်ဴတာဂိမ္းကို အလြန္အကြၽံကစားတာနဲ႔ တီဗီအၾကာႀကီး ၾကည့္တာတို႔ေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ကို ထိခိုက္ေစႏိုင္သလို အယ္လ္ကိုေဟာေၾကာင့္လည္း ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အယ္လ္ကိုေဟာဟာ မွတ္ဉာဏ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာကို ေႏွးေစၿပီး ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ႏိုင္စြမ္းကို ဟန္႔တားေပးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အရာရာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေတြးေခၚႏိုင္စြမ္း ေလ်ာ့နည္းတတ္ပါတယ္။
(၅) ဘာသာစကားအသစ္ သင္ယူျခင္း
ဘာသာစကားအသစ္ကို သင္ယူေလ့လာတာကလည္း ဦးေႏွာက္ကို ေလ့က်င့္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေကာင္းပါပဲ။ ဘာသာစကားနဲ႔ ဆင္တူစကားလံုးေတြကို ေလ့လာတာေၾကာင့္ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ႏိုင္စြမ္း ပိုေကာင္းလာတာကို သင္သတိျပဳမိမွာပါ။
(၆) ဦးေႏွာက္ေကာင္းေစသည့္ ဂိမ္းကစားျခင္း
စကားလံုးေတြကို ဆက္ၿပီး ကစားရတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းဟာ ဦးေႏွာက္ကို ေလ့က်င့္ေပးၿပီး မွတ္ဉာဏ္ထက္ျမက္ေစပါတယ္။ ေ၀ါဟာရႂကြယ္၀တဲ့အျပင္ စိတ္ကိုပါ လန္းဆန္းေစတဲ့အတြက္ ဉာဏ္ရည္ဉာဏ္ေသြးကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။
(၇) စိတ္ေရာကိုယ္ပါ အနားယူျခင္း
ေနာက္ဆံုးဆိုေပမယ့္ အေရးႀကီးဆံုးတစ္ခုက စိတ္ဖိစီးမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ ပူပင္ေသာကမ်ားတာဟာ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ႏိုင္စြမ္းကို ထိခိုက္ေစၿပီး က်န္းမာေရးအေပၚ မေကာင္းတဲ့ သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေစပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈဟာ ပူပင္ေသာကမ်ားတာ၊ ေၾကာက္ရြံ႕တုန္လႈပ္တာနဲ႔ စိတ္ဓာတ္က်တာတို႔လို ေ၀ဒနာေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
