ဇြန္ခုိင္ဦး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
ေသြးေပါင္က်တယ္ဆိုတာက ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၉၀/၆၀ mmHg ေအာက္ေလ်ာ့ရင္ ေသြးေပါင္က်တယ္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။
ကိုယ္၀န္ေဆာင္ျခင္း – ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္အတြင္း အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးရဲ႕ ေသြးလွည့္ပတ္မႈစနစ္က ျမန္ျမန္က်ယ္ျပန္႔လာတာေၾကာင့္ ေသြးဖိအားကို က်သြားႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ကာလ ပထမဆံုး ၂၄ပတ္အတြင္း အေပၚေသြးဖိအားက ၅ – ၁၀ mmHg နဲ႔ ေအာက္ေသြးဖိအားက ၁၀-၁၅ mmHg ခန္႔ ေလ်ာ့က်မႈရွိတတ္ပါတယ္။ ကေလးေမြးၿပီးတဲ့အခါမွာ ေသြးဖိအားက ကိုယ္၀န္မေဆာင္ခင္ အခ်ိန္အတိုင္း ျပန္ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။
ႏွလံုးျပႆနာမ်ား – ေသြးေပါင္က်ေစတဲ့ ႏွလံုးေရာဂါ အေျခအေနတခ်ဳိ႕က ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း အလြန္အမင္းေလ်ာ့က်တာ၊ ႏွလံုးအဆို႔ျပႆနာ၊ ႏွလံုးေရာဂါထတာနဲ႔ ႏွလံုးထိခိုက္တာတို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ လံုေလာက္တဲ့ ေသြးလွည့္ပတ္မႈမရေအာင္ ခႏၶာကိုယ္ကို တားဆီးေပးတတ္လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အင္ဒိုခ႐ိုင္းျပႆနာမ်ား – သိုင္း႐ြိဳက္ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာက်ဆင္းတာနဲ႔ အလုပ္လုပ္လြန္တာေတြေၾကာင့္လည္း ေသြးဖိအားက်ဆင္းတတ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဒရီနယ္ဂလင္း အလုပ္မလုပ္ႏိုင္တာ၊ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ က်ဆင္းတာနဲ႔ ဆီးခ်ဳိေရာဂါတို႔ေၾကာင့္လည္း တစ္ခါတစ္ရံ ေသြးေပါင္က်တတ္ပါတယ္။
ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္ျခင္း – ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္တဲ့အခါ ခႏၶာကုိယ္က ေသာက္သံုးတဲ့ေရထက္ ဆံုး႐ႈံးတဲ့ေရက ပိုမ်ားလာပါတယ္။ ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္မႈ အနည္းငယ္ျဖစ္ရင္ အားနည္းတာ၊ မူးေ၀တာနဲ႔ ႏံုးတာတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဖ်ားတာ၊ အန္တာ၊ ၀မ္းေလွ်ာတာ၊ ဆီးေဆးေသာက္သံုးမႈမ်ားတာနဲ႔ ျပင္းထန္တဲ့ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ လုပ္တာေတြေၾကာင့္လည္း ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္တတ္ပါတယ္။
ေသြးထြက္မ်ားျခင္း – ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိတာနဲ႔ ကိုယ္တြင္းေသြးယိုစိမ့္တာ စတဲ့အေျခအေနေၾကာင့္ ေသြးအလြန္အမင္း ဆံုး႐ႈံးသြားရင္ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ေသြးဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားၿပီး ေသြးေပါင္ျပင္းျပင္းထန္ထန္ က်ဆင္းတတ္ပါတယ္။
ျပင္းထန္ေသာပိုး၀င္မႈ – ကုိယ္ထဲ၀င္တဲ့ပိုးက ေသြးေၾကာထဲေရာက္တဲ့အခါ ေသြးဆိပ္သင့္တတ္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေၾကာင့္ ေသြးဖိအားက်ကာ အသက္အႏၲရာယ္ကို စိုးရိမ္ရပါတယ္။
ဓာတ္မတည့္မႈျပင္းထန္ျခင္း – ျပင္းထန္တဲ့ ဓာတ္မတည့္မႈကို တံု႔ျပန္တဲ့အေျခအေနဟာ ျပင္းထန္ၿပီး အသက္အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕အစားအေသာက္၊ ေဆး၀ါး၊ အင္းဆက္ကိုက္တာ စတဲ့ အေျခအေနေတြေၾကာင့္ ဓာတ္မတည့္မႈျပင္းထန္ေစႏိုင္ၿပီး အသက္႐ွဴရခက္တာ၊ ယားယံတာ၊ လည္ေခ်ာင္းေရာင္တာနဲ႔ ေသြးေပါင္က်တာတို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
အစားအေသာက္တြင္ အာဟာရဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားျခင္း – ဗီတာမင္ B12 နဲ႔ ေဖာလိတ္ဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ ေသြးအားနည္းတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ေသြးေပါင္က်ေစႏိုင္ပါတယ္။
အခ်ဳိ႕ေသာေဆး၀ါမ်ား -ဆီးေဆးတခ်ဳိ႕၊ ပါကင္ဆန္ေရာဂါ ကုသေဆးတခ်ဳိ႕၊ စိတ္က်ကုသေဆးတခ်ဳိ႕၊ ပန္းေသပန္းညႇဳိးကုသေဆးတခ်ဳိ႕ စတဲ့ေဆးေတြေၾကာင့္လည္း တစ္ခါတစ္ရံမွာ ေသြးေပါင္က်တတ္ပါတယ္။
ေသြးေပါင္က်ျခင္း ကင္းေ၀းေစရန္
(၁) ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ၊ အရက္ေလွ်ာ့ေသာက္ပါ
အရက္ဟာ ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္ေစတာေၾကာင့္ အသင့္အတင့္ေသာက္ရင္ေတာင္ ေသြးေပါင္က်တတ္ပါတယ္။ ေရမ်ားမ်ားျပန္ေသာက္ရင္ ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္မႈကို တြန္းလွန္ႏိုင္သလို ေသြးထုထည္ကိုလည္း တိုးေစပါတယ္။
(၂) က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္သည့္ အစားအေသာက္စားပါ
အခြံခြၽတ္မထားတဲ့ ေကာက္ႏွံစာ၊ သစ္သီး၀လံ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ အဆီနည္းၾကက္သားနဲ႔ ငါးအပါအ၀င္ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီၫြတ္တဲ့ အစားအစာေတြကို စားေပးပါ။
(၃) ကိုယ္ဟန္အေနအထားေျပာင္းလွ်င္ ေျဖးေျဖးေျပာင္းပါ
ေသြးေပါင္က်တာေၾကာင့္ မူးတာနဲ႔ ရီေ၀ေ၀ျဖစ္တာ သက္သာေစဖို႔ ကိုယ္ဟန္အေနအထား ေျပာင္းတဲ့အခါ သတိထားပါ။ နံနက္အိပ္ရာကမထခင္ မိနစ္အနည္းငယ္ေလာက္ အသက္၀၀႐ွဴေပးပါ၊ ၿပီးရင္ ခုတင္ေပၚမွာ အရင္ထိုင္ၿပီးမွ မတ္တပ္ရပ္ေပးပါ။
(၄) ကာဗိုဟုိက္ဒရိတ္နည္းေသာ အစာကို နည္းနည္းခ်င္းစားပါ
အစာစားၿပီး ခ်က္ခ်င္းေသြးဖိအားက်တာမ်ဳိး မျဖစ္ေစဖို႔ အစာနည္းနည္းနဲ႔ မၾကာခဏစားေပးပါ။ အာလူး၊ ထမင္း၊ ေခါက္ဆြဲနဲ႔ ေပါင္မုန္႔လို ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္မ်ားတဲ့ အစာကို ထိန္းခ်ဳပ္စားပါ။ ကဖင္းပါတဲ့အရည္ကို ဆရာ၀န္ကို ေမးျမန္းၿပီးမွ ေသာက္ပါ။
