ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအး (ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)
ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းတာက ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ေစေသာ ဒုတိယအေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာေခတ္မွာလူႀကီးေတြေရာ ကေလးေတြပါ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ အလြန္ေလ်ာ့နည္းလာပါတယ္။ ဒါကလည္း အ၀လြန္တာနဲ႔ ဆီးခ်ဳိျဖစ္တာကို အားေပးေနတဲ့ အဓိကအခ်က္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။လူေတြက ဘာမဆို အင္တာနက္၊ လက္ကိုင္ဖုန္းစတာေတြနဲ႔ အလြယ္တကူ ဆက္သြယ္ႏိုင္လို႔ သြားယူတာ၊ သြားလုပ္တာသိပ္မရွိဘဲ ဖုန္းနဲ႔ အင္တာနက္နဲ႔ပဲ အလုပ္ျဖစ္သြားလို႔ ထိုင္ေနရင္း၊ အိပ္ေနရင္း အလုပ္ လုပ္လုပ္ေနၾကတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က ႐ုပ္ရွင္ေတြထက္ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းၿပီး မ႐ိုးႏိုင္တဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေတြ၊ ဂိမ္းေတြကလည္း ေဆးစြဲသလိုစြဲေနၾကေတာ့ တျခားလႈပ္ရွားမႈေတြေတာ္ေတာ္နည္း သြားပါတယ္။ ကေလးေတြအတြက္ ကိုယ္လက္လႈပ္႐ွား အားကစားေတြ ပိုလုပ္လာေအာင္ ကစားကြင္းေတြ ဖန္တီးေပးတာ၊ ၿပိဳင္ပြဲေတြ စီစဥ္ေပးတာကို အစိုးရအေနနဲ႔ ၫႊန္ၾကားအားေပးသင့္ပါတယ္။
ကိုယ္လက္လႈပ္႐ွားမႈနည္းတာက ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ဒုတိယအေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာ ေခတ္မွာ လူႀကီးေတြေရာ ကေလးေတြပါ ကိုယ္လက္လႈပ္႐ွားမႈ အလြန္ေလ်ာ့နည္းလာပါတယ္။ ဒါကလည္း အ၀လြန္တာနဲ႔ ဆီးခ်ဳိျဖစ္တာကိုအားေပးေနတဲ့ အဓိကအခ်က္ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္ . . .
ေတာင္အာရွ အင္ဒိုခ႐ိုင္ အဖြဲ႕အစည္း (East Asia Federation of Endocrine Society) က ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေနစဥ္မွာျဖစ္တဲ့ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ GDM မိခင္ေတြကို ဆီးခ်ဳိေရာဂါရဲ႕ အသိပညာေတြကို ေပး ထားရင္ အိမ္ရွင္မအေနနဲ႔ သူ႔အတြက္သာမက သူေမြးလာမယ့္ ကေလးရဲ႕ေနာင္ေရးအတြက္၊ သူရဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြ အားလံုးအတြက္ အ၀လြန္ျခင္းနဲ႔ ဆီးခ်ဳိေရာဂါကာကြယ္ေရးမွာ ပိုၿပီးလႊမ္းမိုးႏိုင္မယ္၊ ပိုၿပီး တိုက္တြန္းႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ေတြ ဆီးခ်ဳိေရာဂါကာကြယ္ရာမွာ ထိေရာက္စြာပါ၀င္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ Strategy စီမံကိန္းတစ္ခုအသြင္ လုပ္သင့္တဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ GDM ဂ႐ုစိုက္ရင္ ဘာလင္ ေၾကညာစာတမ္းအရ အေစာဆံုးတားဆီးရာလည္း ေရာက္တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း သံုးသပ္ထားတာ ေလ့လာမိပါတယ္။
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါကိုအေစာဆံုး ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ရန္
(Early Detection)
ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ေစာေစာ႐ွာေဖြေဖာ္ထုတ္ဖို႔အ တြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳ စစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္ ျခင္းအစီအစဥ္ေတြ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအႏွ႔ံ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။ (National screening programme for type 2 diabetes)ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိျဖစ္လာႏိုင္တဲ့သူေတြကို ေရြး ခ်ယ္သတ္မွတ္ၿပီး စနစ္တစ္က် ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ သင့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႔ ေနရာေဒသမေရြး ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိကို လြယ္ကူစြာစစ္ေဆး ေဖာ္ထုတ္ေပးႏိုင္ရန္ ကုသလမ္းၫႊန္ (Guidelines)ေတြကို ေဆး႐ံုတိုင္းမွာခ်မွတ္ၿပီး ေသြးခ်ဳိစစ္တဲ့ စက္ပစၥည္းကိရိယာေတြ ပံ့ပိုးေပးဖို႔စီစဥ္ၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္သင့္ပါတယ္။
မိမိႏိုင္ငံနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ စစ္ေဆးနည္းစနစ္နဲ႔ ေရာဂါသပ္မွတ္ျခင္းလမ္းၫႊန္ (guidelines for diagnosis)ေတြကို ျပဳစုၿပီး ေတာေရာၿမိဳ႕ပါ က်န္းမာေရးဌာနအားလံုးမွာ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိေရာဂါ ရွိ၊ မရွိစစ္ေဆးႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
