———၊ ေဒါက္တာအုန္းေက်ာ္ (စိတ္က်န္းမာေရးအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး) ၊———
အသက္ ၅၀ အရြယ္ စိတ္က်ေရာဂါလူနာအင္ဒရူးက စာေရးသူကို ေမးျမန္းတာမွတ္မိေနတယ္။
“အခုတေလာ ကၽြန္ေတာ္႔ဇနီးနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံတိုင္းသုက္လႊတ္ျမန္ေနတာသတိထားမိတယ္ ေဒါက္တာ”
“ျဖစ္ၿပီးလို႔ ဘယ္ေလာက္ၾကာရင္ သုက္လႊတ္တတ္တာလဲ”
“အတိအက်ေတာ့မသိဘူး။ ၂မိနစ္ ၃မိနစ္ေလာက္ပဲ ၾကာမယ္ထင္တယ္။ အရင္ကနဲ႔ မတူေတာ့ဘူး”
လူနာအင္ဒရူးအေၾကာင္းစဥ္းစားမိေတာ့ ေယာက္်ားသုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါ (Premature Ejaculation) အေၾကာင္းေဆာင္းပါးေရးဖို႔ စိတ္ကူးရပါတယ္။
သုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါဆိုတာဘာလဲ
သုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါရွိ၊ မရွိ သတ္မွတ္ဖို႔ မအဂၤါတြင္းေရာက္ၿပီး သုက္လႊတ္လိုက္တဲ့ အခ်ိန္အပိုင္းအျခား (Intravaginal Ejaculation Latency Time) (IELT) ကိုတိုင္းတာပါတယ္။ သာမန္ IELTအခ်ိန္က ၄ မိနစ္မွ ၇မိနစ္အတြင္းရွိတယ္လို႔ သိရတယ္။ အသက္ႀကီးရင္ သုက္လႊတ္ျမန္လာပါတယ္။ ေယာက္်ား ၄ရာခုိင္ႏႈန္းက ၃ မိနစ္နဲ႔ ၄ မိနစ္ၾကားမွာ သုက္လႊတ္တယ္။ လူငယ္ပိုင္းေယာက်္ား ၂၆ ရာခုိင္ႏႈန္းရဲ့ IELT က ၁၀ မိနစ္ပတ္၀န္းက်င္ရွိပါတယ္။
ဒီလိုဆိုရင္ လူနာအင္ဒရူးကို သုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါ ရွိသူလို႔ေျပာႏိုင္သလား။
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာလိင္က်န္းမာေရးေဆးပညာအဖြဲ႔ (International Society of Sexual Medicine) ရဲ့ ေရာဂါသတ္မွတ္ခ်က္ရွိတယ္။ လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခါ မအဂၤါတြင္းမေရာက္မီ သုက္လႊတ္ရင္ျဖစ္ေစ၊ မအဂၤါထဲေရာက္ၿပီး ၁ မိနစ္အတြင္းသုက္လႊတ္ရင္ျဖစ္ေစ သုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါလို႔ သတ္မွတ္တယ္။
၁မိနစ္မွ ၃ မိနစ္အတြင္းသုက္လႊတ္ရင္၊ သကတ္လႊတ္ျမန္ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တျခား လကၡဏာေတြကိုလည္းေတြ႔ရွိရမယ္။ လိင္ဆက္ဆံတိုင္းလိုလို သုက္လႊတ္ျမန္ျခင္း၊ သုတ္လႊတ္ မေစာေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေပမယ့္ ေအာင္ျမင္မႈမရွိျခင္း၊ သုတ္လႊတ္ျမန္တာေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈခံစားရျခင္း၊ မေက်မနပ္ျဖစ္ျခင္း၊ သုက္လႊတ္ျမန္မွာကို ႀကိဳတင္စိုးရိမ္ေနျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံဖို႔ ေၾကာက္ရြံ႔ေနျခင္း စတဲ့ လကၡဏာေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အင္ဒရူးက သုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတယ္။ ျခံစည္းရိုးေပၚမွာရွိတယ္လို႔ ဆိုရမယ္။
သုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တတ္သလဲ
အင္ဒရူးက စိတ္က်ေရာဂါ ခံစားေနရသူ ျဖစ္တယ္။ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္လာၿပီ။ အဲဒီအေၾကာင္းႏွစ္ခုေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ စိုးရိမ္စိတ္လြန္ကဲျခင္း၊ စိတ္ဖိစီးမႈေရာဂါရွိျခင္း၊ ဇနီးနဲ႔ အိမ္ေထာင္ေရးအဆင္မေျပျခင္းစတဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအေၾကာင္းရင္းေတြေၾကာင့္လည္း သုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တယ္။
သုက္လႊတ္ျခင္း ဇီ၀ျဖစ္စဥ္က ဆင္ပါတက္သစ္ အာရံုေၾကာအဂၤါစု” (Sympathetic Nervous System) လႈံ႔ေဆာ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဆင္ပါတက္သစ္အာရံုေၾကာအဂၤါစုလႈံ႔ေဆာ္မႈျပင္းျပေနတဲ့ စိုးရိမ္စိတ္ လြန္ကဲေရာဂါမွာ သုက္လႊတ္ျမန္တာျဖစ္တယ္။ သုက္လႊတ္ျမန္မွာကို ႀကိဳတင္စိုးရိမ္စိတ္ ပြားမ်ားေနရင္လည္း သုက္မထိန္းႏိုင္ျဖစ္တတ္တယ္။ ခိုးေခ်ာင္ခိုး၀ွက္ လိင္ဆက္ဆံရရင္၊ လူမိမွာကို စိုးရိမ္စိတ္မ်ားေနလို႔ သုက္လႊတ္ျမန္တတ္တယ္။
ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအေၾကာင္းရင္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ လိင္တံထိပ္ဖူးအာရံုေၾကာခံစားမႈ လြယ္ကူျခင္း (Sensitive) ေၾကာင့္ျဖစ္တတ္တယ္။ ထိလိုက္တာနဲ႔ သုက္လႊတ္တဲ့ တံု႔ျပန္မႈကို ျဖစ္ေစလို႔ပါ။ အဲဒါကေမြးရာပါ ခ်ဳိ႔ယြင္းခ်က္ ျဖစ္ ပါတယ္။ အဲလိုေယာက္်ားေတြက ပထမဆံုးလိင္ဆက္ဆံခ်ိန္ကစၿပီး သုက္လႊတ္ျမန္ျခင္းရွိပါတယ္။ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းလြန္ကဲေရာဂါ (Hyperthyroidism) နဲ႔ ေယာက္်ားဆီးက်ိတ္ေရာဂါ (Prostatitis) ေတြေၾကာင့္ လည္း သုက္လႊတ္ျမန္တာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ အရက္စြဲေရာဂါနဲ႔ စိတ္ၾကြမႈယစ္ေဆးစြဲေရာဂါ ရွိသူေတြမွာလည္း သုက္လႊတ္ျမန္တာရွိပါတယ္။
သုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏႈန္းဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ
ၾသစႀတီးလ်ႏိုင္ငံမွာ ေယာက်္ား ၃ ေယာက္မွာတစ္ေယာက္က တစ္ခါတရံ သုက္လႊတ္ျမန္ျခင္းရွိတယ္။ အာရွတိုက္ႏိုင္ငံေတြမွာလည္းေယာက္်ား ၂၀ ရာခုိုင္းႏႈန္းမွ ၃၃ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ သုက္လႊတ္ျမန္ျခင္း အေတြ႔အၾကံဳရွိပါတယ္။ (Tong ၂၀၁၁) ။ မအဂၤါအတြင္းေရာက္ၿပီးသုတ္လႊတ္ခ်ိန္ (IELT) တစ္မိနစ္ေအာက္သာ ၾကာတဲ့ နာတာရွည္သုတ္လႊတ္ျမန္ေရာဂါကေတာ့ ေယာက်္ားေတြထဲမွာ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရွိတာေတြ႔ရတယ္။
သုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါကိုကုသႏိုင္သလား
သုတ္လႊတ္ျမန္ေရာဂါ ကုသနည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။
(က) ေဆးေပးကုသျခင္း – SSRI အႏြယ္၀င္ စိတ္က်ေရာဂါကုေဆးက၊ သုတ္လႊတ္တာကို ေႏွးေကြးေစတဲ့ အာနိသင္ရွိတယ္။ (Escitalopram) (Sertraline)(Fluoxetine) စတဲ့ ေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လိင္မဆက္ဆံမီ ၅ ရက္မွ ၁၀ ရက္အထိ ႀကဳိတင္ၿပီးေသာက္ထားရတယ္။ အင္ဒရူးရဲ ႔ စိတ္က်ေရာဂါကိုကုသဖို႔ SSRI စိတ္က်ေရာဂါကုေဆးကိုစတင္သံုးစြဲမွာ ျဖစ္ေတာ့ တစ္ခ်က္ခုတ္၊ ႏွစ္ခ်က္ျပတ္ အဆင္ေျပသြားတယ္။
SSRI ေဆးေတြထဲမွာ Dapoxetiwe ဆိုတဲ့ေဆးကို သုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါအတြက္ အသံုးျပဳဖို႔ ေထာက္ခံလာၾကတယ္။ လိင္မဆက္ဆံမီ ၁ နာရီမွ ၃ နာရီအတြင္းသံုးစြဲရင္ သုက္လႊတ္ေႏွးတာေတြ႔ရွိရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မလိုအပ္ဘဲ ၅ ရက္-၁၀ ရက္ ႀကိဳတင္ေသာက္စရာမလိုဘူးေပါ့။ လိင္တံု႔ျပန္မႈတက္ၾကြေဆးမ်ားျဖစ္တဲ့ Sidenafilနဲ႔ Tada Lafilလို ေဆးကို ပန္းေသပန္းညွဳိးေရာဂါအတြက္ သာမက သုက္လႊတ္ျမန္ေရာဂါမွာလည္း အသံုးျပဳလာၾကပါတယ္။ ကိုက္ခဲနာက်င္ေပ်ာက္ေဆးျဖစ္တဲ့ Tramadal က သုက္ထြက္ေႏွးေစပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘိန္းစြဲသလို ေဆးစြဲေရာဂါ ျဖစ္ေစပါတယ္။
(ခ) လိမ္းေဆး -လိင္တံထိပ္ဖူးကိုထံုထိုင္းေစတဲ့ လိမ္ေဆးကိုအသံုးျပဳတာလည္းရွိတယ္။ ဥပမာ – Lindocaineနဲ႔ Prilocaineေရာထားတဲ့လိမ္းေဆး။ Lindocaine Spray ပက္ဖ်န္းေဆးစသည္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆးေတြကအာရံုေၾကာခံစားမႈကိုထံုထိုင္းေစလို႔၊ သုတ္လႊတ္ခ်ိန္ကို ၾကာရွည္ေစျခင္းျဖစ္တယ္။
(ဂ) အျပဳအမူကုထံုး – အသံုးမ်ားတဲ့ အျပဳအမူကုထံုး (၂) မ်ဳိးရွိတယ္။
(၁) ဖ်စ္ညွစ္လိုက္-ရပ္နားလိုက္နည္း (Pause-Squeeze Technique) ပံုမွန္အတိုင္း လိင္ဆက္ဆံပါ။ သုက္လႊတ္ေတာ့မယ့္ အစဦးခံစားရမႈ ရရွိလာရင္ လိင္ဆက္ဆံတာကိုရပ္လိုက္ပါ။ လိင္ဖက္ကျဖစ္ေစ၊ မိမိကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ လိင္တံထိပ္ဖူးအရင္းေနရာကို ခပ္နာနာဖ်စ္ညွစ္လိုက္ရတယ္။ အဲလိုလုပ္လိုက္ရင္၊ သုက္လႊတ္ခ်င္စိတ္ ေပ်ာက္သြားႏိုင္တယ္။ အႀကိမ္ႀကိမ္ေလ့က်င့္ရင္ သုက္လႊတ္တာကို ထိန္ခ်ဳပ္ႏိုင္လာလိမ့္မယ္။
(၂) ကီဂယ္ၾကြက္သားေလ့က်င့္ခန္း (Kegel Exercise) က တင္ပါးဆံုၾကမ္းျပင္ၾကြက္သား (Pelvic Floor Muscles) ေလ့က်င့္ခန္းျဖစ္ပါတယ္။ တင္ပါးဆံုၾကမ္းျပင္ၾကြက္သားဆိုတာ ဆီးအက်ိတ္နဲ႔ စအို၀(ဒြါရ) အဂၤါကို ၀ိုင္းရံတြယ္ကပ္ေနတဲ့ ၾကြက္သားျဖစ္တယ္။ အျပင္ကၾကည့္လို႔မျမင္ရဘူး။ တင္ပါးဆံုၾကမ္းျပင္ ၾကြက္သားကိုဘယ္လိုရွာၾကည့္မလဲ။ ဆီးသြားတဲ့အခါ လမ္းခြတ္လတ္မွာ ဆီးသြားတာကိုရပ္ထားလိုက္။ အဲဒါ ဆီးအက်ိတ္ကို ၀ိုင္းရံထားတဲ့ တင္ပါးဆံုၾကမ္းျပင္ၾကြက္သားကို တင္းက်ပ္ထားလိုက္တာျဖစ္တယ္။ ေလလည္ခ်င္လာရင္ ေလမလည္ေအာင္ စအိုပိုင္းကိုတင္းက်ပ္ထားလိုက္၊ အဲဒါ စအို၀ကို ၀ိုင္းရံထားတဲ့ တင္ပါးဆံု ၾကမ္းျပင္ၾကြက္သားကိုတင္းက်ပ္ထားလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေလ့က်င့္ရမွာကဒီလိုပါ။ တင္ပါးဆံုၾကမ္းျပင္ၾကြက္သားတင္းက်ပ္ေနေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္၊၃ စကၠန္႔ၾကာေအာင္ တင္းက်ပ္ထား။ ၿပီးရင္ ၾကြက္သားကို ၃ စကၠန္႔ၾကာေျဖေလွ်ာ့ေပးလိုက္။ တစ္ခ်ိန္မွာ ၁၀ ႀကိမ္လုပ္။ တစ္ေန႔မွာ ၃ခ်ိန္ ေလ့က်င့္ရပါတယ္။ နည္းမွန္ဖို႔ေတာ့ လိုအပ္တယ္။ တင္ပါးဆံုၾကမ္းျပင္ၾကြက္သားကိုတင္းက်ပ္ေပးတာက ၀မ္းဗိုက္ၾကြက္သားေလ့က်င့္ခန္းမဟုတ္ပါဘူး။ ကီဂယ္ၾကြက္သားေလ့က်င့္ခန္းနဲ႔ ကုသသူမ်ားထဲမွာ ၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က သုက္လႊတ္ျမန္တာကိုထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေၾကာင္းေတြ႔ရွိရတယ္ (Rastore ၂၀၁၄)။
