ပါမောက်ခဒေါကျတာမွတျစန်ဒာကျြော (အရပွေားအထူးကု ဆရာဝနျကွီးနှငျ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးခွငျး)
မေး ။ မှဲ့ကငျဆာ(Malignant Melanoma) အကွောငျး သိပါရစေ ဆရာမ။
ဖွေ ။ မှဲ့ကငျဆာဆိုတာ အတှေ့နညျးပမေယျ့ အရပွေားမှာ ဖွဈရငျ အန်တရာယျမြားလှနျးတဲ့ အရပွေား ကငျဆာတဈမြိုးပါ။ ရောငျခွယျမှုနျထုတျပေးတဲ့ အရပွေားဆဲလျတှမှော စဖွဈတဲ့ ကငျဆာရောဂါပါ။ ဖွဈရငျ ခန်ဓာကိုယျအစိတျအပိုငျးတှကေို ပွနျ့သှားတတျပါတယျ။ (ရောငျခွယျမှုနျက အရပွေားကို နရေောငျခွညျဒဏျ ကနေ ကာကှယျပေးနိုငျပါတယျ။)
မှဲ့ကငျဆာကို စောစောသိရငျ စောစောကုသနိုငျပါတယျ။ ကုသမှုမခံယူမိရငျ ပွနျ့နှံ့လှယျပါတယျ။မှဲ့ကငျဆာ ပွနျ့နှံ့တဲ့နရောတှေ အမြားကွီးရှိပါတယျ။ အရပွေားအောကျ၊ ပွနျရညျကြိတျ၊ အသညျး၊ အဆုတျ၊ အရိုး၊ အူလမျးကွောငျး၊ နှလုံး၊ ပနျကရိယ၊ ကြောကျကပျ၊ သိုငျးရှိုကျဂလငျးနဲ့ ဦးနှောကျအထိ ပွနျ့နှံ့နိုငျပါတယျ။
မေး ။ မှဲ့ကငျဆာက ဘယျအရပွေားနရောတှမှော ဖွဈတတျပါသလဲ ဆရာမ။
ဖွေ ။ အရပွေား တဈခုတညျးမှာတငျ မှဲ့ကငျဆာ ဖွဈတတျတာ မဟုတျပါဘူး။ လကျသညျး၊ ခွသေညျး၊ မကျြလုံး၊ ပါးစပျ၊ လိငျအငျ်ဂါနဲ့ စအိုပေါကျတှမှောလညျး ဖွဈတတျပါတယျ။
မေး ။ မှဲ့ကငျဆာဖွဈရငျ ဘယျလို လက်ခဏာတှေ တှေ့ရတတျပါသလဲ ဆရာမ။
ဖွေ ။ အညိုရောငျ၊ အမညျးရောငျ အရပွေားအဖု ဒါမှမဟုတျ အရောငျပွောငျးနတေဲ့ အရပွေားအဖု၊ အနာ၊ အလုံးလေးတှအေနနေဲ့ တှေ့နိုငျပါတယျ။ လကျသညျး၊ ခွသေညျးမှာ ဖွဈရငျ ဘေးက အရပွေားမှာပါ အမညျးရောငျပွောငျးသှားတာကို တှေ့နိုငျပါတယျ။
အမြိုးသားတှဆေိုရငျ နောကျကြောမှာ မှဲ့ကငျဆာဖွဈတာ ပိုတှေ့ရတတျပါတယျ။ အမြိုးသမီးတှဆေိုရငျ ခွထေောကျမှာ ပိုအဖွဈမြားတာ တှေ့ရပါတယျ။ ခွဖေဝါး၊ လကျဖဝါး၊ ခွသေညျးနဲ့ လကျသညျးတှမှောလညျး တှေ့ရတတျပါတယျ။
မေး ။ မှဲ့ကငျဆာ ဘာကွောငျ့ ဖွဈရပါသလဲ ဆရာမ။
ဖွေ ။ ခန်ဓာကိုယျရှိ ဒီအငျနျအေ (DNA)ကို နရေောငျခွညျထိတာကွောငျ့ ဖွဈရတာပါ။ ဖွဈစတေဲ့ အကွောငျးရငျးကတော့ နရေောငျခွညျပဲဖွဈပါတယျ။ နပေူဆာလှုံသူတှေ၊ နရေောငျထဲ တာရှညျ အလုပျလုပျသူတှနေဲ့ နလေောငျလှယျသူတှမှော အဖွဈမြားပါတယျ။
နရေောငျခွညျ ထိတာမြားရငျ၊ ကွာရငျ၊ နလေောငျရငျ၊ မှဲ့မြားရငျ၊ အသားဖွူရငျ၊ မှဲ့ခွောကျမြားရငျ၊ ဆံပငျအရောငျနုရငျ (ရှရေောငျ၊ အနီရောငျ)၊ မကျြလုံးအရောငျဖြော့ရငျ၊ မိသားစုထဲမှာ မှဲ့ကငျဆာ ဖွဈသူရှိရငျ၊ မှဲ့ကငျဆာဖွဈဖူးရငျ၊ ကိုယျခံစှမျးအားနညျးရငျ (ဥပမာ AIDS)၊ သှေးရောဂါရှိရငျ၊ အသကျ ၃၀ ကျြောရငျ၊ မှေးရာပါ နရေောငျမခံနိုငျတဲ့ ရောဂါရှိရငျ ပိုဖွဈတတျပါတယျ။ အမြိုးသားတှကေ ပိုဖွဈတတျပါတယျ။
မေး ။ ဘယျသူတှကေ မှဲ့ကငျဆာကို အထူးသတိထားသငျ့ပါသလဲ ဆရာမ။
ဖွေ ။ မှဲ့ကငျဆာအန်တရာယျမြားတဲ့သူတှကေ အသားဖွူတဲ့သူ၊ နလေောငျမခံနိုငျသူ၊ မှဲ့ခွောကျရှိသူ၊ ဆံပငျအနီရှရေောငျရှိသူတှေ၊ တဈကိုယျလုံးမှာ မှဲ့အရအေတှကျ ၅၀ထကျ ပိုရှိသူတှေ၊ မှဲ့ပွောငျးလဲသူတှနေဲ့ ပုံမှနျမဟုတျတဲ့ မှဲ့ရှိသူတှေ သတိထားရပါမယျ။ မိသားစု၊ ဆှမြေိုးမှာ မှဲ့ကငျဆာဖွဈဖူးတဲ့သူတှလေညျး အထူး သတိထားသငျ့ပါတယျ။
မေး ။ လူတှနေတေဲ့ နရောက မှဲ့ကငျဆာနဲ့ဆကျစပျမှု ရှိပါသလား ဆရာမ။
ဖွေ ။ နတေိုကျရိုကျ ထိတှေ့တဲ့နရောဖွဈတဲ့ အီကှတောနဲ့နီးတဲ့နိုငျငံတှမှော နရေောငျခွညျကို တိုကျရိုကျဒဏျခံရတာကွောငျ့ မှဲ့ကငျဆာ ပိုဖွဈတတျပါတယျ။
မေး ။ မှဲ့ကငျဆာမဖွဈအောငျ ဘယျလိုကာကှယျသငျ့ပါသလဲ ဆရာမ။
ဖွေ ။
မှဲ့ကငျဆာမဖွဈအောငျ မှဲ့ကို စဈဆေးရပါမယျ။ မိမိဘာသာ စဈဆေးသငျ့သလို တဈလတဈခါလောကျ တတျကြှမျးနားလညျတဲ့သူနဲ့ အရပွေားကို ပုံမှနျစဈဆေးမှု ပွုလုပျရပါမယျ။နရေောငျပွငျးထနျတဲ့အခြိနျကို ရှောငျရပါမယျ။
အပွငျထှကျရငျ နရေောငျကာ ခရငျမျကို သုံးရပါမယျ။ မနကျ ၁၀ နာရီနဲ့ ညနေ ၄ နာရီကွား နပေူကို ရှောငျရပါမယျ။ အငျ်ကြီလကျရှညျ၊ ဘောငျးဘီရှညျ ဝတျရပါမယျ။ နကောမကျြမှနျတပျပွီး ဦးထုပျဆောငျးရမယျ၊ ထီးဆောငျးရပါမယျ။ ဆေးလိပျလြှော့သောကျသငျ့ပါတယျ။
အရပွေားပွောငျးလဲတာကို အထူးစဈဆေးရပါမယျ။ စောစောသိလို့ စောစောကုသရငျ သကျသာပြောကျကငျးတာကို သိစခေငျြပါတယျ။
မေး ။ မှဲ့နဲ့ ပတျသကျပွီး ဆေးရုံ၊ ဆေးခနျးကို ဘယျအခြိနျမှာ ပွသငျ့ပါသလဲ ဆရာမ။
ဖွေ ။ မှဲ့ခွောကျ၊ မှေးရာပါအမှတျ၊ မှဲ့စတာတှေ ပွောငျးလဲတဲ့အခါ၊ အမညျးရောငျအစကျဒါမှမဟုတျ မှဲ့အသဈတှေ အမြားကွီးထှကျလာတဲ့အခါ ဆေးရုံ၊ ဆေးခနျးပွသငျ့နပေါပွီ။
မေး ။ မှဲ့ကငျဆာလို့ သံသယရှိလာရငျ ဘာလုပျလေ့ရှိပါသလဲ ဆရာမ။
ဖွေ ။ မှဲ့ကငျဆာလို့ သံသယရှိလာရငျ အသားစယူ စဈဆေးရပါမယျ။ မှဲ့တဈခုလုံး ခှဲထုတျရပါမယျ။
မေး ။ မှဲ့ကငျဆာကို ဘယျလိုကုသသငျ့ပါသလဲ ဆရာမ။
ဖွေ ။ မှဲ့ကငျဆာကို စောစောသိ၊ စောစော ခှဲစိတျတဲ့နညျးနဲ့ ကုသသငျ့ပါတယျ။ ကုသနညျးတှကေ ကိုယျခံစှမျးအားနဲ့ဆိုငျတဲ့ ဆေးတှနေဲ့ကုထုံး (Immunotherapy)၊ ဓာတျရောငျခွညျကုထုံး၊ ကငျဆာ ဆေးသှငျးကုထုံး၊ ပေါငျးစပျကုထုံးဆိုပွီး နညျးတှရှေိပါတယျ။
(Healthy Life ဂြာနယျမှ စီစဉျတငျဆကျသညျ့ အပတျစဉျ သောကွာနေ့ထုတျ Healthy Life ဂြာနယျ၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ နှငျ့ www.healthylifejournalmyanmar.com တို့တှငျ ဖျောပွပါရှိသမြှ ကနျြးမာရေးနှငျ့ အလှအပဆိုငျရာ သတငျးမြား၊ သတငျးဆောငျးပါးမြား၊ အမေးအဖွမြေား၊ ဘာသာပွနျဆောငျးပါးမြားကို လှတျလပျစှာ မြှဝနေိုငျပါသညျ။ သို့ရာတှငျ မညျသညျ့ Facebook စာမကျြနှာ၊ Website မြားတှငျမဆိုပွနျလညျကူးယူဖျောပွခွငျးကို ခှငျ့မပွုပါကွောငျး အသိပေး ကွညောအပျပါသညျ။)
